Cẩn trọng với bệnh do não mô cầu
Người mắc bệnh do não mô cầu có thể tử vong chỉ sau 1-2 ngày khởi phát triệu chứng nếu không được điều trị kịp thời.
TPHCM vừa ghi nhận 1 ca tử vong vì căn bệnh trên vào ngày 24-9.
Tử vong sau một ngày khởi phát bệnh
Trường hợp tử vong vì não mô cầu tại TPHCM là một nữ công nhân 52 tuổi, ngụ huyện Bình Chánh, làm việc tại một công ty trên địa bàn tỉnh Long An. Trước khi nhập viện một ngày, người bệnh bị sốt, ớn lạnh, đau nhức toàn thân, xuất hiện các mảng ban màu hồng tím ở cánh tay và lan ra toàn thân.
Ngày 24-9, người bệnh được chuyển đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TPHCM trong tình trạng thở nhanh, huyết áp 150/90mmHg, chẩn đoán sốc nhiễm trùng do não mô cầu thể tối cấp. Ngay lập tức, ê-kíp điều trị tiến hành hồi sức tích cực (thở máy, lọc máu), sử dụng kháng sinh và thuốc vận mạch. Tuy nhiên, vì tình trạng quá nặng nên người bệnh tử vong sau 6 giờ nhập viện.
Ngay sau đó, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM ( HCDC) phối hợp Trung tâm Y tế huyện Bình Chánh và Trạm y tế xã Đa Phước điều tra dịch tễ, thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm.
Kết quả điều tra ghi nhận, có 2 người tiếp xúc gần với người bệnh. Nhân viên y tế đã cấp kháng sinh dự phòng và hướng dẫn 2 người này tự theo dõi sức khỏe để phòng bệnh não mô cầu. HCDC kích hoạt quy trình chia sẻ thông tin dịch bệnh giữa các tỉnh liên kết vùng, thông báo cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Long An (địa phương nơi người bệnh làm việc) phối hợp điều tra dịch tễ.
Các biện pháp phòng bệnh do não mô cầu. Đồ họa của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM
Từ đầu năm đến nay, bệnh do não mô cầu xuất hiện rải rác ở nhiều địa phương trên cả nước. Tháng 5 vừa qua, Hà Nội ghi nhận một người bệnh (nam, 22 tuổi) có triệu chứng đau rát họng, ăn uống kém, kèm sốt, co giật toàn thân, mất ý thức.
Đến tháng 6, tỉnh Bắc Kạn ghi nhận một gia đình có 2 người mắc bệnh do não mô cầu và 2 người khác tử vong nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm.
Điểm chung của các người bệnh là sốt cao, đau đầu, đi ngoài phân lỏng, nổi ban xuất huyết lan ra toàn thân, lơ mơ. Hai trường hợp tại Bắc Kạn đều diễn tiến đến tử vong chỉ sau vài giờ nhập viện. Ngay sau đó, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) đã chỉ đạo Sở Y tế địa phương này tổ chức triển khai tăng cường phòng chống bệnh do não mô cầu.
Bệnh có vaccine phòng ngừa chủ động
BS Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TPHCM, cho rằng, người dân không nên quá hoang mang, lo lắng trước thông tin thành phố có ca tử vong do não mô cầu. Thực tế, các ca bệnh thỉnh thoảng vẫn xuất hiện lẻ tẻ ở một số tỉnh, thành phố. Điều quan trọng là phải xác định những người tiếp xúc với ca bệnh và cho uống thuốc kháng sinh dự phòng, tuyên truyền các biện pháp phòng bệnh để người dân tuân thủ thực hiện.
BS Trương Hữu Khanh cũng bày tỏ lo ngại khi căn bệnh này diễn tiến rất nhanh, người bệnh có thể tử vong sau 1-2 ngày khởi phát triệu chứng nếu không được điều trị kịp thời và đúng phác đồ. “Vì thế, nếu có dấu hiệu sốt, đau nhức và xuất hiện các mảng đỏ trên da, người bệnh nên đến bệnh viện thăm khám ngay, không trì hoãn”, BS Trương Hữu Khanh nhấn mạnh.
Video đang HOT
Người dân chủ động tiêm vaccine phòng một số loại bệnh tại Viện Pasteur TPHCM
Theo TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM, bệnh do vi khuẩn não mô cầu gây ra thuộc bệnh truyền nhiễm nhóm B. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp, chủ yếu thông qua việc tiếp xúc trực tiếp với nguồn bệnh do hít phải dịch tiết mũi, hầu, họng bắn ra, dễ gây thành dịch lớn. Các thể lâm sàng của bệnh gồm: viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn, viêm khớp, viêm màng ngoài tim… Trong đó, thường gặp là viêm màng não mủ và nhiễm khuẩn huyết.
Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM cảnh báo, bệnh do não mô cầu thường để lại di chứng nặng nề, như chậm phát triển tinh thần, điếc, liệt với tỷ lệ 10%-20%, nguy cơ tử vong có thể từ 8%-15%.
Do đó, người dân trong cộng đồng, đặc biệt tại những vùng có dịch lưu hành, cần tuân thủ các biện pháp phòng bệnh như: vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, nâng cao thể trạng… Đồng thời, chủ động tiêm vaccine não mô cầu tại các cơ sở tiêm chủng trên cả nước. Khi phát hiện dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, cần đi khám hoặc thông báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất.
Cảnh báo nguy cơ kháng kháng sinh: Hậu quả nghiêm trọng
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, Việt Nam là một trong những quốc gia phải chứng kiến mối đe dọa ngày càng gia tăng của kháng kháng sinh.
Dùng thuốc kháng sinh với liều lượng lớn từ khi còn nhỏ, khi lớn lên hệ miễn dịch sẽ kém và có nguy cơ mắc nhiều chứng bệnh. Ảnh minh họa: Shutterstock
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, Việt Nam là một trong những quốc gia phải chứng kiến mối đe dọa ngày càng gia tăng của kháng kháng sinh, do việc sử dụng thuốc không hợp lý.
Vấn đề ở mức báo động
Nếu cho trẻ em sử dụng thuốc kháng sinh một cách khoa học sẽ rất có ích trong điều trị bệnh. Tuy nhiên, rất nhiều trường hợp bị nhờn thuốc kháng sinh do sử dụng sai cách. Tại Khoa hô hấp - Bệnh viện Nhi Trung ương, chị Thu Hà (Yên Dũng, Bắc Giang) đưa con gái mới hơn một tuổi điều trị viêm phế quản.
Nhiều người, nhất là các phụ huynh có xu hướng lạm dụng thuốc kháng sinh. Hành vi này để lại những hậu quả vô cùng nghiêm trọng cho con trẻ, đặc biệt là nguy cơ kháng kháng sinh.
Theo chị Hà, con thường xuyên bị ho, mũi và đờm nhiều. Lúc đầu, mỗi khi con ho hoặc sốt, chị đưa đến khám bác sĩ tư và được kê đơn. Những lần sau, con có triệu chứng giống như vậy, chị tự mua đúng các thứ thuốc lần trước đã dùng.
Chị Thu Hà chia sẻ: "Nếu đưa con đi khám sớm thì đâu đến nỗi thế này. Trước khi nhập viện, tôi tự mua kháng sinh ở hiệu thuốc về uống, sau vài ngày hết sốt nhưng cháu vẫn khó thở nên mới đưa vào viện".
Nhiều người cho rằng, thuốc kháng sinh có công dụng điều trị nhiều loại bệnh khác nhau. Chính vì thế, chúng thường được dùng bừa bãi, không đúng liều lượng và người dùng chưa thực sự hiểu về cách sử dụng, dẫn đến kháng kháng sinh. Rơi vào tình trạng này, thuốc kháng sinh sẽ không có khả năng tiêu diệt, loại bỏ các tác nhân gây bệnh. Nguyên nhân là do mầm bệnh, vi khuẩn có thể tự chống lại hoạt động của thuốc kháng sinh.
Đây là vấn đề hết sức nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp tới sức khỏe người bệnh cũng như quá trình điều trị bệnh. Bác sĩ Lê Thị Mai - Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, kháng thuốc kháng sinh xuất phát từ nhiều lý do khác nhau. Đầu tiên là do vi khuẩn kháng thuốc.
Các loại vi khuẩn gây bệnh thường biến đổi không ngừng để thích nghi và làm mất tác dụng của thuốc điều trị. Trong đó, chúng có thể đột biến gen, tạo ra enzyme phân hủy hoặc những thay đổi trong cấu trúc của thuốc kháng sinh. Bên cạnh đó, một số vi khuẩn có khả năng làm giảm nồng độ hoặc thay đổi tác động của thuốc kháng sinh.
Theo bác sĩ Mai, phần lớn bệnh nhân rơi vào tình trạng kháng kháng sinh là do chưa có hiểu biết đầy đủ, sử dụng thuốc không đúng cách. Ngày nay, nhiều người tự ý dùng thuốc kháng sinh khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ, ngay cả những triệu chứng đơn giản họ cũng lạm dụng thuốc. Vấn đề dùng kháng sinh vô tội vạ tại Việt Nam rất đáng báo động. Người dân cần được trang bị kiến thức cơ bản trước khi quyết định dùng thuốc.
