Cảnh báo đại họa vào năm 2100

Theo dõi VGT trên

Khí thảihiệu ứng nhà kính có thể khiến nước biển dâng cao làm hàng tỷ người trên Trái Đất mất nhà cửa.

Báo cáo của Ủy ban Liên Chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) chỉ ra, đến giữa thế kỷ 21, những trận lũ lụt và sóng cực lớn từng xảy ra một trăm năm một lần có thể xảy ra hàng năm. Hàng trăm triệu người sống ở vùng đất thấp gần biển sẽ phải đối mặt với nhiều cơn bão hơn và chìm trong những trận lũ lụt nghiêm trọng.

Khí thải gây hiệu ứng nhà kính có thể khiến mực nước biển toàn cầu dâng thêm 40cm trong khi các khối băng khổng lồ ở Nam Cực và Greenland tiếp tục tan chảy.

Mực nước biển tăng như vậy sẽ có tác động “ hủy diệt” trên toàn thế giới!

Cảnh báo đại họa vào năm 2100 - Hình 1

Khí phát thải vẫn ở mức cao, tình trạng băng “ bốc hơi” ở Nam Cực sẽ khiến mực nước biển tăng thêm 30cm vào cuối thế kỷ 21.

Video đang HOT

Ông Anders Levermann, chuyên gia về khí hậu và băng thuộc Viện Nghiên cứu tác động khí hậu Potsdam, nhận định: “Không có gì đáng ngạc nhiên khi chúng ta càng khiến nhiệt độ hành tinh nóng dần lên thì lượng băng sẽ càng mất đi nhiều hơn. Nếu chúng ta thải nhiều carbon vào bầu khí quyển, chúng ta sẽ mất nhiều băng hơn ở Greenland và Nam Cực”.

Mực nước biển dâng nhanh hay chậm và dâng thêm bao nhiêu tùy thuộc vào hành động của con người.

Năm 2019, Greenland mất tới 532 tỷ tấn băng – tương đương lượng nước chứa trong 6 bể bơi thi đấu Olympic chảy vào Đại Tây Dương mỗi giây.

Các chuyên gia dự đoán nếu lượng khí thải cao, đến năm 2300, nước biển sẽ dâng lên vài mét và hàng tỷ người mất nhà cửa.

Cuối thế kỷ này, thiệt hại hàng năm ở vùng ven biển do lũ lụt dự kiến tăng 100-1.000 lần. Một số đảo quốc có khả năng sẽ không thể sinh sống được.

Năm 2100, mực nước biển có thể dâng 30-60 cm nếu khí nhà kính giảm mạnh và tình trạng ấm lên toàn cầu được kiểm soát. Trong trường hợp lượng khí thải tiếp tục cao, mực nước biển sẽ dâng lên 60-110 cm.

Tầng đất đóng băng vĩnh cửu chứa nhiều khí nhà kính đang tan chảy, có thể giải phóng lượng khí này vào khí quyển và khiến tình trạng ấm lên toàn cầu thêm trầm trọng.

Khi tầng đất đóng băng vĩnh cửu dưới thềm lục địa Bắc Cực tan, lượng lớn khí nhà kính thoát ra có thể dẫn đến hậu quả nặng nề.

Lượng phát thải khí methane trên toàn cầu hằng năm tăng mạnh

Trong 20 năm qua, lượng phát thải khí methane trên toàn cầu hằng năm đã tăng gần 10% bất chấp những cam kết quốc tế trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Kết luận này được đưa ra trong nghiên cứu mang tên Dự án Carbon toàn cầu, trong đó xem xét lượng phát thải khí methane, một trong những loại khí gây hiệu ứng nhà kính, trong hai thập kỷ qua.

Lượng phát thải khí methane trên toàn cầu hằng năm tăng mạnh - Hình 1

Khí thải bốc lên từ một nhà máy lọc dầu ở Fort McMurray, Canada. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Hơn 90 nhà khoa học quốc tế tham gia dự án nói trên đã thu thập dữ liệu từ khoảng 100 trạm quan trắc trên toàn thế giới từ năm 2000-2017. Theo các nhà khoa học, sự gia tăng lượng phát thải khí methane đã khiến nồng độ khí hấp thụ ánh sáng Mặt Trời trong khí quyển tăng cao kỷ lục trong năm 2017, năm gần nhất mà các dữ liệu được tập hợp đầy đủ, lên mức 596 triệu tấn.

