Chấn thương ở người cao t.uổi
Sự gia tăng số người cao t.uổi (NCT), đồng nghĩa với sự gia tăng chấn thương ở người cao t.uổi (CTNCT). Cấp cứu CTNCT cần tiến hành đồng loạt các thương tổn trên nền tảng nhiều bệnh tật của họ, cũng như cần áp dụng các điều trị đặc hiệu cho NCT.
Nguyên nhân
NCT bị chấn thương thường do các nguyên nhân như ngất vì tụt huyết áp, hạ đường huyết, thiếu oxy… do t.ai n.ạn giao thông. Giống như ở t.rẻ e.m, NCT bị ngược đãi chấn thương là vấn đề đáng lưu ý, họ cũng dễ bị chấn thương khi đ.ánh n.hau. Đặc biệt, té ngã thường gặp ở lứa t.uổi 65 – 75… NCT bị bệnh tật cũng nhiều khi dẫn đến chấn thương. Vấn đề t.iền sử bệnh của họ cần được khai thác chính xác. Việc hỏi bệnh cần theo thứ tự các thông tin về chấn thương, t.iền sử bệnh, thuốc họ đang dùng, các hiện tượng dị ứng gần đây. Các thông tin này có thể thu được từ: gia đình, thầy thuốc gia đình, người nhận bệnh đầu tiên… Dấu hiệu sinh tồn ở CTNCT cần được theo dõi sát, trong cấp cứu cần cảnh giác với nhịp tim “bình thường” ở CTNCT. Nhịp tim bình thường khi đang diễn tiến với tình trạng đau, hạ huyết áp, sợ hãi, có thể sự bình thường này sẽ thay đổi đột ngột để trở thành “không bình thường”. Các dược chất – blocan có thể che dấu nhịp tim nhanh, làm chậm trễ hồi sức cấp cứu.
Người cao t.uổi dễ bị chấn thương trong sinh hoạt hàng ngày
Thay đổi bệnh lý giải phẫu ở người lớn t.uổi làm khó khăn cấp cứu, hồi sức ban đầu, cũng như làm tăng tỷ lệ t.ử v.ong, tàn phế. Cần lưu ý việc sử dụng răng giả, thoái hóa cột sống cổ, viêm khớp thái dương hàm, các thương tổn ở CTNCT như chấn thương chỉnh hình, chấn thương đầu nhẹ nhiều khi không quá trầm trọng của hồi sức ban đầu nhưng những vấn đề này sẽ hợp lại, dẫn tới t.ử v.ong, thương tật sau này. Vì vậy sự ổn định ở CTNCT có thể sụp đổ mà không có một cảnh báo nào.
Các chấn thương
Chấn thương đầu: đ.ánh giá tri giác ở NCT thường dễ sai lầm và rất khó khi họ có sa sút trí tuệ, suy nhược của t.uổi già.
Video đang HOT
M.áu tụ ngoài màng cứng: ít gặp ở NCT, họ thường có m.áu tụ dưới màng cứng, đặc biệt m.áu tụ dưới màng cứng mạn tính “xuất hiện vài tuần, vài tháng sau chấn thương”. Nên làm CT não cho tất cả chấn thương đầu ở NCT, họ cần được theo dõi ở chuyên khoa chấn thương thần kinh khi bị chấn thương cũng như một thời gian sau khi ra viện.
Chấn thương cột sống cổ ở NCT khác người trẻ, họ thường bị thương tổn ở cột sống cổ C1 và C2. Khi NCT bị chấn thương có than đau cổ, họ cần được bất động cổ ngay, cho đến khi họ được chẩn đoán cổ, cột sống không bị gì. Thoái hóa cột sống cổ có thể che giấu xương nứt trên X-quang thường nên làm CT hay MRI. Chấn thương ngực, chấn thương kín có thể làm gãy xương sườn do sự thoái hóa xương ở NCT. Đau do gãy xương sườn, cùng với sự suy giảm về hô hấp ở NCT sẽ dẫn tới các biến chứng phổi. Các chấn thương nặng như: tràn khí màng phổi, dập phổi, mảng sườn di động, chấn thương tim sẽ dẫn đến mất bù trong hồi sức. Phân tích khí m.áu động mạch cần làm sớm để đ.ánh giá chức năng phổi.
