Chữa bệnh bằng… nhiệt

Theo dõi VGT trên

Từ lâu, nhân dân ta đã biết sử dụng các biện pháp chườm nóng hoặc chườm lạnh để chữa đau lưng, đau khớp, sưng nề sau chấn thương, hoặc điều trị các viêm tấy. Để chườm nóng hoặc chườm lạnh, người ta sử dụng các chất trung gian truyền nhiệt…

Nhiệt là đại lượng đặc trưng cho cảm giác nóng hoặc lạnh. Từ định nghĩa đó người ta chia ra: nhiệt nóng, nhiệt trung hòa, nhiệt lạnh. Nhiệt nóng là nhiệt độ cao hơn, còn nhiệt lạnh là nhiệt độ thấp hơn vùng cơ thể mà nhiệt tác động. Nhiệt trung hòa là nhiệt độ ngang bằng với nhiệt độ của vùng cơ thể mà nhiệt tác động, và không gây ra cảm giác thay đổi về nhiệt. Trong y học, người ta sử dụng nhiệt nóng và nhiệt lạnh để điều trị.

Chữa bệnh bằng... nhiệt - Hình 1

Tất cả các chất thỏa mãn các điều kiện như không gây độc hoặc dị ứng khi tiếp xúc với da, giữ nhiệt lâu và truyền nhiệt từ từ, dễ sử dụng, đều có thể dùng làm chất trung gian truyền nhiệt.

Trong các khoa Vật lý trị liệu người ta sử dụng paraffin, túi silicagen, khay nhiệt điện, túi chườm nhiệt sử dụng điện. Trong dân gian thường dùng cám rang, muối rang, lá cây sao nóng, túi nước nóng, ngâm trong nước nóng, để làm các chất trung gian truyền nhiệt. Sử dụng nhiệt để điều trị đã mang lại hiệu quả rất tốt, nhưng nếu dùng không đúng có thể gây thêm tác dụng có hại. Vì vậy hiểu biết về tác dụng của nhiệt trong chữa bệnh là kiến thức cần thiết đối với mỗi người.

Nhiệt nóng

Tác dụng của nhiệt nóng là gây giãn mạch, làm tăng lượng máu đến vùng điều trị. Nhờ việc tăng tuần hoàn và dinh dưỡng cho vùng điều trị sẽ kích thích quá trình tái tạo tế bào, hàn gắn tổn thương. Nhiệt nóng còn làm tăng các phản ứng sinh học, tăng quá trình chuyển hóa của mô, làm tăng tái tạo mô, làm tăng tính thấm của mô, tăng trao đổi dịch giữa khoang máu và khoang kẽ tế bào, do đó làm tăng quá trình hấp thu dịch nề, làm giảm nề, giảm đau; Làm tăng khả năng xuyên mạch của bạch cầu, tăng khả năng thực bào của bạch cầu, làm phân tán nhanh các chất trung gian gây viêm, do đó làm giảm viêm cả viêm do nhiễm khuẩn và viêm không do nhiễm khuẩn…

Video đang HOT

Vì vậy, nhiệt nóng được dùng rộng rãi để điều trị các vùng viêm do nhiễm khuẩn giai đoạn viêm tấy chưa hóa mủ (như viêm cơ), điều trị các trường hợp viêm không do nhiễm khuẩn (như viêm khớp dạng thấp, viêm quanh khớp vai, viêm cột sống dính khớp), điều trị các vùng đau do thoái hóa (như đau cột sống cổ, đau thắt lưng, đau khớp do thoái hóa cột sống, thoái hóa khớp); làm giảm nề, tan khối máu tụ sau chấn thương; làm nhanh liền sẹo vết thương, làm sẹo mềm mại, chống dính và co kéo do sẹo…

Mặc dù nhiệt nóng được chỉ định rất rộng rãi và an toàn, nhưng cũng có những chống chỉ định. Đó là các vùng đang chảy máu hoặc đe dọa chảy máu, các ổ viêm đã hóa mủ, các vùng có khối u cả u lành và u ác tính, các vùng lao đang tiến triển như lao khớp, lao cột sống, các chấn thương mới trong một hai ngày đầu, những người đang sốt.