Nhóm nghiên cứu cho rằng sự gia tăng lượng khí methane hằng năm là do con người gây ra theo 3 hình thức: nông nghiệp (bao gồm cả hoạt động tiêu hóa thức ăn của gia súc), việc đốt các nhiên liệu hóa thạch và sự phân hủy của các chất hữu cơ trong rác thải. Nghiên cứu đã phát hiện hơn 60% khí methane thải ra môi trường hiện nay là do các hoạt động của con người. Trong khi đó, lượng khí methane hình thành tự nhiên trong các vùng đầm lầy và hồ vẫn không thay đổi. Các nhà khoa học cảnh báo với mức độ gia tăng khí thải hiện tại, đến cuối thế kỷ này, nhiệt độ trung bình trên toàn cầu có thể sẽ tăng hơn 3 độ C so với năm 1750, vượt xa mục tiêu tăng nhiệt độ 2 độ C được đề ra trong Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu năm 2015. Theo Giáo sư Akihito Ito thuộc Viện Nghiên cứu môi trường quốc gia Nhật Bản, đồng thời là thành viên tham gia dự án trên, những biện pháp cắt giảm khí thải chưa đủ mạnh, trong bối cảnh hoạt động công nghiệp và nông nghiệp ngày càng phát triển, là lý do chính làm tăng nồng độ khí methane trong khí quyển.

Báo cáo cũng ghi nhận sự khác biệt về mức độ phát thải khí methane ở từng khu vực. Theo Giáo sư Ito, châu Âu là khu vực duy nhất có lượng khí thải trong năm 2017 giảm tối thiểu 1,6 triệu tấn so với giai đoạn 2000-2006, nhờ "các biện pháp bắt buộc nhằm bảo vệ môi trường". Trong khi đó, ở ba khu vực là châu Phi và Trung Đông, Trung Quốc, cùng Nam Á và châu Đại Dương, lượng phát thải khí methane đã nhảy vọt lên mức 15 triệu tấn. Tiếp theo là Bắc Mỹ, với mức tăng tối thiểu 5 triệu tấn, chủ yếu do lượng khí thải từ Mỹ. Ở Bắc Mỹ và Trung Quốc, các nhiên liệu hóa thạch là nguồn phát thải chính của khí methane.

Trong khi đó, tại những khu vực có nền công nghiệp kém phát triển hơn như châu Phi và châu Á, các hoạt động nông nghiệp và xử lý rác thải lại là nguyên nhân chính khiến lượng khí này gia tăng. Riêng với Nhật Bản, ông Ito cho biết lượng phát thải khí methane tại nước này đang có xu hướng giảm kể từ những năm 90 của thế kỷ trước, chủ yếu do hoạt động sản xuất lúa gạo giảm đáng kể. Ngoài ra, báo cáo còn cho thấy các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới có xu hướng phát thải khí methane nhiều hơn. Năm 2017, trong khi 64% lượng khí thải này đến từ các khu vực nằm dưới 30 độ vĩ Bắc, thỉ chỉ có 4% đến từ các khu vực từ 60 độ vĩ Bắc trở lên.

Nhóm nghiên cứu hy vọng các phát hiện mới đây sẽ tác động đến các chính sách nhằm hạn chế tình trạng ấm lên toàn cầu trong tương lai. Theo Giáo sư Ito, mặc dù hiện có rất nhiều công nghệ có sẵn để kiểm soát các nguồn phát thải khí methane, nhưng chúng chưa được áp dụng rộng rãi vì chi phí đắt đỏ. Tuy nhiên, những hành động thiết thực như giảm thiểu lượng rác thải thực phẩm cũng có thể tạo nên sự khác biệt.

