Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình đang xét xử vụ Hồ Duy Hải
Theo đánh giá của Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình, vụ án Giết người, Cướp của liên quan đến tử tù Hồ Duy Hải là vụ án đặc biệt nghiêm trọng.
Khai mạc phiên Giám đốc thẩm, yêu cầu đặt ra là cẩn trọng, khách quan
Vào lúc 8h sáng ngày 6/5 tại TAND Tối cao (Hà Nội), vụ xét xử Giám đốc thẩm tử tù Hồ Duy Hải đã diễn ra, với Chủ tọa phiên tòa là Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình. Tham dự phiên tòa giám đốc thẩm có đại diện các cơ quan gồm: Văn phòng Chủ tịch nước, Ban Nội chính Trung ương; lãnh đạo Ủy ban Tư pháp Quốc hội; Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Tòa án nhân dân Tối cao; lãnh đạo Cục C01 Bộ Công an; TAND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh, Viện KSND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh; các cơ quan tố tụng của tỉnh Long An và đại diện luật sư bào chữa cho bị cáo Hồ Duy Hải.
Theo Chánh án TAND Tối cao – Nguyễn Hòa Bình, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng.
Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình phát biểu khai mạc phiên tòa. (Ảnh: Hiệp Anh)
Sau hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, HĐXX đều tuyên án Hồ Duy Hải mức án Tử hình về tội Giết người và Cướp tài sản. Năm 2019, Viện kiểm sát nhân dân Tối cao có quyết định kháng nghị giám đốc thẩm vụ án.
Phiên xử Giám đốc thẩm tiến hành kiểm tra, thẩm định đánh giá tính hợp pháp có căn cứ của các tài liệu đã có trong hồ sơ, tập trung vào những tài liệu chứng cứ đã nêu trong kháng nghị của Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao. Do đó, bị cáo Hồ Duy Hải không cần phải có mặt tại phiên Giám đốc thẩm.
Ngoài ra, Hội đồng cũng xem xét và làm rõ những chứng cứ và tài liệu mới có thể được các cơ quan tố tụng, VKS, luật sư trình bày với Hội đồng thẩm phán. Yêu cầu đặt ra là cần xem xét cẩn trọng, khách quan, toàn diện, đúng thủ tục. Không cho phép làm oan người vô tội, cũng như bỏ lọt người phạm tội.
Sau phần khai mạc phiên Giám đốc thẩm, Thẩm phán Bùi Ngọc Hòa đã đọc tờ trình và nội dung vụ án.
Nhiều tình tiết uẩn khúc
Theo nội dung vụ án, tối 13/1/2008, 2 nữ nhân viên của Bưu điện Cầu Voi bị sát hại dã man ngay tại nơi làm việc. Thông qua điều tra, cơ quan Công an đã tạm giữ nhiều đối tượng nghi vấn. Sau đó, Hồ Duy Hải đã bị bắt, khởi tố, đưa ra xét xử; bản án sơ thẩm và phúc thẩm sau đó đã tuyên tử hình đối với Hồ Duy Hải. Sau khi bản án được tuyên, mẹ của Hồ Duy Hải là bà Nguyễn Thị Loan liên tục kêu oan cho con.
Ngày 14/12/2009, Tòa án nhân dân Tối cao đã có công văn trả lời đơn bà Nguyễn Thị Loan với nội dung: Tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm xử phạt Hồ Duy Hải hình phạt tử hình về tội “Giết người”, “Cướp tài sản” là có căn cứ, đúng pháp luật.
Ngày 24/5/2011, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao đã có quyết định không kháng nghị bản án và có Tờ trình gửi Chủ tịch nước đề nghị bác đơn xin ân giảm tử hình của Hồ Duy Hải. Tiếp đến, ngày 24/10/2011, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao cũng có quyết định không kháng nghị và có Tờ trình gửi Chủ tịch nước đề nghị bác đơn xin ân giảm án tử hình của đối với Hồ Duy Hải.
Toàn cảnh phiên Giám đốc thẩm.
Video đang HOT
Bà Nguyễn Thị Loan sau đó vẫn tiếp tục có đơn gửi đến các ngành chức năng thêm nhiều lần nữa. Ngày 4/12/2014, Văn phòng Chủ tịch nước có văn bản thông báo tới các cơ quan chức năng về việc Văn phòng Chủ tịch nước đã nhận được đơn kêu oan của mẹ đẻ Hồ Duy Hải nên đã yêu cầu Chánh án Tòa án nhân dân, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân và Thủ trưởng Cơ quan thi hành án hình sự tỉnh Long An tạm dừng thi hành án để xem xét cho kỹ trước khi tước đoạt sinh mạng một con người. Cùng ngày 4/12/2014, Tòa án nhân dân Tối cao có công văn đề nghị Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Long An chỉ đạo Hội đồng thi hành án tỉnh Long An tạm dừng việc thi hành án tử hình đối với Hải.
