Cảnh giác với các dấu hiệu của bệnh lý dị dạng mạch máu não
Bác sỹ Văn Đức Hạnh, Khoa Thần kinh 1, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho hay, thời gian qua cơ sở tiếp nhận một số bệnh nhân bị dị dạng mạch má u não với những triệu trứng rất nặng.
Theo PGS.TS. Đồng Văn Hệ, Phó giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật thần kinh, Trưởng khoa Phẫu thuật Thần kinh 1, tỉ lệ mắc dị dạng mạch máu não ở trong cộng đồng dân cư rất cao, trong đó có tỉ lệ nhỏ gây ra các biến chứng với sức khoẻ, dẫu vậy người dân vẫn cần quan tâm tới các dấu hiệu ban đầu của bệnh để có các thăm khám, điều trị kịp thời, tránh đối diện với nguy cơ tử vong.
Bác sỹ Văn Đức Hạnh, Khoa Thần kinh 1, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho hay, thời gian qua cơ sở tiếp nhận một số bệnh nhân bị dị dạng mạch máu não với những triệu trứng rất nặng.
Theo PGS.TS Đồng Văn Hệ, kinh nghiệm điều trị các bệnh lý dị dạng mạch máu não rất tốt. Ảnh: Kim Oanh
Gần đây nhất, Bệnh viện tiếp nhận bệnh nhân Nguyễn Đức Cao H., Tân Yên, Bắc Giang, 24 tuổi. Trước khi chuyển tới Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức bệnh nhân được điều trị tại Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương với chẩn đoán phình động mạch não, không vỡ, viêm màng não vi khuẩn.
Sau khi được chuyển tới Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, bệnh nhân được các bác sỹ tại Khoa Thần kinh 1 điều tri tích cực, hiện tại sức khoẻ bệnh nhân đã có tiến triển.
Thông tin thêm về bệnh lý dị dạng mạch máu não theo PGS.TS Đồng Văn Hệ, dị dạng mạch máu não có nhiều dạng như phình mạch máu não, u não… Bệnh mắc ở các đối tượng khác nhau, có trẻ 4-5 tuổi cũng đã mắc bệnh.
Hiện các nhà khoa học chưa tìm ra được nguyên nhân chính gây dị dạng mạch máu não song có thể khẳng định vài tác nhân liên quan tới bệnh lý dị dạng mạch máu não như người có huyết áp cao, hút thuốc lá.
Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra, tỉ lệ dân số Việt Nam mắc dị dạng bẩm sinh mạch máu não rất cao, có thể lên tới 5%- 10% dân số. Tuy nhiên, tỉ lệ người mắc dị dạng bẩm sinh mạch máu não gây biến chứng cho sức khoẻ con người khá thấp, chỉ khoảng 0,25%.
Video đang HOT
Riêng với bệnh lý u máu ở não, theo PGS.TS Đồng Văn Hệ, hầu hết là do yếu tố bẩm sinh hình thành trong quá trình mang thai của người mẹ; tỉ lệ di truyền, truyền từ mẹ sang con rất hiếm.
Về triệu trứng của bệnh theo lãnh đạo Bệnh viện Hũu nghị Việt Đức, dị dạng mạch máu não thường không biểu hiện rõ ràng, khó nhận biết.
Các triệu trứng chỉ điển hình khi mạch máu não bị vỡ như chảy máu, đau đầu, nôn, buồn nôn, lơ mơ, đi lại khó, hôn mê có thể dẫn tới tử vong.
Một số dấu hiệu khác có thể gặp như yếu, tê bì nửa người, dây thần kinh bị chèn ép gây liệt, mờ mắt, sụt mi, co giật… Do vậy, người dân khi có các triệu trứng này cần tới ngay các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời, tránh đối diện nguy cơ tử vong.
Về khả năng điều trị các bệnh lý dị dạng mạch máu não, theo Phó giám đốc Bệnh viện Bệnh Hữu nghị Việt Đức, tỉ lệ điều trị thành công một số loại dị dạng mạch máu não của các bác sỹ tại đây không thua kém nhiều nước trong khu vực, nếu không muốn nói có phần nhỉnh hơn.
