Carbon màu nâu nguy hiểm được phát hiện trong không khí ở Himalaya
Himalaya có những đỉnh cao nhất so với bất kỳ dãy núi nào trên Trái đất và là nơi có trữ lượng băng tuyết lớn nhất bên ngoài vòng Bắc Cực và Nam Cực.
Nhưng việc ở trên cao và biệt lập đã không giúp khu vực này tránh được ô nhiễm không khí công nghiệp.
Một báo cáo mới đã phân tích thành phần của các hạt trong không khí trên dãy núi trải dài qua Ấn Độ, Pakistan, Afghanistan, Trung Quốc, Bhutan, Nepal, và phát hiện ra sự hiện diện dồi dào đến mức đáng báo động của carbon nâu.
Carbon trong khí quyển được chia thành carbon đen và carbon nâu. Trong đó, carbon đen là một chất dạng hạt mịn, chủ yếu là carbon nguyên chất. Nó thường được hình thành trong quá trình đốt cháy không hoàn toàn ở nhiệt độ cao và là thành phần chính của muội than.
Video đang HOT
Carbon nâu là carbon trộn với ôxy nhưng cũng có dấu vết của các nguyên tố khác như nitơ, lưu huỳnh và kali. Chất này chủ yếu được tạo ra trong quá trình đốt sinh khối hoặc thảm thực vật và cuối cùng tạo ra những quả cầu hắc ín, những quả cầu nhỏ, nhớt chỉ có kích thước vài trăm nanomet.
Các nghiên cứu trước đây từ lâu đã làm nổi bật ảnh hưởng của carbon đen trong khu vực và theo dõi cách các hạt sol khí này di chuyển dọc theo quỹ đạo của khối không khí từ Trung Quốc và Ấn Độ đến Cao nguyên Tây Tạng và Himalaya. Carbon nâu đã bị nghi ngờ đi theo con đường tương tự.
Những mẫu không khí được lấy tại một trạm ghi độ cao từ xa trên sườn phía bắc của dãy Himalaya và nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng 28% trong số hàng nghìn hạt được phát hiện là những quả cầu hắc ín.
Những quả cầu hắc ín này vừa hấp thụ ánh sáng vừa hấp thụ nhiệt , khiến băng tuyết khó phản xạ lại tia Mặt trời và do đó sông băng dễ tan chảy hơn.
Những ngọn núi cao nhất Trái đất phát triển như thế nào?
Đó là một quá trình có thể mất hàng tỷ năm, nhưng những ngọn núi thực sự phát triển và chính xác những yếu tố nào kiểm soát sự tăng trưởng đó là chủ đề tranh luận đang diễn ra giữa các nhà khoa học.
Theo một nghiên cứu mới, các nhà khoa học phát hiện ra các lực kiến tạo bên dưới các ngọn núi đóng vai trò chủ đạo chứ không phải do sự phong hóa và xói mòn nào trên đỉnh núi kiểm soát mức độ lớn của chúng.
Do đó, đối với các ngọn núi gần các khu vực thường diễn ra sự va chạm mảng kiến tạo, chiều cao núi tối đa chủ yếu được xác định bởi trạng thái cân bằng của các lực nằm sâu trong lớp vỏ Trái đất.
Khi các mảng kiến tạo di chuyển và dịch chuyển về phía nhau, một trong những mảng bị buộc xuống dưới lớp phủ của Trái đất. Khi gấp lại, các dãy núi sau đó xuất hiện trên bề mặt. Câu hỏi lớn được đặt ra là liệu đây có phải là động lực chính đằng sau độ cao của núi hay liệu hao mòn liên quan đến khí hậu có vai trò quan trọng hơn.
Có một yếu tố thứ ba đang diễn ra, được gọi là isostasy - quá trình giữ cho các ngọn núi "nổi" trên đỉnh của lớp phủ nóng và mềm, nhưng dường như điều này ít quan trọng hơn và một phần do hai yếu tố kia điều khiển.
Các nhà khoa học đã phân tích sức mạnh của các ranh giới các mảng cụ thể và mô hình hóa các lực khác nhau sẽ tác động lên các mảng kiến tạo, một phần bằng cách sử dụng các phép đo dòng nhiệt gần bề mặt như một đại diện cho năng lượng ma sát tiềm ẩn.
So sánh các mô hình này với độ cao của dãy núi thực tế ở dãy Himalaya, Andes, Sumatra và Nhật Bản, nhóm nghiên cứu kết luận rằng thực tế những ngọn núi vẫn đang phát triển tích cực. Chiều cao và trọng lượng vẫn cân bằng với lực lượng ngầm khổng lồ bên dưới. Nếu ma sát và ứng suất (nội lực phát sinh trong vật thể biến dạng do tác dụng của các nguyên nhân bên ngoài như tải trọng, sự thay đổi nhiệt độ) bên dưới thay đổi, thì chiều cao của núi cũng sẽ thay đổi.
"Những phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng xói mòn không có khả năng vượt qua các quá trình kiến tạo và đẳng nhiệt giữ cho các ranh giới hội tụ gần với trạng thái cân bằng lực, bởi vì tấm trên rất yếu", các nhà nghiên cứu cho biết.
Các nhà nghiên cứu mô tả nó giống như đặt hai bàn tay của chúng ta dưới một chiếc khăn trải bàn, sau đó di chuyển chúng lại với nhau. Những nếp vải nổi lên ở giữa là những ngọn núi và ma sát của miếng vải từ từ di chuyển trở lại trên bàn tay chính là hoạt động kiến tạo.
Vẫn còn phải xem liệu điều đó có đúng với những ngọn núi không nằm gần các khu vực hút chìm hay không, nơi một mảng kiến tạo đang trượt xuống dưới một mảng khác vẫn có thể chiều cao của núi bị giới hạn bởi điều kiện khí hậu, chẳng hạn như vị trí của dòng tuyết. Hơn nữa, để hiểu được kết quả mới, các nhà địa chất sẽ cần phải đánh giá lại ý tưởng của họ về sức mạnh của vỏ Trái đất ở khu vực miền núi.
Nghiên cứu sâu hơn sẽ dẫn đến nhiều câu trả lời hơn, và một ý tưởng tốt hơn về cách kiểm soát chiều cao của dãy núi trên khắp thế giới. Cho đến nay, nghiên cứu mới mang đến cho các nhà địa chất một cách suy nghĩ mới về các lực bên dưới lớp vỏ ảnh hưởng đến các dãy núi hùng vĩ mà chúng ta thấy nằm ngổn ngang trên khắp bề mặt hành tinh của chúng ta.
"Chúng tôi kết luận rằng sự thay đổi thời gian theo chiều cao của núi phản ánh những thay đổi dài hạn trong cân bằng lực, không phải là dấu hiệu của ảnh hưởng bởi khí hậu", các nhà nghiên cứu cho biết.
Hé lộ bí mật về nguồn gốc của dãy núi cao nhất Trái đất Để đi tìm những bằng chứng cần thiết, các nhà khoa học đã thu thập nhiều mẫu đá từ khu vực Ladakh, một khu vực ở bang Jammu và Kashmir của Ấn Độ để tính toán "vĩ độ cổ đại" của nó. Với kết quả mới, một nhóm các nhà khoa học đã đưa ra một lý thuyết táo bạo được cho có...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Bí ẩn chiếc răng trên trán cá mập ma và chiến lược giao phối khác thường

