Chiến dịch xét nghiệm thần tốc 11 triệu người Vũ Hán

Vũ Hán lên kế hoạch xét nghiệm thần tốc 11 triệu dân trong 10 ngày để ngăn Covid-19 tái bùng phát, nhưng các chuyên gia hoài nghi về tính cần thiết.

Giới chức Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, nhanh chóng lên kế hoạch xét nghiệm toàn bộ cư dân sau khi ghi nhận 6 ca lây nhiễm cộng đồng ở khu Sanmin cuối tuần qua. Đây là những ca nhiễm nCoV đầu tiên được ghi nhận tại thành phố kể từ ngày 3/4.

Sanmin, khu dân cư hơn 5.000 người, từng ghi nhận 20 ca nhiễm khi Covid-19 hoành hành ở Vũ Hán, nhưng được coi là “sạch bóng” nCoV trong hơn một tháng qua. Chỉ đến khi toàn bộ khu phố được xét nghiệm, những ca nhiễm không triệu chứng này mới được phát hiện.

Chiến dịch xét nghiệm 11 triệu dân Vũ Hán là một kế hoạch đầy tham vọng, có thể phải huy động hàng nghìn nhân viên y tế cùng nhiều nguồn lực khác, cho thấy chính quyền Bắc Kinh quyết tâm ngăn chặn đợt bùng phát Covid-19 thứ hai, trong bối cảnh nước này đang cố gắng phục hồi nền kinh tế sau thời gian dài phong tỏa.

Nhân viên y tế xét nghiệm nCoV tại một khu dân cư ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, hôm 14/5. Ảnh: Reuters.

Những báo cáo đầu tiên cho thấy giới chức Vũ Hán dự tính xét nghiệm toàn bộ cư dân thành phố trong chưa đầy hai tuần, kế hoạch mà Bắc Kinh gọi là “cuộc chiến 10 ngày”.

Tuy nhiên, truyền thông nhà nước Trung Quốc cũng phải thừa nhận nhiệm vụ này không dễ dàng. Tờ Health Daily ngày 14/5 cho hay giới chức Vũ Hán muốn thực hiện ít nhất 730.000 xét nghiệm một ngày để có thể hoàn thành kế hoạch kịp thời hạn, sau khi đã loại trừ những người xét nghiệm nCoV gần đây.

Mục tiêu đầy tham vọng này vượt quá nhiều lần khả năng xét nghiệm tối đa 100.000 lượt mỗi ngày hiện nay của Vũ Hán .

Hàn Quốc, một trong những quốc gia có hệ thống xét nghiệm được xem là chìa khóa giúp kiểm soát dịch thành công, cũng mới chỉ tiến hành 20.000 xét nghiệm mỗi ngày tại 633 địa điểm khắp cả nước hồi tháng 3, sau khi dịch đạt đỉnh. Với tốc độ này, quá trình xét nghiệm 11 triệu dân Vũ Hán sẽ mất khoảng một năm rưỡi mới hoàn thành.

Một nhân viên trực đường dây nóng của Thị trưởng Vũ Hán Chu Tiên Vượng (Zhou Xianwang) cho biết kế hoạch xét nghiệm sẽ không tiến hành đồng thời ở tất cả các nơi trong thành phố. Một số khu phố sẽ bắt đầu sớm hơn, nhưng các khu đều dự kiến hoàn thành việc xét nghiệm trong vòng 10 ngày.

Vũ Hán, thành phố chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của Covid-19 ở Trung Quốc, đã ghi nhận hơn 50.000 người nhiễm và 3.800 người chết kể từ khi dịch bùng phát. Mục tiêu chính của kế hoạch xét nghiệm là xác định những người nhiễm không triệu chứng để ngăn nguy cơ họ âm thầm lây nhiễm nCoV trong cộng đồng.

Theo thông báo của chính phủ trên các phương tiện truyền thông, ít nhất 7 khu phố ở Vũ Hán đã bắt đầu xét nghiệm diện rộng từ ngày 13/5.

Những đơn vị thực hiện kế hoạch xét nghiệm đã phát tờ rơi và thông báo trên loa, phương tiện truyền thông để kêu gọi người dân đăng ký xét nghiệm trong khu phố mình sinh sống.

Tại những khu vực đã bắt đầu xét nghiệm, giới chức dựng lều tạm và bàn ghế để phục vụ công việc. Nhiều bài đăng trên mạng xã hội hôm 13/5 cho thấy hàng chục cư dân xếp hàng chờ những nhân viên y tế mặc đồ bảo hộ lấy mẫu sinh phẩm để xét nghiệm nCoV.

Nhiều thông báo của giới chức địa phương được chia sẻ trên mạng xã hội kêu gọi người dân giữ khoảng cách an toàn với người khác, đồng thời tuyên truyền thông tin về chiến dịch xét nghiệm tới mọi người để đảm bảo “không ai bị bỏ sót”.

Chính phủ Trung Quốc cho biết chiến dịch xét nghiệm sẽ ưu tiên những khu dân cư có nhiều người cao tuổi, tập trung đông người và những nơi có nhiều lao động đến từ các vùng nông thôn. Một số thông báo nói rõ trẻ em dưới 6 tuổi không phải xét nghiệm.