“Người dân khi không may mắc bệnh có thể tới Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức mà không cần phải ra nước ngoài, tốn kém điều trị”, PGS.TS. Đồng Văn Hệ nêu.
Tuy nhiên, lãnh đạo Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cũng thừa nhận do dị dạng mạch máu não chia làm nhiều thể, mức độ bệnh, do vậy với những dạng khó, các bác sỹ chỉ điều trị bảo tồn, nút mạch xạ trị, theo dõi.
Hoảng với khối phình mạch máu não khổng lồ
Đi khám vì mờ mắt, nữ bệnh nhân được bác sĩ chẩn đoán có khối phình động mạch khổng lồ, kích thước 6cm, trong khi bình thường chỉ 2-10mm.
Đây là một trường hợp dị dạng mạch máu não khá đặc biệt, khối phình động mạch khổng lồ. Bệnh nhân là bà V.H.H, 64 tuổi. Trước đó, bà không có biểu hiện gì bất thường ngoài việc mắt mờ dần đi. Mới đầu, bà nghĩ có thể do tuổi già nhưng sau đó mắt trái gần như mờ hoàn toàn. Thị lực mắt phải còn hơn 50%.
Lúc này, gia đình đưa bà đi khám. Kết quả chụp chiếu cho thấy hình ảnh có khối rất to, nghi ngờ u não nên bà được chuyển lên Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội).
PGS.TS Đồng Văn Hệ, Phó giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật Thần kinh cho biết, hình ảnh khối to trong não bệnh nhân thực chất là khối phình mạch khổng lồ, kích thước hơn 6cm, trong khi bình thường 2-10mm. Tiên lượng đây là ca mổ phức tạp.
"Nhiều khả năng chúng tôi phải chia thành nhiều giai đoạn để mổ. Giai đoạn thứ nhất là tạo hình mạch máu mới, nuôi não bằng mạch khác, sau đó mới xử lý chỗ phình mạch vì liên quan quá nhiều cấu trúc", PGS Hệ nói.
Ước tính có khoảng 3-5% dân số bị các túi phình mạch nhưng không phải trường hợp nào cũng có nguy cơ bị vỡ.
Theo PGS Hệ, có nhiều thể dị dạng mạch máu não, hay gặp nhất là phình mạch não và u máu não (trẻ sinh ra đã có tình trạng này song vì không đi chụp chiếu vùng não nên không biết, ít. Đến nay khoa học chưa tìm ra nguyên nhân chính xác của những trường hợp bị dị dạng mạch máu não, tuy nhiên nghĩ nhiều đến viêm nhiễm, chấn thương. Một số trường hợp là bẩm sinh, không phải do di truyền mà xảy ra trong quá trình mang thai của người mẹ, trẻ sinh ra đã có.
Phần lớn các trường hợp bị dị dạng mạch máu não không có biểu hiện lâm sàng đặc biệt. Nếu có thì người bệnh có thể thấy đau đầu. Tuy nhiên, đây không phải dấu hiệu đặc hiệu. Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến đau đầu, tự dưng thay đổi thời tiết, căng thẳng áp lực.
Ngoài ra, một số trường hợp có thể có biểu hiện động kinh, một số dấu hiệu vùng vận động gây tê bì, hoặc triệu chứng khác như dị dạng mạch to gần dây thần kinh quan trọng khiến bệnh nhân bị sụp mi.
Ước tính có 3-5% dân số bị phình mạch, tức là cứ 100 người thì có 3-5 người bị. Tuy nhiên, hầu hết túi phình động mạch não không vỡ, không có triệu chứng hay dấu hiệu bệnh. Chỉ khoảng 0,25% người mang túi phình động mạch não sẽ vỡ.
Tại khoa, hầu như tuần nào cũng gặp bệnh nhân bị phình mạch, dị dạng mạch. Bệnh nhân tình cờ phát hiện khi đi chụp phim.
