Cảnh giác với nguy cơ sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm có diễn biến khó lường với số ca mắc và tử vong cao. Nếu chủ quan, không chủ động phòng chống, dịch sốt xuất huyết có nguy cơ bùng phát, khó kiểm soát.

Bệnh sốt xuất huyết xảy ra quanh năm, thường gia tăng vào mùa mưa.

Ba đối tượng dễ tổn thương

Theo thống kê của ngành Y tế, trung bình mỗi năm nước ta có khoảng 100.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết (SXH). Năm 2019, con số này là 320.331 ca bệnh – cao nhất trong 32 năm trở lại đây, trong đó có 53 trường hợp tử vong. Từ đầu năm 2020 đến nay, cả nước ghi nhận 26.857 trường hợp mắc SXH tại 58 tỉnh, thành phố; riêng Hà Nội có 155 ca mắc SXH tại 105 xã, phường của 24 quận, huyện.

Bệnh SXH do muỗi gây ra, thời tiết nóng ẩm trong những ngày hè là điều kiện thuận lợi cho muỗi phát triển. Theo bác sĩ Nguyễn Kim Thư, Trưởng khoa Virus – Ký sinh trùng, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, trẻ em, người cao tuổi và phụ nữ mang thai là những đối tượng dễ bị tổn thương trong mùa dịch SXH.

Bệnh làm giảm thể tích tuần hoàn nên trẻ em là đối tượng rất nhạy cảm. Trong khi đó, người cao tuổi thường mắc các bệnh nền như đái tháo đường, bệnh về gan, thận – những yếu tố khiến bệnh SXH diễn biến nặng hơn.

“Với phụ nữ mang thai, dù chưa ghi nhận trường hợp vi rút Dengue gây nên dị tật thai nhi nhưng khi mắc SXH có thể dẫn đến sẩy thai. Do đó, khi có các triệu chứng như xuất huyết, nôn ra máu, đi ngoài phân đen, kinh nguyệt ra nhiều/ra máu âm đạo, đau bụng dữ dội, rối loạn ý thức hoặc co giật, khó thở… thì cần đến ngay bệnh viện bởi đó là những dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm”, bác sĩ Thư lưu ý.

Hiểu đúng cách phòng dịch, chữa bệnh

Hiện vẫn chưa có vắc xin phòng bệnh SXH. Người mắc SXH có thể bị cô đặc máu, tụt huyết áp và thậm chí là tử vong. Tuy nhiên, thời gian đầu, các triệu chứng lâm sàng của bệnh lại giống với các bệnh sốt vi rút thông thường, do vậy, người dân rất dễ chủ quan không điều trị hoặc tự ý điều trị, dẫn đến bệnh trở nặng.

Bác sĩ Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, hiện trên thị trường có rất nhiều loại thuốc có tác dụng hạ sốt, giảm đau, trong đó paracetamol và các biệt dược của paracetamol là loại được khuyến cáo dùng để hạ sốt, giảm đau trong điều trị SXH. Tuy nhiên, bệnh nhân không được tự ý dùng những thuốc hạ sốt, giảm đau chống chỉ định với bệnh SXH như aspirin, mefenamic acid, ibuprofen…

Mặc dù những thuốc này có chức năng hạ sốt nhưng lại có tác dụng ức chế kết tập tiểu cầu, chống đông máu, khi dùng để điều trị SXH thì sẽ gây kích ứng xuất huyết dạ dày dữ dội, giảm tiểu cầu, khó cầm máu khi bị xuất huyết, có thể rối loạn đông máu. Bên cạnh đó, người mắc SXH không nên tự ý truyền dịch. “Việc truyền dịch tùy tiện, nhất là trong giai đoạn hồi phục, rất nguy hiểm vì có thể gây thừa dịch, phù phổi hoặc suy tim”, bác sĩ Cường cảnh báo.

Bệnh nhân SXH được khuyên uống nhiều nước oresol, nước trái cây. Tuy nhiên, khi pha oresol, một số người không đọc hướng dẫn sử dụng nên pha không đúng liều lượng, pha ít nước hơn so với hướng dẫn, dẫn đến tình trạng rối loạn nước điện giải. Có bệnh nhân uống ít nước oresol trong giai đoạn sốt nhưng lại bổ sung quá nhiều trong giai đoạn hết sốt, gây hiện tượng thừa nước, có thể dẫn đến phù phổi cấp.

Hiện chưa có vắc xin phòng bệnh và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu đối với bệnh SXH. Bởi thế, biện pháp phòng bệnh hiệu quả là diệt muỗi, loăng quăng/bọ gậy và phòng muỗi đốt.

Ông Hoàng Đức Hạnh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội thông tin, để giảm nguy cơ bùng phát dịch, người dân cần chủ động phòng, chống bằng các biện pháp hiệu quả như diệt loăng quăng/bọ gậy bằng cách đậy kín tất cả dụng cụ chứa nước, thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn, thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa; thường xuyên phun hóa chất, phát quang bụi rậm… Hằng tuần, cần loại bỏ vật liệu phế thải như chai, lọ, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp xe cũ… để không cho muỗi trú ngụ, đẻ trứng. Khi ngủ, mọi người phải mắc màn, có thể mặc quần áo dài phòng muỗi đốt cả vào ban ngày.