Chiến thuật ‘chơi dao hai lưỡi’ của tuyển Việt Nam

Huấn luyện viên Park Hang-seo đã thay nửa đội hình tuyển Việt Nam so với chiến thắng 4-0 trước Indonesia và vẫn giành 3 điểm, nhưng quá trình để có được điều đó không đơn giản.

Khá bất ngờ khi Quế Ngọc Hải và các đồng đội đã “nhường” phần lớn thế trận cho đoàn quân của ông Tan Cheng Hoe. Chơi “dao hai lưỡi”, cuối cùng 3 điểm đã thuộc về tuyển Việt Nam.

Nhà cầm quân người Hàn Quốc không gây bất ngờ khi lựa chọn Nguyễn Hoàng Đức thay thế trực tiếp cho Nguyễn Quang Hải, người bị treo giò sau khi nhận thẻ vàng ở trận thắng Indonesia.

,

Quế Ngọc Hải và bộ ba trung vệ là tuyến duy nhất HLV Park Hang-seo không đưa ra thay đổi.

Sự thận trọng của HLV Park Hang-seo

Tiền vệ của CLB Viettel chơi lệch phải, đối diện với Phan Văn Đức. Lương Xuân Trường tiếp tục nhận sự tin tưởng trám chỗ Nguyễn Tuấn Anh để lại ở vai trò trụ sau lưng 2 cầu thủ tên Đức.

Điều đáng nói là ở 2 cánh. Nguyễn Phong Hồng Duy và Vũ Văn Thanh đồng loạt được cất lên băng ghế dự bị. Đoàn Văn Hậu và Nguyễn Trọng Hoàng được đưa vào đội hình xuất phát.

Trong khi đó, trên hàng công, Nguyễn Công Phượng đá chính, thay cho Nguyễn Văn Toàn.

Đây chỉ là những thay đổi mang tính chất nhân sự. Điều quan trọng nhất là về cách vận hành. Vẫn với sơ đồ 3-5-2, nhưng tuyển Việt Nam lùi sâu hơn nhiều. Hai cầu chạy biên lùi thấp ngang các trung vệ khi đối thủ kiểm soát bóng, cả khối cũng không còn dâng cao như ở trận trước. Malaysia được cho phép tận hưởng quyền kiểm soát bóng.

Hệ thống phòng ngự 5-3-2 của Việt Nam.

Ngay ở hiệp 2, khi đã dẫn 1 bàn, ông Park cũng lập tức có các động thái mang tính bảo vệ tỷ số, khi thay Công Phượng bằng Văn Thanh và Xuân Trường bằng Phạm Đức Huy để chuyển sang đá 5-4-1. Tiến Linh khi ấy chơi một mình trên hàng công.

Việt Nam thay đổi từ 5-3-2 sang 5-4-1 khi cần bảo vệ tỷ số.

Malaysia tấn công rộng khắp mặt sân

Một vấn đề đáng lưu ý là cự ly giữa các tuyến phòng ngự của Việt Nam khá xa nhau trong quá trình vận hành, cự ly có thể lên tới 20 m giữa các tuyến ở nhiều thời điểm. Đây là một phần lý do khiến cho việc phòng ngự là khó khăn, khi Malaysia thể hiện là đội bóng có chất lượng, dám cầm bóng triển khai.

Sơ đồ 4-3-3 của Malaysia chia thành 2 phần khá rõ. Nhóm 5 cầu thủ tuyến trên (gồm tiền đạo, 2 tiền vệ tấn công và 2 tiền vệ cánh) tạo ra khả năng tấn công chiều rộng ấn tượng. Safawi Rasid và Mohamadou Sumareh ôm sát 2 biên, còn Brendan Gan và Muhammad Syafiq dâng cao, hoạt động ở 2 hành lang trong, trực chờ giữa 2 tuyến phòng ngự phía dưới của đội tuyển Việt Nam.

Nhóm 5 cầu thủ tấn công của Malaysia chủ động dâng cao và mở rộng.

Nhóm 5 cầu thủ tuyến dưới cũng không ngại mở rộng và luân chuyển bóng mạch lạc để tạo ra cơ hội xuyên phá. Điều đáng chú ý là cách chọn vị trí rất tốt của bộ ba tiền vệ, khi họ luôn đứng giữa các tuyến của đội tuyển Việt Nam, gây ra khá nhiều khó khăn – một phần đến từ chính cự ly của chúng ta.

Cách chọn vị trí của bộ ba tiền vệ trung tâm Malaysia.

Tình huống ở phút thứ 19 của trận đấu cho thấy bài bản khá hiệu quả của đối thủ. Bóng được phất tới tiền đạo nhập tịch mang áo số 16 Guilherme de Paula Lucrerio một cách có tính toán.

Guilherme làm mục tiêu.

