Châu Âu đối mặt với ‘cú sốc lớn’ do thiếu nguồn cung dầu mỏ từ Nga
Ngày 31/10, Giám đốc điều hành của Eni, tập đoàn năng lượng quốc doanh khổng lồ của Italy, cảnh báo rằng châu Âu sẽ phải phụ thuộc vào nguồn dầu thô từ Mỹ trong năm tới để bù đắp cho nguồn cung bị mất từ Nga.
Một cơ sở lọc dầu của tập đoàn Gazprom, Nga. Ảnh: TASS/TTXVN
Liên minh châu Âu (EU) dự kiến cấm nhập khẩu dầu thô của Nga, được vận chuyển bằng đường biển, từ ngày 5/12 và các sản phẩm tinh chế vào tháng 2/2023, khi tìm cách trừng phạt Nga vì cuộc xung đột với Ukraine. Giám đốc Descalzi dự báo rằng lượng dầu thô nhập khẩu của EU có thể sẽ giảm 2 triệu thùng/ngày.
Phát biểu tại hội nghị dầu khí Adipec ở Abu Dhabi, ông Descalzi nói: “Đó sẽ là một cú sốc lớn. Và châu Âu chỉ có thể hy vọng vào nguồn cung bổ sung từ Mỹ”, do ở những nơi khác, triển vọng tăng nguồn cung là rất thấp, với nhiều nhà sản xuất đang vật lộn để duy trì mức sản lượng của họ và các nhà đầu tư phương Tây không muốn đổ tiền vào các dự án mới.
Ngay cả ở Mỹ, năm nay các công ty khai thác dầu đá phiến cũng chỉ tăng sản lượng một cách chậm chạp, mặc dù giá dầu thô đã tăng khoảng 20%. Hầu hết các công ty này đã ưu tiên tăng các khoản chi trả cho các cổ đông thay vì khai thác thêm dầu, khiến Tổng thống Mỹ Joe Biden, người đang cố gắng tìm cách hạ giá xăng dầu trước cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng tới, rất bực mình.
Video đang HOT
Ông Descalzi nhận xét đây là một thị trường dầu “rất khan hiếm. Không có các dự án mới. Thật không dễ dàng để đầu tư khi tình huống không rõ ràng”. Các nhà hoạch định chính sách, đặc biệt là ở châu Âu, không quan tâm đến việc hỗ trợ các khoản đầu tư lớn vào nhiên liệu hóa thạch.
Tuy nhiên, nhu cầu bị hạn chế do viễn cảnh suy thoái toàn cầu và chính sách ngăn chặn COVID-19 nghiêm ngặt của Trung Quốc. Điều đó có nghĩa là giá dầu thô vẫn ở mức 90 USD/thùng, trừ khi có một cuộc suy thoái nghiêm trọng.
Giám đốc của Eni cũng cho rằng, việc giảm giá khí đốt tự nhiên tại châu Âu trong những tháng gần đây có thể không kéo dài. Châu Âu đã cố gắng xây dựng lại kho dự trữ của mình nhanh hơn dự kiến kể từ mùa Đông năm ngoái. Điều đó cùng với thời tiết ấm áp của mùa Thu đã khiến giá giao ngay giảm gần 70% kể từ tháng Tám. Tuy nhiên, việc dự trữ hàng cho mùa Đông tới – có thể không có nguồn cung cấp nào từ Nga, vốn đã cắt giảm nguồn cung khí đốt bằng đường ống sang châu Âu – sẽ khó khăn hơn.
Về sự giảm giá khí đốt trong ngắn hạn, ông Descalzi nói: “Đó là một tình huống tạm thời. Chúng tôi gặp vấn đề vào năm 2023 vì năm 2023 chúng tôi không có khí đốt của Nga. Điều cần thiết đối với châu Âu là tăng khả năng tái khí hóa để có thể nhập khẩu nhiều khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) hơn. Chúng tôi phải bù đắp nguồn khí đốt nhập khẩu qua các đường ống đã mất”.
Theo ông Descalzi, Algeria là một quốc gia có thể tăng cường xuất khẩu khí đốt bằng đường ống sang châu Âu và bù đắp một phần việc thiếu nguồn cung từ nhà sản xuất khí đốt Gazprom. Ông nói: “Chúng tôi sẽ tăng gấp đôi sản lượng từ Algeria sang Italy. Algeria thực tế đang thay thế vai trò của Gazprom đối với Italy”.