Chấn thương bụng: khám bụng ở NCT rất khác biệt với người trẻ. Khi khám lâm sàng, thấy bụng rất bình thường, nhưng việc theo dõi một tổn thương trong ổ bụng vẫn cần quan tâm tiếp tục, khi có kèm theo gãy khung chậu, xương sườn xuất hiện ở chấn thương NCT.
Ở bệnh nhân NCT có m.ổ b.ụng, việc dính các tạng trong bụng là yếu tố nguy hiểm khi chọc dò ổ bụng. Nếu siêu âm có m.áu ổ bụng, nên cho họ làm CT có cản quang, đây là một chẩn đoán giá trị. Cần chú ý sự mất nước và chất cản quang có ảnh hưởng tới chức năng thận, vì có khi bệnh nhân có sự tăng mất nước do họ dùng thuốc lợi tiểu trước đó. Vấn đề hạ thể tích và chất cản quang làm trầm trọng bệnh lý thận.
Chấn thương chỉnh hình: gãy xương dài như xương đùi, xương chày, xương cánh tay làm mất cử động, hậu quả giảm sự tự sinh hoạt ở NCT. Gãy đầu dưới xương trụ và gãy cổ phẫu thuật xương cánh tay do té ngã có chống tay, cùi chỏ. Họ có dấu hiệu đau tại chỗ, sưng nề, bầm tím khi có dấu hiệu của các thương tổn trên cần mời các chuyên khoa chỉnh hình sớm để điều trị – cố định…
Điều trị
Cung cấp đủ oxygen là mục tiêu bắt buộc thực hiện. Đặt nội khí quản, thở máy hỗ trợ nên làm ở bệnh nhân có chấn thương nặng, nhiều thương tổn, nhịp thở hơn 40 lần/phút; PaO2 dưới 60mmHg, PaCO2 lớn hơn 50 mmHg. Hồi sức tích cực – đầy đủ ngay từ đầu nếu không họ sẽ nhanh chóng mất bù với các loại hồi sức tiếp theo. Truyền dung dịch keo vào hồng cầu ngay từ giai đoạn đầu chấn thương NCT. Vì NCT có nguy cơ tổn thương nặng ở mạch vành và não cũng như việc thiếu m.áu ở các cơ quan quan trọng khi họ bị tụt huyết áp. Truyền dung dịch keo và hồng cầu sớm giúp cung cấp đủ oxygen và giảm nguy cơ thiếu m.áu các bộ phận quan trọng. Theo dõi xâm lấn như theo dõi các thông số trong động mạch và việc đo áp lực động mạch phổi bờ nên làm, giúp đ.ánh giá tình trạng huyết động học của bệnh nhưng đồng thời tránh việc điều trị quá chậm. Các xét nghiệm này cung cấp thông tin rất sớm về huyết động học; xác định các sốc tiềm ẩn, giới hạn của tụt huyết áp, ngăn ngừa các suy cơ quan; chúng cũng giúp theo dõi bệnh nhân tốt hơn…
Việc theo dõi này có hiệu quả khi biết oxygen được cung cấp đủ qua aole loading và inottropicneppont. Các xét nghiệm nên làm ở phòng cấp cứu. Bệnh nhân cao t.uổi bị chấn thương tim nên chụp X-quang ngực cột sống cổ, khung chậu, siêu âm bụng, các xét nghiệm cần thiết khi theo dõi ở kỳ hai. Nếu cần nên làm CT não và bụng để chẩn đoán thương tổn
Theo SK&ĐS
6 thói quen làm giảm trí nhớ
Rất có thể bạn đ.ánh mất chìa khóa nhà 3 lần một ngày, và mất hàng tiếng đồng hồ chỉ để nghĩ xem bạn muốn làm gì nếu bạn vẫn...
