Chiến thuật của Nga xung quanh pháo đài “nóng” nhất trên mặt trận Ukraine
Lực lượng Nga tiếp tục tấ.n côn.g gần thành trì Pokrovsk nhằm cắt đứt tuyến đường tiếp viện cho quân đội Ukraine.
Xe tăng của Ukraine tại thành phố Pokrovsk ở vùng Donetsk (Ảnh: Reuters).
“Pokrovsk vẫn là nơi nóng nhất. Tại đó, quân Nga đã tấ.n côn.g 34 lần trong 24 giờ qua và cố gắng phá vỡ hệ thống phòng thủ của chúng tôi ở phía nam Pokrovsk”, Viktor Trehubov, người phát ngôn của lực lượng Khortytsia thuộc quân đội Ukraine, nói với đài truyền hình quốc gia hôm 4/1.
Ông Trehubov cho biết quân đội Nga đang cố gắng chặn các tuyến đường tiếp viện của Ukraine bằng cách điều các nhóm nhỏ binh lính đến các khu định cư ở phía nam thành phố Pokrovsk.
“Nga không tiến thẳng vào thành phố vì điều đó có nghĩa là sẽ xảy ra giao tranh ác liệt ở khu vực đô thị. Vì vậy, trước tiên, họ cố gắng vòng qua thành phố và làm gián đoạn chuỗi hậu cần”, ông Trehubov cho biết thêm.
Ông Trehubov cho rằng Nga “đang cố gắng bao vây thành phố Pokrovsk thông qua các khu định cư và làng mạc lân cận, xâm nhập vào một số nhóm nhất định, tập hợp lực lượng và tiếp tục tấ.n côn.g để vòng qua thành phố”.
Theo người phát ngôn của lực lượng Khortytsia, quân đội Ukraine đang sử dụng máy bay không người lái và vũ khí chính xác để cố gắng ngăn chặn quân đội Nga tiếp cận mục tiêu ở Pokrovsk.
Giới quan sát nhận định, Nga đang tìm cách tấ.n côn.g từ các hướng nhằm thắt miệng túi với Pokrovsk, buộc Ukraine phải rút hoặc bị bao vây.
Trong báo cáo vào tháng trước, các nhà phân tích tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) nhận định Nga có khả năng sẽ tiếp tục nỗ lực kiểm soát thành phố Pokrovsk, bất chấp tổn thất đáng kể về nhân lực và thiết bị.
Theo ISW, lực lượng Nga đã tiến gần đến thành phố Pokrovsk, mục tiêu quan trọng để Moscow hướng tới mục tiêu kiểm soát toàn bộ vùng Donbass (gồm Donetsk và Lugansk).
Video đang HOT
Lực lượng Nga đã kiểm soát các ngôi làng và các khu định cư khác ở phía nam Pokrovsk trong những tháng gần đây. Ukraine cho biết Moscow đã dốc toàn lực để cố gắng đột phá trong khi vẫn chịu tổn thất lớn.
Vị trí thành phố Pokrovsk ở phía đông Ukraine (Ảnh: BBC).
Lực lượng Nga đang nhanh chóng tiến gần đến Pokrovsk bằng nhiều mũi tấ.n côn.g từ phía đông và phía nam, hiện chỉ còn cách trung tâm thành phố chưa đến 3km, ISW nhận định. Bản đồ của ISW cho thấy nếu mất Pokrovsk, Ukraine sẽ đối mặt với những vấn đề hậu cần nghiêm trọng.
Người đứng đầu chính quyền quân quản tỉnh Donetsk, Vadym Filashkin, cho rằng lực lượng Nga chỉ còn cách Pokrovsk khoảng 3km. Chính quyền đã sơ tán toàn bộ tr.ẻ e.m và gia đình khỏi thành phố.
Khi Ukraine đang thiếu hụt binh lính, lực lượng Nga được dự đoán sẽ tiếp tục đẩy mạnh tiến công về phía Pokrovsk, giữa những cảnh báo rằng vấn đề chỉ còn là thời gian trước khi thành phố này thất thủ.
Pokrovsk là một trung tâm đường bộ và đường sắt ở vùng Donetsk phía đông Ukraine, nơi có dân số trước chiến tranh khoảng 60.000 người. Ukraine ước tính khoảng 11.000 người hiện vẫn còn ở lại thành phố này.
Pokrovsk nằm trên một tuyến đường chính được quân đội Ukraine sử dụng để tiếp tế cho các tiề.n đồn phía đông đang bị bao vây bao gồm các thị trấn Chasiv Yar và Kostiantynivka ở vùng Donetsk.
