Chiến trường ở Ukraine chuyển dịch ra sao sau bước ngoặt Kherson

Thu Hằng20:23 22/11/2022

Sau khi Nga buộc phải rút lui khỏi thành phố Kherson ở miền nam Ukraine, cả hai bên đang tính toán các bước đi tiếp theo.

Giới phân tích quân sự dự đoán giao tranh sẽ gay gắt hơn ở miền đông và hướng tới các thành phố bên biển Azov ở phía nam. Ảnh: Financial Times

Theo tờ Financial Times, các nhà phân tích nhận định Nga sẽ tập trung vào phía đông trong khi người Ukraine có thể sẽ ưu tiên cho mặt trận phía nam.

Các điểm nóng tiếp theo dự kiến sẽ ở gần Vùng Donetsk ở khu vực Donbas, đặc biệt là gần các thành phố Bakhmut và Avdiivka – nơi các binh sĩ đã sa lầy trong các trận chiến ác liệt được ghi dấu bởi các trận địa pháo dữ dội và giao tranh cận chiến – cũng như ở phía nam, trên đường đến các thành phố chiến lược Melitopol và Mariupol.

Tuy nhiên một quan chức phương Tây cảnh báo rằng bất chấp động lực của Ukraine, “khi bước sang năm 2023, chúng tôi vẫn dự đoán phần lớn sẽ là không có đột phá, không bên nào đặc biệt thắng hay thua”.

Các nhà phân tích cho rằng Nga có thể sẽ tập trung trở lại vào phía đông sau khi rút lui ở phía nam. Sự thay đổi này sẽ lặp lại chiến lược của Điện Kremlin sau khi các lực lượng của họ rút khỏi Kiev hồi mùa xuân, với việc Moskva tuyên bố một giai đoạn mới của cuộc chiến nhằm “giải phóng hoàn toàn” khu vực Donbas.

Chuyên gia Konrad Muzyka, tại Rochan Consulting – một nhóm theo dõi xung đột Nga- Ukraine có trụ sở tại Ba Lan, cho biết bên cạnh việc huy động khoảng 300.000 quân gần đây, việc Nga rút lực lượng khỏi Kherson có thể mang lại lợi thế cho Điện Kremlin, cho phép họ di chuyển các nguồn lực ra khỏi miền nam và tăng cường sức mạnh lực lượng dọc theo chiến tuyến phía đông.

“Vào tháng 2, Nga tiến vào Ukraine với mật độ lực lượng thấp và mở ra quá nhiều hướng tác chiến, có thể vì cho rằng các cuộc tấn công từ phía bắc, nam và đông sẽ buộc Kiev phải khuất phục. Nhưng khi kế hoạch này không thành hiện thực, lực lượng Nga rất nhanh trở nên quá mỏng”, ông Muzyka nói.

Binh sĩ Ukraine nã súng cối vào các vị trí của Nga ở Bakhmut thuộc Vùng Donetsk của Ukraine. Ảnh: AP

Tuy nhiên, ông cho biết thêm: “Với ít vùng lãnh thổ được kiểm soát hơn, mật độ lực lượng của Nga sẽ tăng lên và Moskva sẽ có nhiều binh sĩ trên mỗi km vuông hơn từ đầu tháng 3/2023.”

Một quan chức phương Tây cho biết, có tới 50% lực lượng Nga rút khỏi Kherson có thể được chuyển đến các mặt trận khác, chủ yếu ở Donbas, nơi Moskva đã xây dựng các vị trí phòng thủ mới quan trọng.

Video đang HOT

Kiev cũng có thể buộc phải chuyển hướng quân đội từ phía nam. Oleksiy Melnyk, cựu trung tá lực lượng không quân Ukraine và hiện là đồng giám đốc của nhóm chuyên gia cố vấn Trung tâm Razumkov ở Kiev, nhận xdét: “Theo logic, Ukraine phải tái bố trí thêm quân đến [tỉnh Donetsk] nhằm ngăn người Nga thành công”.

Ukraine hiện đang nỗ lực đẩy lùi lực lượng Nga ở Donetsk. Đã xảy ra giao tranh ác liệt gần Avdiivka, nơi có nhà máy than cốc lớn, và thành phố Bakhmut, một trung tâm quân sự quan trọng, là cửa ngõ dẫn đến các thành phố lớn hơn do Kiev nắm giữ.

Một người lính chiến đấu trong đơn vị lực lượng đặc biệt Ukraine gần Bakhmut mô tả trận chiến ở đây như “địa ngục” với thương vong gia tăng hàng ngày. “Nó giống như một thứ gì đó từ Thế chiến thứ hai, giống như một bãi tập kết cho D-Day”, người lính này nói, mô tả chiến trường là một mớ hỗn độn các chiến hào, boongke, bẫy xe tăng, dây thép gai và hố pháo.

