Cách phòng tránh COVID-19 cho bệnh nhân đái tháo đường

Dù chưa có đủ bằng chứng chứng minh người bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) dễ nhiễm COVID-19 hơn dân số chung, nhưng người bệnh ĐTĐ mắc COVID-19 có nguy cơ biến chứng nặng và tử vong cao hơn.

Nguy cơ mắc bệnh và biến chứng nghiêm trọng

Hiện nay, bệnh ĐTĐ đã và đang gia tăng trên toàn cầu. Tại Việt Nam, theo ước tính của Bộ Y tế, đối với người tuổi từ 20-79, bệnh ĐTĐ sẽ tăng khoảng từ 3.53 triệu người mắc năm 2017 lên 6.3 triệu người mắc vào năm 2045.

Theo những số liệu đã công bố, nguy cơ tử vong liên quan đến đến nhiễm COVID-19 tập trung cao ở những bệnh nhân trên 60 tuổi và có những bệnh nền như tim mạch, ĐTĐ, ung thư và hô hấp mãn tính. Tại Ý các ca tử vong do COVID-19 có tiền sử ĐTĐ chiếm 35%; Trung Quốc là 7.3%; tại Mỹ cũng được ghi nhận con số tương tự.

Do hệ thống miễn dịch của người bệnh ĐTĐ bị tổn hại khiến việc chống lại virus khó khăn hơn.

Theo PGS.TS.Tạ Văn Bình – Chủ tịch Trung ương Hội Người giáo dục Bệnh đái tháo đường Việt Nam: Người mắc bệnh ĐTĐ thường dễ bị bệnh nặng hơn khi nhiễm virus SARS-CoV-2.

Do hệ thống miễn dịch của người bệnh vốn đã bị tổn hại, khiến việc chống lại virus khó khăn hơn và khả năng phục hồi cũng lâu hơn. Virus có thể phát triển mạnh hơn trong môi trường đường huyết tăng cao.

Hơn nữa, khi nhiễm virus cơ thể cố gắng chống lại bệnh bằng cách giải phóng đường dự trữ để cung cấp năng lượng do đó đường trong máu tăng lên.

Ngoài ra, người ĐTĐ thường có nhiều biến chứng, nhiều bệnh kèm theo như tăng huyết áp, tim mạch, các nhiễm trùng khác, biến chứng bàn chân sẽ càng nghiêm trọng hơn…

Đó chính là lý do mà người bệnh ĐTĐ cần phải thận trọng hơn và tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp nhằm tránh lây nhiễm bệnh.

Cần làm gì để phòng tránh nhiễm COVID-19?

Cũng theo PGS.TS.Tạ Văn Bình, trước tình hình dịch bệnh căng thẳng như hiện nay, ngoài khuyến cáo chung với việc thực hiện 5k (khẩu trang, khử khuẩn, khoảng cách, không tụ tập đông người, khai báo y tế), căn cứ vào hướng dẫn mới nhất của Liên đoàn ĐTĐ Quốc tế và Quỹ ĐTĐ Thế giới, Hội người Giáo dục bệnh ĐTĐ Việt Nam khuyên những người mắc ĐTĐ cần thực hiện tốt những biện pháp dưới đây trong sinh hoạt hằng ngày:

Rửa tay kỹ và thường xuyên bằng xà phòng, nước sát khuẩn.

Làm sạch và khử trùng mọi bề mặt vật thể thường xuyên chạm vào.

Cố gắng tránh chạm tay lên mũi, miệng, mắt.

Không chia sẻ thức ăn, không dùng chung kính, khăn, dụng cụ…

Cố gắng tránh tiếp xúc với người có triệu chứng bệnh về đường hô hấp như ho, hắt hơi, nghi ngờ nhiễm virus. Nếu phải đi ra ngoài tránh sử dụng giao thông công cộng, thay quần áo, rửa tay ngay khi về nhà.

Nếu có các triệu chứng giống cúm (ho, hắt hơi, sổ mũi, người mệt mỏi…) hãy liên lạc với số điện thoại cần thiết để được hỗ trợ về y tế, không nên đến ngay phòng khám, bệnh viện… vì có thể lây bệnh cho người khác hoặc bị nhiễm bệnh.

Quản lý tốt bệnh ĐTĐ tại nhà giúp ngừa lây bệnh

Do tình trạng giãn cách xã hội, để ngăn sự lây lan dịch, PGS.TS.Tạ Văn Bình khuyên: Trong giai đoạn này, mọi lịch hẹn kiểm tra thường quy nên được trì hoãn cho tới khi tình hình dịch trở về bình thường. Khi lệnh cách ly được dỡ bỏ người bệnh ĐTĐ phải tái khám lại ngay.

