Cấp số CMND: Đang vi phạm nguyên tắc?
TS Nguyễn Ngọc Kỷ, nguyên cán bộ Cục Tin học Nghiệp vụ thuộc Tổng cục Kỹ thuật, Hậu cần (Bộ Công an), đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ kiến nghị dừng ngay việc cấp CMND mới đang được Bộ Công an triển khai tại Hà Nội và nhiều tỉnh phía Bắc.
Trong văn bản gửi Thủ tướng và Cục Kiểm soát thủ tục hành chính (vừa được chuyển từ Văn phòng Chính phủ về Bộ Tư pháp), ông gọi việc đưa họ tên cha mẹ công dân vào CMND mới là “tối kiến”?
TS Nguyễn Ngọc Kỷ, nguyên cán bộ Cục Tin học Nghiệp vụ thuộc Tổng cục Kỹ thuật, Hậu cần (Bộ Công an)
TS Nguyễn Ngọc Kỷ: Nếu các bạn hỏi những người làm công tác tra cứu căn cước, tàng thư (lưu giữ thông tin về CMND – PV) lâu năm trong ngành công an xem việc này có cần thiết không thì họ sẽ nói có ích.
Lẽ ra, việc quản lý thông tin phải được sắp xếp theo dấu vân tay và số CMND. Chỉ cần gõ số CMND trên hệ thống máy tính thì sẽ ra ngay kết quả và có thông tin về công dân. Nhưng trong thực tế, công an đã không làm được việc sắp xếp số CMND có hệ thống nên họ phải đi vòng.
Còn nếu hỏi những người nghiên cứu, thiết kế công nghệ thì tôi nói hoàn toàn không cần thiết. Khi chúng tôi điện tử hóa hệ thống tàng thư thì chỉ cần 30 giây (đối với tra theo dấu vân tay) thì sẽ có kết quả. Nếu tra số CMND thì có kết quả tức thì.
Giấy CMND hay thẻ căn cước phải bảo đảm 3 điều: có thông tin sinh trắc học để xác định một người phải có cơ quan có thẩm quyền xác thực phải cấp số CMND duy nhất, không phải trong một thời gian mà trong cả cuộc đời công dân. Hiện nay, chúng ta đang vi phạm nguyên tắc số CMND duy nhất. Khi làm căn cước phải dùng thông tin của người đó, chẳng có lý do nghiệp vụ nào để dùng tên bố mẹ của người ta cả.
Vì sao ông lại nói Bộ Công an đang vi phạm nguyên tắc cấp số CMND duy nhất?
Video đang HOT
Để bảo đảm công tác quản lý, mỗi công dân sẽ được cấp CMND với số duy nhất, theo người đó từ khi đủ 14 t.uổi tới khi c.hết. Lẽ ra, phải quy định khi anh chuyển từ nơi này sang nơi khác sinh sống và nhập khẩu tại đó thì khi cấp lại CMND, công an phải giữ nguyên số CMND ban đầu của họ, chỉ thay đổi thông tin về nơi thường trú. Và khi đó, anh sẽ có hai bộ tàng thư, một ở địa phương ban đầu, một bộ ở địa phương mới. Thế mà 36 năm qua, họ đã làm sai điều này.
Làm chứng minh nhân dân mới tại Công an TP Hà Nội. Ảnh: HOÀNG ĐỒNG
Khi công dân chuyển từ địa phương này sang địa phương khác sinh sống thì lại được thay đổi số CMND. Điều đó khiến nhiều công dân có tới 2-3 CMND với số quản lý khác nhau. Hệ căn cước chỉ ghi nhận thời điểm anh làm CMND là anh ở nơi đó. Nếu cứ sang một địa phương mới lại phải làm số mới thì sẽ nhanh chóng lạc hậu ngay.
Nếu muốn biết thông tin một công dân đã có CMND, anh đang ở đâu thì đưa hộ khẩu, anh đã c.hết và có mấy vợ, con thì kiểm tra hộ tịch. Điều mà Bộ Tư pháp, Công an chưa chú ý là phải xây dựng hệ dân cư gốc. Rồi sẽ phải đến một ngày công dân khi đến làm thủ tục tại các cơ quan không cần phải mang hồ sơ theo bởi vì thông tin có trên vân tay của họ.
Nhưng liệu đó có phải do kho 9 số đã cạn và phải chuyển lên 12 số để đáp ứng nhu cầu quản lý?
