‘Cậu Vàng’: Chú chó shiba chơi hệ ‘trùm cuối’, Lão Hạc đầy khốn khổ, Will ‘thoát xác’ chiếm trọn spotlight

Cách kể chuyện của ‘Cậu Vàng’ qua góc nhìn hiện đại là một trong những yếu tố mang đến sự thú vị, bất ngờ cho khán giả nhưng vẫn giữ được tinh thần và giá trị nhân văn của nguyên tác.

*Lưu ý: Bài viết tiết lộ nội dung phim.

Khi quyết định làm Cậu Vàng , đạo diễn Trần Vũ Thủy đã chú trọng tìm kiếm những góc nhìn khác về bối cảnh nông thôn Việt Nam và những cái nhìn mới mẻ hơn về người nông dân đương thời.

Cậu Vàng do cố NSND Bùi Cường – người đóng vai Chí Phèo trong phim Làng Vũ Đại ngày ấy làm biên kịch. Phim là tâm nguyện cuối đời của Bùi Cường, được con rể ông là đạo diễn Trần Vũ Thủy thực hiện.

Dàn diễn viên là sự kết hợp của hai miền Bắc Nam: Diễn viên Viết Liên vai Lão Hạc, NSƯT Hữu Châu vai Bá Kiến, NSƯT Chiều Xuân vai Bà Cả, Khánh Huyền vai Bà 2, Băng Di vai Mợ 3, Will vai Lý Cường, Phương Nam vai Binh Tư, Thanh Bình vai Lê Văn, Trần Lê Nam vai Giáo Thứ, Thanh Hoa vai Bà Giáo, Doãn Hoàng vai Cò, Bích Ngọc vai Cải…

Không khí phim ‘thoát xác’ tác phẩm của nhà văn Nam Cao

Cậu Vàng lấy cảm hứng từ những tác phẩm văn học của nhà văn Nam Cao. Đây là phim đầu tiên của Việt Nam lấy một chú chó làm một trong những nhân vật trung tâm, điểm kết nối các nhân vật khác.

Xuyên suốt chiều dài bộ phim, khán giả có thể thấy được rằng không khí của phim khá khác biệt so với truyện Nam Cao. Nếu Lão Hạc là truyện ngắn hiện thực, khắc họa hình ảnh đói khổ, cùng quẫn, đau đớn của người nông dân trong giai đoạn nửa thực dân, nửa phong kiến, thì phim Cậu Vàng có điểm mới ở chỗ mô tả bức tranh thơ mộng về làng quê.

Không khi tươi sáng của làng quê.

Ngay từ kịch bản, cố nghệ sĩ Bùi Cường đã dùng góc nhìn hiện đại để tạo ra các nhân vật trong Cậu Vàng, bên cạnh cái hồn văn học của tác phẩm. Hình ảnh chú chó Vàng rong chơi trên cánh đồng hoa cải. Lão Hạc cùng con trai Cò đơm cá trên đồng. Cò quăng cho cậu Vàng một con cá.

Bên cạnh đó, những chi tiết như điệu hát chèo, múa rối nước, phiên chợ quê, vợ chồng cùng nhau tát nước… xuất hiện đan xen, gợi nhớ cho người xem về một miền quê đầy chân thực. Bầu không khí khá ung dung tự tại, hạnh phúc trong sự đơn sơ.

Lão Hạc – nhân vật được khắc họa đa chiều

Lão Hạc có thể xem là lão nông khắc khổ, lam lũ, hiền lành điển hình ở làng quê Bắc Bộ những năm 1940. Tạo hình của Lão Hạc toát lên chân dung của con người chan hòa với láng giềng, cả đời không gây thù chuốc oán với ai. Thế nhưng đôi mắt của Lão Hạc luôn chất chứa nỗi u buồn thời thế. Đó là tâm thế của kẻ thấp cổ bé họng trong xã hội, quanh năm côi cút làm ăn nhưng không thể yên thân trước luật lệ thu tô thu thuế đầy bóc lột trong xã hội Thực dân – Phong kiến thời bấy giờ.

Vai Lão Hạc trong phim.

