Cặp “nhãn thần” phác họa chân dung của những kẻ “đánh cắp” màn đêm

Với ngòi bút “sắc lẹm”, họa sỹ Tấn Thành đã phác họa hàng trăm chân dung của những kẻ “đánh cắp” màn đêm. Sau khi bị bắt, nhiều đối tượng đã kêu lên thảng thốt khi nhìn thấy mặt mình trên bức chân dung của vị họa sỹ tài ba.

Cặp “nhãn thần”?

Chúng tôi trở lại căn nhà nhỏ của họa sỹ Võ Tấn Thành (65 tuổi, tại ấp Tân Bình, phường Bửu Hòa, TP.Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai) vào một ngày cuối năm. Dù đã ngoài 60 xuân xanh nhưng họa sỹ Thành vẫn còn rất nhanh nhẹn. Được biết sau 40 năm làm nghề, họa sỹ Thành đã tái hiện được 200 bức chân dung các anh hùng liệt sỹ, chân dung Mẹ Việt Nam Anh hùng. Bên cạnh đó, với bàn tay tài năng của mình, họa sỹ Thành còn phác họa hơn 1.000 bức chân dung Bác Hồ trên kính, bằng phương pháp vẽ ngược.

Nhớ lại những kỷ niệm đầu tiên đến với nghề phác họa chân dung, họa sỹ Thành cho hay: “Tác phẩm đầu tiên về chân dung các anh hùng liệt sỹ mà đích thân tôi vẽ nên, là hình ảnh người anh hùng Điểu Cải (SN 1949, quê xã Túc Trưng, huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai). Với tinh thần chiến đấu quên mình vì quê hương đất nước, anh hùng Điểu Cải đã nằm xuống lòng đất năm 1969 mà không để lại một hình ảnh, tài liệu nào”.

Để có những thông tin cơ bản về nét đặc trưng của nhân vật sắp phác họa, họa sỹ Thành đi khắp nơi, tìm gặp những người đồng đội từng tham gia kháng chiến cùng với anh hùng Điểu Cải. Sau khi góp nhặt tất cả những thông tin về mái tóc, màu áo, đặc điểm chân mày, mắt… của người anh hùng từ đồng đội, họa sỹ Thành vẽ lại một bức chân dung người đã khuất núi. Ngay khi bức họa hoàn chỉnh, nhiều đồng đội của anh hùng Điểu Cải tỏ vẻ vô cùng ngạc nhiên. Họ khẳng định, bức chân dung mà họa sỹ Thành phác họa lại không khác gì hình ảnh thật của anh hùng lúc còn sống.

Kể từ sau lần phác họa bức chân dung về vị anh hùng Điểu Cải, danh tiếng họa sỹ Thành được nhiều người biết đến. Họ khăn gói tìm đến nhà họa sỹ Thành, nhờ ông phác họa lại chân dung người thân đã mất nhiều năm. Không ít gia đình của các liệt sỹ òa khóc khi cầm trên tay tấm chân dung về người thân của mình sau bao nhiêu năm tưởng chừng vô vọng.

Trong số hàng trăm bức chân dung về người đã khuất mà họa sỹ Thành từng vẽ, ấn tượng nhất vẫn là bức chân dung về cụ Nguyễn Dương (SN 1920, quê tỉnh Nghệ An). Bằng tài năng và sự tưởng tượng của mình, họa sỹ Thành bắt tay vào việc phác họa từng chi tiết. Sau gần một tháng vất vả, họa sỹ Thành cũng phục dựng thành công bức chân dung về cụ Dương. Điều đáng ngạc nhiên là ngay khi nhận được bức họa mà họa sỹ Thành vẽ lại, tất cả người nhà cụ Dương đều khẳng định tác phẩm giống người thật một cách tuyệt đối.

Họa sỹ Thành kể về hành trình phác họa chân dung của mình.

Nét vẽ “bắt” nhiều tội phạm cộm cán

Không chỉ được biết đến với tài năng có một không hai trong việc phác họa chân dung người mất, họa sỹ Thành còn trở thành “khắc tinh” của nhiều tên tội phạm nguy hiểm. Chỉ bằng vài nét bút phác họa, chân dung của những “hung thần” dần hiện nguyên hình. Những đối tượng sau khi bị bắt, cũng phải kinh hãi khi nhìn thấy tấm chân dung phác họa của mình do họa sỹ Thành vẽ.

Họa sỹ Thành trầm ngâm hồi tưởng lại những thăng trầm trong cái nghề “chỉ mặt” tội phạm của đời mình: “Vào năm 1999, đoạn đường Quốc lộ 51 qua địa bàn tỉnh Đồng Nai bỗng xuất hiện hàng loạt vụ án hiếp dâm, cướp tài sản. Điều đặc biệt là đối tượng gây án thường chọn thời điểm vào ban đêm từ khoảng 12h khuya đến 4h sáng. Sau khi thực hiện hành vi phạm tội, đối tượng tìm mọi cách xóa sạch các dấu vết. Công an tỉnh Đồng Nai đã quyết định thành lập chuyên án ĐB99 với quyết tâm tìm bằng được kẻ thủ ác”.

