Chị em không nên tự chữa bệnh sùi mào gà

Theo dõi VGT trên

Bệnh sùi mào gà (và những bệnh lây truyền qua đường tình dục khác) được gọi chung là bệnh tình dục, chủ yếu lây truyền qua đường tình dục dù với bất kì hình thức nào.

Chào bác sĩ. Em năm nay 24 tuổi, chưa có gia đình, chưa từng quan hệ tình dục. Gần một tháng nay em thấy ở “vùng kín” rất ngứa, thỉnh thoảng tiết dịch có mùi hôi và có nhiều nốt lấm chấm li ti.

Em tự soi gương thì thấy các nốt này đỏ ửng lên. Em đi khám thì bác sĩ nói em bị sùi mào gà và có thể lây qua đường tình dục. Nhưng trong gần 1 năm trở lại đây em không hề có quan hệ tình dục thực sự (quan hệ qua đường âm đạo) với ai thì tại sao lại có thể bị bệnh sùi mào gà được. Em nghe nói nếu đã bị các bệnh lây truyền qua đường tình dục thì sẽ rất hay bị tái phát và không thể chữa dứt điểm. Nếu như vậy thì em phải mang bệnh này suốt đời? Em đã dùng hết thuốc của bác sĩ kê, em có nên mua tiếp thuốc đó để tự điều trị tại nhà cho tới khi bệnh hết hẳn hay không? Mong bác sĩ tư vấn giúp em. Em xin cảm ơn!

(Thúy Liên)

BS. Hoa Hồng tư vấn:

Bệnh sùi mào gà do HPV (Human Papilloma virus) gây ra. Đây là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục (cho dù có quan hệ tình dục ở bất kì hình thức nào). Bệnh có thể lây qua tiết dịch âm đạo, qua đường miệng hoặc qua tiếp xúc da với da…

Trước kia, sùi mào gà được xem là một bệnh lành tính. Nhưng ngày nay, các nhà khoa học cho rằng trong một số trường hợp, bệnh có khuynh hướng trở thành ác tính, gây ung thư cổ tử cung ở nữ giới hoặc ung thư dương vật ở nam giới.

Bệnh sùi mào gà (và những bệnh lây truyền qua đường tình dục khác) được gọi chung là bệnh tình dục, chủ yếu lây truyền qua đường tình dục khi cả hai có hành vi giao hợp không an toàn.

Video đang HOT

Chị em không nên tự chữa bệnh sùi mào gà - Hình 1

Bệnh sùi mào gà có thời gian ủ bệnh từ 2-9 tháng. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, tự cơ thể người bệnh cũng có thể mắc những loại bệnh này khi bị nhiễm virus Human papilloma (HPV) mà cơ thể không có khả năng đề kháng lại.

Cũng giống như các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, bệnh sùi mào gà không có nhiều biểu hiện rõ ràng ngay từ khi mới nhiễm virus. Sau khi nhiễm virus 2-9 tháng, người bệnh mới bắt đầu có những dấu hiệu như sùi nhỏ mềm, cao lên như những nhú gai, đường kính khoảng một đến hai mm hoặc là những vòng tròn nhỏ có bề mặt ráp, màu hồng. Về sau, những vết này phát triển thành những mảng rộng trông giống như mào gà hoặc hoa súp lơ màu trắng hồng. Bề mặt mềm, mủn ra, ẩm ướt, giữa các nhú sùi có thể ấn ra một giọt mủ.

Bình thường sùi mào gà không gây đau đớn gì. Trường hợp sùi phát triển to quá có thể gây khó chịu khi đi lại. Khi bị sang chấn, sờ nắn sùi mào gà có thể làm sây sát, chảy máu hoặc bội nhiễm, các hạch bạch huyết vùng bẹn sưng to tạo các sùi có nhiều mủ. Một số trường hợp có thể bị sốt cao hoặc đau đớn.

Hầu hết các bệnh tình dục đều khó chữa trị dứt điểm và nhiễm HPV sinh dục là bệnh phổ biến nhất mà rất nhiều người có thể mắc phải ít nhất một lần trong đời.