Ngay cả khi đã được bác sĩ kê đơn cụ thể, nhiều người vẫn có quan niệm sai lầm rằng nếu không còn triệu chứng thì sẽ dừng thuốc, bác sĩ Lê Thị Mai cho biết và chia sẻ, thực tế, vi khuẩn có thể vẫn đang tồn tại trong cơ thể chúng ta.
Chúng có thể biến đổi, thích nghi và chống lại tác dụng của thuốc bất cứ lúc nào. Vì vậy, đối với tình trạng nhiễm khuẩn nhẹ, các bác sĩ thường chỉ định bệnh nhân sử dụng thuốc trong vòng 5 -7 ngày. Với tình trạng nghiêm trọng hơn, bạn cần tích cực điều trị trong một thời gian dài thì mới thu được hiệu quả rõ rệt.
Trẻ em khi bị ho, viêm họng, sốt nhẹ hoặc sổ mũi thông thường thì không cần thiết phải dùng đến kháng sinh, thay vào đó phải điều trị bằng các phương pháp như rửa mũi, súc họng bằng nước muối, sử dụng thuốc ho... Nếu bệnh tình tái phát hoặc không thuyên giảm thì đưa trẻ đến các trung tâm y tế điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
"Tuy nhiên, rất nhiều phụ huynh tự mua thuốc kháng sinh hoặc mua theo đơn cũ cho trẻ uống mỗi khi con mình ho, sốt hoặc sổ mũi.
Kháng sinh chỉ dùng khi có nhiễm khuẩn, mà bệnh trẻ mắc có phải do nhiễm khuẩn hay không, chỉ có thể do bác sĩ khám và đưa ra kết luận. Do đó, thuốc kháng sinh phải được dùng theo chỉ định của bác sĩ", bác sĩ Mai khuyến cáo.
Bệnh nhân kháng kháng sinh cần chăm sóc tích cực, thở máy, thời gian điều trị lâu dài. Ảnh minh họa: INT
Dùng thuốc kháng sinh sao cho đúng?
Bác sĩ Nguyễn Thanh Hải - Bệnh viện Đa khoa Vân Đình (Hà Nội) thông tin, trẻ bị nhờn thuốc kháng sinh tức là tình trạng vi khuẩn không còn nhạy cảm và kháng sinh không có khả năng loại bỏ vi khuẩn đó. Việc sử dụng kháng sinh một cách bừa bãi, không khoa học khiến cho vi khuẩn có khả năng kháng thuốc và ngày càng phát triển mạnh.
Theo thống kê y tế, số lượng người bị kháng kháng sinh có dấu hiệu gia tăng nhanh chóng, đây là vấn đề đáng lo ngại của bản thân người bệnh và các y bác sĩ. Nếu con số này càng tăng lên, chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng có thể giảm sút nghiêm trọng. Người bệnh có thể đối mặt với những vấn đề hết sức nghiêm trọng.
Trước mắt, tình trạng bệnh diễn biến nặng, phức tạp hơn rất nhiều, bệnh nhân mất rất nhiều thời gian để chữa trị và lấy lại sức khỏe. Không những vậy, do không thể điều trị bệnh dứt điểm, chúng có nguy cơ tái phát nhiều lần. Để cải thiện tình hình, các bác sĩ buộc phải sử dụng các phương pháp phức tạp, tốn nhiều chi phí hơn so với bình thường. Đặc biệt, bệnh sẽ đe dọa trực tiếp tới tính mạng của người bệnh.
Theo bác sĩ Nguyễn Thanh Hải, nguyên tắc cần biết khi dùng thuốc kháng sinh đó là chỉ điều trị bệnh do vi khuẩn gây ra và dùng chúng khi thực sự cần thiết, được bác sĩ đồng ý. Trên thực tế, thuốc kháng sinh không có hiệu quả trong việc điều trị bệnh cúm hay cảm lạnh, bởi vì nguyên nhân chính gây bệnh đó là virus.
Thuốc kháng sinh có nhiều loại khác nhau để điều trị các bệnh khác nhau, nên lựa chọn thuốc phù hợp với tình trạng bệnh, chủng vi khuẩn gây bệnh. Đặc biệt, chúng ta không thể chia sẻ thuốc với bất cứ ai.