Trong thời gian chờ tái khám vẫn phải uống thuốc theo đơn, thực hiện chế độ ăn, luyện tập thể lực, cần liên lạc với bác sĩ điều trị để được tư vấn thêm về cách tự theo dõi bệnh và thực hiện đơn thuốc. Ngoài ra cần phải chuẩn bị chi tiết mọi thứ cần thiết trong thời gian thực hiện giãn cách: Ghi nhớ địa chỉ, số điện thoại liên lạc khi cần (của bệnh viện, hiệu thuốc, của bác sĩ, người thân, cửa hàng thực phẩm…).

Người mắc ĐTĐ, đặc biệt là những người chưa kiểm soát đường huyết tốt sẽ làm suy giảm hệ miễn dịch, do đó cần kiểm soát đường huyết tốt. Dinh dưỡng lành mạnh và vận động tích cực vừa sức giúp kiểm soát cân nặng cũng giúp người bệnh nâng cao sức đề kháng và phòng tránh dịch bệnh.

Dùng thuốc đầy đủ kết hợp chế độ dinh dưỡng lành mạnh và tập luyện vừa sức giúp ổn định đường huyết.

Tự thử đường máu thường xuyên hơn, nếu không kiểm tra được đường máu tại nhà, hãy chú ý đến các dấu hiệu đi tiểu nhiều hơn (đặc biệt là vào ban đêm), rất khát nước, đau đầu, mệt mỏi, thờ ơ, bủn rủn chân tay, vã mồ hôi, hoa mắt, chóng mặt. Nếu có các triệu chứng trên tăng lên hãy liên hệ với bác sĩ để được hướng dẫn xử trí.

Nếu có các triệu chứng giống như cúm (sốt, ho, khó thở), nên gọi hỗ trợ y tế và điều trị ngay lập tức.

Đảm bảo uống đủ nước, đặc biệt là người già phải uống đủ nước dù không thấy khát.

Chuẩn bị đủ các loại thuốc trị ĐTĐ, thuốc điều trị biến chứng, thực phẩm cần thiết cho chế độ ăn của người ĐTĐ, thậm chí cần dự phòng đủ trong trường hợp phải cách ly.

Nghiên cứu cho thấy ở nhà nhiều thường có xu hướng ăn nhiều hơn, ít vận động, vì vậy chỉ nên ăn đủ ngày 3 bữa chính, không ăn quá 3 bữa phụ, hạn chế tối đa nước uống có ga, nước uống đóng chai có đường. Có thể bổ sung dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất bằng cách ăn hoa quả vào các bữa phụ.

Chuẩn bị bánh ngọt, sữa, đường… để xử trí trong các trường hợp hạ đường huyết đột ngột.

Nếu người ĐTĐ sống một mình, phải có người thân biết rõ tình trạng bệnh để khi cần có thể hỗ trợ.

Dù ở tại nhà, hạn chế đi lại, người ĐTĐ vẫn phải hoạt động thể chất thường xuyên để kiểm soát tốt đường huyết như đi bộ, chạy tại chỗ…

Kiểm tra đường huyết hàng ngày theo hướng dẫn của bác sĩ. Với người ĐTĐ thai kỳ phải kiểm tra đường máu thường xuyên 4 lần/ngày vào các thời điểm đường máu lúc đói buổi sáng, đường máu sau ăn sáng, sau ăn trưa và sau ăn tối 2 tiếng đồng hồ. Hàng tuần phải liên hệ với bác sĩ sản khoa hoặc bác sĩ chuyên khoa ĐTĐ để được tư vấn. Nếu thấy đường máu tăng đột ngột phải thông báo cho bác sĩ ngay.

Nếu có lịch hẹn tái khám, hoặc phải mua thuốc mà đang có các triệu chứng ho, hắt hơi, sốt thì không nên đến ngay phòng khám, bệnh viện, nhà thuốc mà phải gọi điện đến bác sĩ điều trị hoặc bệnh viện nơi đăng ký khám chữa bệnh để được tư vấn.

Nếu đang điều trị biến chứng ĐTĐ như loét bàn chân, biến chứng tim mạch, suy thận mà không có triệu chứng COVID-19, vẫn nên tiếp tục điều trị và phải liên hệ hẹn trước nơi khám, điều trị. Duy trì thói quen kiểm tra và tự chăm sóc bàn chân hàng ngày.

Hằng ngày cần theo dõi thông tin chính thống về tình hình dịch bệnh, các ca nhiễm bệnh, các khu vực đã có người nhiễm bệnh để có biện pháp tránh tiếp xúc gần, nhằm phòng bệnh cho cả người bệnh và gia đình.