Cách dùng: Mỗi lần đắp nóng nên duy trì 20-30 phút. Một ngày có thể đắp nóng 1 đến 4 lần. Mỗi lần đắp nóng không quá 1/6 diện tích cơ thể để tránh gây rối loạn thân nhiệt. Khi đắp nóng cần chú ý tránh để nhiệt độ quá cao (>40o) vì có thể gây bỏng.

Nhiệt lạnh

Nhiệt lạnh gây ra các tác dụng ngược lại so với nhiệt nóng, như làm co mạch, giảm tuần hoàn, giảm dinh dưỡng, giảm chuyển hóa, giảm tiêu thụ oxy, giảm tính thấm của mô. Nếu bị lạnh quá lâu có thể gây ra thiếu dinh dưỡng và hoại tử mô do lạnh. Nhiệt lạnh được dùng để làm giảm sưng nề sau các chấn thương mới, làm giảm chảy máu ở những vùng đang chảy máu hoặc có nguy cơ chảy máu, như chườm lạnh vùng thượng vị trong chảy máu dạ dày, giảm tụ máu, giảm nề trong chấn thương mới (một hai ngày đầu), chườm lạnh để hạ nhiệt độ khi sốt cao, bảo quản mô ghép giúp mô ghép chịu đựng được tình trạng thiếu oxy kéo dài mà không bị hủy hoại. Người ta thường dùng túi nước lạnh, túi nước đá, hoặc ngâm chi trong nước lạnh. Cần chú ý thời gian chườm lạnh cần ngắn vài phút, không kéo dài để tránh gây tổn thương mô do thiếu dinh dưỡng.

Theo Sức Khỏe và Đời Sống

Khi nào chườm nóng, khi nào chườm lạnh?

Khi bị đau một vùng nào đó trên cơ thể, người ta thường áp dụng phương pháp chườm nóng và chườm lạnh. Tuy nhiên nhiều người vẫn lúng túng vì không biết bệnh nào chườm nóng, bệnh nào chườm lạnh, bệnh nào không nên chườm, thời gian chườm bao lâu...

Cấp tính chườm lạnh, mạn tính chườm nóng

Khi nào chườm nóng, khi nào chườm lạnh? - Hình 1

BS Đinh Quang Thanh - Phó Giám đốc Bệnh viện Điều dưỡng, phục hồi chức năng điều trị bệnh nghề nghiệp cho biết, chườm là ứng dụng nhiệt trị liệu. Khi nào chườm lạnh, khi nào chườm nóng phải tùy vào cơ chế, tác dụng của từng trường hợp.

Chườm lạnh được sử dụng trong các chấn thương cấp tính, điển hình là các chấn thương phần mềm, bong gân (giãn dây chằng, đứt dây chằng) thường gặp trong chấn thương thể thao... Khi chấn thương gây nên đứt hoặc rách dây chằng thì nhiệt độ lạnh có tác dụng co mạch làm giảm nhẹ bớt tình trạng chảy máu tại chỗ bị chấn thương (giảm xuất huyết), làm giảm dịch tiết tại chỗ nên sẽ giúp giảm phù nề, giảm đau.

Nhiệt độ nóng có tác dụng làm giãn mạch, tăng cung cấp oxy cho các mô, tăng dinh dưỡng cho các mô, tăng tưới máu cho vùng chấn thương, có tác dụng kháng viêm, giảm đau. Do đó, chườm nóng được dùng trong những trường hợp bệnh lý sưng đau mạn tính.

Chườm nóng có hai loại là chườm nóng ướt và chườm nóng khô. Chườm nóng ướt là dùng khăn hoặc gạc thấm ngâm vào nước nóng rồi chườm trực tiếp lên chỗ đau. Chườm nóng khô là dùng nguồn nhiệt tác động lên vùng cần chườm như hơi ấm của than, nước ấm đựng trong chai, trong túi, gạch nóng... Chườm nóng khô sức thấm không sâu nên chỉ áp dụng cho các trường hợp cơn đau dạ dày, đau phần mềm hoặc đau do các bệnh cơ xương khớp.