Hiện nay, bệnh sùi mào gà chưa có thuốc điều trị triệt để, do vậy người bệnh có thể mang bệnh suốt đời ở tình trạng có biểu hiện triệu chứng hoặc không có triệu chứng. Các phương thức điều trị sùi mào gà có thể là chấm hóa chất, kem bôi đặc trị hoặc đốt lạnh, đốt điện. Tuy nhiên, các biện pháp này chỉ có tác dụng làm giảm triệu chứng hoặc loại trừ thương tổn mà không khỏi bệnh hoàn toàn.

Rất có thể sau khi điều trị các nốt mụn khỏi một thời gian rồi lại tái phát, vì virus HPV vẫn còn trong cơ thể. Hiện nay các phương thức điều trị bệnh sùi mào gà chỉ có tác dụng giảm triệu chứng mà không khỏi hoàn toàn. Phụ nữ mang thai bị sùi mào gà cần tích cực điều trị trước khi sinh con, vì virus này có thể từ đường sinh dục của mẹ xâm nhập vào đường hô hấp của trẻ sơ sinh, gây tử vong.

Bạn nên đi khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ để biết bệnh của mình phát triển thế nào, đã thuyên giảm hay chưa… Việc này sẽ có lợi cho bác sĩ chẩn đoán và kê đơn điều trị phù hợp với tình trạng bệnh của bạn. Tuyệt đối không nên tự ý điều trị bệnh ở nhà, vì có nhiều trường hợp bệnh chuyển sang thể khác phức tạp hơn hoặc có biến chứng nguy hiểm mà người bệnh không biết, nếu không đi khám sẽ không được kê đúng thuốc để chữa. Điều này cực kì nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng.

Theo TTVN

Bị sùi mào gà, quan hệ với gà có "đổ" bớt bệnh?

Em bị sùi mào gà từ lâu nhưng do ở trong rừng, không có điều kiện chữa trị nên em giao hợp với gà hàng ngày để đổ bớt bệnh. Nhưng giờ chỗ ấy lại ngứa.

Thưa bác sĩ,

Em bị mắc bệnh sùi mào gà từ rất lâu, em ở trong rừng sâu không ra ngoài chữa được hàng ngày em giao hợp với gà cho đổ bớt bệnh đi. Sau vài tuần thì em không còn thấy nốt sùi nữa, vùng gia bị sùi lì đi trông giống như miếng sẹo và bớt ngứa hơn. Một thời gian sau em có cảm giác như mình khỏi bệnh nó chỉ còn ngứa qua loa như mình ngứa dưới da thôi.

Vài năm sau em mới có điều kiên ra viện khám và đốt để chữa trị. Bác sĩ đã khám, đốt và cho thuốc em về bôi nhưng không dặn em tái khám lại. Do thiếu hiểu biết em cũng không quay khám lại nữa. Sau đó em lấy vợ và sinh con, con em thường xuyên bị ngứa khắp người em cho cháu đi khám BS nói cháu bị viêm da cơ địa.

Hiện nay bao quy đầu của em vẫn thường xuyên bị ngứa nhưng không có nốt sùi nào cả, liệu em đã khỏi bệnh chưa? Trong thời gian em chưa đến bệnh viện chữa trị thì trên dương vật của em có biểu hiện những đốm sẹo trắng hình con sâu trên da sau đó chuyển sang hồng dần và trắng lại giống màu vết bỏng trên da. Em muốn hỏi liệu đây có phải là biểu hiện của ung thư không? Hiện trên người em có rất nhiều hạch, khi tắm sờ vào thấy nhói đau. Bác sĩ tư ván cho em với!

(Bạn đọc ở Thái Bình)

Bị sùi mào gà, quan hệ với gà có đổ bớt bệnh? - Hình 1

Hình minh họa

Chào bạn,

Qua các thông tin bạn mô tả, bệnh sùi mào gà của bạn vẫn chưa lành.

Bệnh sùi mào gà là một bệnh lây truyền qua đường tình dục do virus gây ra. Bệnh này thường hay dễ nhầm với giang mai, lậu,... thậm chí dễ mắc thêm bệnh HIV (là bệnh AIDS đó bạn). Bệnh hay tái phát, vì vậy vấn đề điều trị không chỉ đơn giản là đốt và bôi thuốc 1 lần là lành hẳn đâu.