Hiện nay, lượng khí methane được thải ra môi trường đã tăng khoảng 50 triệu tấn/năm so với mức trung bình trong giai đoạn từ năm 2000-2006. Nồng độ khí methane cũng đã tăng gấp 2,5 lần kể từ năm 1750, thời điểm ngay trước khi diễn ra cuộc Cách mạng Công nghiệp. Các nhà khí tượng nhấn mạnh cần giảm thiểu sự giải phóng khí methane, do nó có khả năng khiến nhiệt độ ấm lên cao hơn gấp 84 lần so với cùng lượng khí CO2 trong vòng 20 năm tới. Cho đến nay, methane cũng là nguyên nhân gây ra sự ấm lên toàn cầu lớn thứ hai sau CO2, khi ảnh hưởng của khí này chiếm tới 23% trong số tất cả các loại khí gây hiệu ứng nhà kính.

Theo các nhà khoa học, bên cạnh việc làm tăng mực nước biển, cũng như số cơn bão mạnh và kéo dài mùa khô tại nhiều khu vực trên thế giới, nhiệt độ cao cũng sẽ làm tăng tốc độ tan chảy băng vĩnh cửu ở Bắc cực. Việc mất đi lớp băng vĩnh cửu sẽ khiến các khí methane và CO2 thoát ra từ các khu vực chứa hai loại khí này, từ đó tiếp tục làm trầm trọng thêm trạng ấm lên toàn cầu, đồng thời gây cản trở cho việc hiện thực hóa mục tiêu hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở ngưỡng 2 độ C.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Cô gái nhai gãy đôi chiếc nhẫn cầu hôn mà bạn trai giấu trong bánh kemCô gái nhai gãy đôi chiếc nhẫn cầu hôn mà bạn trai giấu trong bánh kem
08:13:29 05/02/2025
Đám cưới "ông cháu" gây sốc: Cụ ông 75 tuổi linh đình rước cô dâu mới tròn 15 về dinh, phản ứng của hai bên gia đình càng bất ngờĐám cưới "ông cháu" gây sốc: Cụ ông 75 tuổi linh đình rước cô dâu mới tròn 15 về dinh, phản ứng của hai bên gia đình càng bất ngờ
08:11:53 05/02/2025
Chuyện ít biết về người canh giữ 2 con voi vàng nguyên khối vua Hàm Nghi banChuyện ít biết về người canh giữ 2 con voi vàng nguyên khối vua Hàm Nghi ban
10:42:06 05/02/2025
Nữ nhân viên bị sa thải vì không đủ năng lực làm việc: Tòa án tuyên bố công ty phải bồi thường hơn 127 triệu đồngNữ nhân viên bị sa thải vì không đủ năng lực làm việc: Tòa án tuyên bố công ty phải bồi thường hơn 127 triệu đồng
08:14:20 05/02/2025
Bắt sống 'quái thú' dài 6m ẩn nấp trong nhà vệ sinhBắt sống 'quái thú' dài 6m ẩn nấp trong nhà vệ sinh
11:04:05 06/02/2025
Hơn 2,8 tỷ đồng quay lại với chủ sau 8 tháng bị bỏ quên ở bãi đỗ xeHơn 2,8 tỷ đồng quay lại với chủ sau 8 tháng bị bỏ quên ở bãi đỗ xe
11:04:51 06/02/2025
Người đàn ông cứu được con mèo đã kinh ngạc khi biết sự thật về sinh vật nàyNgười đàn ông cứu được con mèo đã kinh ngạc khi biết sự thật về sinh vật này
22:24:48 06/02/2025
Phát hiện thiên hà 9 vòng, nhiều nhất từ trước đến nayPhát hiện thiên hà 9 vòng, nhiều nhất từ trước đến nay
21:53:27 05/02/2025