Theo PGS Hệ, vì phình động mạch não rất hiếm khi vỡ nên phần lớn bệnh nhân sống chung với khối phình mạch, chỉ điều trị khi người bệnh có nhiều nguy cơ vỡ túi phình. Những yếu tố ảnh hưởng tới tỷ lệ vỡ túi phình bao gồm kích thước túi phình, vị trí túi phình, hình thái túi phình, tiền sử bệnh, tiền sử gia đình và tuổi của người bệnh. Túi phình càng lớn, nguy cơ vỡ càng cao. Nếu túi phình lớn hơn 5mm, nguy cơ vỡ cao nên bác sĩ thường khuyến cáo cần can thiệp. Một số tác giả cho rằng, đường kính túi phình lớn hơn 3mm cũng nên can thiệp.
Túi phình ở vị trí động mạch thông trước, động mạch thông sau, động mạch não trước, động mạch não giữa, hệ động mạch sau nên can thiệp.
Phẫu thuật kẹp túi phình động mạch não và can thiệp nút mạch điều trị phình động mạch não.
Nếu người bệnh đã từng bị chảy máu não (chảy máu khoang dưới nhện) nên can thiệp. Nếu gia đình người bệnh có thành viên đã từng bị chảy máu khoang dưới nhện, nên can thiệp. Tuổi của người bệnh cũng là một yếu tố để các bác sĩ đưa ra quyết định điều trị. Nếu người bệnh trẻ, nên can thiệp. Nếu người bệnh cao tuổi (trên 70), xu hướng nên bảo tồn.
Những trường hợp phình động mạch não chưa vỡ được điều trị bằng phẫu thuật (kẹp túi phình) hoặc nút mạch. Đây là hai phương pháp điều trị thường quy ở nhiều cơ sở y tế. Tỷ lệ thành công của hai phương pháp này tương đương nhau. Phương pháp nút mạch chi phí cao hơn do hầu hết dụng cụ, vật tư được nhập khẩu.
PGS Hệ khuyến cáo, nếu không điều trị, người bệnh cần thay đổi để có lối sống lành mạnh hơn, không hút thuốc, không uống rượu, không để bị tăng huyết áp, mỡ máu cao, béo phì, không tránh thai bằng thuốc ngừa thai... vì sẽ làm tăng nguy cơ vỡ khối phình mạch.
Bệnh nhân cũng cần theo dõi định kỳ 6 tháng một lần trong những năm đầu tiên, và khám định kỳ 12 tháng một lần trong những năm tiếp theo. Khi khối phình mạch to lên thì cần phải can thiệp. Nếu sau 10-20 năm, khối phình không phát triển to lên thì bệnh nhân có thể yên tâm sống chung.
Nhằm giúp người dân hiểu rõ hơn về cách phòng, chăm sóc, theo dõi và điều trị các bệnh lý dị dạng mạch máu não, ngày 31/10, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức sẽ tổ chức chương trình Khám và tư vấn miễn phí bệnh lý dị dạng mạch máu não.
Tham gia chương trình, ngoài được các chuyên gia tư vấn miễn phí, 5 người bệnh có chỉ định chụp cắt lớp vi tính đầu tiên, đặt lịch trước qua Tổng đài 19001902 sẽ được chụp cắt lớp vi tính miễn phí. Thời gian 7h30 ngày 31/10, tại phòng khám số 9 và phòng khám số 11, tầng 2 nhà C4, Khu khám bệnh theo yêu cầu, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.
Cách phát hiện sớm thận ứ nước Thân ư nước la tổn thương làm cho thân bi gian va sưng to. Ứ nươc co thê chi ơ môt bên thân hoăc ơ ca hai bên. Bệnh có thể gây suy giam chưc năng thân, gây tổn thương cấu trúc tế bào thận. Các tổn thương này có thể hôi phuc nếu giải quyết nhanh, thận hết ứ nước. Trái lại,...