Chiến lược đầu tư trong thị trường giá xuống

Từ đầu năm 2020 đến nay, thị trường chứng khoán lao dốc vì bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, VN-Index mất 1/3 giá trị, trong đó không ít cổ phiếu giảm giá 30 – 50%, mở ra cơ hội cho các nhà đầu tư theo chiến lược Net Net.

Trong bối cảnh thị trường thiếu tính ổn định, đa phần các chiến lược giao dịch đối diện với nhiều khó khăn. Tuy nhiên, có một phương pháp đầu tư tỏ ra hiệu quả trong những giai đoạn khó khăn như vậy, đó là Net Net, một phương pháp đầu tư giá trị cổ điển và lâu đời trên thế giới.

Người khai sinh ra phương pháp đầu tư Net Net là Benjamin Graham, thầy của Warren Buffett và được nhiều nhà đầu tư nổi tiếng phố Wall khác như Charlie Munger, Walter Schloss, William J. Ruane, Seth Klarman… áp dụng.

Ý tưởng phương pháp đầu tư Net Net của Benjamin Graham có thể tóm lược đơn giản như sau: mua lại cổ phần của những doanh nghiệp tại mức giá mà nếu doanh nghiệp đó tiến hành giải thể, thanh lý tài sản và thực hiện hết các nghĩa vụ nợ phải trả thì giá trị còn lại vẫn cao hơn đáng kể so với số tiền ban đầu bỏ ra.

Phương pháp đầu tư này đã giúp Warren Buffett gặt hái được nhiều thành công trong giai đoạn đầu ông làm quản lý quỹ.

Từ năm 1957 đến 1969, Buffett đạt được tỷ suất sinh lời 23,8%/năm, vượt trội so với tốc độ tăng trưởng chỉ số Dow Jones là trung bình 7,4%/năm.

Phương pháp định giá theo Net Net

Net Net là phương pháp định giá doanh nghiệp dựa trên giá trị các tài sản mà doanh nghiệp đang sở hữu, thay vì tập trung vào dự phóng lợi nhuận của công ty. Net Net được chia làm 2 loại.

Thứ nhất là Net Cash (giá trị tiền mặt ròng). Theo đó, giá trị doanh nghiệp = tổng tiền – tổng nợ. Tổng tiền chính là khoản mục tiền và các khoản tương đương tiền trên bảng cân đối kế toán. Nhà đầu tư có thể cộng thêm giá trị các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn để tính giá trị tiền mặt ròng, do đây là tài sản có tính thanh khoản cao và dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt. Tổng nợ là toàn bộ phần nợ phải trả, kể cả nợ ngắn hạn và dài hạn.

Thứ hai là Net Working Capital (vốn lưu động ròng). Theo đó, giá trị doanh nghiệp = tổng tài sản ngắn hạn – tổng nợ. Tổng tài sản ngắn hạn bao gồm tiền và tương đương tiền, đầu tư tài chính ngắn hạn, phải thu, hàng tồn kho và tài sản ngắn hạn khác.

Nghệ thuật trong phương pháp định giá Net Net nằm ở chỗ phải điều chỉnh giá trị các tài sản của doanh nghiệp cho hợp lý, bởi không phải bất kỳ tài sản nào cũng có thể dễ dàng chuyển đổi sang tiền với giá trị ghi trên sổ sách.

Mỗi khoản mục và mỗi loại tài sản sẽ có mức chiết khấu trong những trường hợp khác nhau. Phương pháp tính nhanh thông thường sẽ là chiết khấu 50% giá trị các khoản phải thu, hàng tồn kho và tài sản ngắn hạn khác.

Với những nhà đầu tư theo trường phái thận trọng, phương pháp đinh giá theo Net Cash sẽ an toàn và dễ thực hiện hơn so với Net Working Capital, vì chất lượng tài sản tương đối dễ đánh giá.

Tính đến ngày 23/3/2020, có tổng cộng 1.627 cổ phiếu được giao dịch trên ba sàn chứng khoán Việt Nam, trong đó hàng chục doanh nghiệp đáp ứng được tiêu chí đầu tư theo phương pháp Net Net (xem bảng).

Lưu ý khi đầu tư theo phương pháp Net Net

Yếu tố quan trọng của phương pháp Net Net là phải đảm bảo được rằng công ty sẽ giải thể trong tương lai để có thể chia tiền cho cổ đông.

Nguyên nhân là nếu công ty vẫn duy trì hoạt động kinh doanh yếu kém sẽ khiến giá cổ phiếu tiếp tục đi xuống và đem về những khoản lỗ cho nhà đầu tư. ể biết được điều này, nhà đầu tư nên trả lời được 3 câu hỏi sau.

Một, cơ cấu cổ đông phân tán hay tập trung? Cơ cấu cổ đông phân tán đảm bảo rằng, quyền lực của công ty không tập trung vào một cá nhân hay tổ chức nào.

Việc cổ đông lớn chiếm tỷ lệ lớn trong cơ cấu cổ đông và nắm quyền kiểm soát có thể dẫn đến rủi ro tuồn tiền ra bên ngoài, hoặc sử dụng tài sản công ty vào mục đích khác.

Hai, ban lãnh đạo có gắn bó với công ty hay không? Thông thường, những cổ đông sáng lập sẽ không dễ dàng chấp nhận giải thể doanh nghiệp, đặc biệt khi họ là những người nắm giữ nhiều cổ phần.

Chính vì vậy, ban lãnh đạo không sở hữu cổ phần hoặc là những thành viên mới là yếu tố tích cực đối với những công ty dạng Net Net.

Ba, có sự tham gia mới của tổ chức lớn hay không? Sự tham gia của các quỹ hoặc tổ chức với những chuyên gia hàng đầu cho thấy tài sản của doanh nghiệp là thực và bắt đầu được chú ý tới.

Các tổ chức lớn cũng sẽ là đối trọng để gây sức ép lên ban lãnh đạo, không cho ban lãnh đạo đẩy tiền ra ngoài và giúp công ty giải thể nhanh hơn.

Cuối cùng, hãy tham gia các cuộc họp đại hội đồng cổ đông nhằm cập nhật những thông tin mới nhất, theo dõi các hành động tiếp theo để chờ thời điểm công ty giải thể và chia tiền cho cổ đông.