Sau khi tạm dừng việc thi hành án tử hình, liên ngành Tư pháp Trung ương, Ban Nội chính Trung ương, Bộ Công an, Tòa án nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội… đã nghiên cứu toàn bộ hồ sơ vụ án; nghiên cứu những vấn đề do luật sư, người khiếu nại, người kiến nghị và báo chí đưa ra có liên quan đến vụ án; làm việc với các cơ quan tố tụng tỉnh Long An, lấy lời khai của Hồ Duy Hải tại trại giam; trực tiếp đến quan sát hiện trường vụ án.
Trong nhiều năm, có nhiều quan điểm khác nhau xung quanh bản án tử hình và những ý kiến đề nghị làm rõ những tình tiết liên quan đến vụ án này. Sau đó, Văn phòng Chủ tịch nước cũng có Công văn thông báo ý kiến của Chủ tịch nước, đề nghị Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao xem xét, quyết định theo thẩm quyền, bảo đảm đúng quy định của pháp luật đối với vụ án.
Đến tháng 11/2019, hơn 11 năm sau khi vụ án xảy ra, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đã kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với Bản án hình sự sơ thẩm, phúc thẩm của vụ án Hồ Duy Hải. Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao xét xử giám đốc thẩm, hủy toàn bộ 2 bản án đã xét xử Hồ Duy Hải về tội “Giết người”, “Cướp tài sản”, để điều tra lại, đồng thời tạm đình chỉ thi hành bản án hình sự phúc thẩm đối với Hồ Duy Hải.
Dương Minh Đức nhà báo "duyên nợ" trong vụ án Hồ Duy Hải
Thật khó khăn, khi tôi cố gắng lục lọi, tìm lại những bài báo cách đây đã 11 năm của Dương Minh Đức viết về vụ án Hồ Duy Hải.
Bởi, thời gian đã hơn một thập kỷ, mà Dương Minh Đức thì không còn nói năng được gì trong lúc này. Nhưng, không vì thế lại có thể quên được anh - một nhà báo đầy "duyên nợ" trong kỳ án Bưu điện Cầu Voi - Hồ Duy Hải.
Tôi còn nhớ, vào khoảng giữa năm 2009, thời điểm đó cách thời điểm xảy ra vụ án mạng tại Bưu điện Cầu Voi (tháng 1/2008) được khoảng một năm rưỡi. Vào một buổi trưa, anh Đức hùng hục ghé cơ quan ngả lưng nghỉ trưa. Quăng tập hồ sơ lên bàn, Dương Minh Đức buông một câu:
"Này, cái vụ án giết người ở Bưu điện Cầu Voi có dấu hiệu oan sai đấy". Tôi thắc mắc: "Báo chí đăng rõ ràng, cơ quan điều tra đã bắt được thủ phạm, thừa nhận hết rồi, oan chỗ nào ?". Anh ấy trả lời: "Oan chắc luôn. Kết luận bậy bạ hết. Báo chí viết một chiều, toàn nghe theo công an. Tôi đang xác minh lật lại vụ việc này". Sau một hồi nói qua nói lại, Dương Minh Đức... ngáy như kéo bễ.
Không lâu, trên chuyên mục "Điều tra theo thư bạn đọc" của báo Lao Động ngày ấy, xuất hiện bài viết đầu tiên của nhà báo Dương Minh Đức: "Lật lại vụ án giết người tại Bưu điện Cầu Voi (Long An): Có đúng Hồ Duy Hải là hung thủ?" (ra ngày 7/8/2009) và kỳ 2 ra ngày 8/8/2009 là bài "Hồ Duy Hải có cướp tài sản ?". Với 2 bài điều tra ấy, nhà báo Dương Minh Đức gần như phản biện lại toàn bộ Kết luận điều tra của Cơ quan CSĐT - Công an tỉnh Long An.
Nhà báo Dương Minh Đức (bìa phải) trong chuyến điều tra tại một phum sóc của đồng bào S'tiêng, ở huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước, vào năm 1997. Ảnh: Cao Hùng
Thời điểm đó, khi mà hầu hết các tờ báo đều viết một chiều theo bản Kết luận điều tra của Công an tỉnh Long An, khẳng định Hồ Duy Hải giết người, thì loạt bài điều tra của Dương Minh Đức là ... lạc điệu, đầy rủi ro, có thể bị kiện cáo từ các cơ quan luật pháp đầy quyền lực.
Một suy nghĩ bất di bất dịch rằng, cơ quan điều tra bao giờ cũng có lý khiến không ít người, trong lúc trà dư tửu hậu, luôn phản biện lại Dương Minh Đức. Với cá tính cương trực, thẳng thắn, tôi đã tận mắt chứng kiến Dương Minh Đức nổi nóng, đập bàn, mắng bất kỳ ai bao biện cho cơ quan điều tra trong vụ án Bưu điện Cầu Voi.