Nét mới mang dấu ấn sáng tạo ở chỗ, Lão Hạc chân chất, hiền lành là thế nhưng khi bị áp bức bóc lột không dễ dàng buông xuôi. Lão Hạc kiên cường đấu tranh theo cách riêng. Chỉ qua vài hình ảnh đầu tiên, nghệ sĩ Viết Liên cực hợp vai từ gương mặt, dáng dấp tới thần thái chứng tỏ sự nghiên cứu, đầu tư tỉ mỉ và sâu sắc cho nhân vật Lão Hạc.

Bản thân nghệ sỹ cũng mong muốn tạo ra cho nhân vật một cái nhìn mới có sức thuyết phục và giá trị nhân văn cao đẹp. Nghệ sĩ Viết Liên cho biết: ‘Dù đã có rất nhiều năm làm nghề nhưng tôi cũng khá áp lực khi nhận vai diễn đại diện của tầng lớp nông dân nghèo khổ, bế tắc, thấp cổ bé họng bởi cùng lúc phải oằn mình chịu đựng hai ách thống trị thực dân – phong kiến nửa đầu thế kỷ 20. Tuy nhiên, Lão Hạc mà tôi đóng không chỉ là một người thụ động chịu đựng sự chèn ép bất công. Lão Hạc lặng lẽ chọn con đường phản kháng bất bạo động của mình. Và với nhân vật này, khán giả sẽ cùng lúc trải qua hai cảm xúc: thương xót và cảm phục’.

Cậu Vàng – nhân vật then chốt dẫn dắt câu chuyện

Bỏ qua phần truyện về con người, hãy nói về nhân vật được lấy làm tên cho bộ phim: cậu Vàng. Nếu lý do để bạn đến rạp là để chứng kiến sự thông minh, tinh ranh của Vàng như thế nào thì bộ phim hoàn toàn đáp ứng đầy đủ. Dù kỹ xảo trong một vài cảnh không được hoàn hảo nhưng tạo hình và trí thông minh của cậu Vàng là hết sức ngoạn mục.

Vốn được ví là tri kỷ với Lão Hạc, Cậu Vàng còn được xây dựng với đầy đủ phẩm chất tốt đẹp. Ở cậu có sự khôn ngoan, lòng trung thành, can đảm, như một chàng vệ sĩ đặc biệt bảo vệ Lão Hạc trước thế lực cường hào, ác bá. Cậu Vàng có những cảnh quay mãn nhãn khi vừa phải chiến đấu với chó săn của phe cường quyền, vừa trực tiếp lao vào tấn công Lý Cường để bảo vệ ông chủ.

Cậu Vàng và Lão Hạc như hình với bóng.

So với truyện ngắn của nhà văn Nam Cao, Vàng xuất hiện với đầy đủ những cung bậc cảm xúc bên cạnh Lão Hạc. Chú chó đảm nhận vai Cậu Vàng có biểu cảm tốt và đặc biệt đôi mắt lanh lợi, ấm áp lột tả được những cung bậc cảm xúc đa dạng. Đó là tình thương yêu dành cho chủ nhân, khi khác lại là ánh mắt căm hờn khi chứng kiến Lão Hạc bị bắt trói và áp bức.

Dù là một sinh vật nhưng chúng ta gần như không biết mấy về quá khứ và cách trưởng thành của Vàng. Những phân đoạn cần chiều sâu về Vàng chưa nhiều, đa số phần còn lại đều được thể hiện ngắn gọn qua lời kể của Lão Hạc.

Spotlight dành trọn cho Will

Xuyên suốt chiều dài bộ phim, dường như người xem quên mất đâu là nhân vật chính khi tần suất ‘chiếm sóng’ của Lý Cường do Will thủ vai còn nhiều ngang ngửa Lão Hạc và cậu Vàng, nếu không muốn nói là nhỉnh hơn. Cũng từ đây, Will vô tình được khắc hoạ rõ nét, diễn xuất của một kẻ sinh ra ngậm thìa bạc trong miệng, chảy trong huyết quản là sự chuyên quyền tàn bạo bỗng quá… hợp vai.