Chuyên gia Melnyk cho biết, mặt trận phía nam có thể sẽ là trọng tâm chính của Kiev. “Đối với phía Ukraine, mặt trận phía đông rất quan trọngnhưng mặt trận phía nam hướng tới Mariupol và Melitopol quan trọng hơn về mặt hoạt động vì đây là nơi Ukrainecó thể cắt nguồn tiếp tế của Nga cho [quân đội] và cắt đứt bán đảo Crimea”, ông Melnyk nói.

Các nhà phân tích phương Tây dự đoán, các lực lượng Ukraine khó có thể tìm cách vượt qua sông Dnipro với số lượng đáng kể trong tương lai gần do sức mạnh phòng thủ của Nga ở bờ phía đông. Nhưng Nga dự kiến sẽ di chuyển các tuyến tiếp tế sâu hơn vào tỉnh Kherson ở phía bên kia sông vì tên lửa HIMARS của Ukraine có thể vươn xa vào những vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát.

Ukraine được dự đoán sẽ ưu tiên mặt trận phía nam hơn. Chiếm lại Mariupol và các thành phố khác ở phía nam có thể giúp Ukraine thiết lập một cách tiếp cận với bán đảo Crimea. Ảnh: Reuters

Các nhà phân tích cho biết, Ukraine dự kiến sẽ cố gắng bố trí lực lượng của mình cho một cuộc tấn công trên bộ mới có thể xảy ra giữa mặt trận phía đông và phía nam. Việc giành lại các thành phố phía nam như Melitopol, Berdyansk và Mariupol có thể giúp thiết lập một cách tiếp cận với bán đảo Crimea, mặc dù các nhà phân tích cũng như các quan chức Ukraine và phương Tây vẫn còn chia rẽ về việc một động thái như vậy liệu có khả thi hay không.

Các nhà phân tích Ukraine cho biết khả năng hành động với yếu tố bất ngờ của lực lượng Ukraine là rất quan trọng. “Đây là một chiến thuật rất thông minh”, ông Yuriy Sak, cố vấn của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, cho biết.

Trong khi đó, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, Andriy Zagorodnyuk cho rằng Nga có khả năng sẽ tăng cường tấn công tên lửa vào cơ sở hạ tầng năng lượng của nước này. “Hỏng hóc cơ sở hạ tầng quan trọng trong thời tiết băng giá gây khó khăn hơn nhiều so với khi thời tiết ấm áp như bây giờ”.

Mặc dù các nhà phân tích và quan chức dự đoán về một thế bế tắc tương đối trong những tháng tới, nhưng một số người lo ngại rằng Nga có thể leo thang tấn công nếu Ukraine đạt được nhiều lợi ích hơn dự kiến.

Ukraine có thể 'xả kho' ngũ cốc qua 4 ngả đường này

Nga, Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc đang tích cực thảo luận để giải quyết số ngũ cốc bị ùn ứ ở Ukraine.

Để đạt được mục tiêu đó, Thổ Nhĩ Kỳ đã sẵn sàng lập một trung tâm ngũ cốc ở Istanbul.

Máy gặt liên hợp làm việc trên cánh đồng lúa mì ở Ukraine. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Hãng thông tấn TASS đưa tin việc thiết lập hàng lang vận chuyển an toàn là yếu tố quan trọng để giải phóng ngũ cốc từ Ukraine ra thị trường thế giới. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề xuất một số phương án giải quyết vấn đề trên, đồng thời bày tỏ sẵn sàng hỗ trợ Ukraine xuất khẩu ngũ cốc. Tuy nhiên, Kiev khẳng định rằng Nga nên rút quân khỏi Ukraine trước khi các chuyến giao hàng có thể bắt đầu.

Giá lúa mì và ngô toàn cầu đã tăng đáng kể từ đầu năm nay. Tại phiên họp ngày 21/5, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc tuyên bố thế giới chỉ còn lượng lúa mì đủ dùng trong 10 tuần, cũng như đưa ra những dự báo còn tồi tệ hơn so với thời kỳ khủng hoảng năm 2007 và năm 2008.

Dưới đây là các tuyến đường và kịch bản khả thi để giúp Ukraine xuất khẩu ngũ cốc:

Qua Berdyansk và Mariupol

Theo lời Tổng thống Nga Vladimir Putin, Nga đã sẵn sàng tạo điều kiện hậu cần cần thiết, cũng như đảm bảo các chuyến hàng dễ dàng di chuyển qua cảng Berdyansk và Mariupol mà không cần bất kỳ điều kiện tiên quyết nào. Moskva cũng có thể đảm bảo an ninh hàng hải trên Biển Đen và Biển Azov. Trên thực tế, hoạt động rà phá bom mìn trên biển xung quanh Berdyansk và Mariupol đã được hoàn thành.

