Chống ngập cho Hà Nội – Bài cuối: Thực hiện các phương án phù hợp
Có thể nói, vấn đề cấp thoát nước là câu chuyện khó, luôn nảy sinh bất cập, bởi từ việc quy hoạch, đầu tư xây dựng, quản lý vận hành công trình không bắt kịp được xu hướng phát triển rất nhanh của Thủ đô Hà Nội.
Vì vậy, ngoài việc nỗ lực dành nguồn vốn tập trung đầu tư các công trình tiêu thoát nước thì ý thức tự bảo quản, bảo vệ tư cơ sở xã phường, tổ dân phố đến tận từng người dân là hết sức quan trọng.
Giải pháp trước mắt
Phố Điện Biên Phủ ngập nặng cả hai chiều đường sau cơn mưa chiều 29/5. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN
Trước tầm quan trọng trong việc tiêu thoát nước, nhất là mùa mưa bão đang đến rất gần. UBND thành phố Hà Nội cũng đã ban hành Kế hoạch Đảm bảo thoát nước, chống úng ngập khu vực nội thành Hà Nội mùa mưa năm 2022. Thành phố chỉ đạo các cấp ngành, địa phương đôn đốc các đơn vị thoát nước xây dựng kế hoạch đảm bảo thoát nước và tổ chức kiểm tra, quán triệt việc thực hiện.
UBND thành phố giao Sở Xây dựng duy trì, khai thác tối đa hệ thống thoát nước hiện trạng như các hồ điều hòa, hệ thống kênh, mương, sông, cống… và các trạm bơm thoát nước; lập đường dây nóng tiếp nhận thông tin; tổ chức ứng trực 24/24h, sử dụng thiết bị bơm hút di động để giảm thiểu úng ngập cục bộ; phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vận hành các trạm bơm tiêu nông nghiệp phục vụ thoát nước đô thị như: Yên Nghĩa, Khê Tang, Ngoại Độ, Vân Đình… đảm bảo thoát nước cho sông Nhuệ; đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án đang triển khai đưa vào phục vụ thoát nước đô thị.
Sở Xây dựng cũng đang tích cực rà soát thực hiện các công trình cải tạo, sửa chữa, khắc phục sự cố hệ thống thoát nước trên địa bàn thành phố; nghiên cứu xây dựng bể điều tiết ngầm tại các khu vực bất khả kháng do địa hình trũng thấp, xa nguồn xả (khu vực Ngã năm Đường Thành – Bát Đàn – Phùng Hưng – Nhà Hỏa) xây dựng hệ thống thoát nước đô thị trên đường gom Đại lộ Thăng Long để giải quyết các điểm trũng cục bộ tại các hầm chui dân sinh; phát huy vai trò chứa nước của các hồ điều hoà trong các khu đô thị để tăng khả năng chứa nước khi mưa to giải quyết úng ngập cho các khu vực lân cận.
Đặc biệt, để tuyên truyền, hướng dẫn người dân tham gia giao thông trong trường hợp mưa lớn gây ngập, Công ty Thoát nước Hà Nội đã xây dựng phần mềm HSDC Maps (cho hệ điều hành IOS và Android) cảnh báo úng ngập và gợi ý chỉ đường trên điện thoại thông minh để chia sẻ tình hình úng ngập trên địa bàn để người dân có phương án di chuyển phù hợp.
Đầu tư trên 10.000 tỷ đồng cho các dự án trọng điểm
Video đang HOT
Công nhân thoát nước kịp thời khơi thông dòng chảy, nhanh chóng giải quyết tình trạng úng ngập.
Theo UBND thành phố Hà Nội, quy hoạch thoát nước của Hà Nội đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 725/QD-TTg. Thành phố đã có kế hoạch đầu tư công cho giai đoạn 2021-2025 tại Nghị quyết số 21/NQ-HĐND ngày 23/9/2021 của Hội đồng nhân dân Thành phố; Kế hoạch số 312/KH-UBND ngày 28/12/2021 về phát triển hệ thống thoát nước và xử lý nước thải giai đoạn 2021-2025 là cần tập trung nguồn lực triển khai sớm các dự án công trình tiêu thoát nước.