Có lẽ từ một linh cảm nào đó, một niềm tin sắt đá, anh Đức luôn bảo vệ cho Hồ Duy Hải và khẳng định Hải vô tội. Cơ quan luật pháp tỉnh Long An, từ công an, đến viện kiểm sát và toà án đều... "sai be bét hết rồi"; "tòa kết án chỉ dựa trên lời khai đầy mâu thuẫn của bị cáo và bỏ qua những sai phạm trầm trọng của cơ quan điều tra".
Đặc biệt, trong bài báo "Chưa đủ căn cứ thuyết phục" (ra ngày 9/5/2011), nhà báo Dương Minh Đức đã không ngại ngần phủ định luôn quan điểm của Phó Chánh toà Hình sự Toà án nhân dân tối cáo Hoàng Doãn Phúc vào thời điểm đó; sau khi ông này có công văn khẳng định "có đủ cơ sở kết luận" Hồ Duy Hải giết người.
Bí cáo Hồ Duy Hải tại phiên toà. Ảnh: T.L
Ông Phúc viện dẫn "Biên bản khám nghiệm hiện trường" và "Kết quả giám định pháp y vụ án" để làm cơ sở pháp lý cho kết luận của mình. Thế nhưng, nhà báo Dương Minh Đức đã chứng minh cả 2 chứng cứ trên đều ngược lại ý kiến của ông Phúc.
Theo ông Phúc: Khoảng 20h30 ngày 13/1/2008, tại Bưu điện Cầu Voi, do chị Nguyễn Thị Ánh Hồng từ chối quan hệ và bỏ chạy nên Hải đuổi theo đẩy ngã chị Hồng rồi dùng thớt tròn đập vào đầu làm chị Hồng bất tỉnh, sau đó Hải dùng dao cắt cổ chị Hồng cho đến chết.
Khi chị Nguyễn Thị Thu Vân (ở cùng phòng với chị Hồng) đi mua hoa quả về, sợ bị phát hiện, Hải đã bất ngờ dùng ghế đánh vào đầu chị Vân làm chị Vân bị ngất xỉu rồi Hải kéo chị Vân đến chỗ chị Hồng nằm, dùng dao cắt cổ chị Vân cho đến chết.
Bà Nguyễn Thị Loan - mẹ của tử tù Hồ Duy Hải vẫn miệt mài gửi đơn kêu oan cho con trong suốt hơn 12 năm qua. Ảnh: Đình Việt.
Sau đó, Hải mở tủ lấy tiền, sim card, điện thoại của bưu điện và tháo dây chuyền, nhẫn, hoa tai, lắc tay bằng vàng của chị Hồng và chị Vân rồi đem về nhà cất giấu.
Khoảng 1 tuần sau, do sợ bị phát hiện, Hải đốt hết quần áo, dây thắt lưng Hải mặc khi gây án, đồng thời tiêu thụ các tài sản mà Hải đã chiếm đoạt được. Hành vi phạm tội của bị cáo thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng là "giết nhiều người" và "giết người mà ngay sau đó lại phạm một tội rất nghiêm trọng" được quy định tại điểm a, e khoản 1, Điều 93, Bộ luật Hình sự.
Vì vậy, toà án cấp sơ thẩm và toà án cấp phúc thẩm xử phạt Hồ Duy Hải tử hình về tội "Giết người", 5 năm tù về tội "Cướp tài sản" là có căn cứ, đúng pháp luật.
Tuy nhiên, Dương Minh Đức phản biện như sau: Thứ nhất, việc toà án kết tội bị cáo Hải có mặt tại Bưu điện Cầu Voi lúc 19h30 tối 13/1/2008 và giết 2 nạn nhân, trong đó nạn nhân Nguyễn Thị Ánh Hồng bị giết trước và nạn nhân Nguyễn Thị Thu Vân bị giết sau, nhưng lại không có chứng cứ nào thể hiện giờ chết của các nạn nhân. Vậy, liệu hai nạn nhân Hồng và Vân có bị giết trong lúc Hải không có mặt tại bưu điện?
Bà Loan và con gái (bìa trái, em Hồ Duy Hải) vẫn không ngừng hy vọng ngày Hải trở về sum họp cùng gia đình. Ảnh: Đình Việt
Thứ hai, kết quả giám định của Phòng Kỹ thuật hình sự - Công an tỉnh Long An khẳng định: "Dấu vân tay thu được tại hiện trường không trùng với dấu vân tay của bị cáo Hải", trong khi ngay sau án mạng (tức là trước khi bắt Hải hơn 1 tháng), CQĐT đã triệu tập, tạm giữ ít nhất 23 đối tượng, nhưng không lưu lại hồ sơ.