Người đàn ông dùng điện thoại chụp thông tin trên một bảng tin ở thành phố Vũ Hán, hôm 14/5. Ảnh: AFP.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều người chưa nắm rõ kế hoạch xét nghiệm của chính quyền. Bệnh viện Vũ Hán số 1 đã nhận được rất nhiều cuộc điện thoại từ người dân để hỏi liệu có thể để một thành viên đại diện xét nghiệm thay vì cả gia đình hay không. Truyền thông nhà nước Trung Quốc sau đó đăng một bài phỏng vấn với giới chức bệnh viện để giải thích tại sao một số thành viên trong gia đình có thể bị ốm, trong khi những người còn lại vẫn khỏe mạnh.

Quan chức một khu phố ở Vũ Hán chia sẻ với tạp chí Caixin rằng ông không biết nên đưa tất cả cư dân trong khu vực phụ trách của mình tới bệnh viện hay mời bác sĩ đến khu phố.

Bên cạnh việc tuyên truyền để tất cả cư dân hiểu rõ và chủ động tham gia, nhiều người còn lo ngại liệu Vũ Hán có đủ kit xét nghiệm cho 11 triệu người hay không.

Cuối tháng trước, phát ngôn viên chính phủ Hoàng Lợi Bân (Huang Libin) cho biết Trung Quốc có thể sản xuất 5 triệu kit xét nghiệm mỗi ngày. Tuy nhiên, nhiều báo cáo cho biết các công ty sản xuất đang phải chạy đua để đáp ứng nhu cầu gia tăng đột ngột của Vũ Hán.

Trương Triết Nhân (Zhang Zheren), nhân viên phòng thí nghiệm Adicon Clinical Laboratories, nói rằng công ty của cô đã lên kế hoạch vận chuyển thiết bị từ thành phố Hàng Châu tới Vũ Hán. Cô nói thêm Adicon Clinical Laboratories hy vọng tăng gấp 10 lần khả năng xét nghiệm.

Phó thị trưởng Vũ Hán Lý Cường (Li Qiang) tháng trước cho hay thành phố có 53 phòng thí nghiệm có thể xử lý trung bình 46.000 xét nghiệm mỗi ngày. Nhân viên trực đường dây nóng của thị trưởng Vũ Hán cho biết người dân có thể nhận kết quả xét nghiệm trong vòng 48 giờ.

Trong những tuần đầu dịch bùng phát ở Vũ Hán, việc sàng lọc người nhiễm gặp rất nhiều khó khăn do thiếu bộ xét nghiệm. Nhưng hiện giờ, xét nghiệm đã phổ biến trên khắp Trung Quốc. Nhiều công ty đã xét nghiệm toàn bộ nhân viên trước khi để họ quay trở lại làm việc. Hàng trăm bệnh viện và phòng khám đã có đủ khả năng xét nghiệm cho mọi người, trong khi các phòng thí nghiệm có thể phân tích và trả kết quả nhanh hơn.

Ngay cả trước khi Vũ Hán đưa ra kế hoạch xét nghiệm lớn này, chính phủ Trung Quốc đã gần như chi trả toàn bộ chi phí xét nghiệm cho người dân dựa trên chương trình bảo hiểm y tế cơ bản của họ.

Lần này, tất cả người dân Vũ Hán được xét nghiệm hoàn toàn miễn phí, theo thông báo của chính quyền địa phương. Tờ Health Daily cũng cho biết chi phí của chương trình xét nghiệm, ước tính khoảng hơn một tỷ nhân dân tệ (khoảng 140 triệu USD), sẽ do thành phố chi trả.

Học sinh xếp hàng chờ lấy mẫu sinh phẩm tại một trường học ở Vũ Hán hôm 14/5. Ảnh: AFP.

Tuy nhiên, không phải tất cả người dân đều ủng hộ kế hoạch đầy tham vọng và quyết liệt này của chính phủ. Một số người lo ngại hoặc thậm chí tức giận khi được yêu cầu đứng xếp hàng dài ngoài trời để chờ xét nghiệm và có nguy cơ bị nhiễm virus. Thậm chí khi Vũ Hán dỡ phong tỏa ngày 8/4, rất nhiều người dân vẫn cố gắng hạn chế ra ngoài nhiều nhất có thể.

Ngô Tôn Hữu (Wu Zunyou), nhà dịch tễ học hàng đầu tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Trung Quốc (CCDC), thậm chí cho rằng kế hoạch xét nghiệm toàn bộ cư dân Vũ Hán là không cần thiết bởi số ca nhiễm mới ghi nhận ở thành phố rất ít.

Trả lời phỏng vấn trên truyền hình hôm 12/5, ông Ngô cho rằng xét nghiệm trên diện rộng chỉ nên tập trung vào những khu vực và nhóm người có nguy cơ cao nhất. “Trong những cộng đồng không có trường hợp lây nhiễm, không cần thiết phải xét nghiệm tất cả người dân ở đó”, ông Ngô khẳng định.