Chống ngư tặc ở phá Tam Giang
16 hộ dân ở xã Điền Hải, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên – Huế đã tự nguyện lập đội tuần tra ngăn chặn ngư tặc, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và sự bình yên cho các đầm nuôi tôm cá trên phá Tam Giang
Đội chống ngư tặc tổ 8 cùng với Công an xã Điền Hải tuần tra trên phá Tam Giang
Trước tình trạng hàng trăm hộ dân nuôi trồng thủy sản trên phá Tam Giang (tỉnh Thừa Thiên – Huế) bị ngư tặc ngang nhiên cướp nghêu, tôm ngay trong hồ, 16 hộ dân ở xã Điền Hải tự nguyện thế chấp tài sản, vay mượn t.iền mua thuyền máy công suất lớn rồi thành lập đội chống ngư tặc không lương trên phá Tam Giang.
Vừa cướp phá vừa đ.ánh n.gười
Khi nghe chúng tôi hỏi về nạn ngư tặc trên phá Tam Giang, ông Phan Chín, tổ trưởng tổ 8, xã Điền Hải, ngán ngẩm: “Bọn chúng rất hung hãn, luôn mang theo h.ung k.hí, sẵn sàng chống trả mỗi khi bị rượt đuổi, khiến người dân sợ hãi”. Ông Chín kể mới đây, lúc trời vừa chạng vạng, anh Nguyễn Tần đi thăm hồ nuôi tôm trên phá Tam Giang thì gặp một nhóm ngư tặc ở xã Điện Hòa đang tràn vào hồ của anh ngang nhiên đ.ánh bắt. Anh Tần cùng hai người dân ở tổ 8 chạy đến xua đuổi liền bị chúng chống lại, một đối tượng dùng thanh sắt đ.ánh anh Tần gãy 2 xương sườn. Không dừng lại ở đó, bọn chúng còn tiếp tục tràn vào ao nuôi cá, tôm của các hộ khác để đ.ánh bắt trộm. Khi công an cùng người dân đến hiện trường, bọn chúng mới chèo thuyền bỏ chạy.
Còn ông Phan Minh cũng cho biết vào một buổi sáng sớm, khi ông chèo thuyền thăm hồ cũng bắt gặp gần 10 ngư tặc đi trên 3 chiếc thuyền ngang nhiên xông vào hồ cá của gia đình ông và dùng xung điện đ.ánh bắt. Khi ông đến nơi xua đuổi liền bị chúng dùng dao rựa tấn công; ông Minh phải bỏ của chạy thoát thân, để lại hồ nuôi cho bọn chúng cướp phá. Khi ông Minh chạy về làng gọi người dân ra ứng cứu thì hồ tôm, cá sắp đến ngày thu hoạch của ông đã gần như bị vét sạch, bao nhiêu vốn liếng, công sức gia đình ông bỏ ra trở thành công cốc.
Nhiều hộ ở xã Điền Hải cũng lắm phen bị ngư tặc ngang nhiên tràn vào cướp thủy sản khiến họ lâm vào cảnh nợ nần. Điều đáng nói, tình trạng này không chỉ xảy ra ở xã Điền Hải mà còn xảy ra ở hầu hết các hồ nuôi trên phá Tam Giang của các xã Quảng An, Quảng Lợi (huyện Quảng Điền), Lộc Điền (huyện Phú Lộc)…, khiến người dân hết sức phẫn nộ.
Đã có khắc tinh
Không còn cách nào khác, ông Phan Đế, tổ 8, xã Điền Hải, kêu gọi người dân thành lập đội chống ngư tặc tự quản. Mỗi người dân tình nguyện đóng góp t.iền để mua thuyền máy động cơ lớn nhằm chống ngư tặc. Tuy nhiên, do t.iền quyên góp không đủ nên ông Đế cùng một vài hộ dân trong tổ đứng ra cầm cố đồ dùng có giá trị trong gia đình để vay mượn thêm 16 triệu đồng sắm thuyền máy. Chưa đầy một tháng, chiếc thuyền máy động cơ 26 CV đã hoàn thành và đội chống ngư tặc không lương gồm 16 thành viên ra đời.
