Căng thẳng chưa hạ nhiệt, Mỹ có thể tiếp tục kiềm chế Trung Quốc

Một cố vấn cho chính phủ Trung Quốc đã cảnh báo việc Bắc Kinh quá lạc quan về những dấu hiệu “tan băng” trong quan hệ với Mỹ.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp năm 2015 (Ảnh: AP).

Shi Yinhong, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân dân Trung Quốc và là cố vấn của Quốc vụ viện Trung Quốc, cho biết Bắc Kinh và Washington sẽ khó đạt được sự đồng thuận nếu xét đến những khác biệt vốn tồn tại từ lâu giữa hai quốc gia.

“Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ đang ở trong tình trạng mà mức độ căng thẳng vẫn cao và nó đã bị đóng băng hoặc đình trệ ở đó, và sẽ không hạ nhiệt đáng kể trong tương lai gần”, ông Shi nhận định.

Ông Shi cho biết đã có dấu hiệu cải thiện quan hệ Mỹ – Trung, như việc Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu được trả tự do từ Canada về Trung Quốc sau khi các công tố viên Mỹ từ chối yêu cầu dẫn độ.

Ông Shi cũng lưu ý rằng, các quan chức chính phủ Mỹ đã hạ giọng trong vấn đề Tân Cương và tương đối im lặng sau khi một báo cáo của tình báo Mỹ không đưa ra kết luận về nguồn gốc của Covid-19. Ngoài ra, Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng tránh chỉ trích trực tiếp Trung Quốc khi phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào tháng trước.

Hai bên cũng đã có các cuộc đàm phán cấp cao trong những tuần gần đây, bao gồm cuộc gặp giữa nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc Dương Khiết Trì và Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan tại Zurich.

Theo ông Shi, mặc dù căng thẳng có thể đã ngừng gia tăng, nhưng chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc vẫn không thay đổi. Ông đề cập tới nhận xét của Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki vào tháng trước rằng, Mỹ – Trung đang ở trong mối quan hệ cạnh tranh. Ông Shi cho rằng Trung Quốc đang “quá lạc quan” về quan hệ với Mỹ.

Theo cố vấn chính phủ Trung Quốc, cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung có thể đã lắng dịu. Ông Shi đề cập đến việc Đại diện thương mại Mỹ Katherine Tai tuần trước nói rằng, một quy trình sẽ được bắt đầu để loại bỏ một số hàng hóa bị áp thuế từ thời cựu Tổng thống Donald Trump.

“Tuy nhiên chiến tranh thương mại sẽ tiếp tục ở một mức độ lớn”, ông Shi dự đoán, đồng thời nói thêm rằng cuộc chiến này có thể leo thang trở lại vì Trung Quốc chưa đáp ứng các yêu cầu mà hai bên đã thống nhất trong thỏa thuận thương mại giai đoạn một vào năm ngoái.

Ông Shi cho rằng Mỹ vẫn sẽ nỗ lực để kiềm chế Trung Quốc, đặc biệt trong việc phát triển quân sự và công nghệ của Bắc Kinh.

Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn đang bất đồng quan điểm trong một loạt vấn đề, từ thương mại, công nghệ cho đến nguồn gốc của đại dịch, yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc.

Liu Weidong, nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cũng có cùng quan điểm với ông Shi. Chuyên gia Liu đồng ý rằng xu hướng chung trong quan hệ Mỹ – Trung sẽ “không thay đổi đáng kể” và mối quan hệ này cần được cải thiện trước khi lãnh đạo hai bên có thể hội đàm. Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình dự kiến sẽ họp thượng đỉnh trực tuyến vào cuối năm nay.