Cây hài sân khấu: Thái Hòa – Duyên hài “quái chiêu’

Thái Hòa là vua phòng vé phim Việt một thời, đến nỗi có người quên mất anh cũng từng là cây hài đình đám của sân khấu.

Anh bước từ sân khấu sang phim ảnh một cách nhẹ nhàng. Nhưng thật sự sân khấu đã ghi những dấu ấn rất đậm của Thái Hòa, giờ phục dựng các vở cũ thì đường dây, tính cách nhân vật mà anh khai phá vẫn còn phải sử dụng, bởi không thể thay thế nổi.

‘XẤU TRAI VÀ CƠ CỰC BUỔI ĐẦU

Thái Hòa thi vào Trường Sân khấu – Điện ảnh TP.HCM lúc gia đình đã sa sút nên anh chịu cảnh đói khổ triền miên, nhiều lúc phải về nhà một nghệ sĩ đàn anh tá túc cho qua bữa. Rồi lăn lộn tìm việc làm thêm, nào chạy bàn quán cà phê, nào đóng vai quần chúng trong phim, nào tấu hài… cày tối mắt tối mũi đến nỗi phải nợ điểm thi mấy môn học. Rồi cũng tốt nghiệp, và về Sân khấu Phú Nhuận.

Thái Hòa (phải) và Vân Anh trong vở Quả tim máu. H.K

Với ngoại hình xù xì, thậm chí bị coi là xấu trai, vì cái thời ốm đói khiến anh chàng càng lêu nghêu như con sếu, và gương mặt rất khắc khổ, chai sạn, thì sân khấu chỉ có thể dành cho anh những vai phụ. Vừa đóng vai phụ, vừa đóng thêm phim, cứ vậy mà lăn lóc nuôi được bản thân bằng chính cái nghề đã chọn. Anh từng nghĩ, thôi thì cứ vậy đã may, chứ với “nhan sắc” đó thì khó mà tìm cơ hội nhiều hơn.

Nhưng không, chính “nhan sắc” độc đáo đó đã giúp Thái Hòa có con đường riêng, bật sáng. Những vai cần người nghèo khổ, hoặc người ngố ngố, hay người kỳ quặc, thì ngoại hình Thái Hòa quá hợp. Nhất là khi Thái Hòa chọn cho mình con đường diễn hài để phát huy tối đa ngoại hình thì vinh quang đã ấp ủ chỉ chờ ngày bừng sáng. Cả sân khấu lẫn phim ảnh đều ghi nhận một Thái Hòa diễn hài xuất sắc, nhưng quay sang diễn bi cũng lấy luôn nước mắt của người xem. Cây táo nở hoa là minh chứng hùng hồn nhất, với vai Ngọc, người anh cả trong gia đình gánh hết lo toan cho đàn em, hy sinh cả đời mình cho tình nghĩa. Khán giả khóc theo anh, ngạc nhiên về khả năng diễn bi giỏi như vậy.

TỪ A SỬU ĐẾN CU HÙ, TOÀN NHÂN VẬT KỲ QUẶC

Hai nhân vật tuyệt hay của Thái Hòa trên sân khấu chính là A Sửu (vở Người vợ ma) và Cu Hù (Quả tim máu). Nhân vật nào cũng… không bình thường. Nếu chỉ diễn bình thường thôi thì người ta cũng đủ cười khi nhìn gương mặt quái quái của Thái Hòa. Đằng này, Thái Hòa còn chọn cho nhân vật một hình thức độc lạ hơn nữa, khác biệt hẳn với chung quanh, càng gây ấn tượng mạnh mẽ. Đó là sự đầu tư của diễn viên, đi xa hơn kịch bản mong đợi. Cho nên nhiều người nhớ vai phụ của Thái Hòa còn hơn cả vai chính.

Thái Hòa và Kim Huyền trong vở Người vợ ma

A Sửu là quản gia của ngôi nhà, đồng thời cũng coi như “vú em” của cô bé Yến mồ côi mẹ. Cha đi công tác thường xuyên, bé Yến hầu như gần gũi bác quản gia nhiều hơn, cho nên A Sửu có rất nhiều đất diễn. Thái Hòa đã hóa trang thành một ông già người Tàu, nói giọng lơ lớ, tính cách vừa chu đáo vừa tồ tồ, vừa thấm đẫm tình thương vừa nhát như thỏ đế, vừa chăm bé Yến vừa sợ ma muốn xỉu. Một ông già đầy tính trẻ con, đôi chỗ tinh quái, xéo xắt, đôi chỗ lại hồn nhiên, bộc trực. Thái Hòa tập được cái giọng lơ lớ rất hay, nhấn nhá rất giỏi, cứ phát âm ra là khán giả cười bò. Thái Hòa được đạo diễn dành cho thời lượng khá nhiều, nhưng khán giả không thấy khó chịu, vì anh không vướng vào lê thê, diễn nhây, dù tung rất nhiều mảng miếng nhưng A Sửu vẫn tròn trịa, hấp dẫn, không lạm dụng đến sinh nhàm chán. Thái Hòa đã “cằn” sẵn rồi nên vào vai ông già chả cần hóa trang bao nhiêu, cứ thế mà hồn nhiên diễn tới, trôi chảy một mạch, duyên dáng sinh động như cây cỏ tự nhiên. Vai này đã đưa hình ảnh Thái Hòa khắc sâu vào tâm trí mọi người, để sau đó mới có hàng loạt vai khác nổi đình nổi đám.

Cu Hù trong Quả tim máu cũng là nhân vật… không bình thường. Lần này Thái Hòa vào vai anh thanh niên người dân tộc thiểu số trong một bản làng xa xôi heo hút. Lần trước Thái Hòa tập nói giọng Tàu lơ lớ, thì lần này tập nói giọng người thiểu số cũng lơ lớ, thật hay. Chỉ riêng nói giọng lạ suốt vở, biết nhấn nhá hợp lý, lại còn phải nhấn nhá sao cho nghe hài, quả thật không đơn giản chút nào, đủ để khen Thái Hòa. Và Cu Hù mặc khố thổ cẩm, mặt mày ngồ ngộ, vừa chân thật vừa bí hiểm rất đúng với kịch ma, nhưng hấp dẫn vô cùng vì cái chất hoang dại của núi rừng, chất dí dỏm nghịch ngợm của tuổi thanh niên. Khán giả cười suốt vở. Quả tim máu dù là kịch ma nhưng nội dung đầy đặn, đủ sức tạo nên những nhân vật ấn tượng, diễn viên có đất tung hoành. Thái Hòa đã đắp da đắp thịt cho nhân vật đẹp hơn sự tưởng tượng của nhiều người. Đó chính là máu nghề và bản lĩnh của nghệ sĩ, biết làm cho vai phụ của mình bật sáng.

Từ những vai phụ này mà Thái Hòa đã đĩnh đạc bước vào phim ảnh với vị trí vai chính. Giờ thì ngoại hình anh đã đẹp hơn xưa, nhưng nét xù xì vẫn còn, và đó là lợi thế mà không phải ai cũng có. (còn tiếp)