Châu Âu và nỗi ám ảnh liên quan đến vấn đề nhập cư
Cuộc tấn công bằng dao làm nhiều người bị thương tại Đức tuần qua đã nối dài danh sách các vụ tấn công bạo lực nơi đông người xảy ra ở các nước châu Âu thời gian gần đây.
Mặc dù vụ việc được xác định là không có dấu hiệu của k.hủng b.ố, nhưng nó đã thông tin về nguồn gốc nhập cư của những kẻ thủ ác làm nóng trở lại những tranh cãi lâu nay về kiểm soát dòng người nhập cư, vốn đang tăng trở lại ở “Lục địa già”.
Cùng với việc các đảng cực hữu với tư tưởng chống nhập cư đang trỗi dậy mạnh mẽ tại các nước trong khu vực, những diễn biến mới một lần nữa đặt các chính phủ châu Âu trước bài toán đảm bảo an ninh, an sinh xã hội trong khi vẫn thực hiện các nghĩa vụ, trách nhiệm quốc tế.
Vụ đ.âm dao tại thị trấn Southport ở xứ England của Anh khiến 3 t.rẻ e.m t.hiệt m.ạng hồi cuối tháng 7 có thể coi là điểm bắt đầu của chuỗi vụ bạo lực nghiêm trọng liên quan đến người nhập cư mới đây tại châu Âu. Từ những thông tin sai lệch về h.ung t.hủ, vụ việc đã kéo theo làn sóng bạo lực, bạo loạn từ cả hai phía chống và ủng hộ người nhập cư. Trong vòng 1 tuần kể từ ngày 30/7, khoảng 60 cuộc biểu tình cực hữu và biểu tình phản đối cực hữu nổ ra tại hàng loạt thành phố lớn trên khắp nước Anh, với nhiều cuộc biến thành bạo loạn khi những kẻ quá khích tấn công cảnh sát, đ.ốt p.há các cơ sở lưu trú của người xin tị nạn, bao vây các đền thờ Hồi giáo và cướp phá cửa hàng. Hơn 100 cảnh sát bị thương và hơn 1.000 người bị bắt, trong đó 200 người đã ra hầu tòa và lĩnh án. Bạo loạn tại Anh vừa lắng dịu, vụ đ.âm dao khiến 3 người t.hiệt m.ạng, 8 người bị thương trong lễ hội đường phố ở Solingen (Đức) ngày 23/8 lại thổi bùng những ý kiến phản đối người nhập cư ở châu Âu, khi h.ung t.hủ được xác định là người Syria đã tuyên thệ trung thành với nhóm k.hủng b.ố “Nhà nước Hồi giáo” tự xưng (IS).
Ngay sau vụ tấn công ở Solingen, lãnh đạo phe đối lập trong Quốc hội, Friedrich Merz đã yêu cầu Thủ tướng Olaf Scholz “phối hợp một cách nhanh chóng và không chậm trễ thêm nữa để có các quyết định nhằm ngăn chặn hiệu quả các cuộc tấn công k.hủng b.ố tiếp theo”. Ông Friedrich Merz kêu gọi Thủ tướng Olaf Scholz thực hiện những thay đổi cứng rắn về luật liên quan vấn đề nhập cư – nếu cần có thể bỏ phiếu thông qua Quốc hội mà không cần phải thỏa thuận với các đối tác trong chính phủ liên minh.
Đức tăng cường các biện pháp an ninh sau vụ tấn công bằng dao. Ảnh:DPA
Video đang HOT
Những diễn biến mới cho thấy, tâm lý bài nhập cư vẫn âm ỉ trong lòng các nước châu Âu, chỉ cần một vụ việc bạo lực có thể châm ngòi lửa. Tâm lý phản đối người nhập cư chính là động lực để hàng triệu người bỏ phiếu chọn Anh rời Liên minh châu Âu (EU) và khiến chính phủ của đảng Bảo thủ thúc đẩy kế hoạch trục xuất người xin tị nạn đến Rwanda…
Hay trong các cuộc bầu cử ở châu Âu mùa Hè vừa qua, phe cực hữu đã tạo nên làn sóng quét qua nhiều nước, trong đó nước Pháp là trường hợp nổi bật nhất khi lực lượng cực hữu đã tiến gần ngưỡng cửa chiến thắng trong cuộc bầu cử quốc hội nhờ lá phiếu từ bộ phận cử tri bài ngoại, phản đối nhập cư.
Tại Đức, đảng cực hữu Sự lựa chọn vì nước Đức (AfD), một đảng nổi tiếng với thái độ thù địch trong vấn đề di cư, cũng đang trên đà trở thành đảng mạnh nhất trong cuộc bầu cử cơ quan lập pháp dự kiến diễn ra ngày 1/9 tại 2 bang Sachsen và Thringen với khoảng 30% số phiếu tín nhiệm trong các cuộc thăm dò. Trong nhiều năm qua, lời kêu gọi của AfD về thắt chặt chính sách nhập cư đã được nhiều người hoan nghênh, đặc biệt là ở các tiểu bang miền Đông nước Đức.
