Chiến tranh thương mại Mỹ – Trung: Gỗ Việt bị lợi dụng xuất xứ?

Mai Hoàng Minh11:52 06/09/2019

Trong khi nhiều mặt hàng nông sản giảm đáng kể về kim ngạch xuất khẩu, xuất khẩu gỗ vẫn chinh phục được những mốc mới. Tuy nhiên, trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ – Trung đang căng thẳng, vấn đề gian lận xuất xứ, ảnh hưởng đến uy tín gỗ Việt cần phải được đặc biệt quan tâm.

Giá trị xuất khẩu tăng

Theo thống kê của Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, Bộ NNPTNT, giá trị xuất khẩu gỗ và các sản phẩm gỗ tháng 8/2019 ước đạt 937 triệu USD, lũy kế xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ 8 tháng đầu năm 2019 ước đạt 6,66 tỷ USD, tăng 17,5% so với cùng kỳ năm 2018. Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc duy trì vị trí 4 thị trường nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ lớn nhất của Việt Nam trong 7 tháng đầu năm 2019 với 80,2% tổng giá trị xuất khẩu.

Chế biến gỗ tại Nhà máy Tân Bình (huyện Đầm Hà, Quảng Ninh). Ảnh: I.T

Các chuyên gia nhận định, xuất khẩu gỗ và các sản phẩm gỗ của Việt Nam tăng trưởng tốt trong 8 tháng năm 2019 là do Việt Nam tận dụng tốt cơ hội thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường Mỹ và tiếp tục duy trì vị thế dẫn đầu về xuất khẩu đồ gỗ nội ngoại thất tại EU nhờ mẫu mã và chất lượng liên tục được cải thiện.

Theo báo cáo thị trường gỗ nhiệt đới tháng 7/2019, Việt Nam là quốc gia dẫn đầu về xuất khẩu đồ gỗ nội ngoại thất tại thị trường EU. Danh tiếng của đồ gỗ từ Việt Nam cũng dần được nâng cao do các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam có khả năng cung cấp các đơn hàng số lượng lớn ở phân khúc tầm trung. Ngành xây dựng của EU đang ấm trở lại, đặc biệt tại các thị trường như Đức, Áo, Tây Ban Nha và Hà Lan kéo theo nhu cầu gỗ tăng cao. Theo nghiên cứu của Euroconstruct, ngành xây dựng tại EU phục hồi trở lại kể từ năm 2018 trở lại đây, với mức tăng 3,1% năm 2018.

Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ NNPTNT Hà Công Tuấn, Hiệp định đối tác tự nguyện về thực thi luật lâm nghiệp, quản trị rừng và thương mại lâm sản giữa Việt Nam và EU (VPA/FLEGT) là một bước tiến mới đánh dấu khởi đầu việc Việt Nam và EU cùng cam kết hợp tác để giải quyết tình trạng khai thác và buôn bán gỗ bất hợp pháp. Sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam sang EU sẽ không phải chịu trách nhiệm giải trình nguồn gốc xuất xứ gỗ khi đã được cấp giấy phép FLEGT.

Video đang HOT

Lo ngại gian lận xuất xứ

Mặc dù kim ngạch xuất khẩu gỗ và các sản phẩm từ gỗ tăng trưởng mạnh trong 8 tháng năm 2019, nhưng điều đáng lo ngại là hành vi gian lận nguồn gốc xuất xứ (C/O) đang diễn biến phức tạp, có thể ảnh hưởng đến uy tín gỗ Việt.

Có một con số thể hiện sự bất thường là kim ngạch nhập khẩu gỗ cũng tăng đột biến trong 8 tháng năm 2019. Theo đó, giá trị nhập khẩu gỗ tháng 8/2019 ước đạt 216 triệu USD, lũy kế nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ 8 tháng đầu năm đạt 1,67 tỷ USD, tăng 14,3% so với cùng kỳ năm 2018. Đáng chú ý, trong 7 tháng năm 2019, Trung Quốc là thị trường lớn nhất của Việt Nam với 21,1% thị phần.

Cuối tháng 7, ông Trần Thanh Hải – Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), từng cảnh báo, các hành vi gian lận, tẩy xóa C/O, làm giả C/O đang diễn biến hết sức phức tạp, trong đó, sản phẩm gỗ dán đang được đặc biệt chú ý.