1. Uống rượu
Nghiện rượu, nhất là rượu mạnh chính là tác nhân gây nên những tổn thương rất khó, thậm chí không thể phục hồi ở não, Chúng, tất nhiên sẽ đe dọa trí nhớ của bạn
2. Thức đêm
khi bạn thức khuya, chức năng ghi nhớ của não sẽ bị rối loạn. Ban đêm là thời điểm để não sàng lọc và sắp xếp lại những thông tin, ký ức đã diễn ra ban ngày. Giấc ngủ khi ấy sẽ cải thiện chức năng của não, bảo vệ trí não tránh nguy cơ suy giảm trí nhớ.
3. Dùng giấy báo gói thực phẩm
Ăn thực phẩm, đồ ăn được gói bằng giấy báo một lần, hai lần có thể không sao nhưng nếu đó là thói quen thường ngày thì bạn có thể sẽ phải đối diện với nguy cơ suy giảm trí nhớ. Chì và các hóa chất có trong mực in của giấy báo sẽ thâm nhập vào cơ thể, và tuy không gây phản ứng tức thì nhưng nếu được tích lũy qua mỗi ngày thì đến một lúc nào đó sẽ tấn công bạn.
Với mỗi lần hút, chất nicotine có trong t.huốc l.á sẽ tích tụ ở não từ 3- 5 phút, lam anh hương không nho đên chưc năng ghi nhơ cua nao (nguôn anh: internet)
4. Hút thuốc
Nghiên cứu khoa học đã chứng minh, những người nghiện thuốc nặng có vấn đề về trí nhớ nhiều hơn những người không hút thuốc. Với mỗi lần hút, chất nicotine có trong t.huốc l.á sẽ tích tụ ở não từ 3- 5 phút. Lâu dần, chúng sẽ làm có hẹp các mạch m.áu, khiến hoạt động não bộ kém nhạy bén, chức năng ghi nhớ của não giảm.
5. Trùm chăn kín khi ngủ
Thói quen này sẽ khiến lượng oxy cung cấp cho cơ thể quá ít trong khi lượng CO2 lại ngày càng nhiều. Tình trạng thiếu oxy kéo dài sẽ khiến các tế bào não hoạt động kém linh hoạt, dễ bị tổn thương. Nó khiến trí nhớ và khả năng làm việc trí óc của bạn bị suy giảm. Với những người có tiểu sử bị động kinh hoặc các vấn đề về não, thói quen trùm kín chăn khi ngủ còn làm tăng nguy cơ gặp các tai biến nguy hiểm hơn.
Thoi quen trum chăn khi ngu se khiên nao bi thiêu oxy (nguôn anh: internet)
6. Sử dụng điện thoại quá nhiều
Bức xạ từ sóng điện thoại chính là một trong những tác nhân gây thương tổn cho những tế bào thần kinh và vùng trung tâm trí nhớ của vỏ não. Do đó, sử dụng điện thoại với tần suất cao trong ngày sẽ là một trong những nguyên nhân khiến não bạn đối diện với nguy cơ giảm trí nhớ. Ngoài ra, còn ảnh hưởng đến hoạt động của những nhóm gene có liên quan đến bộ nhớ.
VGT (Theo dailyinfo)
Những thói quen "phản bội" sức khỏe Những thói quen tập thể thao, vệ sinh "vùng cấm", "ngụy trang" khi đi ra nắng... nếu thực hiện không đúng cách sẽ khiến bạn rước họa vào thân. Tập luyện quá nhiều Tập luyện thể dục, thể thao luôn được ví như một phương thuốc quý đối với sức khỏe. Đây là công cụ để giảm cân, duy trì thể lực, có...