Căn bệnh cứ 10 người thì có 9 người mắc và ‘thủ phạm’ gây nên là gì?

Theo các bác sĩ, từ xa xưa người ta đã nói ‘Thập nhân cửu trĩ’ (cứ 10 người thì có đến 9 người mắc bệnh trĩ). Đây là một trong những bệnh phổ biến ở vùng hậu môn.

Thủ phạm gây trĩ

PGS.TS Nguyễn Xuân Hùng, Giám đốc Trung tâm Đại trực tràng – Tầng sinh môn, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, bệnh nhân mắc bệnh trĩ ngày càng gia tăng nhất là trong xã hội công nghiệp, con người lười vận động, ngồi nhiều hơn càng khiến bệnh trĩ nặng hơn.

Gần đây, em Nguyễn Thế Anh – 19 tuổi, sinh viên đại học ở Hà Nội thường xuyên đi ngoài ra máu. Em lên mạng tìm kiếm thấy dấu hiệu sợ ung thư nên lo lắng tới bệnh viện khám. Kết quả nội soi trực tràng bác sĩ cho biết Thế Anh bị trĩ nội độ 2.

Trường hợp của chị Đào Thị H. 34 tuổi, Hà Nội đến khám vì sa búi trĩ. Chị H. cho biết sau hai lần sinh con chị khổ sở vì trĩ, đi lại cũng đau. Chị H. nghe mọi người nói đốt sóng cao tần trị trĩ nên đã đến phòng khám đốt và tốn cả 70 -80 triệu đồng vẫn không đỡ.

PGS Hùng cho biết bênh tri do giãn quá mức các đám rối tĩnh mạch vùng trực tràng – hậu môn. Bệnh xuất hiện không rõ ràng, khó xác định được thời gian bắt đầu của bệnh trĩ.

Các yếu tố nguy cơ chính gây ra bệnh trĩ thường gặp là: Bắt đầu ở những người sau tuổi 30, người bị táo bón mãn tính hoặc tiêu chảy, phụ nữ trong thời kỳ mang thai. Yếu tố di truyền cũng là một nguy cơ dẫn đến bệnh trĩ.

Ngoài ra đại tiện khó khăn, phải rặn nhiều, chức năng đường ruột kém, thường xuyên phải dùng thuốc nhuận tràng, thụt hậu môn là những nguy cơ khiến người bệnh mắc bệnh trĩ.

Chẩn đoán bệnh trĩ chủ yếu dựa vào thăm khám lâm sàng. Người bệnh thường có hai triệu chứng cơ bản là: đi ngoài ra máu đỏ tươi và sa trĩ. Sa búi trĩ có thể bị tắc nghẽn do huyết khối. Triệu chứng thường thấy là sờ được một cục cứng và đau bên ngoài hậu môn. Áp lực tăng cao do một số nguyên nhân kể trên lên búi trĩ sẽ gây vỡ và huyết khối được thoát ra ngoài.

Ngoài ra có những triệu chứng cơ năng khác như: táo bón, chảy dịch hậu môn, rối loạn tự chủ hậu môn… Trĩ bình thường không đau, khi thấy đau có thể do biến chứng tắc mạch hay kèm bệnh khác.

Ảnh PGS.TS Nguyễn Xuân Hùng, Giám đốc Trung tâm Đại trực tràng – Tầng sinh môn, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức thăm khám và tư vấn cho người bệnh

Phương pháp điều trị

Việc điều trị trĩ vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, nhiều trường hợp tự điều trị dẫn tới biến chứng, có những trường hợp dẫn tới loét cả trực tràng.

Nếu ở các thể nhẹ, bác sĩ khuyến cáo điều trị nội khoa: Vệ sinh, dinh dưỡng, thuốc, thực phẩm chức năng.

Vệ sinh – dinh dưỡng: Tại hậu môn, sau khi đi ngoài rửa nước ấm (xịt nước), ngâm hậu môn trong nước ấm. Không ngồi xổm, vác nặng. Sống lành mạnh, dưỡng sinh, tập luyện nhẹ nhàng, thiền, yoga, đi bộ… Chú ý đặc biệt ăn uống: tránh các thức ăn nóng, cay, rượu bia, ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước. Khi ăn cần tăng chất xơ trong chế độ ăn uống là một trong các cách tốt nhất để làm mềm phân. Lượng chất xơ được khuyên dùng là khoảng 20g đến 35g mỗi ngày – chất xơ có nhiều trong hoa quả và rau xanh.

Điều trị bằng thủ thuật: Một số thủ thuật hiện đang được sử dụng: Tiêm trĩ, thắt vòng cao su, tia laser, điện từ trường. Thắt búi trĩ bằng dây cao su là phương pháp được sử dụng rộng rãi nhất. Tỉ lệ thành công khoảng 70 đến 80% bệnh nhân. Ở phương pháp này, dây cao su hoặc vòng được đặt xung quanh mô cơ trong bệnh trĩ nội. Khi nguồn cấp máu bị hạn chế, phần mô sẽ teo lại và rụng trong vài ngày.

Điều trị bằng phẫu thuật, PGS Hùng cho biết có nhiều phương pháp mổ trĩ phụ thuộc vào độ nặng của bệnh như: Phẫu thuật Longo, phẫu thuật triệt mạch, treo trĩ; phẫu thuật cắt trĩ kinh điển: phương pháp cắt trĩ hở để hở vết thương (phương pháp Milligan-Morgan hoặc phương pháp cắt trĩ kín khâu lại vết thương như phương pháp Ferguson)…

Bệnh trĩ không được điều trị lâu ngày sẽ làm cho toàn thân thiếu máu mạn tính, sút cân, giảm thể lực, có thể tắc mạch, chảy máu, hoại tử trĩ…

Để phòng bệnh, PGS Hùng khuyến cáo cần vệ sinh hậu môn sau đại tiện, tránh táo bón, tránh ngồi lâu. Hàng ngày, cần ăn nhiều chất xơ, hoa quả chín, uống đủ nước, vận động, tập thể dục thể thao…