Theo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Viforest), tổng sản lượng xuất khẩu gỗ dán của thế giới là trên 30 triệu m2, trong đó, Trung Quốc xuất khẩu hơn 11 triệu m2, Mỹ lại là thị trường nhập khẩu lớn nhất. Việc gỗ dán Trung Quốc bị áp thuế lên đến 180% trong cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung khiến các doanh nghiệp Trung Quốc tìm cách đầu tư sang Việt Nam, từ đó mượn tên gỗ Việt xuất sang Mỹ.

Có thể thấy, một làn sóng các doanh nghiệp Trung Quốc đang ồ ạt đầu tư vào ngành gỗ ở Việt Nam. Theo Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong 5 tháng đầu năm 2019, có 49 dự án đầu tư nước ngoài (FDI) mới đầu tư vào ngành gỗ, tương đương với 73% tổng số dự án năm 2018. Quy mô vốn FDI của 5 tháng đầu năm 2019 lớn hơn 1,2 lần tổng số vốn đầu tư FDI vào ngành gỗ trong cả năm 2018. Trong số quốc gia đầu tư, Trung Quốc đứng đầu với 21 dự án, tương đương 43% tổng số dự án FDI đầu tư vào ngành gỗ.

Trước thực tế này, ông Nguyễn Tôn Quyền – Chủ tịch Viforest cho rằng, lúc này cần thận trọng, không nên phát triển ồ ạt và tự phát các công ty gỗ dán để tránh gây thiệt hại về lâu dài cho ngành.

Theo Danviet

Gỡ rào cản, lâm sản lập kỷ lục

Trong bối cảnh nhiều mặt hàng nông sản gặp khó khăn về thị trường do những hàng rào kỹ thuật mới, ngành chế biến và xuất khẩu gỗ, lâm sản ngoài gỗ vẫn tiếp tục cán những kỷ lục mới. Có được điều đó là do thời gian qua ngành chức năng đã rất nỗ lực tháo gỡ các rào cản thương mại.

Xuất siêu 4 tỷ USD

Theo báo cáo của Tổng cục Lâm nghiệp, giá trị xuất khẩu lâm sản tăng đều trong 6 tháng qua, ổn định ở mức xấp xỉ 20% so với cùng kỳ 2018. Trong đó, giá trị xuất khẩu lâm sản 6 tháng đầu năm 2019 ước đạt gần 5,23 tỷ USD, đạt 50% kế hoạch năm; xuất siêu khoảng 4 tỷ USD. Điểm đến của 87% giá trị kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ Việt Nam là các thị trường truyền thống (Mỹ, Nhật Bản, EU, Trung Quốc và Hàn Quốc) có yêu cầu khắt khe về chất lượng, mẫu mã sản phẩm và nguồn gốc xuất xứ.

Theo ông Nguyễn Quốc Trị-Tổng Cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp, đồ gỗ và lâm sản Việt Nam đã tiếp tục khẳng định được vị trí trên thị trường quốc tế; duy trì vị trí đứng đầu Đông Nam Á, thứ 2 châu Á và thứ 5 thế giới về xuất khẩu lâm sản.

Hơn 200.000ha rừng đã được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững (ảnh tư liệu). Ảnh: I.T

"Bên cạnh việc xuất khẩu đến 120 quốc gia trên thế giới, đồ gỗ Việt Nam đang quay lại thị trường nội địa, gắn kết chặt giữa người làm nghề rừng, doanh nghiệp và người tiêu dùng, tạo động lực trực tiếp cho sản xuất lâm nghiệp, hình thành chuỗi liên kết đúng nghĩa" - ông Trị nói.

Tháo gỡ các rào cản thương mại được coi là một trong những động lực giúp ngành gỗ đạt được thành công như hôm nay. Thứ trưởng Thường trực Bộ NNPTNT Hà Công Tuấn cho biết, chúng ta đã tích cực và chủ động gặp gỡ, làm việc và đàm phán mở cửa thị trường và tháo gỡ các khó khăn trong xuất nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ Mỹ, Úc, New Zealand, Nhật Bản và Hàn Quốc; cung cấp thông tin về ngành chế biến gỗ Việt Nam và các quy định của Việt Nam về gỗ hợp pháp; chủ động cung cấp thông tin pháp lý, thông tin thị trường gỗ và lâm sản trên toàn cầu để hỗ trợ các doanh nghiệp xuất nhập khẩu gỗ của Việt Nam.

