Cải cách giúp ASEAN ứng phó với biến động toàn cầu

Tại Hội nghị Chính sách công PRAXIS 2025, Bộ trưởng Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia, Tengku Datuk Seri Zafrul Abdul Aziz, đã kêu gọi các quốc gia ASEAN thực hiện cải cách cơ cấu kinh tế để tăng cường khả năng phục hồi trước các thách thức và địa chính trị toàn cầu.

Bộ trưởng Thương mại, Đầu tư và Công nghiệp Malaysia, Zafrul Aziz , tại một cuộc họp báo. Ảnh: Viên Luyến/P/v TTXVN tại Kuala Lumpur

Bộ trưởng Abdul Aziz đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đối thoại và nguyên tắc không liên kết trong việc duy trì sự ổn định khu vực, đồng thời lưu ý rằng ASEAN đã chứng minh được năng lực ứng phó trong những thời điểm quan trọng. Cụ thể, ông phát biểu: “Thị trường ASEAN với 680 triệu dân là nguồn lực quan trọng để vượt qua kỷ nguyên chia rẽ này”. Bất chấp những thách thức do thuế quan gây ra, ASEAN vẫn giữ vững lập trường không trả đũa và duy trì sự thống nhất trong khối.

Malaysia cam kết bảo vệ lợi ích quốc gia và khu vực thông qua các sáng kiến như Kế hoạch Tổng thể Công nghiệp Mới 2030 và Kế hoạch Malaysia lần thứ 13. Bên cạnh đó, Malaysia đang có lợi thế khi ký kết 9 hiệp định thương mại tự do song phương và tham gia vào 9 hiệp định thương mại tự do khu vực, bao gồm Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), Hiệp định Đối tác và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Trong thời gian tới, Malaysia đang tiếp tục đàm phán với Liên minh châu Âu (EU), Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC) và Hàn Quốc nhằm đa dạng hóa quan hệ thương mại.

Với tư cách là chủ tịch ASEAN năm 2025, Malaysia đã đạt được hơn một nửa mục tiêu liên quan đến thương mại, bao gồm việc nâng cấp Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) và Hiệp định Thương mại tự do ASEAN – Trung Quốc (ACFTA), dự kiến ký kết vào tháng 10, qua đó góp phần mở rộng hợp tác trong lĩnh vực dịch vụ, thương mại điện tử và doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Liên quan đến phiên họp quốc hội cùng ngày, Bộ trưởng Abdul Aziz chia sẻ, các sản phẩm bán dẫn từ Malaysia vẫn được miễn thuế quan đối ứng 19% của Mỹ. Tuy nhiên, quyền miễn trừ này đang được xem xét theo Mục 232 của Bộ Thương mại Mỹ và Malaysia vẫn có nguy cơ bị áp dụng mức thuế quan mới.

Năm 2024, Malaysia đã xuất khẩu gần 120 tỷ ringgit (28,40 tỷ USD) hàng điện và điện tử (E&E) sang Mỹ, chiếm khoảng 20% tổng kim ngạch xuất khẩu E&E của quốc gia này. Riêng các sản phẩm bán dẫn đã đóng góp 60,6 tỷ ringgit (14,34 tỷ USD), qua đó cho thấy tầm quan trọng của ngành này đối với hoạt động thương mại của Malaysia.

Trong thời gian tới MITI sẽ theo dõi chặt chẽ hoạt động xuất khẩu sang Mỹ và xây dựng các chiến lược ứng phó phù hợp. Dự kiến, hoạt động thương mại sẽ giảm nhẹ vào cuối năm 2025 và có thể có tác động mạnh hơn vào đầu năm 2026. Mặc dù thừa nhận rằng thuế quan có thể làm giảm hoạt động xuất khẩu và đầu tư, cũng như tác động đến tăng trưởng kinh tế, song Malaysia đã đảm bảo được mức thuế quan thấp hơn mà không ảnh hưởng đến các chính sách cốt lõi.