Căng thẳng với Trung Quốc, Ấn Độ hoan nghênh Mỹ hiện diện ở sân sau

Cách đây 7 năm, khi Mỹ cố gắng đóng dấu một thoả thuận quốc phòng với quần đảo Maldives, kế hoạch đã thất bại vì một người bạn – Ấn Độ, khi New Delhi coi Ấn Độ Dương là vùng ảnh hưởng của mình.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và người đồng cấp Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar. (Ảnh: Reuters)

Trong tuần này, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo sẽ thăm Maldives sau khi có các cuộc gặp cấp cao ở Ấn Độ. New Delhi công khai ủng hộ khi Lầu Năm góc xúc tiến một thoả thuận quốc phòng với Maldives trong tháng 9.

Giới phân tích cho rằng sự thay đổi này là do mối quan ngại sâu sắc của Ấn Độ về Trung Quốc, khi hai nước vẫn chưa giải quyết được tranh chấp căng thẳng trên biên giới bộ và Bắc Kinh tăng cường ảnh hưởng trên khắp Nam Á, bao gồm cả Maldives.

Ông Pompeo cũng sẽ thăm Sri Lanka, nơi Trung Quốc đã rót hàng tỷ đô la đầu tư, tạo nên một núi nợ cho nước tiếp nhận. Ngoại trưởng Mỹ sau đó thăm Indonesia, khi chính quyền của Tổng thống Donald Trump đang gia tăng thách thức các yêu sách của Trung Quốc trên biển Đông tranh chấp.

Ông Pompeo nói rằng chuyến công du của ông lần này sẽ “bao gồm những thảo luận về cách các quốc gia tự do có thể làm việc với nhau để đẩy lùi các mối đe doạ mà Trung Quốc gây ra”.

Ông Pompeo sẽ là ngoại trưởng Mỹ đầu tiên thăm Maldives từ năm 2004 đến nay. Theo thoả thuận quốc phòng hai bên đạt được trong tháng trước, Maldives đồng ý sẽ đẩy mạnh hợp tác với Mỹ và ủng hộ “khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương mở và tự do”.

“Trước đây, Ấn Độ có thể đã phàn nàn về sự hiện diện của Mỹ ở Ấn Độ dương. Ngày nay, họ không muốn Mỹ rời đi”, bà Tanvi Madan, giám đốc Dự án Ấn Độ tại Viện nghiên cứu Brookings, đánh giá.

Bà Madan cho rằng New Delhi đang coi sự can dự lớn hơn của Mỹ vào sân sau của Ấn Độ là lựa chọn tốt hơn so với Trung Quốc.

“Ấn Độ nhận ra rằng họ không thể làm một mình, hoặc vì vấn đề năng lực hoặc vì chia sẻ chung mục đích với những nước sẵn sàng hợp tác với Ấn Độ, như Nhật Bản hay Mỹ”, bà Madan nói.
Tổng thống Sri Lanka Gotabaya Rajapaksa vừa nhận sự ủng hộ từ Trung Quốc vừa có vẻ sẽ “chơi trò chơi” quyến rũ của các cường quốc khác, bà Aparna Pande, giám đốc Sáng kiến tương lai Ấn Độ và Nam Á tại Viện Hudson, đánh giá.

New Delhi tin rằng nếu Mỹ can dự vào Sri Lanka nhiều hơn, Sri Lanka sẽ xích gần phía Mỹ – Ấn hơn Trung Quốc, bà Pande nhận định.

Ông Pompeo sẽ cùng Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper tham dự đối thoại thường niên tại New Delhi trong ngày 26/10. Giới chức Ấn Độ cho biết hai bên dự kiến sẽ ký một thoả thuận về chia sẻ thông tin tình báo không gia địa lý, mở đường cho Mỹ cung cấp công nghệ tên lửa ngày càng chính xác.