26 con vẹt gây tranh cãi toàn cầu

Hố đen trong vũ trụ hình thành như thế nào?

Bí ẩn của thời gian và tham vọng vượt qua giới hạn của loài người

Núi lửa 'mắt lồi' trên bán đảo đầu lâu nhìn chằm chằm vào không gian

Loài cây quý hiếm bậc nhất thế giới, chỉ nở hoa 1 lần duy nhất rồi "tự tử"

Hòn đá bí ẩn 'mọc' giữa ngã ba đường và những chuyện kỳ lạ

Chú rể 72 tuổi kết hôn với cô dâu 27 tuổi, đám cưới ở nơi đặc biệt

Tôn vinh các nghiên cứu "khiến người ta bật cười rồi suy ngẫm"

Độc lạ trào lưu xăm răng của giới trẻ Trung Quốc

Phát hiện "kho báu" quý giá trong ngôi nhà bị cháy

Ngư dân tình cờ bắt được "thủy quái" nặng 150kg: Chuyên gia nói hiếm gặp đến mức cả đời chỉ thấy một lần
Có thể bạn quan tâm

NSƯT Kim Tử Long "phản pháo" tin giả, kêu gọi mạng xã hội dừng chà đạp nghệ sĩ
NSƯT Kim Tử Long thẳng thắn chia sẻ về những tin đồn mạng xã hội gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống và danh dự của anh, đồng thời kêu gọi cộng đồng mạng chia sẻ thông tin chính xác.
Xét xử cựu Tổng giám đốc Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn Lê Thúy Hằng và các đồng phạm
Pháp luật
16:34:37 25/09/2025
Lý do Hong Kong không thiệt hại nặng trước sức gió 195km/h của bão Ragasa
Thế giới
16:30:41 25/09/2025
Nhan sắc phù nề cứng đờ của nữ thần thanh xuân gây sốc, không nhìn tên còn lâu mới nhận ra là ai!
Nhạc quốc tế
16:26:41 25/09/2025
Nhóm fangirl của Dương Domic chi gần 3 triệu bao cả quán net, cày MV hùng hục cả đêm chỉ đổi lấy 1 view
Nhạc việt
16:20:30 25/09/2025
Luật sư đại diện Thiều Bảo Trâm lên tiếng về việc biểu diễn tại sự kiện của trang web cá độ
Sao việt
16:17:05 25/09/2025
Cô dâu Việt tiết lộ chi phí sống ở quốc gia đắt đỏ bậc nhất thế giới
Netizen
16:06:39 25/09/2025
Đến lượt Yoona (SNSD) bị tố "thượng đẳng" hơn Jeon Ji Hyun, khán giả tẩy chay cực gắt
Sao châu á
16:04:15 25/09/2025
Bão số 9 chưa đến, người dân lại lo bão số 10
Tin nổi bật
15:34:07 25/09/2025
Phim thảm họa có Cát Phượng rời rạp
Hậu trường phim
15:14:40 25/09/2025