Tin đang nóng

Đàm Vĩnh Hưng mất hơn 4 ngón chân?Đàm Vĩnh Hưng mất hơn 4 ngón chân?
17:15:30 06/02/2025
Thi thể thiếu niên 16 tuổi bị cột vào đầu bơm nước, nổi trên kênh ở Đồng ThápThi thể thiếu niên 16 tuổi bị cột vào đầu bơm nước, nổi trên kênh ở Đồng Tháp
22:01:57 06/02/2025
Bạn thân tiết lộ tình trạng của Uông Tiểu Phi: Tái phát bệnh tâm thần, liên tục gào thét "Tôi muốn chết"Bạn thân tiết lộ tình trạng của Uông Tiểu Phi: Tái phát bệnh tâm thần, liên tục gào thét "Tôi muốn chết"
20:44:01 06/02/2025
Tài xế ô tô mở cửa khiến người đi xe máy ngã văng ra đường: Pha bẻ lái "xuất thần" của xe bán tải khiến tất cả thở phàoTài xế ô tô mở cửa khiến người đi xe máy ngã văng ra đường: Pha bẻ lái "xuất thần" của xe bán tải khiến tất cả thở phào
17:21:24 06/02/2025
NS Lê Quốc Nam tiếp tục lên tiếng sau khi tố Minh Dự: "Tôi nhận lời xin lỗi, họ xin làm sự việc nhẹ lại"NS Lê Quốc Nam tiếp tục lên tiếng sau khi tố Minh Dự: "Tôi nhận lời xin lỗi, họ xin làm sự việc nhẹ lại"
19:54:11 06/02/2025
Cô gái được Vũ Cát Tường cầu hôn sau nhiều năm hẹn hò bí mật là ai?Cô gái được Vũ Cát Tường cầu hôn sau nhiều năm hẹn hò bí mật là ai?
21:22:45 06/02/2025
Xôn xao clip tài xế xe biển xanh bị người phụ nữ hành hung vì đỗ xe chắn cửaXôn xao clip tài xế xe biển xanh bị người phụ nữ hành hung vì đỗ xe chắn cửa
20:26:06 06/02/2025
Phát hiện 1 đôi chị - em Vbiz lệch 6 tuổi hẹn hò bí mật, 2 bức ảnh lọt ống kính nói lên tất cảPhát hiện 1 đôi chị - em Vbiz lệch 6 tuổi hẹn hò bí mật, 2 bức ảnh lọt ống kính nói lên tất cả
20:22:58 06/02/2025

Tin mới nhất

Các hẻm núi lớn được khắc lên mặt trăng trong chớp mắt

Các hẻm núi lớn được khắc lên mặt trăng trong chớp mắt

10:21:58 06/02/2025
Hẻm núi lớn (Grand Canyon) ở bang Arizona của Mỹ phải mất hàng triệu năm mới tượng hình, trong khi hai hẻm núi kích thước tương tự được khắc lên bề mặt mặt trăng chỉ trong vòng 10 phút.
Phát hiện mã di truyền tuyệt chủng có trước ADN?

Phát hiện mã di truyền tuyệt chủng có trước ADN?

07:13:14 05/02/2025
Các nhà khoa học từ lâu cho rằng họ nắm rõ hướng tiến hóa của mã di truyền cho phép sự sống xuất hiện trên trái đất, nhưng kết quả nghiên cứu mới có thể đảo ngược hiểu biết này.
Cảnh kinh dị giữa lòng thành phố lớn nhất thế giới: Thủ phạm gần gũi đến không ngờ

Cảnh kinh dị giữa lòng thành phố lớn nhất thế giới: Thủ phạm gần gũi đến không ngờ

16:49:05 04/02/2025
Ở các thành phố lớn, vấn đề chuột ngày càng trở nên nhức nhối khi số lượng loài gặm nhấm này bùng nổ với tốc độ đáng lo ngại.
Cả làng bảo vệ 'hòn đá vía', xem như báu vật ở xứ Thanh

Cả làng bảo vệ 'hòn đá vía', xem như báu vật ở xứ Thanh

06:59:14 04/02/2025
Cứ vào mỗi dịp Tết, người dân tộc Thái ở xã Sơn Thủy, huyện Quan Sơn (Thanh Hóa) lại đến hòn đá ở giữa làng xin vía . Hòn đá này người dân địa phương xem như báu vật .
Tên trộm khét tiếng sa lưới vì 'sự cố' hiếm gặp

Tên trộm khét tiếng sa lưới vì 'sự cố' hiếm gặp

06:59:10 04/02/2025
Theo Daily Mail, Winston Allen, 59 tuổi, từng bị kết án tới 44 lần với hơn 121 tội danh. Gần đây nhất, hắn tiếp tục thực hiện một vụ trộm ở Leckhampton, Cheltenham.
Mua hàng trên sàn TMĐT Trung Quốc, người dùng tá hỏa khi nhận được... bức ảnh của món hàng đó

Mua hàng trên sàn TMĐT Trung Quốc, người dùng tá hỏa khi nhận được... bức ảnh của món hàng đó

