Canh cá chốt lá me non
Hàng năm, khi cơn mưa đầu mùa nặng hạt trên miền đất Cà Mau, cây me thay lá, cũng là mùa cá chốt ôm trứng từ sông, rạch tìm nơi sinh sản.
Thời điểm này, người dân địa phương giăng lưới, đặt lọp, thuốc vuông bắt cá chốt nấu với lá me non đãi đằng du khách món ngon dân dã xứ Cà Mau.
Mùa hè là thời điểm cây me thay lá mới…
Là vùng đất có sông ngòi, kênh rạch chằng chịt nên Cà Mau rất dồi dào tôm cá, đặc biệt là cá chốt. Thuộc loại cá da trơn, cá chốt có lớp da dai, thịt ngọt, săn chắc, trứng có mùi thơm, bụng mỡ vàng ươm, ăn béo ngậy. Trước đây ở Cà Mau, cá chốt nhiều vô kể, nhưng do khai thác của con người, nên hiện nay lượng cá này giảm đáng kể. Cá chốt chủ yếu còn nhiều ở những dòng sông nước lợ và những đầm nuôi tôm thiên nhiên.
Cá chốt thịt ngọt, săn chắc, trứng có mùi thơm, bụng mỡ vàng ươm, ăn béo ngậy.
Cá chốt được chế biến thành rất nhiều món như: kho sả, kho nghệ, làm khô, làm mắm, nấu chua với cơm mẻ, trái giác…, nhưng ngon nhất vẫn là món canh chua với lá me non. Cách nấu món này rất đơn giản: đun sôi nước, cho lá me non rửa sạch vào. Cá chốt làm sạch, phi dầu, sả bằm, ít ớt bột, nêm chút muối, bột nêm, đường, rồi hạ nhỏ lửa, đun vài phút cho cá ngấm gia vị để cá không tanh, sau đó cho vào nấu chung với lá me non, vừa chín. Canh chua cá chốt lá me non có thể ăn kèm những loại rau như: bông so đũa, bông điên điển, rau muống, bắp chuối, đậu bắp cùng vài trái ớt hiểm.
Canh chua cá chốt lá me non có thể ăn kèm với những loại rau như: bông so đũa, bông điên điển, rau muống, bắp chuối, đậu bắp, cùng vài trái ớt hiểm.
Mỗi món canh chua đều có hương vị riêng, nhưng thanh tao nhất phải kể đến canh chua cá chốt nấu với lá me non. Nước lá me chua dịu, thơm ngon riêng biệt, không lẫn với bất cứ mùi vị nào.
Video đang HOT
Món cá chốt nấu lá me non và cá chốt kho sả tuy dân dã nhưng chứa đựng cả hồn quê, khiến bao thế hệ người dân Cà Mau nhớ mãi.
Mùa sa mưa này, du khách có dịp về vùng nông thôn Cà Mau, đừng quên thưởng thức món canh chua cá chốt nấu lá me non, chấm vào chén muối ớt hay chén nước mắm đậm đà, chắc chắn sẽ quên đi mọi mệt nhọc do tiết trời oi bức trong thời khắc giao mùa.
Khám phá những dòng sông Tây Nguyên: Ayun Pa, cá chốt và đèo Tô Na
Lần đầu tiên xuống Ayun Pa, tôi ngạc nhiên với một loạt địa danh nghe rất... sến súa, những là Bến Mộng, Thung lũng Hồng, Chân trời Tím giữa vùng toàn người Jrai.
Sông Ayun Pa mùa nước cạn
Sông Ba, như đã nói, nó vặn một cú ngoạn mục từ thị xã An Khê qua huyện Kong Chro, huyện Ia Pa rồi đổ vào thị xã Ayun Pa, rồi từ đó men theo con đường 7 nổi tiếng một thuở, giờ là đường 25, qua con đèo Tô Na nổi tiếng rồi đổ xuống Tuy Hòa.
Tới thị xã Ayun Pa, con sông Ayun như từ đâu bất thình lình nhập vào sông Ba, có thể vì thế mà thị xã này mang tên Ayun Pa, chứ ngày xưa tên nó là Phú Bổn, và từng là một tỉnh trước 1975.
