“Cầm đồ thuốc độc”: Xóa dần oan nghiệt

Những năm gần đây, đời sống kinh tế, nhận thức của người dân nâng lên cùng với sự vào cuộc kịp thời của cơ quan chức năng nên số trường hợp nghi ngờ là có “đồ thuốc độc” bị dân làng đánh chết, gây thương tật đã giảm rất nhiều.

Những người đi “giải” độc

Già Phạm Văn Lân (82 tuổi), ở thôn Nước Lang, xã Ba Dinh, huyện Ba Tơ, nhớ lại: “Năm 2008, thằng Phạm Văn Hâm, ở thôn Đồng Dinh đã làm các già làng trong xã phải mệt cái đầu, mỏi cái chân để giải thích cho dân làng.

Chẳng là trước đó đã có xích mích với nhau, nên một lần khi uống rượu say, Hâm cầm một khoanh dây rừng đến nhà Phạm Văn Vát trong thôn doạ rằng mình có “đồ thuốc độc”. Nghe vậy, 8 đứa con trai của Vát lo sợ gia đình bị hại, nên rủ nhau kéo đến nhà Hâm “hỏi tội”.

Cũng may lúc đó có một số người đến nói cho tao nghe, nên kịp thời đến ngăn, rồi nhờ cán bộ, công an thôn, xã và mấy già làng kế bên đến, mời hai bên gia đình nói chuyện mới xong. Nếu không bây giờ thằng Hâm chắc đã bị mấy đứa con thằng Vát đánh chết rồi”.

Ngày còn nắm váy theo mẹ lên nương, bác sĩ Phạm Thị Lệ Thủy, cán bộ Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ đã tận mắt chứng kiến việc dân làng đánh chết một người, vì nghi người ấy có “đồ thuốc độc”. Sự việc tuy đã theo thời gian trôi đi nhưng nỗi ám ảnh ấy vẫn đeo bám mãi trong tâm trí đến tận bây giờ. Vì vậy khi lớn lên và trở thành bác sĩ, chị Thủy là một trong những thành viên tích cực nhất tham gia vào giải quyết các trường hợp nghi ngờ “ cầm đồ thuốc độc” ở các bản làng trong huyện.

Chị Thủy kể: Vào tháng 6-2009, Phạm Văn Bình, 20 tuổi, ở thôn Vẩy Ấp, xã Ba Khâm “thấy”: Có con gì chạy lên chạy xuống trong bụng, uống thuốc mãi không khỏi, nên nghi một người già trong làng là ông Phạm Văn Tên đã bỏ “đồ thuốc độc” hại mình.

Sự nghi ngờ ngày một tăng khi gia đình Bình tốn nhiều tiền để tổ chức cúng mà bệnh vẫn không khỏi. Khi đến tận nơi khám và chẩn đoán, biết Bình bị bệnh về dạ dày và tá tràng, bác sĩ Thuỷ đã thuyết phục gia đình đưa Bình xuống bệnh viện để trực tiếp điều trị. Khoảng hai tuần sau thì Bình hết bệnh.

Nhờ can thiệp của công an và chính quyền xã, vợ chồng già Phạm Văn Bắp (phải), ở làng Nước Tên, xã Ba Trang, huyện Ba Tơ đã trở về sinh sống tại làng

Trước lúc xuất viện, khi nghe bác sĩ Thuỷ nhắc lại chuyện đã nghi ngờ già Tên “cầm thuốc độc”, Bình cười và nói: Em sai rồi, mai mốt này có người đau sẽ bảo họ xuống bệnh viện để chữa, chứ không nghi cho người khác bỏ “đồ thuốc độc” như trước nữa đâu.

Lời của người trong cuộc

Theo sự chỉ dẫn của bác sĩ Thủy, chúng tôi tìm đến nhà chị Phạm Thị Hà (33 tuổi), ở khu phố 6, thị trấn Ba Tơ, huyện Ba Tơ vào một ngày đầu tháng Mười. Sau giây phút ngập ngừng, chị Hà chậm rãi: Cuối tháng 7-2009, thấy bụng mình đau quá chị chợt nghĩ lại trước đó, đã có lần xích mích với người láng giềng và bà Phạm Thị Ia doạ là sẽ bỏ “đồ thuốc độc”.

Tìm đến nhà bà Ia bắt bà đưa thuốc giải nhưng bà Ia không đưa, Hà ra tay đánh bà Ia. Khi chính quyền biết chuyện đến giải quyết, đưa Hà đi khám bệnh, phát hiện Hà bị viêm dạ dày, tá tràng và có tiền sử sán lá gan.

Sau khoảng một tháng uống thuốc, bệnh của Phạm Thị Hà đã thuyên giảm rất nhiều. Còn chuyện nghi bà Ia thì sao – tôi hỏi. Chị Hà ôm đứa con trai vào lòng rồi nói nhỏ: Cái chuyện “đồ thuốc độc” đó nó không có đâu.

Có thể nói những năm gần đây, sự nỗ lực trong tuyên truyền, vận động; sự can thiệp kịp thời của cơ quan chức năng, hội, đoàn thể… nên tình trạng nghi kỵ “cầm đồ thuốc độc” và số trường hợp bị đánh chết, thương tật đã giảm đi rất nhiều. Tuy nhiên để xoá bỏ hoàn toàn tệ nạn này, cần có sự vào cuộc tích cực và quyết liệt của nhiều cấp ngành trong tỉnh.

Theo ước tính của các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi, từ năm 1975-2010, tại các huyện miền núi Quảng Ngãi đã xảy ra không dưới 200 vụ “cầm đồ thuốc độc”, cướp đi sinh mạng của hàng chục người. Riêng huyện Ba Tơ, ước xảy ra khoảng 90 vụ, với khoảng 120 người bị nghi và có 11 người bị đánh chết.

Theo Dân Việt