Xuất khẩu khí hóa lỏng của Nga sang châu Âu bất ngờ tăng vọt
Nguồn cung khí đốt tự nhiên từ Nga sang châu Âu giảm mạnh kể từ đầu năm nay. Tuy nhiên, xuất khẩu khí hóa lỏng (LNG) của Nga sang khu vực này trong tháng 8 vừa qua tăng 41%
LNG xuất khẩu được vận chuyển bằng các tàu chuyên dụng. Ảnh: Alamy
Châu Âu tìm cách giảm phụ thuộc vào Nga về các mặt hàng năng lượng kể từ sau thời điểm Moskva mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Liên minh châu Âu (EU) đã ban hành lệnh cấm nhập khẩu than từ Nga, cùng với đó là lệnh cấm nhập khẩu dầu dự kiến có hiệu lực từ ngày 5/12 tới.
Tuy nhiên, việc từ bỏ khí đốt Nga dường như khó khăn hơn nhiều so với những gì châu Âu kỳ vọng. Nhập khẩu khí đốt vận chuyển bằng đường ống từ Nga sang châu Âu giảm mạnh, thế nhưng khu vực này lại rốt ráo mua LNG của Nga. Số liệu thống kê của tờ Wall Street Journal (WSJ) cho thấy lượng LNG châu Âu nhập khẩu từ Nga trong tháng 8 vừa qua tăng 41% so với cùng kỳ năm trước.
Theo Maria Shagina, chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu chiến lược Quốc tế (IISS) có trụ sở ở London (Anh), LNG của Nga là lĩnh vực mà cơ chế trừng phạt của Mỹ và phương Tây còn để sót. Những nhà nhập khẩu LNG từ Nga sang châu Âu cho rằng hình thức vận chuyển, mua bán mặt hàng này hiện nằm ngoài phạm vi các gói trừng phạt của EU; họ cho rằng nhập LNG từ Nga và một số nhà cung cấp khác giúp châu Âu kiềm chế đà tăng giá năng lượng.
Việc châu Âu tăng nhập khẩu LNG của Nga có thể được lý giải dưới góc độ kinh tế thuần túy. Giá khí đốt tự nhiên tại châu lục đã lao dốc khá mạnh trong vài tuần trở lại đây, trong bối cảnh hàng loạt tàu chở LNG chờ cập bến ở châu Âu. Thống kê của tổ chức MarineTraffic cho thấy có 60 tàu chở LNG đang trên hành trình hoặc đã neo đậu tại các cơ sở tiếp nhận ở tây bắc châu Âu, Địa Trung Hải và bán đảo Iberian. Những tàu này giúp làm đầy các kho dự trữ LNG và là nhân tố tác động tới giá khí đốt tự nhiên.
Nhu cầu nhập khẩu khí đốt của châu Âu tăng vọt trong bối cảnh EU tìm cách giảm phụ thuộc vào nguồn cung của Nga. Châu Âu đã vượt qua châu Á để trở thành điểm đến hàng đầu của dòng LNG từ Mỹ, chiếm 65% sản lượng xuất khẩu LNG của Mỹ. LNG của Nga đã chiếm 8% nhập khẩu khí đốt của EU và Anh kể từ đầu tháng 3 - theo Jake Horslen, nhà phân tích LNG tại Energy Aspects.
Khác với khí đốt vận chuyển bằng đường ống, LNG là mặt hàng nhiên liệu linh hoạt hơn, có thể vận chuyển từ các khu vực cách xa về địa lý, như Mỹ và Qatar. Lượng LNG châu Âu nhập khẩu từ Nga tăng khi các nước tìm cách lấp đầy kho dự trự nhiên liệu trước thời hạn. Các kho chứa khí đốt của EU đã lấp đầy được khoảng 93,8% mức công suất tối đa.
Lộ trình gập ghềnh của châu Âu Tại Hội nghị thượng đỉnh từ ngày 20-21/10 ở Brussels (Bỉ), lãnh đạo các nước Liên minh châu Âu (EU) đã nhất trí về lộ trình nhằm ứng phó với cuộc khủng hoảng năng lượng hiện nay. Tuy nhiên, những thông tin ban đầu cho thấy "bước tiến lớn" này cũng mới chỉ là kế hoạch khái quát. EU cần phải gấp rút...