Mỏ duy nhất của Ukraine sản xuất than cốc – được sử dụng trong ngành công nghiệp thép và đóng vai trò rất quan trọng đối với nền kinh tế trước chiến tranh của Ukraine – chỉ cách Pokrovsk 20 phút lái xe về phía tây.
Moscow tuyên bố đã sáp nhập vùng Donetsk phía đông của Ukraine và coi việc kiểm soát Pokrovsk là bước đệm quan trọng để sáp nhập toàn bộ khu vực vào Nga. Tuy nhiên, Kiev và phương Tây bác bỏ điều này.
Việc kiểm soát thành phố mà truyền thông Nga gọi là “cửa ngõ vào Donetsk” sẽ cho phép Moscow phá vỡ các tuyến tiếp viện của Ukraine dọc theo mặt trận phía đông, gây ra khó khăn nghiêm trọng cho quân đội Ukraine ở phía đông và cũng cho phép Nga tăng cường và tiến quân về phía tây.
Tại sao Nga quyết tâm chiếm mỏ than chiến lược của Ukraine?
Quân Nga tiến sát Pokrovsk, đ.e dọ.a mỏ than lớn nhất Ukraine với 6.000 công nhân và 5,3 triệu tấn than.
Tại rìa phía đông thành phố Pokrovsk, hai người phụ nữ đứng chờ xe trong sự im lặng căng thẳng. Như nhiều cư dân khác, họ đã rời bỏ thành phố để tránh xa cuộc chiến khốc liệt, nhưng nay quay lại để thu thập những vật dụng còn sót lại. Họ đứng cạnh một trạm xăng bị bỏ hoang, nơi từng nhộn nhịp xe cộ vài tháng trước.
Hai người đàn ông trong một đường hầm khai thác mỏ. Ảnh: Eyevine
Không khí ở đây giờ trở nên nặng nề khi quân đội Nga tiến gần hơn từng ngày. Một trận chiến lớn sắp nổ ra, và quân đội Ukraine đã dựng phòng tuyến ở phía tây thành phố, sẵn sàng rút lui nếu Pokrovsk không còn giữ được.
Từ xa, có thể thấy một cột khói bốc lên. Quân Nga hiện chỉ còn cách ngoại ô phía đông của Pokrovsk khoảng tám km. Tuy nhiên, mục tiêu của họ không chỉ là giao lộ đường bộ và đường sắt chiến lược này. Điểm quan trọng nhất của Pokrovsk là một mỏ than khổng lồ, hiện đại cách đó 15 phút lái xe về phía tây nam.
Nằm bên ngoài làng Udachne, mỏ này nổi bật giữa những cánh đồng xung quanh. Tháng trước, cuộc tấ.n côn.g vào đây đã cướp đi sinh mạng của hai phụ nữ, đán.h dấu thương vong đầu tiên liên quan đến chiến tranh tại mỏ này.
Vùng Donbas, trước kia là một khu vực thảo nguyên bất tận, đã được công nghiệp hóa vào cuối thế kỷ 19 khi còn thuộc Đế quốc Nga và khi người ta phát hiện ra các mạch than phong phú ở đây. Than đá đã làm nhiên liệu cho ngành công nghiệp sắt thép. Khi Ukraine mất một nửa Donbas vào tay phe ly khai do Nga hậu thuẫn vào năm 2014, 80% trữ lượng than của nước này cũng mất theo.
Năm 2022, trong cuộc vây hãm Mariupol, hai nhà máy thép của thành phố đã bị phá hủy, gây thiệt hại nặng nề cho ngành thép Ukraine. Một trong số đó, nhà máy Azovstal, trở nên nổi tiếng toàn cầu khi quân đội Ukraine tiến hành cuộc phòng thủ cuối cùng tại đây.
Mỏ than của Pokrovsk không phải là tàn tích cũ kỹ của Liên Xô, mà là một cơ sở hiện đại, khai trương vào năm 1990 và hiện thuộc sở hữu của Metinvest, một công ty của tỷ phú Rinat Akhmetov, một trong những người giàu nhất Ukraine. Metinvest cũng sở hữu hai nhà máy thép ở Mariupol và một trong những nhà máy sản xuất than cốc lớn nhất châu Âu, đặt tại Avdiivka, bị phá hủy vào năm ngoái. Giờ đây, ông Akhmetov lại đối diện với nguy cơ mất thêm mỏ than này.
Theo các phân tích, việc nhắm vào tài sản của ông Akhmetov không chỉ nhằm hủy hoại nền kinh tế Ukraine mà còn là một hành động trả thù của Nga. Trước năm 2014, ông Akhmetov là một nhân vật chính trị và kinh tế quan trọng ở Donbas và Ukraine.