UBND thành phố Hà Nội đã phê duyệt nhiều dự án đầu tư công với tổng nguồn vốn khoảng trên 10.000 tỷ đồng và đang chỉ đạo các chủ đầu tư, nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công.
Điển hình như các dự án lớn, đóng góp rất quan trọng trong hệ thống tiêu thoát nước cho tất cả các vùng trong thành phố như: Xây dựng hệ thống thoát nước mưa lưu vực Tả sông Nhuệ; Dự án đầu tư xây dựng Trạm bơm Yên Nghĩa và hệ thống kênh dẫn – kênh xả đồng bộ giải quyết thoát nước cho lưu vực Hữu sông Nhuệ; Dự án đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước mưa khu vực Hữu sông Nhuệ; Xây dựng cụm công trình đầu mối trạm bơm Liên Mạc; Dự án xây dựng trạm bơm Gia Thượng, hồ điều hòa và tuyến mương Thượng Thanh; Dự án xây dựng trạm bơm Cự Khối lưu vực Long Biên; Dự án cải thiện thoát nước và quản lý nước thải tại quận Long Biên và huyện Gia Lâm.
UBND Thành phố chỉ đạo Sở Xây dựng phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và các cơ quan liên quan rà soát các quy hoạch chuyên ngành đảm bảo thoát nước bền vững tích hợp vào điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng thủ đô Hà Nội đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050.
Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Thế Công cho biết, Sở Xây dựng luôn tập trung cao độ để thực hiện chỉ đạo và Kế hoạch của UBND thành phố về giải quyết bền vững việc ngập úng. Tuy nhiên, tới đây cần sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa từ các sở và các quận huyện. Đây là vấn đề cần sự nỗ lực từ nhiều phía, các địa phương, chủ đầu tư, nhà thầu và đặc biệt là sự đồng thuận, ý thức bảo vệ công trình của người dân.
Hà Nội còn đó nỗi lo úng ngập
Tại Hà Nội, trận mưa chiều 29/5 trong vòng 2 giờ với cường độ mưa cao nhất kể từ năm 1986 đến nay; riêng khu vực quận Cầu Giấy là 138 mm.
Mưa rất to trên diện rộng vượt quá xa năng lực thiết kế của hệ thống thoát nước đã biến nhiều đường phố thành sông. Hàng chục phương tiện hư hỏng, cây xanh gãy đổ và thiệt hại chưa thể thống kê hết do nước ngập.
Hàng loạt phương tiện chế.t máy tại ngã tư Đào Tấn - Liễu Giai - Nguyễn Chí Thanh. Ảnh: Trung Nguyên/Báo Tin tức
Rõ ràng, trận mưa lớn gây ngập úng vừa qua cho thấy sự khắc nghiệt cũng như tác hại của thời tiết hiện nay, nhưng việc triển khai các giải pháp khắc phục trong thời gian tới lại được triển khai rất chậm trễ ở Hà Nội.
Còn 11 điểm ngập
Công ty thoát nước Hà Nội cho biết, với các trận mưa có lượng mưa 50 - 100mm/2h, thành phố sẽ xuất hiện 11 trọng điểm úng ngập... Có thể kể ra, ở lưu vực Tô Lịch, ngập úng xảy ra tại các tuyến phố: Cao Bá Quát, Phùng Hưng, Liễu Giai, Tôn Đản, Thụy Khuê, Tạ Hiện - Lương Ngọc Quyến, Phan Bội Châu - Lý Thường Kiệt, Điện Biên Phủ - Nguyễn Tri Phương, Nguyễn Phong Sắc, Hoàng Quốc Việt, Nguyễn Chính, Yên Duyên (đường Vành đai 3), Trương Định, Minh Khai (chân cầu Vĩnh Tuy), Thái Hà, Nguyễn Khuyến, Bùi Xương Trạch, Phùng Khoang, Vũ Trọng Phụng - Quan Nhân, Nguyễn Tuân, Nguyễn Trãi, Quan Nhân, Triều Khúc, Ngọc Hồi, Nguyễn Xiển... Lưu vực sông Nhuệ (do công ty thực hiện duy trì): Phú Xá (ngã 3 Phú Xá - Phúc Hoa), Trần Cung, Phan Văn Trường, Trần Bình, Dương Đình Nghệ - Nam Trung Yên (sau tòa nhà Keangnam), Đỗ Đức Dục. Lưu vực Long Biên (diện tích khoảng 62 km2): Trục thoát nước ngõ 80 Hoa Lâm, gầm cầu chui xe lửa Bắc Đuống, Đức Giang, Nam Đuống.