Ayun Pa có một địa thế rất tuyệt vời, nơi hợp lưu của hai dòng sông Ayun và Ba. Lịch sử loài người thường gắn với các dòng sông, và các nền văn minh nhân loại cũng đều phát tích từ đó. Các lưu vực sông thường là nơi lưu giữ các giá trị lịch sử của loài người. Sông Ayun thì chưa biết nó có lưu giữ gì hàng vạn năm dưới ấy không, nhưng chắc chắn lưu vực của nó là nơi phát tích của một tộc người nổi tiếng là người Jrai với một địa danh cũng nổi tiếng một thời: Cheo Reo - Phú Bổn.
Đèo Tô Na
Tộc người Jrai có ở nhiều nơi trên dải đất nam Tây Nguyên, nhưng đậm đặc và tinh túy thì có lẽ là ở Ayun Pa và huyện Krông Pa, trong đó Ayun Pa là nơi sinh ra nhiều người nổi tiếng trong lịch sử.
Chúng ta biết rằng, thực ra xã hội Tây Nguyên chưa có nhà nước, một số nhà nghiên cứu cho rằng, đến giữa thế kỷ XX thì ở Tây Nguyên vẫn còn đang ở giai đoạn mạt kỳ mẫu hệ. Cái gọi là chính quyền mới chỉ xuất hiện vai trò của già làng, một vài nơi có tù trưởng như ông Chut Cheo Reo, người lãnh đạo nhân dân Jrai Ayun Pa chống Pháp khi những tốp lính Pháp đầu tiên từ Phú Yên ngược lên đất này hồi cuối thế kỷ XIX.
Trẻ em Jarai ở Ayun Pa
Cái chỗ 2 con sông gặp nhau tạo thành cái ngã ba sông rất thi vị ấy có tên là Bến Mộng. Lần đầu tiên xuống Ayun Pa, mà tôi vẫn quen miệng gọi bằng cái tên cũ Phú Bổn ấy, tôi đã rất ngạc nhiên là nó lại có một loạt địa danh nghe rất... sến súa, những là Bến Mộng, Thung lũng Hồng, Chân trời Tím...
Những cái tên đậm chất Bolero giữa vùng toàn người Jrai. Sau mới lờ mờ đoán, ngày xưa những người lính tiền đồn lên đóng quân ở đây, họ mang theo nỗi nhớ quê hương họ, tâm hồn thấm đẫm chất nhạc thời ấy, và thấy những cảnh hết sức thơ mộng ở đây, thế là đặt. Và cũng sau này mới biết, Thung lũng Hồng là đoạn sông Ba mùa cạn.
Những cái tên ấy nó rất đúng với thực tại.
Bến Mộng từng có một nhà rông rất to, rất đẹp, dù là lợp bằng tôn nhưng nó rất đúng tỉ lệ, rất chuẩn nhà rông. Cái Thung lũng Hồng với Chân trời Tím ấy, cứ buổi chiều là cả bãi đá cứ rực hồng lên, cứ tím ngắt lên, dưới ánh nắng xiên khoai. Có thể cái món đá gan gà ở đây nó bắt nắng, bắt nước sông Ba mà ánh lên vậy. Thoai thoải phía trên là đồi thông, con sông chảy nhưng vẫn ngập ngừng dâng cho vùng này biết bao sản vật.
Bến Mộng, Thung lũng Hồng, Chân trời Tím... là một loại sản vật.
Cá chốt, cá phá cũng là sản vật.
Cá chốt, đặc sản không dễ gì thưởng thức được
Cá chốt na ná con cá ngạnh thuộc họ cá trê hồi nhỏ tôi từng đi câu ở sông Mã, nhưng có lẽ do sông, do nước, do thác do đá hoặc do gì đấy, cái con cá chốt ở đây nó ngon lạ lùng, thịt vàng, mỡ vàng và rất dai. Loại này toàn bơi ngược và chui trong kẽ đá ăn rêu. Chỉ tả thế là đã biết nó "đặc sản" đến thế nào rồi. Kho tộ hay nướng than hoa đều tuyệt. Và nấu thì rất dễ.