"Điều quan trọng là chúng ta chuẩn bị sẵn sàng thực hiện Hiệp định Đối tác tự nguyện về thực thi luật lâm nghiệp, quản trị rừng và thương mại lâm sản giữa Việt Nam và EU (VPA/FLEGT), cùng cam kết hợp tác để giải quyết tình trạng khai thác và thương mại gỗ bất hợp pháp, phát triển bền vững ngành gỗ; đồng hành các doanh nghiệp đưa Việt Nam trở thành một trong những nước hàng đầu thế giới về sản xuất, chế biến, xuất khẩu sản phẩm gỗ và lâm sản ngoài" - ông Tuấn nói.

Bên cạnh đó, việc thực hiện quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng, bảo đảm kinh doanh rừng lâu dài, liên tục và đạt hiệt quả kinh tế cao, ổn định về trữ lượng và đầu ra cho người dân đã góp phần nâng cao vị thế gỗ Việt. Không chỉ giúp duy trì tỷ lệ che phủ rừng, đảm bảo vai trò phòng hộ, duy trì và phát triển giá trị đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường sinh thái, quản lý rừng bền vững còn tạo vùng nguyên liệu chủ động, đáp ứng nhu cầu cho sản xuất, tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

Trong 6 tháng đầu năm, tổng diện tích rừng được cấp chứng chỉ mới là 17.000ha, tổng diện tích rừng được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững là 237.386ha. Hệ thống chứng chỉ rừng Việt Nam đã trở thành thành viên hợp tác thứ 50 với Chương trình phê duyệt các hệ thống chứng chỉ rừng (PEFC).

Tiếp tục tái cơ cấu

Theo ông Nguyễn Quốc Trị, để giữ vững thành quả của ngành, trong thời gian tới, ngành sẽ tập trung triển khai có hiệu quả đề án tái cơ cấu ngành lâm nghiệp; tăng cường công tác quản lý chất lượng giống, tiếp tục rà soát, bổ sung hoàn thiện các tiêu chuẩn quốc gia về công tác quản lý giống. Tăng cường chỉ đạo công tác bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng. Đánh giá mức độ thiệt hại về rừng, đề xuất ngay phương án khôi phục diện tích rừng bị cháy; tập trung chỉ đạo giải quyết các điểm nóng về phá rừng và vận chuyển, chế biến lâm sản trái pháp luật.

Xây dựng và nhân rộng các mô hình liên kết thành công giữa doanh nghiệp chế biến gỗ và hộ gia đình trồng rừng để vừa đảm bảo nguồn gốc gỗ hợp pháp trong nước, vừa tăng giá trị gia tăng, giảm chi phí giá thành cho sản phẩm qua đó nâng cao tính cạnh tranh cho gỗ và sản phẩm gỗ Việt Nam.

Thứ trưởng Hà Công Tuấn cho rằng, để nâng cao giá trị ngành gỗ, các địa phương cần tạo cơ chế để phát triển các cơ sở chế biến gỗ công nghệ cao. "Hiện, Nghệ An, Bình Dương, Bình Phước đã thành lập các khu chế biến gỗ công nghệ cao. Vì vậy, Tổng cục Lâm nghiệp, Bộ NNPTNT phải tiếp sức cho doanh nghiệp để thúc đẩy tăng trưởng" - ông Tuấn nói.

Bên cạnh đó, ông Tuấn đề nghị ngành lâm nghiệp tiếp tục tập trung làm tốt công tác cải cách hành chính. "Thứ nhất là dứt khoát thực hiện giảm điều kiện kinh doanh; xây dựng Chính phủ điện tử, cụ thể là xử lý văn bản trên mạng. Hiện, 98% văn bản thông thường của Bộ đã được phát hành và ký chữ ký điện tử. Thực hiện tốt việc sắp xếp hiệu quả các nông lâm trường; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản trị rừng" - Thứ trưởng Tuấn nhấn mạnh.

Theo Danviet

Kỷ lục: Xuất khẩu lâm sản đạt 5,3 tỷ USD, xuất siêu 4 tỷ USD Xuất khẩu gỗ và lâm sản ngoài gỗ tiếp tục đạt con số kỷ lục với mức 5,3 tỷ USD, trong đó xuất siêu 4 tỷ USD. Theo báo cáo của Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NNPTNT), tốc độ tăng giá trị sản xuất lâm nghiệp quý I/2019 tăng 4,32%; ước quý II/2019 tăng 4,53%, cao hơn 0,08% so với cùng kỳ năm...