Chè long nhãn hạt sen tiến vua của đất phố Hiến

Thùy Dương08:21 16/10/2011

Thời xưa ở Hưng Yên, những cô gái may mắn lấy được chồng quyền quý, giàu sang thường làm món chè long nhãn hạt sen để lấy lòng nhà chồng ngay trong ngày về ra mắt.

Nhãn lồng Hưng Yên được coi là một sản vật quý tiến vua thời phong kiến. Nhiều nơi trên đất Việt Nam có thể trồng nhãn, nhưng nhãn lồng Hưng Yên thơm quý phái, cùi dầy, ăn giòn, ngọt hơn bất cứ các loại nhãn nào khác.

Đất Hưng Yên nổi tiếng sầm uất, thanh lịch: thứ nhất kinh kỳ thứ nhì phố Hiến. Tương truyền: trước cổng chùa Hiến có cây nhãn năm nào cũng sai quả mã đẹp khác thường. Một hôm có vị quan đi tuần ngang qua, đúng mùa nhãn chín. Ngài ăn thử và thấy vị ngọt, hương thơm lạ như tiêu tan mọi mệt mỏi. Thấy đây là sản vật quý hiếm của một vùng, ngài bèn đem tiến Vua loại nhãn này. “Mỗi lần bỏ vào miệng thì ngập tận chân răng, lưỡi đã nảy ra vị thơm tựa như nước thánh trời cho”, Lê Quý Đôn đã không tiếc lời khen ngợi nhãn lồng Hưng Yên như vậy.

Khi cô gái Hưng Yên lấy chồng xa, mẹ thường chuẩn bị cho mười trái nhãn tươi, hoặc long nhãn để mang về phòng tân hôn. Đây là một tục lệ đẹp mà người nơi đây muốn nhắc nhở con gái về sự chuyên cần và khéo léo, đảm đang của người phụ nữ trong gia đình.

Video đang HOT

Chẳng thế mà phụ nữ Hưng Yên nấu chè long nhãn hạt sen ngon nổi tiếng. Chè hạt sen long nhãn có thể dùng cùi nhãn, hạt sen tươi hoặc khô để nấu. Điều này phụ vào từng mùa. Mùa nhãn chín và mùa sen tàn (giữa hè hoặc cuối mùa thu) sẽ được thưởng thức đồ tươi; các mùa khác thì phải dùng đồ khô.

Làm chè hạt sen cần sự khéo léo thực sự. Bắt đầu từ khâu lựa chọn nguyên liệu đến cách tách long nhãn. Người làm tỉ mẩn, khéo léo dùng con dao nhọn như dao bổ cau ngày xưa tách long nhãn sao cho cùi nhãn không bị rách, nát. Như thế nó mới có thể ôm trọn lấy hạt sen, để hạt sen nằm e ấp trong cùi nhãn, quện hương vào nhau.

Nước chè được nấu riêng với nước mưa thêm đường trắng. Người Hà Nội còn cầu kỳ thả chút hoa nhài, hoa bưởi nhẹ nhàng và thanh cảnh vào nồi nước chè. Khi thưởng thức, những quả long nhãn bọc hạt sen sẽ được sắp xếp ngay ngắn trong bát. Khi ăn mới rót nước chè vào. Qua lớp nước trong, ta nhìn rõ được hạt sen, cùi nhãn rất đẹp.

Hà Nội, Huế, Sài Gòn cũng hay một số nơi cũng có chè long nhãn hạt sen. Mỗi nơi mỗi vị. Nhưng chè long nhãn hạt sen từ nhãn lồng Hưng Yên vẫn là đúng kiểu đặc sản tiến vua. Tới đây, bạn ghé thăm chùa Hiến vào dịp mùa thu sẽ tìm được thưởng thức món đặc sản này.

Theo Vnexpress

Chè hoa cau chắt chiu ân tình của mẹ

Tháng 3 mùa con ong đi lấy mật, cũng là lúc những bông hoa bưởi trắng ngần dịu dàng lấp ló sau những cành lá xanh mướt. Tôi lại nhớ về món chè hoa cau của mẹ trong những lần gia đình đoàn tụ. Đó là món chè mà dường như mẹ đã thêm vào đó cả bầu trời tình thương, thêm vào đó bao năm tháng tần tảo vất vả và cả tâm huyết của mẹ.

Tuổi thơ tôi trôi qua gắn liền với những mùa hoa bưởi ngát hương, gắn liền với đôi bàn tay tần tảo của mẹ sớm hôm mưa nắng. Giữa những ngày đầu xuân ấm áp được nâng niu bát chè hoa cau của mẹ mới thấy quý hơn những chăm chút yêu thương mà mẹ đã dành cho gia đình. Nhìn bát chè xinh xinh, nhẹ nhàng quyến rũ như một tác phẩm nghệ thuật hẳn không dễ dàng mà ai cũng có thể làm được. Mỗi lần được trở về nhà tôi lại chăm chú xem từng công đoạn nấu chè của mẹ.