06:59:07 04/02/2025
Một người đàn ông ở bang Georgia, Mỹ đã cố gắng lấy lại tiền hoàn trả trong nhiều tháng sau khi đặt mua một chiếc máy khoan trên AliExpress nhưng lại nhận được một bức ảnh in của sản phẩm thay vì hàng thật.
Dò kim loại, 2 người đào được 'kho báu' quý giá

Dò kim loại, 2 người đào được 'kho báu' quý giá

20:02:46 03/02/2025
404 đồng tiền xu được phát hiện vào mùa thu năm 2023 tại thị trấn Bunnik, cách Amsterdam khoảng 24 dặm (39 km) về phía đông nam.
Vườn thú cho phép người hóa trang thành chó, phí lên đến 7,8 triệu đồng

Vườn thú cho phép người hóa trang thành chó, phí lên đến 7,8 triệu đồng

10:47:38 03/02/2025
Vườn thú đầu tiên trên thế giới cho phép khách tham quan hóa trang thành loài chó tại Nhật Bản khai trương, giá vé lên đến 7,8 triệu đồng.
Chó cưng hướng đống lá sủa liên tục, người phụ nữ tò mò tới xem thì hốt hoảng phát hiện sinh vật bí ẩn

Chó cưng hướng đống lá sủa liên tục, người phụ nữ tò mò tới xem thì hốt hoảng phát hiện sinh vật bí ẩn

10:42:20 03/02/2025
Theo Dodo, vào tháng 1 năm 2024, trong lúc dạo bước trên con đường mòn trong rừng cùng chú chó của mình, một người phụ nữ ở Pennsylvania (Mỹ) nhận thấy có điều gì đó kỳ lạ.
Chuyện tình cặp đôi kết hôn với nhau lâu nhất thế giới, gần 87 năm

Chuyện tình cặp đôi kết hôn với nhau lâu nhất thế giới, gần 87 năm

16:47:15 02/02/2025
Herbert và Zelmyra Fisher (sống ở bang Bắc Carolina, Mỹ) là cặp đôi chung sống với nhau lâu nhất thế giới, họ làm vợ chồng trong 86 năm 290 ngày.
Hòn đá kì lạ ở Ấn Độ, đứng nghiêng 45 độ, đến cả một nhóm người cũng không đẩy nổi?

Hòn đá kì lạ ở Ấn Độ, đứng nghiêng 45 độ, đến cả một nhóm người cũng không đẩy nổi?

06:56:10 02/02/2025
Thế giới thật rộng lớn và đầy những điều kỳ diệu. Thiên nhiên chứa đầy những bí mật, nhiều trong số đó thật khó hiểu.
Bi kịch các nam thanh niên Ấn Độ bị gí súng ép phải lấy vợ

Bi kịch các nam thanh niên Ấn Độ bị gí súng ép phải lấy vợ

06:55:27 02/02/2025
Việc bắt nam thanh niên để bắt cưới vợ đã quay trở lại ở bang Bihar, Ấn Độ, phản ánh tình trạng thất nghiệp cao, kinh tế khó khăn và nạn đẳng cấp xã hội vẫn còn nặng nề tại đây.

Có thể bạn quan tâm

Trấn Thành: "Tôi tự tin mình sẽ làm ra bộ phim ngàn tỷ đầu tiên của Việt Nam"

Trấn Thành: "Tôi tự tin mình sẽ làm ra bộ phim ngàn tỷ đầu tiên của Việt Nam"

Hậu trường phim

23:00:44 06/02/2025
Tại sao tôi không có quyền tin rằng, mình sẽ làm ra bộ phim ngàn tỷ đầu tiên của Việt Nam? Tôi muốn làm điều đó , Trấn Thành bày tỏ.
Những cảnh giường chiếu gây sốc nhất trong phim Hàn

Những cảnh giường chiếu gây sốc nhất trong phim Hàn

Phim châu á

22:45:39 06/02/2025
Phim truyền hình Hàn Quốc ngày càng trở nên táo bạo hơn với những cảnh nóng khiến nhiều khán giả phải đỏ mặt khi xem.
Chồng Từ Hy Viên chính thức "tuyên chiến" với chồng cũ nữ diễn viên, nói 1 câu về khối tài sản khiến dân mạng dậy sóng!