Phố Điện Biên Phủ hướng đi Hùng Vương ngập nặng sau cơn mưa chiều 29/5. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN
Về nguyên nhân gây ngập úng tại Hà Nội là do các ao, hồ tự nhiên bị lấp xây cao ốc hoặc những công trình phúc lợi khác.
Từ năm 2015 - 2020, diện tích mặt nước tự nhiên đô thị của Thủ đô đã giảm 203,6 ha. Nhiều khu vực quận Tây Hồ, Hai Bà Trưng, Long Biên, Nam Từ Liêm và nhiều quận, huyện khác đã bị lấp hết ao hồ, hạn chế thẩm thấu, chứa nước tự nhiên nên cứ mưa khoảng 100 mm trong 2 giờ là nhiều con phố Hà Nội lại biến thành sông. Ngoài ra, cốt nền đường, các công trình xây dựng tại Hà Nội cũng được đẩy lên cao khiến cho thoát nước khó khăn hơn. Đơn cử, dọc tuyến Đại lộ Thăng Long cốt mặt đường thấp hơn so với cốt mặt nước sông Nhuệ, nên khi có mưa lớn, tình trạng ngập úng là khó tránh khỏi.
Có một thực tế là nguyên nhân kiến Hà Nội ngập úng trầm trọng sau mưa là thành phố có hàng nghìn hàng quán, trung tâm sửa chữa cơ khí, hàng ngày xả thẳng dầu mỡ, dầu ăn cùng nhiều loại khác nữa xuống cống rãnh. Lâu dần, gây ách tắc, "bóp nghẹt" dòng chảy. Bên cạnh đó, nhiều hộ dân đặt tấm chắn, xây bục bệ chặn đường chảy của nước mưa trên một số tuyến phố thoát về cửa cống. Nên khi mưa xảy ra, nước bí chỗ thoát nên dềnh lên mặt đường, vỉa hè gây ngập úng.
Chậm triển khai xây dựng hệ thống thoát nước
Khu vực đường Nguyễn Tri Phương - Điện Biên Phủ bị ngập, phương tiện đi lại khó khăn sau cơn mưa chiều 29/5. Ảnh TTXVN phát
Theo Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thoát nước Hà Nội tại lưu vực sông Tô Lịch, diện tích khoảng 77,5 km2, khu vực đã được triển khai các dự án thoát nước có thể chịu được trận mưa trên 300 mm/2 ngày. Song, lưu vực sông Nhuệ, diện tích khoảng 110 km2, hệ thống thoát nước đô thị tại lưu vực này chỉ có thể chịu được mưa 50 mm/ngày.
Nước mưa vẫn chủ yếu tự tiêu, tự chảy, phụ thuộc nhiều vào mực nước sông Nhuệ. Trường hợp mực nước sông Nhuệ cao, sẽ không thể tiêu thoát tự nhiên, nên gây ngập Đại lộ Thăng Long.