Điện Kremlin từng hy vọng ông sẽ đứng về phía phe ly khai thân Nga, nhưng khi ông quyết định ủng hộ Ukraine, họ coi đó là một sự phản bội và tịch thu tài sản của ông. Ngày nay, sân vận động bóng đá lộng lẫy mà ông xây dựng vào năm 2009 cho đội Shakhtar Donetsk của mình cũng nằm trong tình trạng bỏ hoang.
Mỏ Pokrovsk cùng các nhà máy và tòa nhà hành chính liên quan sử dụng khoảng 6.000 lao động, trong đó khoảng 1.000 người hiện đang phục vụ trong quân đội. Đây là mỏ than cốc lớn nhất của Ukraine. Than đá ở đây được dùng để luyện quặng sắt, đóng vai trò quan trọng đối với ngành công nghiệp thép còn lại của đất nước.
Năm nay, Metinvest hy vọng sẽ khai thác được 5,3 triệu tấn than tại đây. Năm 2023, các nhà máy thép của Ukraine đã sản xuất 6,2 triệu tấn thép thô, nhưng con số này đã giảm mạnh so với năm 2021, khi đất nước sản xuất 21,4 triệu tấn. Năm 2021, Ukraine là nhà sản xuất thép lớn thứ 14 thế giới, nhưng đến năm 2023, đã tụt xuống vị trí thứ 24.
Chuyên gia Andriy Buzarov cho rằng quân đội Nga không cần chiếm mỏ Pokrovsk để làm tê liệt ngành thép của Ukraine. Họ có thể tìm cách cắt nguồn cung cấp điện cho mỏ và pháo kích vào con đường chính vận chuyển than từ đây tới các nhà máy thép còn lại. Ông dự đoán họ sẽ áp dụng chiến thuật tương tự tại một mỏ than cốc nhỏ hơn ở Dobropillia, cách Udachne 18 km về phía bắc.
Người dân khu vực mỏ Pokrovsk bắt đầu sơn tán. Ảnh: Inna Varenytsia
Trước khi cuộc xâm lược toàn diện nổ ra vào tháng 2 năm 2022, thép chiếm một phần ba kim ngạch xuất khẩu của Ukraine. Kể từ đó, nền kinh tế đã suy giảm một phần ba. Ông Oleksandr Kalenkov, Chủ tịch hiệp hội công nghiệp kim loại và khai khoáng Ukrmetalurgprom, cho biết tại một hội nghị hồi tháng trước rằng nếu mất mỏ Pokrovsk, sản lượng thép của Ukraine sẽ sụt giảm nghiêm trọng hơn nữa. "Năm nay, chúng tôi có thể đạt 7,5 triệu tấn," ông nói, nhưng "nếu mất Pokrovsk, sản lượng sẽ chỉ còn 2-3 triệu tấn."
Giám đốc điều hành Metinvest, ông Yuriy Ryzhenkov, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Forbes Ukraine vào tháng 9 rằng nếu mất Pokrovsk, công ty vẫn có thể mua một phần than cốc trong nước, nhưng sẽ phải nhập khẩu phần còn lại, khiến giá thép của Ukraine trở nên đắt đỏ hơn trên thị trường quốc tế. Điều này sẽ gây thiệt hại cho cả ngành công nghiệp lẫn ngân sách chính phủ.
Ông Ryzhenkov nhấn mạnh: "Một số người nói rằng 'Chúng ta mất Mariupol nhưng không sao cả'. Nhưng đó không phải sự thật. Chúng ta đã mất một phần lớn GDP.
Chỉ là hiện tại, chúng ta đang được hỗ trợ tài chính bởi các đối tác, nên chưa nhận ra rằng ngân sách đang giảm sút đáng kể. Và tình huống này sẽ lặp lại nếu chúng ta mất Pokrovsk."
Quân đội Nga cũng biết điều đó, và họ đang từng bước tiến gần hơn đến mục tiêu này.
Nga siết vòng vây Donbass, dồn quân "thắt miệng túi" pháo đài Ukraine Lực lượng Nga không tấ.n côn.g trực diện vào thành trì Pokrovsk ở Donetsk, thay vào đó tìm cách bao vây thành phố chiến lược ở miền Đông Ukraine. Lực lượng Ukraine khai hỏa về phía Nga ở Donetsk (Ảnh: Reuters). "Không có trận chiến nào trong thành phố, quân Nga chưa tiến đến ranh giới thành phố, nhưng họ đang cố gắng...