Dễ nhất là ghé chợ mua một bó lá giang, nước đun sôi cho mắm muối vừa ăn, thêm 2 quả ớt tươi đập giập, rồi thả cá và lá giang vào. Thế thôi mà hít hà, mà nồng nàn, mà xoa xuýt. Ngon ngọt bùi mềm dai săn... đủ tiêu chuẩn thời trân sông nước không dễ gì trong đời được thưởng thức lần hai.
Cá phá thì lại hơi giống cá trắm, mỗi con cả chục cân, bây giờ muốn ăn không dễ.
Cá phá đặc sản Ayun Pa
Tôi nhiều lần lái xe dọc con sông này từ An Khê sang Tuy Hòa, qua huyện Kon Chro, Iapa, Ayun Pa hoặc từ Pleiku rẽ vào ngã ba Chư Sê, nơi ngày xưa từng có một trận vận động chiến nổi tiếng để cắt đứt đường 7, giờ là đường 25, qua cánh đồng Ayun hạ mênh mông, qua đèo Tô Na, địa giới giữa thị xã Ayun Pa và huyện Krông Pa của tỉnh Gia Lai, con sông Ba mềm mại chảy phía dưới, xuống Sơn Hòa (Phú Yên) để vào sông Đà Rằng, tận hưởng cái khoái cảm của một kẻ lãng du giữa một bên là vách núi, một bên là sông, trên đầu là mây trắng, và mình, cũng lướt như mây...
Đường 7 qua thị xã Ayun Pa
Như đã nói, các con sông trên Cao Nguyên có vai trò cực kỳ lớn với đời sống cư dân Tây Nguyên dù người Tây Nguyên làm nương rẫy là chủ yếu, canh tác hoàn toàn phụ thuộc vào nước trời với phương thức phát đốt chọc trỉa, vì thế mà họ hay du canh rồi du cư. Nhưng nguyên tắc chọn đất làm nhà của họ bao giờ cũng phải là gần nguồn nước.
Ở đây, vai trò của già làng rất rõ, phải là người có kinh nghiệm tìm đất lập làng, rồi là biết cúng mưa (thực chất là bằng kinh nghiệm của mình họ biết bao giờ thì mưa)... Họ chỉ không làm lúa nước như người Việt đồng bằng châu thổ, còn lại cũng rất thạo sông nước. Vì thế, những con thuyền độc mộc của họ rất độc đáo. Chỉ một cây gỗ, moi ruột ra, mà đầy đủ yếu tố kỹ thuật để có thể cân bằng, không lật, điều khiển được...
Nhà sàn Jarai bên sông Ayun Pa
Những con sông vẫn muôn đời thao thiết chảy, qua những phận người, qua tháng qua năm, gắn với lịch sử, là chứng nhân của lịch sử. Như những bài hát viết về những con sông ấy, nó sẽ mãi còn, mãi làm ta bồi hồi mỗi khi ai đấy hát lên, hoặc chính chúng ta, trong một khắc nào đấy, bật lên "Tôi hát cho dòng sông Đak Rông luôn chảy xiết/ Tôi hát cho nhà rông, đêm ngày luôn đỏ lửa, cho tiếng đàn Trưng vang, vang điệu dòng suối/ Đăk Rông ơi, dòng sông xanh thắm. Nối đôi bờ mùa xuân"...
Các con sông bên Đăk Lăk cũng rất thú vị, rất đáng khám phá, nhưng đợt này tôi mới chỉ tới Gia Lai thì vòng xuống Phú Yên. Rất mong sẽ có ngày cùng các bạn, thay vì vòng xuống, sẽ đi thẳng để sang Đăk Lăk, xứ sở của người Ê Đê, Mơ Nông, rồi sang tiếp Đăk Nông, Lâm Đồng với biết bao bí ẩn thú vị đang chờ đợi...
(Hết)
Ngon miệng với cá vồ nuôi hầm! Khách đến chơi nhà, chỉ cần tay lưới, ra hầm nuôi cá, hai người nắm hai đầu kéo cá lên, không thì cái nôm cũng dễ dàng bắt được chúng. Cá vồ thuộc loại cá da trơn, họ hàng gần với cá ba sa, cá lăng, cá chốt, ... Cá vồ nuôi hầm cỡ trên ký lô là ăn thịt ngon lành. Không...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