Ông Đế cho biết sau khi được thành lập, mỗi ngày, đội chống ngư tặc xuất quân 2 lần để tuần tra. Thời điểm tuần tra là vào lúc 4 giờ và 18 giờ mỗi ngày, bởi đây là lúc bọn ngư tặc thường chọn để bắt trộm thủy sản. Ngay trong lần ra quân đầu tiên, đội đã xua đuổi được 2 thuyền máy của bọn ngư tặc ra khỏi vùng nuôi trồng thủy sản của người dân ở tổ 8, đồng thời bắt giữ một thuyền máy cùng 2 ngư tặc ở xã Điện Hòa, áp giải về bàn giao cho Công an xã Điền Hải xử lý.
Video đang HOT
Ông Phan Linh, một thành viên đội chống ngư tặc, cho biết trong một lần tuần tra, đội đã phát hiện một chiếc thuyền máy cùng 4 ngư tặc đang dùng xung điện đ.ánh bắt tôm, cá trong hồ nuôi của anh Phan Mười. Thấy đội chống ngư tặc xuất hiện, bọn chúng lên thuyền bỏ chạy về hướng xã Điền Hòa. Ngay lập tức, đội chống ngư tặc tăng tốc rượt theo. Sau gần 1 giờ, đội chống ngư tặc đã đuổi kịp bọn chúng, thu lại hơn 3 bao tôm và nghêu, giao lại cho gia đình anh Phan Mười. “Nếu không có anh em đội chống ngư tặc, gia đình chúng tôi đã trắng tay lâu rồi” – anh Mười bộc bạch.
Không chỉ gia đình anh Mười mà 80 hộ dân làm ngư nghiệp ở tổ 8 cũng đều mang ơn đội chống ngư tặc. Bởi từ khi đội này ra đời, tình trạng ngang nhiên, lộng hành của bọn ngư tặc đã giảm rất nhiều. Ông Cao Huy Tế, Trưởng Công an xã Điền Hải, nhận định: “Đội chống ngư tặc ở tổ 8 đã trở thành khắc tinh của các băng trộm thủy sản trên phá Tam Giang”.
Nhân rộng mô hình
Ông Nguyễn Xuân Công, Chủ tịch UBND xã Điền Hải, cho biết từ khi đội chống ngư tặc ở tổ 8 ra đời, nạn trộm cắp thủy sản trên địa bàn xã đã giảm đi rất nhiều và mang lại hiệu quả lớn. Chính vì vậy, lãnh đạo xã đã vận động người dân ở các tổ còn lại trong xã tiếp tục hưởng ứng, nhân rộng mô hình đội chống ngư tặc trên toàn xã để các hộ ngư nghiệp an tâm làm ăn. Đến nay, đã có 5 tổ chống ngư tặc không lương trên địa bàn xã ra đời. Sắp tới, sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình này ra các nơi còn lại.
Theo Người Lao Động
Lay lắt phận nghèo trên phá Tam Giang
Nhà đông con, thất học, trong khi cá tôm đang ngày một cạn kiệt, cái ước vọng thoát nghèo của cư dân ven đầm phá Tam Giang - Cầu Hai (vùng đầm phá có lớn nhất Đông Nam Á) ngày một chông chênh, bế tắc.
Hê đầm phá Tam Giang - Cầu Hai là vùng ngập nước, nơi ráp gianh giữa sông và biển, rông đên 22 nghin ha, kéo dài 24 km qua các huyện Quảng Điền, Phong Điền, Hương Trà, Phú Vang và Phú Lộc của tỉnh Thừa Thiên Huế. Những cư dân sống ven đầm phá này sống chủ yếu dựa vào nguồn thủy sản họ đ.ánh bắt được trên phá.
Sáng sớm. Cả vùng đầm phá Tam Giang còn chìm trong màu đen kịt, chị Nguyễn Thị Ánh (35 t.uổi, thôn Ngư Mỹ Thạnh, Quảng Lợi, Quảng Điền, Thừa Thiên - Huế) lọ mọ đốt đèn, chuẩn bị đồ đạc đi giăng lươi. Bị cụt cánh tay phải nhưng chị Ánh khá thành thạo trong từng thao tác. Tay trái còn lại nhẹ nhàng rải lưới trôi theo con nước. Vụ t.ai n.ạn kinh hoàng cách đây gần chục năm đã cướp đi cánh tay của chị.
