Cảnh báo Trung Quốc mua ảnh hưởng ở New Zealand

Giới phân tích lo ngại Trung Quốc có thể âm thầm tìm cách “mua ảnh hưởng” trong hệ thống chính trị New Zealand với mức chi phí thấp.

Jami Lee Ross, thành viên của đảng Quốc gia – đảng đối lập lớn nhất của New Zealand, vừa cáo buộc lãnh đạo của đảng này là Simon Bridges – một nghị sĩ được tín nhiệm tại New Zealand, có hành vi gian lận.

Theo cáo buộc này, ông Bridges đã tìm cách che đậy khoản quyên góp trị giá 100.000 NZD (khoảng 66.000 USD) từ Yikun Zhang, một doanh nhân giàu có người Trung Quốc, vào quỹ của đảng Quốc gia New Zealand bằng cách chia nhỏ số tiền này thành các khoản quyên góp có giá trị nhỏ hơn.

Cũng theo tiết lộ của nghị sĩ Lee Ross, khoản quyên góp 66.000 USD có điều kiện đi kèm. Đó là lời hứa từ lãnh đạo đảng Quốc gia New Zealand về việc bổ sung thêm tên của hai doanh nhân vào danh sách các ứng cử viên cho Quốc hội New Zealand. Ông Bridges tuần trước khẳng định ông không nhận tiền để hứa hẹn về việc ủng hộ cho ứng cử viên nào.

Doanh nhân Yikun Zhang được cho là người có mối liên hệ gần gũi với đảng Cộng sản Trung Quốc. Ông từng phục vụ trong Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc và lãnh đạo một nhóm cố vấn cấp tỉnh cho đảng Cộng sản Trung Quốc trước khi chuyển đến New Zealand vào năm 2000.

Doanh nhân Yikun Zhang (bên trái)

Doanh nhân Zhang từng xuất hiện trong nhiều bức ảnh chụp chung với các nghị sĩ đảng đối lập và các quan chức làm việc trong chính phủ New Zealand, bao gồm Thủ tướng Jacinda Ardern. Ông Zhang cũng từng tham gia phiên đấu giá gây quỹ của Thị trưởng Auckland Phil Goff và đang có mặt ở Trung Quốc cùng Thị trưởng Southland Gary Tong. Đây là chuyến đi thứ hai của ông Zhang và Thị trưởng Tong tới Trung Quốc.

Cuộc đối chất giữa hai chính trị gia Lee Ross và Simon Bridges là vụ việc mới nhất trong một chuỗi những vụ lùm xùm cho thấy New Zealand đang đứng trước nguy cơ bị can thiệp chính trị từ bên ngoài trong bối cảnh Trung Quốc tìm cách mở rộng ảnh hưởng trên toàn khu vực Thái Bình Dương.

Những quan ngại này đã được đặt ra từ năm ngoái khi có thông tin Jian Yang, một nghị sĩ gốc Trung Quốc và là thành viên của đảng Quốc gia New Zealand, từng giảng dạy tại một học viện tình báo Trung Quốc. Tuy nhiên, ông Yang phủ nhận thông tin ông là một tình báo và nghị sĩ này vẫn đang làm việc tại Quốc hội New Zealand.

Giới phân tích lo ngại rằng Trung Quốc có thể âm thầm tìm cách “mua ảnh hưởng” trong hệ thống chính trị New Zealand với mức chi phí thấp. Theo các nhà phân tích, New Zealand hiện vẫn duy trì những quy định lỏng lẻo về vận động hành lang và cách Trung Quốc thực hiện là rót tiền thông qua các khoản quyên góp giấu tên quy mô nhỏ.

Nỗi lo ngại Trung Quốc can thiệp sâu vào nội bộ New Zealand cũng đã từng được Cơ quan tình báo Canada (CSIS) cảnh báo. Trong bản báo cáo được công bố hồi tháng 5/2018, tình báo Canada nhận định, Trung Quốc đang can thiệp vào mọi khía cạnh xã hội của New Zealand và đánh giá tình hình ở mức “nghiêm trọng”.

Tình báo Canada cho rằng Trung Quốc coi New Zealand là quân cờ then chốt trong chiến lược này, theo đó Bắc Kinh sẽ dựa vào tiến triển song phương để làm hình mẫu định hướng quan hệ ngoại giao tương lai với các quốc gia khác.

Báo cáo nhận định các doanh nhân, chính trị gia, học giả và tầng lớp thượng lưu New Zealand đều bị Trung Quốc nhắm tới. Mối liên hệ và hợp tác với các công ty, trường học và trung tâm nghiên cứu của New Zealand cũng được tận dụng để tiếp cận công nghệ quốc phòng, bí mật thương mại và các thông tin chiến lược khác.

“Mục đích của chiến lược này là gây ảnh hưởng tới các quyết sách chính trị, tạo lợi thế cạnh tranh không công bằng trong thương mại, triệt hạ những quan điểm chỉ trích Trung Quốc, đẩy mạnh các cơ hội thực hiện hoạt động gián điệp và gây ảnh hưởng tới cộng đồng người Hoa ở nước ngoài”, theo CSIS.

New Zealand được Trung Quốc coi là đối tác chiến lược hấp dẫn vì nhiều lý do. Nước này là thành viên của liên minh chia sẻ thông tin tình báo Five Eyes, bên cạnh Canada, Australia, Anh và Mỹ. New Zealand cũng quản lý các vấn đề quốc phòng và đối ngoại của các vùng lãnh thổ trên Thái Bình Dương như Niue, Tokelau và quần đảo Cook, cho phép Bắc Kinh có thêm “4 phiếu bầu tiềm năng tại các diễn đàn quốc tế”.

New Zealand sở hữu đất trồng trọt rẻ và dân cư thưa thớt, có ưu thế trong ngành sản xuất bơ sữa, có ngành hàng không vũ trụ phát triển, nhiều mỏ dầu chưa được khai thác và sở hữu nhiều kinh nghiệm trong các cuộc đàm phán thương mại đa phương.

New Zealand không phải quốc gia duy nhất đang đối mặt với nguy cơ can thiệp từ Trung Quốc. Tháng 6/2018, Australia đã thông qua luật an ninh quốc gia, yêu cầu những nhà vận động hành lang nước ngoài phải đăng ký vào một danh sách công khai sau khi xuất hiện thông tin hai doanh nhân gốc Trung Quốc đã quyên góp hàng triệu USD thông qua các hệ thống chính trị tại Australia.

An Nhiên

Theo Dantri