Will được đánh giá là điểm sáng của bộ phim.

Will hoá thân hoàn hảo vào vai Lý Cường ngang tàng, hống hách làm mọi giá để có được mảnh vườn của lão Hạc, đày đọa hai cha con lão nông nghèo khổ và cả chú chó Vàng. Sự tàn ác càng khiến người ta kinh hãi khi hắn đã ra tay tàn độc với người vợ Ba của bố mặc cho thiếu phụ trẻ nhắc nhở đang mang giọt máu của Bá Kiến.

Xuất thân ca sĩ, Will rẽ sang nghề diễn xuất và ngày càng chứng tỏ thực lực của mình. Will lột tả được một Lý Cường tàn ác khi làm tay sai đắc lực cho cha, mặt khác cũng là cậu ấm đam mê tửu sắc.

Mạch phim rời rạc, không có nhiều câu thoại sâu sắc

Các nhân vật trong phim hầu như đều có đất diễn của riêng mình tuy nhiên chưa nhiều. Bộ phim quy tụ dàn diễn viên sáng giá nhưng có vẻ như tài năng diễn xuất của họ chưa mấy tỏa sáng ở bộ phim này. Người xem dường như quên mất vai trò của Bá Kiến, Ông Giáo, Bà Giáo, Bà Cả hay Bà Hai.

Có thể thấy được các lỗ hổng về cách dẫn dắt câu chuyện và sự thiếu logic ở một số tình huống phim. Mạch phim khá rời rạc, đang ngày chuyển thành đêm, thời gian không gian xoay chuyển khiến cảm xúc của người xem vô cùng hụt hẫng.

Sự kết nối giữa Lão Hạc và Ông Giáo rất mờ nhạt và miễn cưỡng. Đạo diễn đã chọn hướng đi khác với truyện gốc, không chỉ mô tả câu chuyện tình cảnh nghèo khổ của Lão Hạc mà tập trung quá nhiều vào mô tả diễn biến tình cảm của Bà Ba và nhân vật Bá Kiến, Lý Cường và về sau là Lê Văn, khiến khán giả cảm thấy băn khoăn bởi mối quan hệ này thực sự không cần thiết cho mạch phim.

Một điểm trừ nữa là về lời thoại, xuyên suốt bộ phim hầu như không có quá nhiều câu thoại cảm động và gợi suy nghĩ cho người xem. Bộ phim không đi sâu vào diễn biến tâm lý của nhân vật nên sẽ xuất hiện lỗi logic vô cùng khó hiểu.

Phần âm thanh được đánh giá đã làm tốt vai trò của mình trong từng phân cảnh. Ở nguyên tác của nhà văn Nam Cao đó là sự bồi đắp về mặt cảm xúc được miêu tả thông qua những câu, từ lột tả trần trụi bộ mặt xã hội. Còn trong phiên bản điện ảnh, phần âm thanh và nhạc phim đã trở thành ‘vũ khí hạng nặng’ vô cùng lợi hại, vừa giúp hoàn thiện tác phẩm gốc, vừa dẫn dắt khán giả trải qua những cung bậc cảm xúc khác nhau mà chẳng cần đến lời nói.

Một thông điệp sâu sắc mà bộ phim gửi đến cho người xem chính là có thêm những góc nhìn mới về bối cảnh làng quê Việt Nam xưa. Dù cuộc sống có khó khăn đến đâu thì người nông dân vẫn luôn giữ cho mình sự lạc quan, yêu đời. Những điều đó giúp họ quên đi mệt nhọc, quên đi cuộc sống đầy bất công.

Thật đáng tiếc cho kịch bản của Cậu Vàng bởi có các tình huống và những câu chuyện được mở ra sẵn nhưng lại không thể đi sâu hơn, đi chi tiết hơn, khiến cho nội dung của bộ phim khá hời hợt.

Cậu Vàng (2021)

- Đạo diễn: Trần Vũ Thủy

- Thể loại: Tâm Lý

- Thời lượng: 96 phút

Đánh giá của Tiin.vn: 6/10 điểm.

Trailer Cậu Vàng