Phụ nữ bị nhiễm HPV có nguy cơ bị ung thư cổ tử cung rất cao.

Các hạch nổi trên người bạn có thể là hạch viêm do các tổn thương sùi, loét bị bội nhiễm.

Tóm lại bạn cần khám BS chuyên khoa da liễu, và cũng cần khám và điều trị cho cả vợ bạn nữa. Trong thời gian đang điều trị nên có quan hệ tình dục an toàn (mang bao cao su khi quan hệ). Không nên tự ý điều trị theo các cách mà bạn đã từng làm, như thế rất nguy hiểm và gây khó khăn cho việc điều trị.

Chào bạn và mong vợ chồng bạn thu xếp đi khám càng sớm càng tốt!

Theo TTVN

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Xem nhiều
Vụ ngoại tình hot nhất MXH hôm nay: Bỏ 400 triệu đồng giúp chồng làm ăn, vợ mở camera phát hiện sự thật đau lòngVụ ngoại tình hot nhất MXH hôm nay: Bỏ 400 triệu đồng giúp chồng làm ăn, vợ mở camera phát hiện sự thật đau lòng00:57Video sốc: Chụp ảnh check in, thanh niên 20 tuổi bất ngờ bị sóng "nuốt gọn" ngay trước mắt bạn bèVideo sốc: Chụp ảnh check in, thanh niên 20 tuổi bất ngờ bị sóng "nuốt gọn" ngay trước mắt bạn bè00:31Vụ ngoại tình có 1-0-2 ở Cà Mau: Chồng bắt quả tang vợ, kiểm tra điện thoại mới ngã ngửa với số "tiểu tam"Vụ ngoại tình có 1-0-2 ở Cà Mau: Chồng bắt quả tang vợ, kiểm tra điện thoại mới ngã ngửa với số "tiểu tam"05:41Về Ninh Thuận gặp ông bà ngoại bé Bắp giữa ồn ào 16,7 tỷ đồng từ thiện: "Con tôi nhỡ miệng, mong cô chú tha thứ cho nó"Về Ninh Thuận gặp ông bà ngoại bé Bắp giữa ồn ào 16,7 tỷ đồng từ thiện: "Con tôi nhỡ miệng, mong cô chú tha thứ cho nó"04:58Xôn xao câu chuyện "lòng tham" của người đàn ông đi xe con và 2 con cá bị rơiXôn xao câu chuyện "lòng tham" của người đàn ông đi xe con và 2 con cá bị rơi01:12Kinh hoàng clip bình gas mini trên bàn lẩu bất ngờ phát nổ, cảnh tượng sau đó khiến nhiều người bủn rủn chân tayKinh hoàng clip bình gas mini trên bàn lẩu bất ngờ phát nổ, cảnh tượng sau đó khiến nhiều người bủn rủn chân tay00:12Clip ô tô lao vào nhà dân, tông bay một phụ nữ đang ngồi xem điện thoạiClip ô tô lao vào nhà dân, tông bay một phụ nữ đang ngồi xem điện thoại00:22Livestream làm trà sữa cho khách nhưng ngậm cả miệng vào cốc: Chủ quán khóc khi bị lan truyền, nghi ngờ bị "chơi xấu"Livestream làm trà sữa cho khách nhưng ngậm cả miệng vào cốc: Chủ quán khóc khi bị lan truyền, nghi ngờ bị "chơi xấu"00:59Clip 2 thanh niên tông trúng người đang dắt chó sang đường rồi luống cuống bỏ chạy, số phận nạn nhân khiến triệu người lo lắngClip 2 thanh niên tông trúng người đang dắt chó sang đường rồi luống cuống bỏ chạy, số phận nạn nhân khiến triệu người lo lắng00:37Bé gái bất ngờ rơi xuống sông khi đang đi học về, diễn biến sau đó khiến dân mạng bủn rủn chân tayBé gái bất ngờ rơi xuống sông khi đang đi học về, diễn biến sau đó khiến dân mạng bủn rủn chân tay00:35Người phụ nữ phóng xe bỏ chạy sau tai nạn ở TP.HCM, kéo lê cả ân nhân vừa giúp mình: Đoạn clip gây phẫn nộ!Người phụ nữ phóng xe bỏ chạy sau tai nạn ở TP.HCM, kéo lê cả ân nhân vừa giúp mình: Đoạn clip gây phẫn nộ!01:26