Chồng Từ Hy Viên chính thức "tuyên chiến" với chồng cũ nữ diễn viên, nói 1 câu về khối tài sản khiến dân mạng dậy sóng!

Sao châu á

22:31:57 06/02/2025
DJ Koo Jun Yup đã chính thức lên tiếng về quyền thừa kế gia sản cũng như thông báo về tương lai của 2 con Từ Hy Viên sau khi vợ đột ngột qua đời.
Chàng trai Hải Dương cao 1,88m thi Nam vương Du lịch Thế giới

Chàng trai Hải Dương cao 1,88m thi Nam vương Du lịch Thế giới

Sao việt

22:20:57 06/02/2025
Hưng Nguyễn cho biết anh đang tích cực rèn luyện hình thể, học tiếng Anh để sẵn sàng chinh chiến tại cuộc thi Nam vương Du lịch Thế giới 2025.
Vợ Ryan Reynolds lại bị kiện, đòi bồi thường 7 triệu USD

Vợ Ryan Reynolds lại bị kiện, đòi bồi thường 7 triệu USD

Sao âu mỹ

22:06:38 06/02/2025
Vụ việc diễn ra sau khi vợ tài tử Ryan Reynolds cáo buộc bạn diễn Justin Baldoni quấy rối tình dục và bị anh này kiện ngược, đòi bồi thường 400 triệu USD.
Thầy giáo gặp cảnh 'con anh, con em' với vợ kém tuổi khiến Hồng Vân xót xa

Thầy giáo gặp cảnh 'con anh, con em' với vợ kém tuổi khiến Hồng Vân xót xa

Tv show

22:04:02 06/02/2025
Hành trình hôn nhân của cặp đôi Minh Phúc - Kim Huyên với những nỗi khổ liên quan đến chuyện con anh con em được chia sẻ trong Mảnh ghép hoàn hảo khiến NSND Hồng Vân xót xa.
Hà Nội: Thiếu niên bị đâm nhập viện tại lễ hội chùa Đậu

Hà Nội: Thiếu niên bị đâm nhập viện tại lễ hội chùa Đậu

Pháp luật

22:03:56 06/02/2025
Hai thanh thiếu niên có mâu thuẫn từ trước, sau đó gặp nhau tại lễ hội chùa Đậu (huyện Thường Tín, Hà Nội) và xảy ra ẩu đả khiến một người bị đâm bằng dao phải nhập viện.
Học sinh THPT ở Đồng Nai cho bạn vay nặng lãi, cao gấp 12-28 lần lãi ngân hàng

Học sinh THPT ở Đồng Nai cho bạn vay nặng lãi, cao gấp 12-28 lần lãi ngân hàng

Tin nổi bật

22:02:22 06/02/2025
Một số học sinh tại THPT ở Đồng Nai vừa bị phát hiện có hành vi cho vay nặng lãi, với lãi suất cao gấp 12-28 lần so với quy định pháp luật.
Từ đâu ông Trump đưa ra tuyên bố táo bạo về tiếp quản Gaza?

Từ đâu ông Trump đưa ra tuyên bố táo bạo về tiếp quản Gaza?

Thế giới

21:54:56 06/02/2025
Ông Trump được cho là đã suy nghĩ về kế hoạch tiếp quản và tái thiết Gaza, song tuyên bố mới đây không khỏi khiến công chúng gây sốc.
NSND Lan Hương Nam tiến, đóng vai bà mẹ hà khắc

NSND Lan Hương Nam tiến, đóng vai bà mẹ hà khắc

Phim việt

21:37:49 06/02/2025
NSND Lan Hương - mẹ chồng quốc dân của màn ảnh Việt - Nam tiến đảm nhận vai chính với hình tượng bà mẹ bảo thủ, thích can thiệp vào đời tư của các con.
Báo động chủng virus cúm gia cầm 'thông minh hơn tất cả chúng ta'

Báo động chủng virus cúm gia cầm 'thông minh hơn tất cả chúng ta'

Sức khỏe

21:19:51 06/02/2025
Giải mã trình tự gien sữa bò tại bang Nevada (Mỹ) phát hiện một chủng virus cúm gia cầm mới vốn trước đây chưa từng xuất hiện ở bò.