Chị Ánh chỉ còn một cánh tay vẫn cần mẫn mưu sinh trên vùng nước giờ đã cạn kiệt thủy sản. Ảnh: Nguyễn Đông.
Ngày đó, gia đình mới tằn tiện sắm được chiếc đò máy, hai vợ chồng làm nghề kéo cá. Vô tình chị để áo quấn vào máy, nghiến đứt cả cánh tay phải. Gân 2 năm điều trị, chị mới dám đi biển lại nhưng những con đò máy thì vẫn ám ảnh mãi.
Hơn môt giơ lăn lôi tha lươi, vơt no sao, kêt qua thu đươc chăng la bao: vai đum tôm leo teo. "Heng (it) lăm chu ơi. Đanh băt đâu con dê dang như trươc đây nưa. Ca nha môi ngay cât lưc theo đ.âm pha cung chi đươc vai chuc bac. Cư như ni đoi dai dai la cai chăc", giong chi Anh châm buôn.
Nguôn thuy san trên pha Tam Giang ngay cang can kiêt, nhiều người quay quắt vì đói. Chính vì thế, dù đã bao năm gắn bó trên con nước, không ít người chịu không nổi đã quyết định khăn gói vào Nam lập nghiệp.
Tại các huyện Quảng Điền, Phong Điền, Hương Trà, Phú Vang và Phú Lộc, nơi nhiều ngư dân sống dựa vào phá Tam Giang, chuyện thanh thiếu niên rời làng đi làm ăn xa chẳng còn xa lạ.
Riêng ở huyện Quảng Điền, theo phòng Lao động thương binh và xã hội huyện, những năm gần đây làn sóng ly hương ngày một nhiều. Trung bình mỗi năm có đến 5.000 - 6.000 lao động bỏ đến các thành phố lớn, chu yêu la thanh niên.
Theo thống kê của UBND huyện Quảng Điền, bình quân số hộ nghèo toàn huyện chưa tới 12% nhưng tất cả các xã ven đầm phá Tam Giang đều có tỷ lệ hộ nghèo vượt trung bình trung của huyện. Đặc biệt, tại xã Quảng An có đến gần 19% số hộ nghèo, Quảng Công có đến hơn 16%, các xã Quảng Lợi, Quảng Ngạn... tỷ lệ hộ nghèo đều chiếm trên 15%.
Đáng lo ngại nhất có lẽ là cuộc sống của hang chuc hô dân nha chô con sot lai trong cac đơt "sơ tán" vung đ.âm pha Tam Giang - Câu Hai trước mùa mưa bão. Nhà chồ là những căn lán rộng chừng 5 - 7m 2 được những cư dân ven phá dựng tạm để sinh sống. Những ngôi nhà chồ còn lại hiện nay được xây dựng khá kiên cố với cột xi măng, mái tôn nhưng trước những cơn cuồng phong mùa nước lũ của phá Tam Giang, chẳng mấy chốc đã xiêu vẹo.
Những căn nhà chồ mỏng manh trước phá lớn. Ảnh: Nguyễn Đông.
Cơn bao năm Ât Sưu (1985) vân con la nôi kinh hoang vơi ngươi dân vung sông nươc. Ca vùng đầm phá khi ấy là một màu tang tóc với hàng trăm x.ác n.gười c.hết dạt vào ven phá, chủ yếu là dân thủy diện, nhà chồ. Sau cơn bão, nhà chồ như một nỗi ám ảnh, ai ai cũng muốn lên bờ.
Ngay nao cung thê, ông Hoang Công Anh (56 tuôi, thôn 8, xã Điên Hai) cung nhưng cư dân trong xã lai tha lư, vơt no sao ngay trên vung đ.âm pha. Căn nha chô vơi gân chuc nhân khâu cua ông sau nhiêu lân xê dich giơ vân năm ngay phia chân song Tam Giang.
"Sơ chư. Mua mưa bao nao ca gia đinh tôi cung phai chuân bi săn đô đac cân thiêt rôi di tan vao ơ nha ngươi quen trong đât liên", ông kể. Ngay như mua mưa lu năm ngoai, nươc pha dâng lên đên ca nên san, lam hư hai nhiêu đô đac cân thiêt.
"Lam ca năm cho đ.âm pha no pha thôi. Cai ngheo đeo bam miêt, muôn nên bơ ma không thê lên đươc", ông đúc kết.