Không khó để lý giải tâm lý bất mãn nhằm vào người nhập cư ở châu Âu. Ở Anh, việc chính phủ t.iền nhiệm quyết định cung cấp chỗ ở cho người xin tị nạn với chi phí lên tới 2,5 tỷ bảng (3,2 tỷ USD) vào năm ngoái đã gây làn sóng phản đối mạnh mẽ, trong bối cảnh người dân Anh đang chịu cảnh thiếu nhà ở, cơ sở hạ tầng xuống cấp, dịch vụ công yếu kém, đặc biệt dịch vụ y tế và giáo dục quá tải, kinh tế trì trệ, khủng hoảng chi phí sinh hoạt với lạm phát cao kỷ lục.
Theo kết quả cuộc thăm dò của YouGov, 2/3 số người được hỏi cho biết “chính sách nhập cư trong những năm gần đây” là một phần nguyên nhân gây ra các cuộc bạo loạn mới. Bên cạnh đó là nỗi ám ảnh về bạo lực, mất an ninh từ những đối tượng cực đoan là người nhập cư. Các số liệu thống kê của Pháp cho thấy tỷ lệ tội phạm là người nhập cư bất hợp pháp đặc biệt cao, trên dưới 50% tại các thành phố lớn như Paris, Marseille hay Lyon.
Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy khoảng 80% người Pháp ở độ t.uổi trên 50 đ.ánh giá chính quyền đã thất bại trong việc xử lý vấn đề người nhập cư, trong khi tỷ lệ này chỉ thấp hơn một chút ở lớp người trẻ t.uổi hơn. Khoảng 67% người dân Pháp muốn chính phủ có các chính sách cứng rắn hơn về nhập cư trong bối cảnh kinh tế khó khăn và liên tiếp xảy ra các vụ phạm tội do người nhập cư bất hợp pháp gây ra. Phe cực hữu đã lợi dụng chủ đề này để lôi kéo cử tri và vươn lên một vị thế cao hơn trong chính trường Pháp và châu Âu.
Dù rằng vấn đề người di cư đã góp phần làm phức tạp thêm tình hình an ninh tại châu Âu, việc liên kết trực tiếp và tuyệt đối giữa các vụ tấn công và người di cư là một định kiến. Bên cạnh đó, sự phát triển mạnh mẽ của truyền thông xã hội cũng tác động lớn đến dư luận, cả về tích cực lẫn tiêu cực, điển hình như vụ việc thông tin sai lệch lan truyền trên mạng xã hội về nghi phạm vụ tấn công ở Anh đã châm ngòi cho làn sóng bạo lực bạo loạn. Những yếu tố này ngược lại sẽ gây khó khăn cho người nhập cư, đặc biệt là những người trẻ t.uổi, trong việc hòa nhập, từ đó tạo cơ hội cho các nhóm cực đoan lợi dụng. Vòng lẩn quẩn ấy khiến khó có thể xóa bỏ sự nghi kỵ, cảnh giác đối với người nhập cư ở châu Âu.
Sau gần 1 thập niên, khủng hoảng người di cư vẫn tiếp tục là nỗi ám ảnh đối với châu Âu, nhất là trong bối cảnh nhiều khu vực khác trên thế giới vẫn đang bị tàn phá bởi chiến tranh, xung đột. Một bên là trách nhiệm nhân đạo quốc tế, một bên là nghĩa vụ đảm bảo an ninh, ổn định của quốc gia – đây vẫn là bài toán làm đau đầu chính phủ các nước và không thể giải quyết trong một sớm một chiều. Các nước cần có những giải pháp toàn diện, bao gồm tăng cường an ninh, hỗ trợ người di cư hòa nhập, chống lại tư tưởng cực đoan và xây dựng một xã hội đoàn kết hơn.
Tháng 10/2023, sau nhiều năm tranh cãi, EU đã đạt được một thỏa thuận toàn khối về quản lý người di cư và tị nạn, cho phép các nước chia sẻ gánh nặng trong vấn đề này. Tháng 4 vừa qua, Nghị viện châu Âu đã thông qua thỏa thuận, mang tên Hiệp ước châu Âu về tị nạn và di cư. Các nước châu Âu hiện đang tăng cường các biện pháp kiểm soát biên giới bên ngoài, đặc biệt là thông qua việc mở rộng vai trò của cơ quan Frontex (Cơ quan Biên phòng và Bảo vệ bờ biển châu Âu). Đồng thời, châu Âu cũng đang tích cực ký kết các thỏa thuận với các quốc gia ngoài EU, như Thổ Nhĩ Kỳ và một số quốc gia Bắc Phi, nhằm ngăn chặn dòng người di cư. Chính sách hồi hương cũng được chú trọng hơn, với việc đẩy mạnh các biện pháp hồi hương đối với những người di cư không đủ điều kiện ở lại.