Theo ông Trịnh Ngọc Sơn, Phó Tổng Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thoát nước Hà Nội, ngoài việc hệ thống thoát nước bị quá tải, việc khu vực phía Tây thành phố (Đại lộ Thăng Long) rơi vào tình trạng ngập úng kéo dài cũng xuất phát từ việc chậm triển khai xây dựng hệ thống thoát nước theo quy hoạch. Khu vực này có 3 dự án tiêu thoát nước thì hiện mới có dự án Trạm bơm tiêu Yên Nghĩa đang triển khai, còn 2 dự án khác chưa được thực hiện do vướng mặt bằng. Do đó, thành phố sớm triển khai hệ thống cống thoát nước dọc Đại lộ Thăng Long và trạm bơm Đào Nguyên để giải quyết úng ngập cục bộ tại khu vực theo quy hoạch.
Về giải pháp trước mắt để chủ động công tác thoát nước, phòng, chống úng ngập cho các trận mưa rất lớn tương tự chiều 29/5, ông Trịnh Ngọc Sơn cho biết, Công ty đang kiểm tra, nạo vét, duy trì, vệ sinh bùn rác, chống ách tắc trên toàn hệ thống thoát nước. Mặt khác, phối hợp với chính quyền địa phương, các chủ đầu tư, nhà thầu xử lý các bất cập của các công trình dự án để thông thoáng dòng chảy khi mưa. Công ty cũng chủ động tiến hàn.h h.ạ mực nước đệm xuống mức thấp trên hệ thống thoát nước thành phố theo quy định.
Còn về lâu dài, theo kiến trúc sư Nguyễn Huy Ánh, Hội Kiến trúc sư Hà Nội thành phố nên phát triển không gian ngầm để giảm bớt gánh nặng cho hạ tầng nổi. Không gian ngầm ở đây không chỉ có đường giao thông, điểm trông giữ xe mà cả không gian ngầm để chứa nước khi mưa lớn. Sau khi nước mưa được đưa xuống không gian ngầm theo quy hoạch sẽ có thể sử dụng làm nước tưới cây, nước rửa xe, nước cứu hỏa, góp phần giảm chi phí tiết kiệm ngân sách Nhà nước và hạn chế được úng ngập.
Cơn mưa chiều 29/5 gây ngập tại khu vực đường Huỳnh Thúc Kháng. Ảnh TTXVN phát
Liên quan đến giải pháp chống ngập cho Hà Nội, theo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, cần phải dự báo được tình hình cực đoan của khí hậu thời tiết. Khi dự báo được mức cực đoan của khí hậu, từ đó lên phương án để thiết kế cơ sở hạ tầng như công trình ngầm, đường giao thông ngầm, đường giao thông bề mặt. Ngoài ra, cần tính toán đến độ cao của các khu vực khi thiết kế hệ thống thoát nước ngầm trong quá trình đô thị phát triển để khu vực đó có thể thoát nước được một cách tự nhiên, hạn chế tối đa việc sử dụng máy móc để thoát nước. Mặt khác, trong trường hợp điều kiện thời tiết cực đoan thì các cơ quan chức năng cần phải tính toán, xây dựng hệ thống trữ nước. Ví dụ như Nhật Bản có khu vực bố trí những đường ngầm ở dưới mặt đất để lưu chứa nước.
Cũng theo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, thành phố cần tăng cường công tác dự báo và có dự án tổng thể về thoát nước. Trong đó đán.h giá một cách căn cơ và đưa ra những số liệu lịch sử cũng như số liệu hiện nay về hiện tượng cực đoan của thời tiết với lượng mưa cụ thể ra sao, nghiên cứu một cách kỹ càng để thiết kế đô thị theo hướng "thông minh," đảm bảo được tính bền vững và chống chịu được các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Hà Nội: Lý giải nguyên nhân ngập trên diện rộng trong cơn mưa lớn đêm 13/6 Theo Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thoát nước Hà Nội, đêm 13/6, do cường độ mưa lớn diễn ra trong thời gian ngắn vượt quá khả năng tiêu thoát nước của hệ thống hiện nay nên đã xảy ra úng ngập nhiều nơi. Nhiều tuyến phố Hà Nội ngập sâu trong nước, giao thông trở nên hỗn loạn. Ảnh:...