CMND cũ 9 chữ số đã bám rễ sâu trong tất cả các ngành, trong hộ tịch, hộ khẩu, sổ đỏ, mã số thuế, thẻ ngân hàng, bằng lái xe… Nay nếu thay đổi số mới là phá vỡ thành quả 36 năm qua và phải mất nhiều năm nữa để theo kịp ngày hôm nay. Đúng là nhiều người đã lầm tưởng kho 9 số đã cạn nên phải chuyển lên 12 số nhưng thực tế không phải vậy.
Chỉ riêng với kho số ấy thôi cũng đã đủ cấp cho gần 10 tỉ người. Trong dãy 9 số đó thì 2 số đầu là ký hiệu cho địa phương, 7 số sau để đ.ánh số công dân. Nguyên tắc của số CMND là càng ngắn càng tốt, nếu tôi thay đổi dãy 9 số, thêm và thay vào đó dãy từ số 00-AA tới 00- ZZ thì có thể dùng cấp số CMND cho cả hành tinh này.
Việc quy định cấp CMND mới có 12 chữ số vi phạm nguyên tắc sơ đẳng là không kế thừa số cũ đang được biết bao cơ quan lưu giữ. Nếu hỏi các chuyên gia nước ngoài thì họ cũng đều bảo phải giữ lại 9 chữ số mới là đúng.
Đề nghị dừng
TS Nguyễn Ngọc Kỷ cho biết: “Tôi đã báo cáo ở Bộ Công an nhưng không được tiếp thu. Điều đó khiến tôi tìm tới Văn phòng Chính phủ để họ báo cáo lên Thủ tướng. Việc cần thiết nhất bây giờ là phải dừng ngay việc mở rộng triển khai cấp CMND mới với phần ghi họ tên cha mẹ và 12 số. Đồng thời bỏ ngay quy định khi chuyển hộ khẩu từ tỉnh này sang tỉnh khác phải làm lại CMND mới tại tỉnh mới với số mới.
Hiện đại hóa hệ thống tàng thư là rất cần thiết. Lẽ ra phải hiện đại hóa hệ thống tàng thư cũ với khoảng 3-5 năm, sau đó tiếp tục cập nhật hệ thống mới thì sau này truy cập mạng sẽ lập tức biết được ngay 3 thông tin: họ tên, số CMND, vân tay. Thậm chí có thể dùng điện thoại di động nhắn để biết ngay thông tin này như hỏi mã số thuế”.
Theo 24h
Bỏ ghi tên cha mẹ lên CMND không khó
Đại tá Trần Thế Quân, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế - Bộ Công an, cho rằng việc bỏ mục ghi họ tên cha mẹ công dân lên CMND không khó, Vụ Pháp chế sẽ nghiên cứu kỹ.
Thưa ông, Bộ Tư pháp đang nghiên cứu, soạn thảo văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét không thực hiện quy định đưa tên cha mẹ lên CMND bởi điều này trái Bộ Luật Dân sự và Công ước Quốc tế về quyền t.rẻ e.m mà Việt Nam đã ký tham gia. Ông đã tiếp nhận thông tin này chưa?
Đại tá Trần Thế Quân: Tôi cũng chỉ đọc và tiếp nhận thông tin qua báo chí. Trong Bộ Luật Dân sự và Công ước Quốc tế về quyền t.rẻ e.m không có khoản nào nói đến việc không được đưa tên cha mẹ lên CMND. Việc ghi nhận họ tên người cha cho người con là quyền cơ bản. Con cái phải có cha mẹ và tự hào về điều đó cơ mà. Tất nhiên, dư luận về cái này thì ai cũng biết rồi nhưng bảo việc đó là trái luật thì cũng chỉ là suy luận thôi. Giấy khai sinh của mỗi công dân được coi là giấy tờ gốc để làm tất cả các giấy tờ khác cũng có phần ghi tên họ tên cha mẹ cơ mà.
Thời gian qua, hầu hết dư luận không đồng tình với quy định đưa tên cha mẹ lên CMND. Họ có lý do của mình, bởi nhiều người cha mẹ đã mất từ lâu, sinh ra chỉ có cha hoặc mẹ, cha mẹ là tử tù... Bộ Công an có lắng nghe ý kiến dư luận?