Chườm đúng mới có tác dụng

Khi nào chườm nóng, khi nào chườm lạnh? - Hình 2

BS Đinh Quang Thanh lưu ý, không áp dụng chườm nóng cho một số trường hợp viêm cấp tính như viêm ruột thừa, viêm phúc mạc, các bệnh nhiễm khuẩn có mủ; các trường hợp đang sốt cao, đang chảy máu; các vùng có khối u, ung thư, lao chưa ổn định; các trường hợp đau bụng không rõ nguyên nhân; bệnh nhân bị mất cảm giác hoặc đang có bệnh ngoài da... Không nên áp dụng chườm lạnh cho những người già yếu, thân nhiệt thấp.

Kỹ thuật và thời gian chườm cũng quyết định hiệu quả. Với những trường hợp chấn thương cấp tính, chườm lạnh chỉ có tác dụng trong hai-ba giờ đầu, nếu trễ quá không còn tác dụng. Chấn thương nhẹ, phù ít, rướm máu ít thì chỉ cần chườm từ 24-48 giờ là đủ, mỗi đợt kéo dài từ 15-20 phút. Nếu chấn thương nặng, có thể chườm tiếp từ 48-72 giờ tiếp theo, khoảng cách giữa hai đợt từ 120-180 phút.

Kỹ thuật chườm nóng đòi hỏi cao hơn chườm lạnh vì không ít trường hợp đã bị bỏng do túi chườm. Khi tiến hành chườm nóng khô cần phải có nhiệt kế đo nhiệt độ của nước để điều chỉnh nhiệt độ đúng chỉ định, tốt nhất chỉ từ 50-60oC. Cần theo dõi vùng da chườm để tránh bị bỏng rát. Thời gian chườm từ 20-40 phút. Nếu cần thì nghỉ hai-ba giờ sau chườm lại vì chườm quá lâu làm cho da mềm, các lỗ chân lông giãn ra, vi khuẩn dễ xâm nhập.

Với chườm nóng ướt, dung dịch chườm có thể là nước thường, cồn boric 2%, dung dịch NaCl 0,9%, rượu quế, rượu hồi, rượu ngải cứu... Nhiệt độ dung dịch chườm từ 40-50oC, có thể đun cách thủy. Để giữ được nhiệt độ của miếng chườm lâu, có thể phủ thêm bên ngoài một tấm ni lông hoặc vải dày.

Theo VNE

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Thiếu nữ tổn thương não do nhiễm khuẩn từ những nốt mụn trứng cáThiếu nữ tổn thương não do nhiễm khuẩn từ những nốt mụn trứng cá
17:00:01 28/02/2025
Uống cà phê kiểu này cực tốt cho cơ thế nhưng không phải ai cũng biếtUống cà phê kiểu này cực tốt cho cơ thế nhưng không phải ai cũng biết
09:27:08 28/02/2025
Sinh mổ ngoài ý muốn có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinhSinh mổ ngoài ý muốn có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinh
08:54:31 28/02/2025
5 loại thuốc cần uống nhiều nước5 loại thuốc cần uống nhiều nước
19:19:04 27/02/2025
Dầu ô liu và dầu dừa, loại nào tốt cho sức khỏe hơn?Dầu ô liu và dầu dừa, loại nào tốt cho sức khỏe hơn?
10:35:55 28/02/2025
Dậy sớm có đáng sợ hơn thức khuya?Dậy sớm có đáng sợ hơn thức khuya?
19:49:50 27/02/2025
4 lý do cản trở việc giảm cân ở tuổi trung niên4 lý do cản trở việc giảm cân ở tuổi trung niên
20:39:20 27/02/2025
Đậu nành có tốt nhất?Đậu nành có tốt nhất?
09:33:57 28/02/2025