Đâu năm 2009, nganh chưc năng huyên đên kiêm kê đo đac đê tinh phương an di dơi nhưng đên nay ho vân chưa đươc "sơ tán", phai sông ngay phia đâu con song, nguy hai treo lơ lưng tưng ngay.
Nhiều hộ dân may mắn được lên bờ nhờ chính sách tái định cư cũng đang ngắc ngoải với cuộc mưa sinh, vì lên bờ rồi cũng không biết làm gì để có thu nhập. Chỉ tính riêng tại xã Phú Xuân, huyện Phú Vang, trong hơn 300 hộ dân sống nhờ đầm phá được bố trí tái định cư ở hai thôn Thủy Diện, Lê Bình từ 25 năm trước, đến nay số hộ nghèo của hai thôn này vẫn cao hơn trung bình của cả xã, đời sống người dân còn gặp nhiều khó khăn.
Trẻ con theo cha mẹ sống trên mặt nước lênh đênh, chuyện học hành, vui chơi gần như xa xỉ. Ảnh: Nguyễn Đông.
Cái nghèo bủa vây, con chữ với những đ.ứa t.rẻ nơi đầm phá cũng chòng chành.
Giữa mênh mông nước, em Trần Huỳnh (15 t.uổi, thôn Ngư Mỹ Thạnh, Quảng Lợi) lọt thỏm trên chiếc thuyền tre, gắng gỏi theo từng đường chèo thả lưới. Huỳnh bỏ học từ cuối những năm lớp 9. Đứa em trai lớp 6 cũng vừa phải nghỉ học giữa chừng.
"Trường thông báo đầu năm phải đóng tổng cộng đến gần triệu bạc. Tui chẳng đào đâu ra nên kêu chung no nghi", ông Trần Đường (40 t.uổi), bố của Huỳnh bộc bạch. Cả đời theo con nước, ông Đường va vơ đến nay đều thất học, mù chữ.
Theo ông Trần Văn Minh, trưởng thôn Ngư Mỹ Thạnh: làng có 145 hộ khai thác thủy sản trên đầm phá thì có đến 20% người mù chữ. Cứ tính từ độ t.uổi 30 trở lên, số người biết chữ trong làng chỉ đếm trên đầu ngón tay. Chuyện con cái bỏ học diễn ra thường xuyên.
"Hết cấp hai có hơn 60 em nhưng lên cấp 3 thì chỉ còn hơn 10 em. Đại học càng hiếm hơn. Từ trước đến nay, làng mới chỉ có 6 con em theo học đai hoc... Chung quy cũng tại đói nghèo cả".
Tại thôn Phước Lập (xã Quảng Phước, Quảng Điền), ông Hà Văn Dân, trưởng thôn tự hào khoe chuyện con em trong làng thi đại học hầu hết đều đỗ cả. Nhưng nhẩm tính ra số các em học đại học mới chỉ chưa đây 10 em. Cả thôn vẫn còn trên dưới 40% người mù chữ, thất học.
Thất học đang là hệ lụy buồn của những cư dân ven đầm phá Tam Giang - Cầu Hai. Ông Nguyễn Xuân Công, Chủ tịch UBND xã Điền Hải (huyện Phong Điền) cho hay: xã vận động, khuyến khích bà con cho con em đi học cùng nhiều hình thức khuyến học, phát thưởng nhưng đến nay chuyện con em bỏ học giữa chừng vẫn diễn ra. Tỷ lệ mù chữ còn cao. Đói nghèo, đói chữ, thất học rồi đến sinh đẻ nhiều, cuộc sống khó khăn... là cái vòng luẩn quẩn tại nhiều vùng ven đầm phá này.
Theo VNExpress
Tận diệt 'lộc trời' trên phá Tam Giang Từng đàn chim trời bay về trú ẩn dọc đầm phá Tam Giang và Cầu Hai, tỉnh Thừa Thiên- Huế, đang trở thành miếng mồi béo bở cho hàng trăm người chuyên nghề săn bắt. Dọc Quốc lộ 1A, đoạn qua phường Thủy Phương (thị xã Hương Thủy) hoặc xã Lộc Thủy (huyện Phú Lộc) trở thành nơi bày bán chim trời săn...