Chính phủ vẫn đóng cửa, Nhà Trắng căng thẳng với nhiều bang

Cả 2 dự luật song song nhằm mở cửa lại chính phủ Mỹ thất bại lần thứ 5 tại Thượng viện, trong khi Nhà Trắng và một số bang tiếp tục căng thẳng .

Đến hôm qua (7.10, giờ VN), vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy lưỡng đảng vượt qua những bất đồng để ngồi vào bàn đàm phán tìm hướng giải quyết vấn đề và mở cửa lại chính phủ.

Động thái trái chiều của ông Trump

Sau một tuần chính phủ Mỹ đóng cửa, Tổng thống Trump hôm qua lần đầu đề cập khả năng đàm phán với đảng Dân chủ về chính sách y tế để chính phủ có thể mở cửa lại, theo AFP. Thượng nghị sĩ Chuck Schumer, Thủ lĩnh thiểu số tại Thượng viện, nhanh chóng lên tiếng bác bỏ việc hai bên đang đối thoại, Reuters đưa tin.

Biển thông báo “Đóng cửa vì chính phủ không hoạt động” bên ngoài Phòng trưng bày Nghệ thuật quốc gia ở Washington D.C hôm 6.10 . Ảnh: AP

Tuy nhiên, ông Schumer bày tỏ sẵn sàng đàm phán với phía Tổng thống Trump nếu chương trình Obamacare – vốn mang đến trợ cấp bảo hiểm y tế cho gia đình thu nhập thấp – sẽ được tái tục một khi hết hạn vào cuối năm nay. Thế nhưng, vài giờ sau Tổng thống Trump lại đổi ý, buộc phe Dân chủ phải nhượng bộ trước khi ông sẵn sàng ngồi vào bàn thương thuyết. “Trên thực tế, họ nên mở cửa chính phủ ngay đêm nay (6.10, giờ Washington D.C)”, ông Trump viết trên Truth Social.

Trong khi đó, Thượng viện bỏ phiếu lần 5 và tiếp tục bác bỏ 2 dự luật do đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ triển khai song song. Sau kết quả trên, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã hủy kế hoạch triệu tập Hạ viện trong tuần này vì “chưa có gì để đàm phán”, và cho rằng Hạ viện “đã hoàn tất phần việc của mình”. Còn ông Schumer khẳng định tình trạng đóng cửa chỉ có thể được giải quyết khi Tổng thống Mỹ ngồi vào bàn thương thuyết với giới lãnh đạo quốc hội.

Khi ngân sách chưa được quốc hội gia hạn, nhiều dịch vụ không thiết yếu của chính phủ Mỹ đang lần lượt bị ngưng trệ. Từ ngày 10.10, hàng trăm ngàn nhân viên khu vực công sẽ không nhận được lương đúng thời hạn. Về phần quân đội, nguy cơ bị chậm lương bắt đầu từ ngày 15.10.

Những bộ ngành bị ảnh hưởng nặng nhất khi chính phủ đóng cửa lần lượt là Cơ quan Bảo vệ môi trường (EPA), Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA), Bộ Giáo dục, Bộ Thương mại và Bộ Lao động. Giữa bối cảnh này, Nhà Trắng cảnh báo khả năng sa thải nhân viên hàng loạt nếu Tổng thống Mỹ đưa ra kết luận cho rằng đàm phán không đạt được tiến triển.

Ông Trump cân nhắc Đạo luật Chống nổi loạn

Cũng vào hôm qua, Tổng thống Trump cho hay có thể cân nhắc kích hoạt Đạo luật Chống nổi loạn “nếu cần thiết”, đặc biệt trong trường hợp các tòa án hoặc giới chức tiểu bang, thành phố tìm cách trì hoãn việc ông điều động Vệ binh quốc gia đến các địa phương nhằm duy trì trật tự, theo trang Newsmax .

Đạo luật Chống nổi loạn năm 1807 cho phép Tổng thống Mỹ triển khai quân đội cho các nhiệm vụ thực thi pháp luật dân sự trong những trường hợp cụ thể. Lần gần đây nhất đạo luật được kích hoạt là nhằm trấn áp bạo loạn ở TP.Los Angeles (bang California) năm 1992.

Cùng ngày, các lãnh đạo bang Illinois và TP.Chicago của bang này đã nộp đơn kiện lên tòa nhằm ngăn chặn Tổng thống đưa Vệ binh quốc gia đến Chicago, thành phố lớn thứ ba của Mỹ, theo Đài CBS News. Đơn kiện được nộp vài giờ sau khi một thẩm phán ra phán quyết chặn việc triển khai Vệ binh quốc gia đến TP.Portland (bang Oregon).

Trước tòa, Thống đốc bang Illinois JB Pritzker cáo buộc những động thái của Tổng thống Trump tại TP.Chicago và bang Illinois là “nguy hiểm và trái luật”, nhằm phục vụ mưu đồ của ông Trump tiến đến quân sự hóa các thành phố Mỹ. Ông Pritzker cũng cho biết các đơn vị Vệ binh quốc gia bang Texas gồm 400 binh sĩ đang trên đường đến Illinois và có thể vào vị trí trong ngày 7 hoặc 8.10 (giờ địa phương). Khoảng 300 thành viên thuộc Vệ binh quốc gia bang Illinois cũng được triệu tập theo lệnh của chính quyền liên bang.

Tuy nhiên, thẩm phán từ chối ra phán quyết ngay lập tức với lý do thiếu thông tin, thay vào đó thông báo triệu tập phiên xử kế tiếp vào ngày 9.10.

Khủng hoảng nhân sự hàng không do chính phủ đóng cửa

Đài NBC News dẫn thông báo của Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) hôm 6.10 cho biết đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân sự nghiêm trọng tại nhiều sân bay và đài kiểm soát không lưu trên toàn quốc. Thông tin này được đưa ra chỉ vài giờ sau khi Bộ trưởng Giao thông vận tải Sean Duffy lên tiếng cảnh báo về nguy cơ không đủ người làm việc trong ngành hàng không giai đoạn chính phủ đóng cửa. Một nguồn thạo tin tiết lộ sân bay Hollywood Burbank (bang California) hoạt động trong tình trạng không có nhân viên ở đài kiểm soát không lưu suốt nhiều giờ hôm 6.10 (giờ địa phương). FAA cũng xác nhận sân bay quốc tế Newark Liberty (New Jersey) và sân bay quốc tế Denver (bang Colorado) cũng gặp vấn đề tương tự vào tối cùng ngày.