Qua Odessa

Nga tuyên bố không phản đối vận chuyển ngũ cốc qua cảng biển Odessa do Kiev kiểm soát ở phía Nam Ukraine và sẵn sàng đảm bảo an toàn cho tàu bè qua lại. Tuy nhiên, các tàu chở ngũ cốc chỉ có thể rời Odessa sau khi vùng biển lân cận được dọn sạch bom, mìn, cũng như xử lý toàn bộ xác tàu bị đánh chìm trước đó.

Tổng thống Putin đảm bảo rằng Moskva sẽ không lợi dụng tình hình để thực hiện một cuộc tấn công vào Odessa.

Theo báo cáo của hãng Bloomberg, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý khai thông bến cảng Odessa. Ankara có kế hoạch thành lập một trung tâm đặc biệt ở Istanbul để theo dõi và điều phối các tàu chở hàng. Trong khi đó, Ukraine kiên quyết yêu cầu kiểm tra tất cả các tàu đến Odessa để ngăn chặn khả năng giao vũ khí cho Kiev.

Một cánh đồng lúa mì ở làng Mala Dyvitsya, cách thủ đô Kiev khoảng 160km. Ảnh: AFP/TTXVN

Qua các nước phương Tây

Nhà lãnh đạo Nga cũng gợi ý về khả năng vận chuyển ngũ cốc của Ukraine qua sông Danube, hướng tới các cảng ở Romania. Nông sản cũng có thể được chuyển bằng đường sắt đến Hungary, Romania và Ba Lan. Tuy nhiên, vì chiều rộng đường ray của Ukraine là 1.520 mm nên các toa tàu cần được điều chỉnh lại theo tiêu chuẩn châu Âu là 1.435 mm. Quá trình này có thể mất một chút thời gian.

Theo các nhà chức trách Ukraine, quốc gia này có 6 nhà ga có thể điều chỉnh lại đường ray, bao gồm hai cơ sở ở biên giới với Ba Lan (Yagodin với công suất phục vụ 28 toa mỗi ngày và Mostiska với 18 toa), Yesen sát biên giới với Hungary với công suất 30 toa và Vadul-Siret sát biên giới Romania với 40 toa. Ước tính mỗi ngày sẽ có khoảng 175 toa tàu chở hàng qua biên giới Ukraine.

Litva đã đề xuất sử dụng cảng Klaipeda của nước này để xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine, cũng như gửi một số đoàn tàu đến Ukraine qua Ba Lan. Tuy nhiên, thời gian trung chuyển của chuyến tàu này thiếu khả thi về mặt thương mại. Một thách thức khác là thiếu toa tàu. Để thực hiện kế hoạch trên cần đến 4.000 toa tàu, nhưng cả Ukraine và Litva đều không sở hữu nhiều như vậy.

Qua Belarus

Vận chuyển ngũ cốc từ Ukraine qua Belarus sẽ không yêu cầu bất kỳ điều chỉnh nào. Tuyến đường này cũng giúp hàng hóa được giao trực tiếp đến các cảng ở vùng Baltic. Tuy nhiên, các quốc gia phương Tây và Ukraine đã từ chối sáng kiến này vì sẽ phải hủy bỏ những lệnh trừng phạt áp đặt lên Belarus.

Theo Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO), Nga và Ukraine lần lượt là các nước xuất khẩu lúa mỳ lớn nhất và lớn thứ 5 thế giới. Hai nước này đóng góp 19% nguồn cung lúa mạch thế giới, 14% lúa mỳ và 4% ngô, chiếm hơn 30% lượng ngũ cốc xuất khẩu trên toàn cầu.

Tại Ukraine - nơi được coi là "vựa" lúa mỳ của châu Âu, xung đột đã khiến lúa mỳ chưa thể thu hoạch được, trong khi các diện tích trồng ngô và hoa hướng dương không được chăm bón đúng cách. Ước tính, sản lượng ngũ cốc của Ukraine vụ mùa này có thể giảm hơn 50%.

Trong khi đó, Nga là nhà sản xuất phân bón hàng đầu, chiếm 13% sản lượng toàn cầu. Việc hoạt động xuất khẩu phân bón của Nga bị hạn chế do các biện pháp trừng phạt của Mỹ đã khiến giá mặt hàng này tăng vọt trên toàn cầu. Nông dân ở Brazil, Mỹ và các nước nông nghiệp lớn khác phải giảm sử dụng phân bón và tình trạng này có thể ảnh hưởng đến năng suất vụ mùa sau đó.

Ukraine chưa đạt được thỏa thuận với Nga về hành lang nhân đạo tại Kherson và Kharkov Ngày 19/4, Ukraine xác nhận vẫn chưa triển khai được hành lang nhân đạo để sơ tán dân thường từ thành phố Mariupol đến Berdyansk do nước này chưa đạt thỏa thuận với Nga. Đây là ngày thứ ba liên tiếp chính quyền Kiev quyết định dừng hoạt động sơ tán dân thường. Người dân Ukraine sơ tán khỏi thành phố Berdyansk và...