Nếu có nhiều cơ quan thống kê về việc này thì cần phải tìm hiểu. Tất nhiên là chúng tôi phải lắng nghe ý kiến cả bên trong lẫn bên ngoài. Việc sửa trên mẫu CMND mới, bỏ mục ghi họ tên cha mẹ công dân không khó. Nhưng phải thấy rằng Nghị định 05 có từ năm 1998-1999 đã nói CMND có phần ghi họ tên bố mẹ. Đến năm 2007, Chính phủ ban hành Nghị định 170 sửa đổi, bổ sung Nghị định 05 cũng chỉ sửa mẫu, dùng chữ "cha" thay cho chữ "bố" trước đây thôi. Từ đấy đến giờ Bộ Tư pháp thẩm định đều không có ý kiến phản ứng gì. Mà nghị định thì do Chính phủ ban hành, Bộ Công an chỉ thực thi thôi.
Người dân đến làm CMND tại Công an TPHCM. Ảnh: TẤN THẠNH
Với tư cách cá nhân, ông thấy dư luận lên tiếng như vậy thì Bộ Công an có phải xem xét lại không?
Tất nhiên là khi có ý kiến trái chiều, dù nhiều hay ít thì đều phải nghiên cứu. Trong nhiều trường hợp cái đó (đưa tên cha mẹ lên CMND) cũng có nhiều mặt hợp lý của nó. Một ví dụ nhỏ thôi: Người dân điều khiển xe trên đường vi phạm giao thông bị CSGT giữ lại và hỏi xe này của ai, nếu nói là xe của cha thì chỉ cần trình ra CMND có phần ghi họ tên cha mẹ là không phải mất công xác minh thêm nữa. Lợi ích của việc này không phải chỉ trong quản lý của ngành công an mà còn giúp người dân thực hiện các giao dịch, hợp đồng thuận lợi hơn. Trước những ý kiến như thế chắc chắn bên Vụ Pháp chế của chúng tôi sẽ phải nghiên cứu kỹ.
Sau một thời gian thí điểm tại 3 quận, huyện ở Hà Nội, tại sao Bộ Công an không đ.ánh giá tổng kết ngay mà tiếp tục thí điểm trên phạm vi rộng hơn? Sau này nếu quy định bị bãi bỏ thì có thể rất nhiều người đã được cấp rồi muốn đi làm lại CMND, gây tốn kém không nhỏ?
Tổng cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội (Tổng cục VII) chủ trì việc này. Chúng tôi không nằm trong dự án thí điểm nhưng việc nghiên cứu thì vẫn phải làm, bởi nó liên quan đến việc thực thi quy định trong nghị định của Chính phủ. Đây đang là giai đoạn thí điểm về công nghệ triển khai, cách thức làm, quản lý cơ sở dữ liệu. Tôi được biết mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản nói rằng Bộ Công an cứ tiếp tục thí điểm, sau đó có vấn đề gì thì xem xét.
Chưa tính đến tác dụng ngược
Theo TS Lê Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật - Bộ Tư pháp: "Xem xét một cách đầy đủ, đồng bộ các yếu tố khi thực hiện quy định đưa họ tên cha mẹ vào CMND của một công dân, tôi thấy nhiều trường hợp tạo ra sự "nhạy cảm, phiền toái", như trường hợp do hoàn cảnh đặc biệt nào đó mà khi ra đời việc xác định họ tên cha mẹ là không thể bởi đó kết quả của việc thụ tinh nhân tạo, sinh ra trong ống nghiệm, bà mẹ đơn thân sinh con và nuôi con một mình".
Cũng theo ông Sơn, có ý kiến cho rằng việc đưa họ tên cha mẹ vào CMND để đáp ứng mục đích phân biệt một cách chính xác về nhân thân của người đó, giúp cho việc truy tìm, phân loại... chưa hợp lý lắm. Có thể việc đưa tên cha mẹ của một công dân vào CMND tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý thật nhưng hình như người ta chưa tính đến những tác dụng ngược của quy định này.
Theo 24h
Vẫn cấp đại trà CMND có tên cha mẹ Cho rằng "Không ai kêu ca, phàn nàn", Bộ Công an sẽ tiếp tục triển khai cấp CMND mẫu mới có ghi họ tên cha mẹ ở nhiều địa phương phía Bắc, dù trước đó dư luận đã bày tỏ sự không đồng tình. Tổng cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội (Tổng cục VI) -...