Tin đang nóng

Người phụ nữ phóng xe bỏ chạy sau tai nạn ở TP.HCM, kéo lê cả ân nhân vừa giúp mình: Đoạn clip gây phẫn nộ!Người phụ nữ phóng xe bỏ chạy sau tai nạn ở TP.HCM, kéo lê cả ân nhân vừa giúp mình: Đoạn clip gây phẫn nộ!
5 giờ trước
Xót xa cảnh mẹ Quý Bình lo hậu sự cho con trai: Mất cả chồng lẫn con chỉ trong hơn 1 nămXót xa cảnh mẹ Quý Bình lo hậu sự cho con trai: Mất cả chồng lẫn con chỉ trong hơn 1 năm
3 giờ trước
Clip gây phẫn nộ ở Quảng Trị: Hai người phụ nữ cãi nhau rồi ném cốc thủy tinh khiến một em bé vô tội đổ máuClip gây phẫn nộ ở Quảng Trị: Hai người phụ nữ cãi nhau rồi ném cốc thủy tinh khiến một em bé vô tội đổ máu
5 giờ trước
Nam ca sĩ lận đận nhất showbiz xuất gia sau khi bị bạn gái người mẫu "đá" để chạy theo CEO của 3 tập đoànNam ca sĩ lận đận nhất showbiz xuất gia sau khi bị bạn gái người mẫu "đá" để chạy theo CEO của 3 tập đoàn
4 giờ trước
Ánh Viên lộ "rổ hint" sống chung cùng bạn trai tin đồn trong căn hộ bạc tỷ mới tậu ở trung tâm Sài GònÁnh Viên lộ "rổ hint" sống chung cùng bạn trai tin đồn trong căn hộ bạc tỷ mới tậu ở trung tâm Sài Gòn
3 giờ trước
Quý Bình và những nghệ sỹ Việt qua đời vì bạo bệnhQuý Bình và những nghệ sỹ Việt qua đời vì bạo bệnh
1 giờ trước
Chủ mưu vụ "thổi giá đất Sóc Sơn" 30 tỷ đồng/m2 lĩnh 36 tháng tùChủ mưu vụ "thổi giá đất Sóc Sơn" 30 tỷ đồng/m2 lĩnh 36 tháng tù
5 giờ trước
Hoa hậu Thùy Tiên không phải cổ đông của CER GROUPHoa hậu Thùy Tiên không phải cổ đông của CER GROUP
3 giờ trước

Tin mới nhất

Thủ dâm bao nhiêu là quá nhiều?

Thủ dâm bao nhiêu là quá nhiều?

3 tháng trước
Thủ dâm hay tự sướng thường là một chủ đề bị hạn chế và được cho rằng có hại cho cơ thể. Cũng có người cho rằng thủ dâm vô hại và lành mạnh. Vậy thủ dâm mang lại lợi ích gì và nên thủ dâm bao nhiêu là đủ?
Không quan hệ tình dục có ảnh hưởng đến sức khỏe?

Không quan hệ tình dục có ảnh hưởng đến sức khỏe?

3 tháng trước
Quan hệ tình dục thường xuyên có thể có một số lợi ích sức khỏe, chẳng hạn như đối với hệ tim mạch. Nhiều người thắc mắc không quan hệ tình dục có ảnh hưởng đến sức khỏe?
5 lợi ích của cà phê đối với sức khỏe tình dục nam giới

5 lợi ích của cà phê đối với sức khỏe tình dục nam giới

3 tháng trước
Ngoài việc cung cấp năng lượng, cà phê còn mang lại nhiều lợi ích khác như có thể cải thiện tình dục cho nam giới. Caffeine có trong cà phê, trà, cacao và một số loại đồ uống khác.
5 cách 'đẩy lùi' chứng mất ngủ sau sinh

5 cách 'đẩy lùi' chứng mất ngủ sau sinh

3 tháng trước
Sinh con là khoảng thời gian hạnh phúc nhưng đó cũng là thời điểm thường có nhiều thay đổi về cảm xúc và căng thẳng dẫn đến mất ngủ.
10 mẹo đối phó với những khó chịu thời kỳ mãn kinh

