“Chim ưng biển” – sức mạnh tương lai của Hải quân Mỹ

Trong hơn 50 năm qua, lực lượng Hải quân Mỹ đã vận hành các máy bay vận tải hàng hóa C-2A Greyhound với 2 động cơ tuabin để chở quân, vật tư và phụ tùng cho các tàu sân bay hoạt động trên biển.

Greyhound có nguồn gốc từ máy bay radarE-2 Hawkeye của Hải quân, có thể chở đến 5 tấn hàng hóa hoặc 26 hành khách. Nó có thể hạ cánh và cất cánh từ boong tàu sân bay dài 300m và sau đó gấp cánh để tiết kiệm vị trí sân đỗ trên tàu sân bay.

Tuy nhiên, cuối những năm 2000, Hải quân Mỹ bắt đầu tìm cách thay thế đội ngũ C-2A Greyhound lão hóa. Các ứng cử viên thay thế bao gồm C-2 hiện đại và máy bay phản lực S-3 Viking gần đây cũng đã ngừng hoạt động trong lực lượng Hải quân. Cuối cùng, Hải quân Mỹ đã đưa ra quyết định lựa chọn theo đuổi loại máy bay đắt tiền nhất – máy bay cánh quạt nghiêng Osprey V-22 được mệnh danh là “ Chim ưng biển”.

Osprey đã được phát triển trong nhiều thập kỷ và được xem là một cuộc cách mạng về công nghệ. Nhờ trang bị hai động cơ 1107 Liberty có công suất 6.150 mã lực, V-22 Osprey có thể đạt vận tốc tối đa 350 dặm/giờ ở chế độ phản lực, 126 dặm/ giờ ở chế độ trực thăng và có phạm vi hoạt động lên đến 1.000 dặm. Một ưu điểm khác tạo nên độ cơ động của V-22 Osprey là máy bay có thể chuyển đổi chế độ bay từ trực thăng sang phản lực cánh quạt chỉ trong 16 giây. Thêm nữa, hai cánh quạt có thể gấp lại gọn gàng, giúp thuận tiện trong việc bảo quản. Trong khi các tàu mặt nước của Hải quân Mỹ thích hợp với sự linh hoạt của máy bay trực thăng cất hạ cánh từ bất kỳ boong tàu hoặc bất cứ bề mặt nào. Tuy nhiên, trực thăng lại bị giới hạn ở độ cao và tốc độ thấp và không thể bay xa như máy bay phản lực.

Tuy nhiên, nhược điểm của Osprey là nó khá đắt tiền để mua sắm và chi phí duy trì, với giá thành từ 70 đến 100 triệu USD/chiếc và khoảng 11.000 USD/giờ bay. Giá thành này xấp xỉ giá của một chiếc máy bay chiến đấu tàng hình F-35 và gấp hai hoặc ba lần chi phí của một chiếc trực thăng Blackhawk tiêu chuẩn. Động cơ của Osprey cũng được cho là thải quá nhiều nhiệt, có khả năng gây hại cho các boong tàu và việc bảo dưỡng khá khó khăn khi nó hoạt động trong môi trường bụi hoặc thả quân bằng dây. Hơn nữa, V-22 đã trải qua hơn 10 vụ tai nạn trong những năm qua liên quan đến hệ thống nghiêng – rotor.

“Chim ưng biển” V-22 Osprey.

Trong 9 tháng (từ tháng 12-2016 đến tháng 9-2017), 3 chiếc Ospreys đã bị hỏng do tai nạn, khiến 3 người tử nạn. Một chiếc Osprey khác đã bị hư hại trong một cuộc đột kích không thành công tại Yemen vào tháng 1-2017. Những thông tin không hay của Osprey còn khiến các công dân của đảo Okinawa của Nhật Bản, nơi có một căn cứ quân sự lớn của Mỹ, phản đối sự hiện diện của loại máy bay các cánh quạt nghiêng này trên đảo của họ.

Nếu được lựa chọn trong tương lai, máy bay phản lực của Osprey – CMV-22B sẽ được Hải quân Hoa Kỳ sử dụng để vận chuyển các lực lượng tác chiến đặc biệt và hàng hóa từ bờ đến các tàu sân bay, cũng như thực hiện các nhiệm vụ tìm kiếm và cứu nạn chiến đấu trên biển (CSAR). Cánh của CMV-22B được thiết kế cố định với hai cánh chính gắn trên thân máy bay. Cấu hình đuôi sẽ bao gồm một cặp vây thẳng đứng được kết nối bởi một đuôi thủy ngang.

Các nâng cấp bổ sung của CMV-22B bao gồm khả năng đổ nhiên liệu nhanh, cải thiện ánh sáng khoang hàng hóa và đài phát thanh tần số cao tầm xa. So với Greyhound, rô-bốt nghiêng có tải trọng tối đa lớn hơn 5 tấn, nhưng khối lượng không gian bên trong nhỏ hơn và có thể chở ít hơn C-2A 3 hành khách. Trong khi đó, C-2A có tốc độ tối đa nhanh hơn (400 dặm một giờ), có thể bay cao hơn và giá thành rẻ hơn 40 triệu USD mỗi chiếc.

Máy bay vận tải hàng hóa C-2A Greyhound.

Máy bay phản lực S-3 Viking.

Nhưng tại sao Hải quân Mỹ vẫn bị thu hút bởi khả năng cất cánh thẳng đứng của Osprey? Bởi vì, Osprey có thể cất hạ cánh được trên các tàu không phải là tàu sân bay. Trước đây, các nguồn cung cấp cho Hải quân Mỹ được Greyhound vận chuyển đến tàu sân bay, sau đó mới di chuyển bằng trực thăng từ tàu sân bay đến các tàu mặt nước khác trong lực lượng đặc nhiệm tàu sân bay.

Thế nhưng, với Osprey, nó có thể hạ cánh trực tiếp trên nhiều tàu bề mặt khác – và những con tàu đó có thể hoạt động xa hơn nhờ vào phạm vi rộng lớn hơn của Osprey so với hầu hết các máy bay trực thăng hiện có. Với khả năng cất hạ cánh thẳng đứng, Osprey nó không cần đường băng để cất hạ cánh, đồng thời nó cũng giảm số lượng nhân viên hỗ trợ và nó còn có thêm thiết bị quan sát ban đêm để hạ cánh trong đêm tối. Hơn nữa, với khả năng tiếp nhiên liệu trên không, CMV-22B có thể thực hiện các chuyến bay tầm xa hơn so với C-2.

Phương Thảo (tổng hợp)

Theo bienphong