Thế nhưng, sau một thời gian dài truy tìm, dấu vết của hung thủ vẫn là câu hỏi vô cùng bí ẩn. Trước tính chất phức tạp và tinh vi của đối tượng gây án, Công an tỉnh Đồng Nai đã chỉ đạo lực lượng tìm gặp họa sỹ Thành, nhờ ông phục dựng chân dung của đối tượng. Tuy nhiên, điều khó khăn nhất đối với họa sỹ Thành là hầu hết các nạn nhân đều không nhận dạng được thủ phạm.

Nói về việc phác họa bức chân dung tội phạm nói trên, họa sỹ Thành cho hay: “Ban đầu, tôi dùng bút chì vẽ khuôn mặt của đối tượng. Việc phác họa này diễn ra liên tiếp trong vòng 10 ngày và tôi đã phải xé bỏ không ít bản thảo. Sau khi đưa bức họa cho các nạn nhân nhận dạng thì tôi nhận được kết quả là hình ảnh trong bức họa chỉ giống 60%. Do đó, tôi tiếp tục mang về chỉnh sửa thêm khoảng chừng nửa tháng nữa thì mới hoàn thành”.

Từ bức chân dung tội phạm do họa sỹ Thành phác họa, lực lượng công an xác định được hung thủ gây ra hàng loạt vụ án hiếp dâm, cướp tài sản trên Quốc lộ 51 tên là Phó Văn Chính (ngụ tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu). Rạng sáng 30/9/1999, lực lượng công an tiến hành vây bắt Chính tại một địa điểm trên Quốc lộ 51 khi đối tượng đang thực hiện hành vi phạm tội. Tại cơ quan CSĐT, đối tượng Chính ngỡ ngàng khi một cán bộ điều tra đưa ra bức chân dung mà họa sỹ Thành phác họa về mình. Chính gặng hỏi: “ Sao cán bộ lại có hình em rõ thế?”.

Năm 2001, người dân khu vực Đông Nam Bộ không khỏi sợ hãi, khi một tên cướp có súng liên tục lộng hành. Trước tình hình này, bộ Công an buộc phải lập chuyên án mang bí số CS – 501. Sau một thời gian truy tìm tung tích tên tội phạm nguy hiểm này, lực lượng chức năng vẫn không nhận được kết quả gì khả quan. Để tháo gỡ khó khăn, đại diện bộ Công an mời họa sỹ Thành tham gia phác họa chân dung tội phạm. Bức họa của họa sỹ Thành giúp ban chuyên án xác định được đối tượng phạm tội chính là Nguyễn Chí Dũng (còn gọi là Dũng “chim xanh”, ngụ quận Gò Vấp, TP.HCM). Giữa tháng 10/2001, Dũng đã bị bắt.

Tối 3/5/2009, một tiệm vàng trên địa bàn thị xã Hà Tiên (tỉnh Kiên Giang) bị một băng cướp bịt mặt, đeo kính râm xông vào dùng súng khống chế lấy đi tổng cộng 100 lượng vàng. Trong lúc thực hiện hành vi phạm tội, băng cướp đã bắn một người dân trọng thương. Điều đáng nói là dù tiệm vàng có camera an ninh nhưng hình ảnh vô cùng mờ, khiến cho việc phá án của cơ quan chức năng gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, với sự giúp sức của họa sỹ Thành trong việc phác họa chân dung tội phạm, lực lượng công an từng bước lần ra nơi ẩn nấp và bắt gọn băng cướp. Tên cầm đầu của băng cướp nguy hiểm này là Sing Hênh (người Campuchia), vô cùng sửng sốt khi biết họa sỹ Thành phác họa bức chân dung mình dù chưa một lần gặp mặt.

Những thành tích đáng nể Họa sỹ Thành tốt nghiệp ngành Điêu khắc, đúc đồng chân dung – trường Mỹ nghệ thực hành Đồng Nai (hiện là trường cao đẳng Mỹ thuật trang trí Đồng Nai) vào đầu thập niên 70 của thế kỷ trước. Năm 2007, bộ Công an tặng kỷ niệm chương “Bảo vệ an ninh Tổ quốc” cho họa sỹ Thành. Trong hai năm 2007-2008, họa sỹ Thành còn được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam trao bằng sáng tạo. Đánh giá về những đóng góp của họa sỹ Thành, một cán bộ viện Khoa học Hình sự (bộ Công an) chia sẻ: “Với những bức chân dung tội phạm được họa sỹ Thành phác họa đã giúp lực lượng chức năng phá nhiều vụ án hóc búa. Điều đáng nói, dù gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại và chưa từng một lần gặp mặt nhân vật, nhưng tất cả những bức chân dung mà họa sỹ Thành phác họa đều giống 95%”.

THƠ TRỊNH

Theo_Đời Sống Pháp Luật