Với khả năng cài đè tốt, Guilherme sẽ giữ bóng. Từ vị trí dâng cao như đã phân tích phía trên, các tiền vệ cánh và tiền vệ công của Malaysia sẽ lập tức băng lên, tấn công vào khoảng trống giữa các hậu vệ Việt Nam.

Các tiền vệ Malaysia lập tức tấn công khoảng trống.

Điều quan trọng là các chuyển động này sẽ gây khó, bởi Duy Mạnh/Trọng Hoàng hoặc Tiến Dũng/Văn Hậu thường sẽ trong trạng thái đang co lại để bọc lót cho Quế Ngọc Hải, người thường dâng lên áp sát Guilherme.

Hệ thống vị trí thoáng đạt giúp Malaysia kiểm soát bóng tốt. Các trung vệ của họ – đặc biệt là Dion Cools – cũng chơi chủ động và tự tin trong việc luân chuyển bóng. Dù vậy, ngoài Guilherme, có thể thấy trình độ cá nhân nhỉnh hơn đã giúp Việt Nam không gặp quá nhiều nguy hiểm.

Chỉ tiếc rằng, cũng từ một pha bóng khi hàng phòng ngự của ta bị kéo giãn rộng, đối thủ đưa bóng vào khu vực 1/3 sân cuối trước khi câu bổng hướng tới Guilherme, một quả phạt đền đã được dành cho đối thủ.

Tuyển Việt Nam cải thiện cách tấn công biên

Trước Indonesia, ĐT Việt Nam gặp một vấn đề nằm ở cách chọn vị trí của 2 cầu thủ chạy cánh (khi đó là Hồng Duy và Văn Thanh). Họ đứng quá thấp, giống như 2 hậu vệ biên thực sự, tạo ra sự dư thừa con người ở tuyến dưới và ngược lại là thiếu người để hỗ trợ phía trên.

Đây là trận đấu mà ban huấn luyện đội tuyển đã điều chỉnh. Cả Trọng Hoàng và Văn Hậu đảm nhiệm vai trò lùi thấp thường xuyên theo thế trận, nhưng luôn đảm bảo được vị trí phù hợp khi bóng trở lại quyền kiểm soát của Việt Nam.

Văn Hậu đứng cao như một tiền vệ, giúp việc chuyển hướng tấn công nhanh trở nên dễ dàng hơn.

Tả biên và hữu biên dâng cao hơn tạo ra “đất” cho trung vệ cầm bóng phát triển, còn tiền vệ biên đối thủ thì bối rối không biết dâng lên hay lùi lại.

Pha bóng ngay trước khi dẫn tới bàn thắng mở tỷ số cho đội tuyển Việt Nam cũng cho thấy lợi ích của việc này.

Một tình huống khác khi bóng được đưa lên từ thủ môn Tấn Trường sau khi đi hết biên ngang. Văn Hậu và Trọng Hoàng chủ động chọn vị trí ở ngang các tiền vệ.

Tiền vệ biên Malaysia quyết định áp sát Duy Mạnh, Quế Ngọc Hải dễ dàng tìm thấy Trọng Hoàng bằng đường chuyền xuyên tuyến.

Tình huống ở phút thứ 16 thể hiện rõ ràng lợi ích của việc chỉnh sửa vấn đề. Từ tình huống tổ chức tấn công ở giữa sân, Xuân Trường và Văn Đức kết nối xuyên tuyến thành công. Điều quan trọng nhất là Văn Hậu dâng đủ cao ở biên, để có thể mở tốc độ và hỗ trợ tấn công ngay lập tức.

Vị trí tốt giúp Văn Hậu sẵn sàng hỗ trợ tấn công.

Văn Hậu và Tiến Linh suýt chút nữa đã mang về bàn thắng mở tỷ số sớm hơn nữa.

Chờ đại chiến với UAE

So với trận trước, ban huấn luyện tuyển Việt Nam phát hiện rất rõ vấn đề cách chọn vị trí của các cầu thủ chạy cánh để đưa ra điều chỉnh cần thiết. Điều này thể hiện chất lượng công việc của ông Park Hang Seo và các đồng sự.

Tuy nhiên, thay đổi về cách tiếp cận đã bộc lộ ra điểm yếu khá rõ của ĐT Việt Nam về cự ly phòng ngự. Đây sẽ là một trong những vấn đề cần được cải thiện trước trận đấu gặp UAE, đối thủ có chất lượng cá nhân tốt hơn hẳn Indonesia hay Malaysia, đồng thời thường xuyên phất bóng dài.

Cự ly tốt giữa hàng hậu vệ và tiền vệ sẽ giúp chúng ta kiểm soát tốt hơn các “tình huống thứ hai”, ví dụ khi bóng nảy ra sau một pha không chiến, hoặc sau khi tiền đạo đối thủ nhận bóng cài đè và chuẩn bị nhả lại cho đồng đội.