Cần quy định công tác hậu kiểm đối với doanh nghiệp

Ngày 28-5, Quốc hội đã thảo luận ở tổ về Dự án Luật Doanh nghiệp (sửa đổi). Đại biểu Nguyễn Đức Chung- Giám đốc Công an Thành phố Hà Nội đã đóng góp ý kiến về hoạt động của các doanh nghiệp hiện nay. Đây cũng là những vấn đề được nhiều đại biểu và cử tri quan tâm.

Đại biểu Nguyễn Đức Chung – Giám đốc CATP Hà Nội phát biểu trong buổithảo luận ở tổ về Dự án Luật Doanh nghiệp (28-5)

Về nội dung giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp được quy định ở điều 30 (Dự thảo), Đại biểu Nguyễn Đức Chung nhất trí với ý kiến chỉ ghi nội dung ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định của pháp luật vào giấy Chứng nhận đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp. Điểm mới này sẽ giúp cho các doanh nghiệp không cần phải kê khai những lĩnh vực mà họ được phép kinh doanh trong giấy phép, giảm được rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp trong quá trình hoạt động. Tuy nhiên, luật cũng nên quy định trong giấy phép kinh doanh của mỗi doanh nghiệp cần đăng ký cụ thể các ngành nghề kinh doanh, đồng thời chủ doanh nghiệp phải có chuyên môn, trình độ về ngành nghề mình đã đăng ký. Điều này giúp cơ quan quản lý có thể kiểm tra, giám sát cụ thể tình hình hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, mỗi ngành nghề kinh doanh cần quy định số vốn pháp định nhất định, đảm bảo điều kiện tối thiểu, tương ứng với tỷ lệ hoạt động của doanh nghiệp như đầu tư về nhà xưởng, trang thiết bị máy móc phục vụ sản xuất kinh doanh. Trên cơ sở vốn pháp định này doanh nghiệp sẽ được vay vốn ngân hàng với tỉ lệ tương ứng, tránh tình trạng nhiều doanh nghiệp lập ra hoạt động không hiệu quả, thực chất chỉ là những doanh nghiệp “ma”.

Qua quá trình kiểm tra thực tế hoạt động của các doanh nghiệp trên địa bàn Thủ đô thời gian qua, lực lượng CA thành phố đã phát hiện nhiều doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở của Luật Doanh nghiệp để thực hiện những hành vi trái pháp luật. Cụ thể, Luật Doanh nghiệp 2005 có quy định, các doanh nghiệp khi đăng ký kinh doanh không cần phải đăng ký vốn pháp định đối với loại hình doanh nghiệp. Chính vì vậy, có không ít doanh nghiệp kê khai số vốn pháp định “ảo” lên đến vài chục tỷ đồng nhưng trên thực tế họ lại không hề có vốn để kinh doanh. Do vậy, hàng năm nếu chỉ dựa trên số vốn mà các doanh nghiệp đã đăng ký để đưa vào hoạt động đầu tư thì sẽ không chính xác, phản ánh không thực chất hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp.

Thực tế nắm tình hình địa bàn, lực lượng CATP Hà Nội đã phát hiện, điều tra nhiều doanh nghiệp “ma” được lập ra nhằm mục đích mua bán trái phép hoá đơn giá trị gia tăng (GTGT) kiếm lời. Trong một vài ngày tới, CATP Hà Nội sẽ công bố vụ việc liên quan đến những doanh nghiệp “ma” trên địa bàn Thành phố, mà mục đích của chúng được lập ra để mua bán hàng nghìn quyển hoá đơn, tổng giá trị lên tới hàng trăm tỷ đồng nhằm chiếm đoạt tiền giá trị gia tăng và hợp pháp hoá các loại chứng từ liên quan đến việc chi tiêu của doanh nghiệp. Vụ việc gần đây nhất mà CATP Hà Nội phát hiện đó là, bằng thủ đoạn mượn chứng minh nhân dân của nhiều người rồi thông qua các tổ chức tư vấn, dịch vụ, đối tượng đã làm đăng ký kinh doanh cho 13 công ty, sau đó in hoá đơn GTGT với số lượng gần 1500 quyển, thu hàng nghìn tỉ đồng, tiếp tay cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội và toàn quốc trốn thuế, tham nhũng.

Về nội dung đăng ký thành lập doanh nghiệp tại Chương II (dự thảo), Đại biểu Nguyễn Đức Chung đề nghị, cần quy định rõ về vấn đề hậu kiểm, trách nhiệm hậu kiểm doanh nghiệp trong Dự thảo để đảm bảo những doanh nghiệp đã đăng ký kinh doanh có tồn tại và hoạt động, tránh tình trạng thành lập công ty “ma” để mua bán hoá đơn, lừa đảo.

Cũng theo đại biểu Nguyễn Đức Chung, thực tế hoạt động của các doanh nghiệp trong những năm qua theo Luật Doanh nghiệp 2005 có nhiều kẽ hở. Cụ thể, khi thành lập, doanh nghiệp chỉ cần xuất trình việc thuê trụ sở tại một địa chỉ nào đó. Quá trình hoạt động, những công ty này chuyển địa điểm, hay có bất kỳ thay đổi nào họ đều mặc nhiên không thông báo với cơ quan quản lý và cũng không có ai kiểm soát vấn đề này. Chính vì vậy, tình trạng các doanh nghiệp thành lập được một thời gian ngắn rồi bỏ trốn khỏi khu vực, địa bàn kinh doanh, không thực hiện việc nộp thuế và các thủ tục khác dẫn đến thiệt hại không nhỏ cho ngân sách Nhà nước. Ngay tại Hà Nội, con số doanh nghiệp bỏ trốn cũng lên tới vài nghìn doanh nghiệp.

Vì vậy, Đại biểu Nguyễn Đức Chung khẳng định: “Cần đưa vào dự thảo quy định rõ công tác hậu kiểm sau khi các doanh nghiệp đăng ký thành lập, tránh tình trạng các doanh nghiệp hoạt động để phục vụ cho các hành vi lừa đảo hoặc những hoạt động không minh bạch, bất hợp pháp”.

Theo ANTD