6 bí quyết làm bánh xèo giòn rụm, không bị ướt bột

Cách nấu gà ác hầm thuốc bắc bổ dưỡng, mềm nhừ và 2 trường hợp cần hết sức lưu ý khi ăn

Mẹo rã đông cá nhanh, không tanh, không nát và 4 điều cần tránh mà nhiều chị em hay mắc phải

Món canh từ loại nguyên liệu gây bất ngờ: 99% mọi người chưa từng nấu mà không biết rằng siêu ngon

Cách làm bánh bao nguyên cám nhân thịt gà thập cẩm siêu ngon, cả nhà tha hồ ăn sáng

Độc đáo măng xào lá nghệ: Hương quê dân dã, ăn một lần nhớ mãi

Làm món thịt băm theo công thức này vừa nhanh lại phòng trừ cảm cúm, ngon tới mức "thổi bay" cả nồi cơm

Cách nấu bún bò ngon chuẩn vị tại nhà

Cách làm món cá hồi áp chảo thơm ngon tại nhà

Cách làm món vịt kho gừng thơm ngon đơn giản

Cách làm thịt viên nướng thơm ngon tại nhà

Cách chọn mực khô ngon, không tẩm hóa chất
Có thể bạn quan tâm

Vén màn chuyện tình 6 năm của tài tử Kim Soo Hyun và bạn gái kém 12 tuổi
Sao châu á
23:10:57 11/03/2025
Phòng khách không kê 3 thứ, phòng ngủ không treo 3 vật: Đó là thứ gì, vật gì?
Trắc nghiệm
23:09:18 11/03/2025
Lâm Khánh Chi tiết lộ: Quý Bình 3 năm một thân một mình chống chọi bệnh, ám chỉ có người "khóc giả" ở tang lễ
Sao việt
23:08:12 11/03/2025
Cận cảnh cây hoa sưa hot nhất Hà Nội khiến người người xếp hàng dài, chen chân từng mét để có bức ảnh "sống ảo"
Netizen
21:59:02 11/03/2025
Ronaldo U40 đánh bại bản thân trước tuổi 30
Sao thể thao
21:57:47 11/03/2025
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Dự kiến giảm khoảng 50% số tỉnh, 60-70% số xã
Tin nổi bật
21:49:37 11/03/2025
Chủ quán karaoke "bật đèn xanh" cho nhân viên bán ma túy để thu hút khách
Pháp luật
21:39:05 11/03/2025
Sao Hollywood 5 đời vợ Nicolas Cage bị bạn gái cũ kiện
Sao âu mỹ
21:37:09 11/03/2025
Hoàng Hiệp kể về giai đoạn trầm cảm trong thời gian sinh sống tại Mỹ
Tv show
21:23:25 11/03/2025
Album mới của Jennie (BlackPink) được Grammy vinh danh
Nhạc quốc tế
21:18:37 11/03/2025