Như vậy, kháng kháng sinh là một vấn đề cực kỳ nghiêm trọng mà chúng ta không được phép chủ quan. Tốt nhất, mỗi người cần có ý thức sử dụng thuốc phù hợp đúng liều lượng và thời gian, không tự ý tăng hoặc giảm liều hoặc ngừng thuốc khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ.
Nếu sau một thời gian điều trị không thấy hiệu quả, hãy đi tái khám và nhận tư vấn từ bác sĩ. Đặc biệt, không được lạm dụng thuốc kháng sinh nếu trẻ bị cảm lạnh, cảm cúm, viêm đường hô hấp, sốt siêu vi, viêm phế quản ở mức độ nhẹ... Chăm sóc trẻ kỹ càng, dùng các biện pháp vật lý để hạ sốt, thảo dược để giảm ho, cho trẻ uống nhiều nước và thức ăn giàu dinh dưỡng để đẩy lùi những bệnh trên và nâng cao sức đề kháng.
Bên cạnh đó, cha mẹ không mua thuốc kháng sinh khi không có đơn từ bác sĩ, không tự ý dùng kháng sinh liều cao cho trẻ bởi như thế sẽ làm tăng nguy cơ nhờn kháng sinh và nguy cơ mắc bệnh do tác dụng phụ của kháng sinh gây ra như loạn khuẩn đường ruột, miễn dịch yếu...
Uống thuốc kháng sinh không có tác dụng nếu viêm amidan do virus. Ảnh minh họa: Freepik
"Không phải bệnh gì dùng thuốc kháng sinh cũng khỏi. Đối với trẻ nhỏ, việc lạm dụng kháng sinh trong điều trị bệnh sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe của trẻ. Không thể thấy các biểu hiện của bé giống bệnh này rồi tự ý mua thuốc điều trị bệnh.
Hoặc không nên thấy các mẹ khác nói con họ bị như vậy dùng thuốc này là khỏi mà nghe theo và áp dụng vào con mình. Mỗi đứa trẻ là một cá thể khác nhau, phản ứng mỗi bé một khác, yếu tố cơ địa mỗi trẻ một khác nên cùng một bệnh nhưng với mỗi trẻ lại có cách điều trị riêng", bác sĩ Hải lưu ý.
Bác sĩ Hải lấy ví dụ trường hợp bé chỉ xuất tiết mũi họng khò khè (không phải do nhiễm khuẩn). Với trường hợp này mà dùng kháng sinh thì chắc chắn bé sẽ không đỡ và sẽ tái phát theo nguyên nhân gây nên yếu tố khò khè.
Và cũng là dấu hiệu khò khè, chảy nước mũi kéo dài nhưng bé có tiền sử hen phế quản thì cách điều trị lại khác với bé không bị hen phế quản. Bên cạnh đó, cần phòng ngừa nguy cơ bị nhiễm khuẩn và lây lan bằng các thói quen hàng ngày như ăn chín, uống sôi, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, vệ sinh sạch sẽ sau khi tiếp xúc ở bên ngoài hoặc các khu vui chơi công cộng... để phòng ngừa nguy cơ bị nhiễm bệnh.
Ngoài ra, bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Vân Đình chia sẻ, cần tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ như bổ sung đầy đủ dưỡng chất, vitamin vào chế độ ăn hàng ngày, tập thể dục thường xuyên, mỗi ngày, ngủ đúng giờ giấc, bổ sung vi chất nhằm tăng cường miễn dịch như vitamin C, vitamin E, sắt, kẽm...
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, vì kháng kháng sinh, nên ngày càng có nhiều các bệnh nhiễm trùng thông thường như viêm phổi, nhiễm trùng đường tiết niệu, bệnh lao và các bệnh do thực phẩm gây nên càng trở nên khó điều trị hơn và đôi khi không thể điều trị được.
Sau đại dịch Covid-19, tình trạng kháng kháng sinh lại càng trở nên phức tạp hơn do việc sử dụng kháng sinh trở nên thiếu kiểm soát trong đại dịch. Các nhà khoa học cũng cảnh báo, điều này còn có thể dẫn tới tình trạng không còn kháng sinh để điều trị trong tương lai.
Đồng Nai điều trị thành công bệnh sởi nặng cho bệnh nhi 1 tuổi nhiều bệnh nền Các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai vừa điều trị thành công bệnh nhi bị bệnh sởi nặng. Đây là ca bệnh sởi nặng nhất tại Đồng Nai kể từ đầu năm 2024 đến nay. Bác sĩ Phạm Kiều Trang, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - chống độc, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai kiểm tra sức khỏe cho bé...