Tin đang nóng

Mỹ nhân cả đời chỉ đóng 1 phim mà nổi tiếng suốt 39 nămMỹ nhân cả đời chỉ đóng 1 phim mà nổi tiếng suốt 39 năm
05:56:07 01/03/2025
Bố chồng kẹt sỉ lén lút cầm sổ tiết kiệm 3 tỷ vào phòng con dâu, chưa kịp phản ứng thì mẹ chồng chạy vào tiết lộ sự thật ngã ngửaBố chồng kẹt sỉ lén lút cầm sổ tiết kiệm 3 tỷ vào phòng con dâu, chưa kịp phản ứng thì mẹ chồng chạy vào tiết lộ sự thật ngã ngửa
08:19:59 01/03/2025
Chị chồng và mẹ chồng dọa đuổi khỏi nhà, tôi nhẹ nhàng đưa ra một thứ khiến cả hai sửng sốtChị chồng và mẹ chồng dọa đuổi khỏi nhà, tôi nhẹ nhàng đưa ra một thứ khiến cả hai sửng sốt
07:38:59 01/03/2025
Nóng: Mẹ Từ Hy Viên tuyên bố cho con rể cũ tất cả, nghi từ bỏ quyền nuôi cả 2 cháuNóng: Mẹ Từ Hy Viên tuyên bố cho con rể cũ tất cả, nghi từ bỏ quyền nuôi cả 2 cháu
06:10:47 01/03/2025
Đêm nào ru cháu ngủ xong, mẹ chồng cũng lén rời nhà, tôi đi theo rồi bật khóc khi thấy bà ngồi giữa đám đôngĐêm nào ru cháu ngủ xong, mẹ chồng cũng lén rời nhà, tôi đi theo rồi bật khóc khi thấy bà ngồi giữa đám đông
08:07:25 01/03/2025
Thương anh rể cảnh "gà trống nuôi con", tôi biếu 500 triệu, nào ngờ anh từ chối nhận và đưa ra một nguyện vọng làm tôi điêu đứngThương anh rể cảnh "gà trống nuôi con", tôi biếu 500 triệu, nào ngờ anh từ chối nhận và đưa ra một nguyện vọng làm tôi điêu đứng
08:28:10 01/03/2025
Nghệ sĩ Mỹ Dung bị tai nạn giao thông, phải khâu nhiều mũi trên mặtNghệ sĩ Mỹ Dung bị tai nạn giao thông, phải khâu nhiều mũi trên mặt
07:17:03 01/03/2025
Sốc: Diễn viên Nữ Luật Sư Kỳ Lạ qua đời vì ung thưSốc: Diễn viên Nữ Luật Sư Kỳ Lạ qua đời vì ung thư
06:07:43 01/03/2025

Tin mới nhất

70-80% bệnh hiếm liên quan tới di truyền, rất ít bệnh có thuốc điều trị

70-80% bệnh hiếm liên quan tới di truyền, rất ít bệnh có thuốc điều trị

19:15:00 28/02/2025
Việc sàng lọc phát hiện bệnh rất khó khăn, tuy nhiên, nếu sàng lọc sơ sinh càng sớm thì khả năng phát hiện bệnh hiếm trong giai đoạn bệnh chưa bùng phát và chưa có triệu chứng càng cao. Phát hiện sớm thì cơ hội cứu bệnh nhi càng cao.
Hé lộ cơ chế đằng sau tình trạng sụt cân nghiêm trọng của bệnh nhân ung thư

Hé lộ cơ chế đằng sau tình trạng sụt cân nghiêm trọng của bệnh nhân ung thư

18:56:49 28/02/2025
Cytokine là những protein nhỏ, giúp cho các tế bào của cơ thể có sự tương tác với nhau. Khi hệ thống miễn dịch phát hiện có các mối đe dọa thì những tế bào sẽ giải phóng các cytokine để phối hợp phản ứng cơ thể.
Top 5 loại quả giá rẻ giàu vitamin C nhất

Top 5 loại quả giá rẻ giàu vitamin C nhất

17:32:24 28/02/2025
Bổ sung 100-200g dứa mỗi ngày giúp nâng cao miễn dịch, duy trì quá trình trao đổi chất, chống oxy hóa, giảm căng thẳng, lo âu, stress. Dứa có nhiều chất xơ giúp ngừa táo bón, thúc đẩy nhu động ruột.
Chinh phục phong cách tối giản dễ dàng với quần suông

Chinh phục phong cách tối giản dễ dàng với quần suông

10:26:16 28/02/2025
Chiếc áo sơ mi lụa xanh dương đậm với thiết kế cổ cao, điểm nhấn là hàng cúc tinh tế và phần tay bồng nhẹ. Đi cùng với áo là quần âu trắng ống suông cạp cao - một món đồ không thể thiếu trong phong cách thời trang công sở hiện đại
Ăn gan ngỗng có tốt cho sức khỏe?

Ăn gan ngỗng có tốt cho sức khỏe?

