Căn bệnh lây qua hô hấp không thể chủ quan khi trẻ em mắc phải

Theo các chuyên gia, quai bị là bệnh truyền nhiễm cấp tính dễ lây qua hô hấp, thường gặp ở trẻ nhỏ. Bệnh gây nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm tinh hoàn dẫn tới teo tinh hoàn, viêm màng não, thậm chí gây vô sinh nếu không được điều trị kịp thời.

Khi trẻ có biểu hiện sốt, ói mửa, nhức đầu, cần đeo khẩu trang và đưa trẻ đến cơ sở y tế để được chẩn đoán điều trị. Ảnh: T.L

Bệnh lây qua hô hấp

Theo ThS Nguyễn Đình Liên – Khoa Ngoại, Tiết niệu (Bệnh viện Đại học Y Hà Nội), thời tiết này dễ mắc các bệnh truyền nhiễm lây truyền qua đường hô hấp, trong đó có bệnh quai bị. Quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính và thường xảy ra ở đối tượng là trẻ em. Bệnh dễ lây qua nước bọt hoặc dịch tiết mũi họng chứa virus khi người bị bệnh hắt hơi, nói chuyện, ho, khạc nhổ…

Điều đáng nói là bệnh quai bị dễ nhầm lẫn với những bệnh lý khác như u hạch dưới hàm, tắc ống tuyến nước bọt, viêm tuyến nước bọt mang tai. Dù triệu chứng bệnh gần giống nhau nhưng độ nguy hiểm, khả năng lây lan… khác nhau. Chính vì điều này mà nhiều người chủ quan không đi kiểm tra sớm khi có triệu chứng.

ThS.BS Trần Tuấn Anh (Chuyên khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Medlatec) cho rằng, bệnh quai bị nếu không được điều trị sớm và dứt điểm có thể để lại những biến chứng nguy hiểm, nhất là ở nam giới hay gặp viêm tinh hoàn và mào tinh hoàn chiếm khoảng 20-35% ở trẻ sau tuổi dậy thì mắc quai bị. Sau này khả năng sinh sản của người bệnh dễ bị ảnh hưởng.

Do đó, khi thấy trẻ có những biểu hiện như người bị sốt hoặc không, chán ăn, đau đầu, mệt mỏi, nhức toàn thân. Ngoài ra, tuyến nước bọt sẽ đau nhức, sưng to lên ở một hoặc hai bên quai hàm thì cần cho trẻ đến cơ sở y tế. Đây là những dấu hiệu điển hình của quai bị.

Được biết, Bệnh viện Đa khoa Medlatec đã từng điều trị cho không ít trường hợp nam thanh niên đến khám vô sinh do hậu quả quai bị khi bé mắc. Cách đây không lâu có trường hợp, nam thanh niên vào viện khi tinh hoàn kích thước nhỏ hơn bình thường. Kiểm tra xét nghiệm tinh dịch đồ cho thấy không phát hiện tinh trùng trong mẫu tinh dịch. Các xét nghiệm nội tiết hormon nam giới cũng có bất thường.

Chứng quai bị gây tình trạng xơ hóa các ống sinh tinh làm cho tình trạng hormon testosteron giảm thấp, trong khi hormon FSH và LH tăng cao dẫn tới suy sinh dục, vô sinh. Khi ống sinh tinh xơ hóa lâu, việc điều trị vô sinh bằng kĩ thuật vi phẫu tinh hoàn cũng không đạt hiệu quả cao.

Những lưu ý chăm sóc trẻ mắc quai bị

ThS.BS Trần Tuấn Anh cho biết, bệnh quai bị có thể tự điều trị tại nhà, nhưng nếu bé sốt cao, ói mửa, nhức đầu hoặc bộ phận sinh dục sưng to thì cần phải đến viện tránh biến chứng.

Hiện nay quai bị chưa có thuốc đặc trị mà chủ yếu là điều trị triệu chứng. Việc chăm sóc trẻ mắc quai bị là rất quan trọng, tuy nhiên không phải cha mẹ nào cũng biết đúng cách. Theo đó khi chăm sóc trẻ mắc quai bị, cha mẹ nên lưu ý:

Điều cần tránh:

- Không cho trẻ vận động nhiều, đặc biệt trong trường hợp trẻ sưng tinh hoàn. Nếu trẻ chạy nhảy, vận động mạnh sẽ khiến tinh hoàn bị di động, lệch trục gây xoắn tinh hoàn.

- Không cho trẻ ra ngoài để để tránh lây nhiễm, ít nhất hai tuần. Bởi bệnh quai bị lây nhiễm trực tiếp qua đường hô hấp.

- Tránh tự ý bôi hoặc đắp, phun những loại thuốc dân gian ở tuyến mang tai làm tăng nguy cơ bội nhiễm.

- Không tự ý cho trẻ dùng thuốc giảm đau Paracetamol hoặc Ibuprofen. Cần phải theo sự chỉ dẫn của bác sĩ.

Việc nên làm:

- Cho trẻ đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người khác để hạn chế lây nhiễm. Trong quá trình chăm sóc, người nhà cũng nên đeo khẩu trang y tế đúng tiêu chuẩn để hạn chế lây.

- Cha mẹ nên cho trẻ mặc quần lót để treo cố định tinh hoàn là việc phụ huynh phải tuyệt đối thực hiện cho con em mình trong suốt thời gian bệnh quai bị.

- Cho trẻ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và chế biến thức ăn ở dạng lỏng, mềm, dễ nuốt để trẻ dễ hấp thu như súp, cháo, bột, uống sữa. Cùng với đó, cho trẻ ăn nhiều hoa quả trái cây, nước ép sinh tố để tăng sức đề kháng, uống nhiều nước. Dùng các vitamin nhóm B, C, uống nước cam, chanh cũng rất tốt.

- Vệ sinh cá nhân, rửa tay trước và sau khi ăn, tẩy sát trùng các chất dịch tiết ra.

- Nên lau người bằng nước ấm để hạ thân nhiệt cho trẻ , tuyệt đối không tắm nước lạnh và cho trẻ súc miệng bằng nước muối sinh lí hàng ngày.

Các chuyên gia khuyến cáo, bệnh thường phát vào khoảng thời gian tháng 4 và tháng 5. Tuổi nào cũng có thể bị bệnh quai bị, khả năng mắc bệnh ở nam cao hơn nữ. Thời điểm dễ lây nhất là vào thời điểm là 2 ngày trước khi xuất hiện triệu chứng của bệnh hoặc 6 ngày sau khi các triệu chứng biến mất. Do đó, mọi người cần chú ý đến các biểu hiện bệnh.

Biện pháp hiệu quả nhất để phòng bệnh vẫn là tiêm vaccine phòng bệnh. Trẻ từ 12 tháng tuổi nên tiêm. Người đã tiếp xúc với bệnh nhân mắc quai bị mà chưa tiêm phòng quai bị cũng cần phải tiêm ngay để có thể bảo vệ bản thân tránh lây nhiễm.

Hà My

Theo giadinh.net.vn