10 mẹo đối phó với những khó chịu thời kỳ mãn kinh

3 tháng trước
Thời kỳ mãn kinh thường mang lại rất nhiều vấn đề ảnh hưởng tới chất lượng sống của chị em. Tham khảo một số mẹo giúp vượt qua giai đoạn mãn kinh một cách nhẹ nhàng.
7 cách tự nhiên giúp nam giới tăng ham muốn tình dục

7 cách tự nhiên giúp nam giới tăng ham muốn tình dục

3 tháng trước
Nếu nam giới bị giảm ham muốn tình dục kéo dài, đừng vội nản vì có nhiều điều có thể làm để giúp tăng cường ham muốn tình dục. Tham khảo 7 cách dưới đây để cải thiện ham muốn tình dục.
Giải pháp hỗ trợ tăng tiết testosterone, cải thiện sinh lý cho nam giới từ Châu Âu

Giải pháp hỗ trợ tăng tiết testosterone, cải thiện sinh lý cho nam giới từ Châu Âu

3 tháng trước
Theo thống kê, có khoảng 40% nguyên nhân hiếm muộn của các cặp vợ chồng hiện nay của nước ta là do nam giới.Một trong những vấn đề phổ biến là chất lượng tinh trùng kém hoặc rối loạn trong quá trình xuất tinh.
6 nguyên nhân gây ngứa khi sử dụng băng vệ sinh

6 nguyên nhân gây ngứa khi sử dụng băng vệ sinh

5 tháng trước
Có nhiều chị em thường xuyên gặp phải tình trạng ngứa ngáy, kích ứng khi sử dụng băng vệ sinh. Nguyên nhân là gì và cách sử dụng băng vệ sinh thế nào là an toàn?
Những điều cần biết về 'giấc mơ ướt'

Những điều cần biết về 'giấc mơ ướt'

5 tháng trước
Giấc mơ ướt là việc đạt cực khoái tự phát trong khi ngủ hay còn gọi là mộng tinh. Hiện tượng này có đáng lo ngại và có ảnh hưởng tới sức khỏe không?
Những triệu chứng đáng sợ ở phụ nữ tuổi mãn kinh

Những triệu chứng đáng sợ ở phụ nữ tuổi mãn kinh

5 tháng trước
Đến một thời điểm nào đó trong cuộc đời, phụ nữ sẽ phải đối mặt với các triệu chứng do mãn kinh gây ra. Đối với một số người, mất kinh không phải là triệu chứng đáng sợ nhất ở giai đoạn này.
Điều gì xảy ra nếu bạn ngừng 'chuyện ấy'?

Điều gì xảy ra nếu bạn ngừng 'chuyện ấy'?

5 tháng trước
Vì nhiều lý do khác nhau, một số người hạn chế quan hệ tình dục với bạn đời, thậm chí có người ngừng hẳn. Điều này có ảnh hưởng gì đến sức khỏe không?
Rối loạn cương dương ở nam giới mắc đái tháo đường

Rối loạn cương dương ở nam giới mắc đái tháo đường

5 tháng trước
Mặc dù bệnh đái tháo đường và rối loạn cương dương là hai tình trạng bệnh lý riêng biệt nhưng chúng thường có xu hướng đi kèm cùng nhau.

Có thể bạn quan tâm

Khởi tố Chủ tịch Coco Lee Diamond vì bán vàng giả

Khởi tố Chủ tịch Coco Lee Diamond vì bán vàng giả

Pháp luật

2 phút trước
Giữa thời điểm giá vàng tăng cao, Lê Thị Thái đã sử dụng thủ đoạn bán vàng giả thấp hơn giá thị trường để thu hút nhà đầu tư, qua đó chiếm đoạt tài sản.
Gia đình người Anh chuyển đến Hà Nội sống 2 năm qua vì chi phí sinh hoạt rẻ

Gia đình người Anh chuyển đến Hà Nội sống 2 năm qua vì chi phí sinh hoạt rẻ

Netizen

7 phút trước
Từng đi nhiều nơi trên thế giới, cặp vợ chồng trẻ người Anh quyết định sống ở Hà Nội suốt 2 năm qua vì thích văn hóa ở đây và chi phí sinh hoạt rất rẻ.
Trung Quốc khẳng định xu thế hợp tác để duy trì hòa bình và ổn định thế giới