09:30:32 28/02/2025
Tại Việt Nam, ngỗng nuôi cơ bản vẫn là tự nhiên, mục đích là lấy trứng và thịt, không phải lấy gan. Hơn nữa cả thịt và gan ngỗng đều không ngon bằng gà nếu nuôi ở điều kiện bình thường như ở Việt Nam.
Chiết xuất từ cây đại bi thay thế kháng sinh

Chiết xuất từ cây đại bi thay thế kháng sinh

09:22:56 28/02/2025
Cùng với các hợp chất flavonoid khác, luteolin được xem là một trong những hợp chất quan trọng quyết định hoạt tính kháng oxy hóa, kháng vi sinh vật, kháng ung thư hiệu quả.
TP.HCM sẵn sàng ứng phó khi sốt xuất huyết đến sớm

TP.HCM sẵn sàng ứng phó khi sốt xuất huyết đến sớm

08:51:27 28/02/2025
Những người có triệu chứng viêm đường hô hấp cấp được khuyến cáo đeo khẩu trang, hạn chế tiếp xúc với người khác, đặc biệt là nhóm nguy cơ cao.
Tránh 10 sai lầm ăn sáng phổ biến này để giảm cân hiệu quả

Tránh 10 sai lầm ăn sáng phổ biến này để giảm cân hiệu quả

08:47:03 28/02/2025
Nghiên cứu cho thấy: Những người ăn sớm hơn có xu hướng giảm cân hiệu quả hơn, ngay cả khi họ ăn cùng một lượng thức ăn. Thời gian ăn ảnh hưởng đến cách cơ thể sử dụng năng lượng.
Loại quả được ví như 'bánh mì', bổ ngang nhân sâm tổ yến cực nhiều ở Việt Nam

Loại quả được ví như 'bánh mì', bổ ngang nhân sâm tổ yến cực nhiều ở Việt Nam

08:42:55 28/02/2025
Sake chứa các khoáng chất cần thiết cho xương khớp, giúp xương chắc khỏe và ngăn ngừa các bệnh về xương khớp như loãng xương. Canxi và phốt pho trong quả sake là những khoáng chất quan trọng cho sự phát triển và duy trì xương chắc khỏe.
Cẩn thận với hội chứng người đỏ do thuốc

Cẩn thận với hội chứng người đỏ do thuốc

04:35:03 28/02/2025
Hội chứng người đỏ biểu hiện khác nhau ở những bệnh nhân khác nhau. Trong trường hợp nặng, có thể xảy ra tụt huyết áp và sốc, thậm chí có thể nguy hiểm đến tính mạng. Do đó, cần thận trọng và sử dụng hợp lý các loại thuốc dễ gây ra hội ...
Uống nước lá rau mùi có lợi gì với sức khỏe?

Uống nước lá rau mùi có lợi gì với sức khỏe?

04:30:42 28/02/2025
Không chỉ là rau gia vị quen thuộc trong nhiều món ăn, nước lá rau mùi còn giúp cải thiện đáng kể quá trình tiêu hóa, giải độc cơ thể và thúc đẩy sức khỏe tổng thể.
Cách thực hiện bữa ăn lành mạnh cho người đái tháo đường

Cách thực hiện bữa ăn lành mạnh cho người đái tháo đường

20:31:27 27/02/2025
Đối với nhu cầu ăn nhẹ (bữa phụ), người bệnh cần lắng nghe tín hiệu đói của cơ thể. Nếu thực sự cảm thấy đói, bữa chính ăn không đủ, luyện tập thể lực nhiều... thì nên ăn bữa phụ để tránh nguy cơ bị hạ đường huyết.

