Cần 30.000 tỷ cứu Đồng bằng sông Cửu Long trước thảm họa

Theo Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp, cần khoảng 30.000 tỷ đồng để hoàn thiện hệ thống thủy lợi, giải quyết toàn bộ vấn đề nguồn nước tại Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL), như vậy mới khắc phục được tình trạng hạn mặn.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, năm 2019-2020 có thể khẳng định tình trạng hạn mặn lịch sử, lớn nhất từ trước đến nay tại ĐBSCL. Trong số liệu quan trắc, thuỷ văn đo được có 3 đặc điểm rất quan trọng.

Thứ nhất, hạn mặn 2019-2020 đến sớm hơn một tháng so với cùng kỳ trong nhiều năm. Ngay từ cuối tháng 11/2019 đã bắt đầu đã có hạn mặn. Thứ hai là mặn vào rất sâu. Thứ ba, mặn rút rất chậm, dự báo đến hết tháng 5 mới kết thúc.

Theo ông Hiệp, đây là đây là những đặc điểm rất lạ, bất thường. Ngành đã chủ động, dự báo rất đúng và sớm. Từ tháng 9/2019, Bộ NN-PTNT và các địa phương đã triển khai các hoạt động phòng, chống hạn mặn nên thiệt hại giảm xuống mức thấp nhất. Chỉ có khoảng 60.000ha lúa bị giảm năng suất từ 30-70%. Cây ăn trái không bị ảnh hưởng, duy nhất ở Chợ Lách (Bến Tre) khoảng 1,7ha diện tích cây ăn trái bị ngập mặn nhưng bà con đã kết hợp chuyển đổi sang cây trồng khác.

ĐBSCL vừa trải qua đợt hạn mặn lớn nhất từ trước đến nay

Về nước sạch, khoảng 96.000 hộ dân thiếu nước. Nhờ có các giải pháp ngay từ đầu, nên các hộ dân đều có nước sạch để sử dụng.

Thứ trưởng Hiệp cho rằng, thành công của việc chống hạn mặn năm nay là bởi bộ ngành, chính quyền địa phương, người dân có tính chủ động trong dự báo, thực hiện. Đồng thời, kết hợp nhiều giải pháp, kể cả là giải pháp công trình, phi công trình, cả ngắn hạn và dài hạn.

Ông cũng cho biết, Bộ NN-PTNT đang triển khai 11 dự án thủy lợi tại ĐBSCL. Đặc biệt là cống Cái Lớn – Cái Bé để điều tiết mặn – ngọt cho toàn bộ tỉnh Hậu Giang và một phần Kiên Giang, Cà Mau.

Những công trình này khi phát huy hiệu quả đầy đủ sẽ tác động đến khoảng 1 triệu ha lúa và cây ăn trái. Cùng với đó vùng nuôi trồng thuỷ sản, nhất là vùng nuôi tôm cũng sẽ được điều tiết. Bởi, hiện nay rất nhiều vùng ĐBSCL, tôm là thế mạnh nhưng chỉ nuôi được 1 mùa do nhiễm mặn quá nặng.

“Trong giai đoạn 2021-2025, chúng tôi đang bàn với các tình để sẽ tập trung đầu tư các hệ thống thuỷ lợi liên vùng, mang tính động lực để góp phần vào việc tái cơ cấu nông nghiệp và đảm bảo khắc phục được tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn. Còn xa hơn chúng tôi phấn đấu đến năm 2030 là giải quyết được câu chuyện này”, ông Hiệp nói.

Theo đó, dự kiến ngân sách nhà nước bỏ ra khoảng 30.000 tỷ đồng. Ngoài ra thì phía Bộ đang bàn với một số định chế tài chính nước ngoài như World Bank, ADB để có một số nguồn vốn vay đặc biệt, giải quyết vấn đề nước sạch sinh hoạt cho ĐBSCL.