Chăm sóc giảm nhẹ cuối đời – vấn đề của những xã hội siêu già

Trong một xã hội siêu già như Hàn Quốc , vấn đề chăm sóc y tế cho người cao tuổi trong giai đoạn cuối đời đang trở thành vấn đề được xã hội quan tâm.

Theo một cuộc khảo sát, có tới 90,4% số người được hỏi xác định cần tăng cường cho dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ nhằm giúp bệnh nhân có được khoảng thời gian thư thái vào cuối đời.

Người cao tuổi tại Seoul, Hàn Quốc. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại Seoul, chăm sóc giảm nhẹ là các thủ pháp y học nhằm giúp giảm bớt đau đớn về thể chất và tinh thần cho bệnh nhân giai đoạn cuối. Tuy nhiên, trong năm 2024, chỉ có 24.318 bệnh nhân được ghi danh tại Hàn Quốc cho hạng mục điều trị này. Các chuyên gia chỉ ra rằng hệ thống chăm sóc sức khỏe Hàn Quốc chỉ tập trung vào việc cứu sống bệnh nhân mà bỏ qua việc giảm bớt đau đớn cho những bệnh nhân giai đoạn cuối. Đặc biệt, tại các bệnh viện tuyến cuối, nơi tỷ lệ tử vong của bệnh nhân nguy kịch cao, chỉ có 19/47 bệnh viện chiếm 40,4% có khoa chăm sóc giảm nhẹ. Từ tháng 8/2024, các bệnh viện đa khoa và bệnh viện điều dưỡng ở Hàn Quốc có quy mô từ 300 giường trở lên được yêu cầu thành lập các khoa chăm sóc giảm nhẹ. Tuy nhiên, tính đến tháng 5/2025, chỉ có 57,4% (27 bệnh viện) có các cơ sở này. Hiện tại, chăm sóc giảm nhẹ của Hàn Quốc chỉ áp dụng cho bệnh nhân mắc 5 bệnh lý trong đó có ung thư và suy hô hấp mãn tính.

Trong một cuộc khảo sát 1.000 người trưởng thành do Văn phòng Nghiên cứu Đại học quốc gia Seoul và Quỹ Hợp tác công nghiệp-Học thuật thực hiện vào tháng 5/2025, có tới 90,4% số người được hỏi xác định “tăng số giường bệnh và nhân viên y tế cho dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ” là chính sách quan trọng nhất cho việc chăm sóc cuối đời. Ngoài ra, có tới 83,6% số người được hỏi cho biết chứng mất trí nhớ, bệnh đột quỵ (83,4%), các bệnh di truyền và thần kinh khó chữa (79,3%) nên được đưa vào danh mục chăm sóc giảm nhẹ.

Giới y tế Hàn Quốc kêu gọi cần thúc đẩy việc xây dựng các “Kế hoạch chăm sóc điều trị chi tiết trước (ACP), giảm thiểu việc áp dụng quá mức với các thủ thuật y tế không cần thiết vào giai đoạn cuối đời nhằm giúp bệnh nhân trải qua thời gian cuối cùng thanh thản. Thay vì để gánh nặng chăm sóc bệnh nhân giai đoạn cuối dồn lên vai các cá nhân và gia đình, giới chuyên gia cũng đề xuất tăng cường hỗ trợ của chính phủ và xã hội để củng cố cơ sở hạ tầng chăm sóc giảm nhẹ và chăm sóc tại nhà, cho phép người bệnh được ra đi “trong chính ngôi nhà của mình”. Hàn Quốc đã thí điểm chương trình chăm sóc tại nhà từ tháng 12/2022 và hiện có 195 trung tâm chăm sóc tại nhà đang hoạt động trên toàn quốc. Tuy nhiên, tính đến năm 2024, chỉ có 2.245 người đăng ký mới được thực hiện dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ tại nhà. Có tới 116 trong số 229 thành phố, quận và huyện chiếm khoảng 50,7% vẫn chưa có trung tâm đảm nhiệm chức năng này. Ông Park Geon Woo, Chủ tịch Hiệp hội chăm sóc sức khỏe tại nhà Hàn Quốc và Giáo sư Thần kinh học tại Bệnh viện Anam cho biết việc tăng cường hỗ trợ chăm sóc sức khỏe tại nhà là điều cần thiết để giảm sự phụ thuộc không cần thiết vào bệnh viện. Theo đó, việc phá bỏ tích hợp giữa các chương trình riêng lẻ như chăm sóc giảm nhẹ, thăm khám tại nhà và chăm sóc cộng đồng sẽ cho phép sử dụng hiệu quả các nguồn lực y tế còn đang bị hạn chế.

Giáo sư Yoon Young Ho, chuyên khoa Y học gia đình thuộc Bệnh viện Đại học Quốc gia Seoul cho biết nhận thức của bệnh nhân về chăm sóc cuối đời và các chính sách y tế còn rời rạc, dẫn đến kết quả điều trị thấp. Đạo luật về Quyết định điều trị cuối đời của Hàn Quốc được triển khai từ tháng 2/2018. Theo đó, chỉ riêng trong năm 2025 đã có tới trên 3 triệu người đã ký giấy đồng ý ngừng điều trị duy trì sự sống nhưng đa số những nguyện vọng này thường không được thực hiện vào giai đoạn cuối đời. Các thành viên gia đình có thể phản đối việc ngừng điều trị duy trì sự sống, hoặc các bệnh viện có thể trì hoãn việc đưa ra quyết định cuối đời.

Các chuyên gia y tế cho rằng với dân số già hóa nhanh chóng và tỷ lệ sinh thấp, việc chăm sóc y tế giai đoạn cuối sẽ ngày càng trở nên căng thẳng hơn và tình trạng thiếu hụt lao động trở nên phổ biến hơn. Vì thế, cần nhanh chóng có giải pháp tích cực hỗ trợ chăm sóc cuối đời, thiết lập hệ thống trách nhiệm quốc gia để bảo đảm chất lượng cho quãng thời gian cuối cùng của người dân.