Có thể bạn quan tâm

Đến núi Cấm cùng nhau 'chạm đến' thiên nhiên hùng vĩ

Đến núi Cấm cùng nhau 'chạm đến' thiên nhiên hùng vĩ

Du lịch

09:45:15 01/03/2025
Nóc nhà của miền Tây , chính là biệt danh của Thiên Cấm Sơn. Để đặt chân đến đỉnh cao, hãy cho chọn mình một tuyến cáp treo ngay tại Lâm Viên Núi Cấm
NASA bắt đầu sứ mệnh lập bản đồ gồm 450 triệu thiên hà

NASA bắt đầu sứ mệnh lập bản đồ gồm 450 triệu thiên hà

Thế giới

09:44:51 01/03/2025
Hôm 27.2, Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) dự kiến phóng Đài thiên văn SPHEREx với sứ mệnh 4 lần lập bản đồ toàn bầu trời trong vòng 2 năm, từ đó cho phép nhân loại nghiên cứu quá khứ của vũ trụ.
Vương Hạc Đệ cùng Tống Thiến đóng phim khoa học viễn tưởng

Vương Hạc Đệ cùng Tống Thiến đóng phim khoa học viễn tưởng

Hậu trường phim

09:43:17 01/03/2025
Vừa qua, đoàn phim điện ảnh Tinh hà nhập mộng đã công bố đoạn phim giới thiệu vui nhộn, kỳ ảo với sự tham gia của Vương Hạc Đệ, Tống Thiến.
Vợ cố diễn viên Lee Sun Kyun trở lại màn ảnh nhỏ

Vợ cố diễn viên Lee Sun Kyun trở lại màn ảnh nhỏ

Phim châu á

08:49:36 01/03/2025
Nữ diễn viên Jeon Hye Jin sẽ trở lại diễn xuất với bộ phim truyền hình Mother and Mom của Genie TV. Đây sẽ là dự án đầu tiên của cô kể từ khi chồng qua đời.
Xem phim "Sex Education", tôi bỗng bật khóc, ngộ ra một sai lầm khó cứu vãn: Tự tay đẩy hôn nhân rơi vào vực thẳm, khiến vợ bỏ nhà ra đi

Xem phim "Sex Education", tôi bỗng bật khóc, ngộ ra một sai lầm khó cứu vãn: Tự tay đẩy hôn nhân rơi vào vực thẳm, khiến vợ bỏ nhà ra đi

Góc tâm tình

08:24:51 01/03/2025
Tôi sững sờ, lặng người nhìn nhận lại cách hành xử của bản thân khi khiến vợ phải khóc nhiều lần. Cách đây khoảng 3 tháng, vợ tôi dẫn theo con trai bỏ nhà ra đi.
Half-Life 3 chuẩn bị ra mắt, game thủ tìm thấy chứng cứ cực kỳ thuyết phục

Half-Life 3 chuẩn bị ra mắt, game thủ tìm thấy chứng cứ cực kỳ thuyết phục

Mọt game

08:17:03 01/03/2025
Vì lẽ đơn giản, Half-Life đã trở thành series có lượng fan hâm mộ khổng lồ và cũng đã quá lâu rồi, Valve chưa có bất kỳ động thái nào cho thấy muốn hồi sinh series này.
Xử phạt cô gái đăng tin ô tô biển kiểm soát TP Hồ Chí Minh bắt cóc sai sự thật

Xử phạt cô gái đăng tin ô tô biển kiểm soát TP Hồ Chí Minh bắt cóc sai sự thật

Pháp luật

08:12:55 01/03/2025
Chiều 28/2, Công an tỉnh Tây Ninh đã xử phạt vi phạm hành chính đối với L.N.Y. (ngụ phường Trảng Bàng, thị xã Trảng Bàng) về hành vi cung cấp thông tin bịa đặt, gây hoang mang cho người dân.
Khiến Quang Lê 'không thể nào chê', Khánh An giành á quân 'Solo cùng bolero'

Khiến Quang Lê 'không thể nào chê', Khánh An giành á quân 'Solo cùng bolero'

Tv show

07:54:53 01/03/2025
Khiến dàn giám khảo ấn tượng với màn hát live chuẩn, Khánh An vỡ òa khi giành danh hiệu á quân Solo cùng bolero 2024 .
Hoa hậu Thanh Thủy, Thùy Tiên trở thành đại sứ Lễ hội Áo dài TP.HCM 2025

Hoa hậu Thanh Thủy, Thùy Tiên trở thành đại sứ Lễ hội Áo dài TP.HCM 2025

Sao việt

07:41:41 01/03/2025
Nhiều nghệ sĩ, hoa hậu như Thùy Tiên, Thanh Thủy, Bảo Ngọc... được chọn làm đại sứ tại Lễ hội Áo dài TP.HCM năm 2025.