Trung Quốc khẳng định xu thế hợp tác để duy trì hòa bình và ổn định thế giới

Thế giới

12 phút trước
Về chính sách, ngoại giao nguyên thủ là hình thức cao nhất của ngoại giao Trung Quốc. Ông nêu rõ: Trong năm qua, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã thực hiện nhiều hoạt động ngoại giao nguyên thủ và đạt được kết quả tốt đẹp.
Lamine Yamal đối mặt với tháng Ba khó khăn

Lamine Yamal đối mặt với tháng Ba khó khăn

Sao thể thao

52 phút trước
Tiền đạo Lamine Yamal của Barca sẽ gặp nhiều khó khăn trong tháng Ba này. Bởi đó là tháng Ramadan và anh sẽ phải nhịn ăn trường vào ban ngày.
Hôn nhân dang dở, đầy nuối tiếc của Quý Bình và bà xã đại gia

Hôn nhân dang dở, đầy nuối tiếc của Quý Bình và bà xã đại gia

Sao việt

56 phút trước
Hành trình cuộc đời của Quý Bình vĩnh viễn khép lại ở tuổi 42 trong niềm tiếc thương vô hạn của gia đình, bạn bè đồng nghiệp và khán giả.
Đêm 7/3, tàu thuyền hoạt động trên biển đề phòng gió giật mạnh, sóng lớn

Đêm 7/3, tàu thuyền hoạt động trên biển đề phòng gió giật mạnh, sóng lớn

Tin nổi bật

1 giờ trước
Ngoài ra, đêm 7 và ngày 8/3 vùng biển từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi và khu vực nam Biển Đông (bao gồm vùng biển quần đảo Trường Sa) có mưa rào và dông rải rác. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc xoáy và gió giật mạnh.
Hoa hậu sexy nhất Hàn Quốc mang thai lần 2 ở tuổi 42

Hoa hậu sexy nhất Hàn Quốc mang thai lần 2 ở tuổi 42

Sao châu á

1 giờ trước
Truyền thông Hàn Quốc mới đây dẫn nguồn tin từ thông báo của TEAMHOPE - công ty quản lý nữ diễn viên Honey Lee, tiết lộ việc cô đang mang thai nhóc tì thứ 2.
HOT: Jennie "o ép" vòng 1 nhảy bốc lửa, rap cực gắt về người yêu cũ nhưng cú twist cuối MV mới gây sốc!

HOT: Jennie "o ép" vòng 1 nhảy bốc lửa, rap cực gắt về người yêu cũ nhưng cú twist cuối MV mới gây sốc!

Nhạc quốc tế

1 giờ trước
12 giờ trưa 7/3 (giờ Việt Nam), Jennie chính thức thả xích MV chủ đề Like JENNIE. Trước đó, nữ rapper nhóm BLACKPINK đã trình làng album RUBY lên các nền tảng nhạc số vào lúc 0h.
Hôm nay nấu gì: Cơm tối cực ngon với những món dễ làm

Hôm nay nấu gì: Cơm tối cực ngon với những món dễ làm

Ẩm thực

2 giờ trước
Cơm tối cực ngon với những món dễ làm. Hương vị thơm ngon, hấp dẫn của bữa ăn này khiến ai cũng muốn được ăn thử.
Ngu Thư Hân 'hẹn hò' với bạn diễn kém 4 tuổi

Ngu Thư Hân 'hẹn hò' với bạn diễn kém 4 tuổi

Phim châu á

3 giờ trước
Ngu Thư Hân đã quay trở lại màn ảnh trong dự án phim Suỵt, nhà vua đang ngủ đông, đánh dấu lần đầu kết hợp cùng với Lâm Nhất.
Cư dân mạng tranh cãi về phản ứng hóa học giữa IU và Park Bo Gum

Cư dân mạng tranh cãi về phản ứng hóa học giữa IU và Park Bo Gum

Hậu trường phim

3 giờ trước
Park Bo Gum và IU mới đây đã cùng tham gia họp báo phim mới, tạo ra cuộc thảo luận sôi nổi về phản ứng hóa học.