Thêm vào đó, một số quốc gia châu Âu đã điều chỉnh lại luật để giảm thiểu lượng người nhập cư và tăng cường sự giám sát, phản ánh sự thay đổi trong cách tiếp cận vấn đề di cư. Nhưng để đi đến một kết quả khả quan hơn, EU vẫn cần ý chí, nguồn lực và một chính sách đối ngoại chung – điều mà khối này chưa thể làm được bởi nhiều nước thành viên vẫn đặt lợi ích riêng lên trên hết.
Lại xảy ra vụ tấn công bằng dao nguy hiểm tại Đức
Cảnh sát Đức ngày 27/8 thông báo lực lượng an ninh đã b.ắn hạ một người đàn ông bị tình nghi tấn công người qua đường bằng dao ở thị trấn Moers, phía Tây nước này.
Cảnh sát phong tỏa hiện trường vụ tấn công. Ảnh: Reuters
Theo phóng viên TTXVN tại Đức, vụ việc diễn ra trong bối cảnh nước Đức đang trong tình trạng báo động cao sau khi xảy ra vụ tấn công bằng dao vài ngày trước khiến 3 người t.hiệt m.ạng và 8 người bị thương tại lễ hội đường phố ở thành phố Solingen, cách Moers khoảng 45 km.
Trong tuyên bố cùng ngày, cảnh sát Duisburg cho biết các dịch vụ khẩn cấp gọi đến lúc 14h45 giờ địa phương (tức 7h45 giờ Việt Nam) thông báo một người đàn ông đã tấn công và đe dọa một số người qua đường trong thị trấn.
Sau khi bị phát hiện, nghi phạm người Đức 26 t.uổi này đã tấn công cảnh sát bằng 2 con dao, buộc lực lượng chức năng phải n.ổ s.úng b.ắn hạ.
Đây là vụ tấn công bằng dao thứ hai tại Đức chỉ trong vòng 5 ngày. Trước đó, ngay trong chuyến thăm Solingen ngày 26/8, Thủ tướng Olaf Scholz đã cam kết siết chặt luật vũ khí của Đức. Phát biểu tại Solingen, Thủ tướng Scholz nêu rõ: "Đây là hành động k.hủng b.ố chống lại tất cả chúng ta". Ông tuyên bố Đức sẽ thắt chặt các quy định về vũ khí, đặc biệt là luật sử dụng dao nơi công cộng. Gần đây, Đức đã tranh luận về khả năng hạn chế chiều dài của dao được phép mang theo người ở nơi công cộng từ 12 cm xuống còn 6 cm.
Cũng trong phát biểu của mình, Thủ tướng Scholz nhấn mạnh phải làm rõ các vấn đề liên quan đến việc không trục xuất nghi phạm người Syria 26 t.uổi đã gây ra vụ tấn công hôm 23/8. Thủ tướng nêu rõ: "Chúng ta sẽ phải làm mọi thứ có thể để đảm bảo hồi hương và trục xuất những người không
Tối 23/8, nước Đức chấn động vì vụ tấn công bằng dao xảy ra tại thành phố Solingen, nơi hàng nghìn người tụ tập tham gia các hoạt động văn hóa trong khuôn khổ "Lễ hội Đa bản sắc" kỷ niệm 650 năm thành lập thành phố này. Theo cảnh sát, tất cả n.ạn n.hân đều b.ị đ.âm ở cổ. Trong số người bị thương có 4 người trong tình trạng nguy kịch. Cơ quan công tố và cảnh sát thành phố Duesseldorf (Dsseldorf), bang North Rhine-Westphalia thuộc miền Tây nước Đức, cho biết nghi phạm là người đàn ông Syria, 26 tuổi, đã tự thú vào cuối ngày 24/8 và thừa nhận tiến hành vụ đ.âm dao. Người này bị tình nghi là thành viên của tổ chức khủng bố "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng.
Vụ việc đã gây chấn động cả nước và làm dấy lên cuộc tranh luận mới về vấn đề nhập cư trước thềm cuộc bầu cử khu vực quan trọng vào cuối tuần tới. Nhà chức trách trước đó đã có kế hoạch trục xuất nghi phạm về Bulgaria hồi năm ngoái, nhưng không thực hiện được vì đối tượng này lúc đó không có mặt tại nơi ở trong trại tị nạn.
Cảnh sát Anh bắt giữ trên 1.000 người liên quan các vụ bạo loạn Hội đồng Cảnh sát trưởng Quốc gia Anh (NPCC) cho biết tính đến tối 13/8, cảnh sát đã tiến hành 1.024 vụ bắt giữ liên quan đến các vụ bạo loạn tại nhiều thị trấn, thành phố ở England và Bắc Ireland trong hai tuần qua. Biểu tình chống phân biệt chủng tộc tại London, Anh. Ảnh: Getty Images/TTXVN Trong số này, có...