Vậy, 23 đối tượng nói trên có được giám định vân tay? Có dấu vân tay nào trùng với dấu vân tay kẻ giết người để lại hiện trường?
Thứ ba, tang vật gây án là con dao với cái thớt đều không thu được, trong khi các chứng cứ lời khai liên quan đến tang vật vụ án thì bị tẩy xóa. Đã thế, dấu vết khám nghiệm hiện trường trên thi thể nạn nhân lại không phù hợp với lời khai cùng các chứng cứ và tang vật gây án. Vậy, CQĐT và cả hai cấp toà căn cứ vào đâu để kết tội Hải giết người?
Thứ tư, CQĐT kết luận sau khi Hải gây án đã đốt quần áo, thắt lưng và số sim card cướp được để phi tang, nhưng kết quả giám định tàn tro thu được lại là: "Không đủ yếu tố kết luận có thành phần các nguyên liệu làm ra dây thắt lưng, quần áo và sim card".
Thứ năm, Hải bị kết tội cướp, nhưng tài sản bị cướp gồm những gì? Trị giá bao nhiêu? Người tiêu thụ là ai?... thì CQĐT không xác định được.
Thứ sáu, vụ án có rất nhiều chứng cứ, kết luận giám định và lời khai mâu thuẫn với nhau, nhưng đã không được làm rõ, không được đối chất, đơn cử: CSĐT kết luận Hải đưa tiền cho Vân là tờ tiền polymer 50.000 hoặc 100.000 đồng, trong khi nhân chứng khai nạn nhân đưa tiền 10.000, 20.000 đồng tiền polymer và tiền giấy...
Theo nhà báo Dương Minh Đức, "kẻ giết người man rợ trong vụ án Bưu điện Cầu Voi cần phải được loại bỏ khỏi xã hội. Thế nhưng, phải buộc đúng người, đúng tội, tránh hàm oan".
Mấy ngày gần đây, khi dư luận và báo chí sôi sục khơi lại vụ án "tử tù" Hồ Duy Hải, thì nhà báo Dương Minh Đức từ giã nghề báo cách đây đã 7 năm. Căn bệnh tiểu đường, dẫn tới 3 lần bị tai biến đã khiến Dương Minh Đức không thể viết lách gì nữa. Ngay cả nói năng, cũng trở nên vô cùng khó khăn đối với anh lúc này.
Mặc dù không còn viết, nhưng như một định mệnh, những bài điều tra năm xưa của Dương Minh Đức khác nào "duyên nợ" của anh đối với tử tù Hồ Duy Hải. Dường như tất cả những phản biện của anh ngày xưa đều khớp với những gì mà hàng trăm bài báo sau này đã phản ánh. Và, đó cũng chính là "cục xương" khiến các cơ quan luật pháp không thể kết tội và tử hình Hồ Duy Hải.
Mẹ và em gái của Hồ Duy Hải. Ảnh: Đình Việt.
Nối tiếp loạt bài của Dương Minh Đức, chị Phương Yên - PV báo Lao Động ở Hà Nội, người cầm trịch chuyên mục "Điều tra theo thư bạn đọc" - cũng có những nỗ lực vô cùng ý nghĩa, vừa viết bài, vừa vận động hành lang để tử tù Hồ Duy Hải không bị tử hình phút... 89 vào năm 2015. Và, nhờ đó mà Hải có được cơ hội sống sót đến tận hôm nay.
Trong những ngày này, khi trên các trang báo và Facebook tràn ngập vụ án oan Hồ Duy Hải, tôi lại nhớ về đồng nghiệp Dương Minh Đức thật nhiều. Giữa bao nhiêu lời lên án mạnh mẽ các quan chức gây ra sai phạm nghiêm trọng trong vụ án, thì lúc này, Dương Minh Đức không một lời lên tiếng. Anh Đức im lặng cũng đúng thôi, vì hiện nay, anh Đức đang từng giờ, từng ngày giành giật sự sống giữa lằn ranh sinh tử...
Trong khi đó, cách đây hơn 10 năm, Dương Minh Đức mắng quan chức làm sai từ bàn nhậu, cho đến... trên mặt báo, anh "to mồm" hơn ai, cho dù đơn độc, hiếm người đồng hành...
Giám đốc thẩm vụ Hồ Duy Hải: Uỷ ban Tư Pháp được mời tham dự Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội, đầu mối giám sát vụ án này được TAND Tối cao mời tham dự phiên họp giám đốc thẩm. Sáng 6-5, TAND Tối cao mở phiên giám đốc thẩm xem xét lại vụ án Hồ Duy Hải bị kết án tử hình về hai tội giết người và cướp tài sản, xảy ra tại Bưu điện...