Việc làm chè đầu tiên bắt đầu bằng khâu lựa chọn nguyên liệu, mẹ chỉ cho tôi rằng đỗ dùng để nấu chè phải là loại đỗ hạt tiêu vàng và thơm có hạt đều nhau. Đỗ được ngâm từ tối hôm trước cho nở rồi mẹ bảo tôi đem ra đãi và cho vài hạt muối vào để đỗ có vị đậm. Tôi thấy mẹ đem hấp đỗ trong cái chõ. Tưởng như đơn giản nhưng mẹ luôn nhắc tôi phải để mắt tới nồi hấp vì khi để đỗ chín quá , đỗ sẽ bị nát trông không đẹp mắt. Đến công đoạn mà tôi cho là khó nhất, và rất nhiều lần tôi vẫn không làm được đó là khâu khuấy bột. Bột năng được mẹ cho vào nước và quấy tan, trong lúc quấy phải thật đều tay, không được để bột quá già hoặc non quá sẽ làm cho chè không ngon. Vừa khuấy vừa cho nước hoa bưởi vào , đảo thật đều tay, nhìn bàn tay mẹ thoăn thoắt mà tôi tự nhủ, sao mình không làm được, phải chăng ở tôi thiếu đi sự khóe léo, thiếu đi sự cẩn thận như mẹ.

Sau khi nấu chè xong là công đoạn ướp hương cho chè, đây là công đoạn không thể thiếu, và là linh hồn của món chè hoa cau này. Mẹ bảo rằng muốn cho chè thơm thì phải ướp hoa bưởi vào bát đựng chè. Nhưng tôi vẫn tò mò rằng tại sao ướp hoa bưởi mà lại được gọi là chè hoa cau, mẹ cười và nói rằng chè hoa cau bởi vì nhìn những hạt đỗ xanh trong bát chè trông giống như những cánh hoa cau. Thế là tôi đã hiểu việc ướp hương hoa bưởi không liên quan gì đến cái tên của món chè này. Mẹ sai tôi lấy chiếc bát sứ Giang Tây, chiếc bát được ưu tiên tham gia vào công đoạn này bởi vì nó rất mỏng thích hợp cho việc ướp hương. Sau khi rửa sạch cát và rang nóng lên, mẹ đổ cát ra một cái nong rồi đem giấy bản trải lên cát trong khi hoa bưởi hái về đã được để trên giấy. Mỗi chiếc bát sẽ được úp vài bông hoa bưởi vẫn còn đang ngát hương.

Mẹ giải thích rằng có được mùi của hoa bưởi là do trong công đoạn ướp hương, cát nóng làm cho hoa bưởi bốc hơi, đọng lại lớp nước sương trong lòng bát . Sau khi múc bột đã được quấy vào bát mẹ nhẹ nhàng rắc những hạt đậu xanh, mẹ dặn tôi rắc khéo không để cho hạt đậu bị chìm, không vón cục.

Thật lạ kì những hạt đậu xanh trông lững lờ đúng như những bông hoa cau rụng xuống mặt hồ, gợi cảm giác thanh tịnh, ấp ủ nỗi nhớ thương, sum họp. Cuối cùng mẹ chế thêm ít nước dừa trắng lên mặt những bát chè hoa cau còn nóng và nồng nàn hương hoa bưởi, để mỗi bát chè xinh xắn lại được hòa quyện bởi những thứ hương bùi ngùi khó quên.

Mỗi lần trở về nhà nhìn đôi tay khéo léo của mẹ làm món chè hoa cau, lòng tôi lại bâng khuâng vì những cảm xúc khó tả. Đó không chỉ là cảm xúc về món chè hoa cau mẹ làm, không chỉ là cảm xúc về tình cảm mẹ con sâu nặng, mà còn là cảm xúc về những giá trị văn hóa ẩm thực của dân tộc vẫn đang được lưu giữ ngay trong gia đình mình.

Theo Lao Động

Xôi vò, chè đường của nội Chén chè dọn ra trong veo, trên mặt thả vài hột đậu xanh bùi bùi, ăn kèm đĩa xôi vò thơm phức mà đậu phải nhiều hơn nếp. Nghe bà nội tôi nói, theo đúng kiểu cách là phải có hoa bưởi tươi, thả vào nồi nước đường cho thơm mùi hoa... Ngày xưa, thời còn bao cấp, những buổi sáng không phải...