Cách các nhà máy áp ‘bong bóng lao động’ chống Covid-19

Xưởng chế tạo máy bay của Bombardier Aviation là một điển hình áp dụng thành công bong bóng lao động nhằm vừa duy trì hoạt động vừa giữ an toàn cho nhân viên.

Bombardier Aviation, công ty chế tạo máy bay có 22.000 nhân viên thuộc 7 nhà máy trên 4 bang của Canada và Mỹ, hồi tháng 4 được Liên đoàn các Phòng thương mại Quebec (FCCQ) bầu chọn là một trong những nhà chiến thắng của giải thưởng Mercure 2021 trong hạng mục Sức khỏe và An toàn.

Bombardier được trao giải vì những sáng tạo trong nỗ lực đảm bảo an toàn cho công nhân, nhân viên tại nhà máy của mình trước đại dịch Covid-19. Ngoài các giao thức làm việc tại nhà cho khối nhân viên văn phòng, công ty cũng áp dụng phương pháp giãn cách vật lý thông qua mô hình “bong bóng lao động” cho những nhân viên thiết yếu, nhờ thế hoạt động sản xuất vẫn tiếp tục được duy trì.

Mô hình “bong bóng lao động” của Bombardier đã được các nhà nghiên cứu tại Đại học Calgary lấy làm đề tài trong một bài phân tích được công bố trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Canada.

Bên trong một xưởng chế tạo máy bay của Bombardier Aviation. Ảnh: Bombardier.com.

Thời điểm Covid-19 bùng phát mạnh tại Canada năm ngoái, công ty có nhà máy đặt tại hai thành phố bị ảnh hưởng nặng nề nhất nước là Montreal và Toronto. Dù tuân thủ cẩn thận các khuyến nghị về sức khỏe cộng đồng lúc bấy giờ, Bombardier phát hiện ca nhiễm đầu tiên vào tháng 3/2020 tại một trong những nhà máy sản xuất máy bay của mình, nơi có 900 nhân viên làm việc. Điều này buộc mọi hoạt động phải ngừng lại ngay lập tức.

Nhà máy phải đóng cửa ba ngày để thực hiện khử khuẩn toàn bộ và truy vết những lao động có tiếp xúc với ca nhiễm.

Vì chế tạo máy bay là hoạt động kinh doanh có thời gian dài và cần đầu tư đáng kể để vận chuyển hàng tồn kho nên việc giảm thời gian chu kỳ sản xuất là rất quan trọng. Điều này thường được thực hiện bằng cách phân bổ nhiều lao động làm việc theo ca dày đặc, khiến đảm bảo khoảng cách trở thành một thách thức.

Hàng trăm nhân viên cùng ra vào một tòa nhà trong khoảng thời gian hẹp. Họ phải sử dụng thang máy, chia sẻ không gian phòng để đồ, dùng chung nhà vệ sinh và nhà ăn.

Quá trình làm việc bắt buộc các công nhân phải tiếp xúc gần, đặc biệt khi họ chế tạo nội thất máy bay hay lắp đặt những bộ phận quan trọng. Vậy nên, đảm bảo khoảng cách hai mét là điều bất khả thi. Mặt khác khả năng lưu thông không khí cũng không tối ưu. Đây là những điều kiện thuận lợi cho virus lây lan.

Theo các chuyên gia từ Đại học Calgary, mô hình “bong bóng”, với mấu chốt là phân lực lượng lao động thành các nhóm làm việc dựa trên nguyên tắc dự phòng và chức năng, có thể vừa đảm bảo an toàn cho nhân viên vừa giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động giữa đại dịch.

Tại Bombardier, khối văn phòng như kỹ sư, nhân viên tài chính, quản lý, lập trình, buộc phải làm việc từ xa. Chiến lược này cho phép chỉ những lao động liên quan trực tiếp tới công đoạn chế tạo và giao máy bay có mặt tại nhà máy.

Với những lao động trên, Bombardier phân họ làm việc theo ca kết hợp bổ sung một số quy tắc, tạo thành những “bong bóng” riêng biệt.

“Các bong bóng chức năng” có số lượng lao động được yêu cầu để hoàn thành công việc thấp nhất. “Bong bóng lao động” được thiết kế sao cho mọi hoạt động vẫn có thể tiếp diễn ngay cả nếu bất kỳ bong bóng nào bị loại khỏi lực lượng lao động. Các bong bóng nên tách biệt rõ ràng với nhau về không gian, thời gian nhằm ngăn chặn hiệu quả nguy cơ lây nhiễm. Khử khuẩn không gian làm việc chung sau mỗi ca làm việc là yêu cầu bắt buộc.

Bombardier cũng đảm bảo yếu tố cô lập bằng cách sắp xếp giờ ra vào của nhân viên để không có hai nhóm nào xuất hiện cùng lúc ở cùng một địa điểm, đồng thời giới hạn tiếp cận các khu vực chung như phòng thay đồ hay nhà ăn.

Tương tự, Bombardier cũng ra quy định mỗi nhóm công nhân không được phép di chuyển tự do giữa các phân khu khác nhau mà phải ở yên trong một khu vực nhất định nhằm giảm thiểu tương tác hơn nữa.

Đặc biệt, Bombardier tăng thời gian làm việc trong tuần của mỗi nhóm từ ca 8 tiếng lên ca 10 tiếng. Nhờ thế, năng suất lao động nhìn chung không bị ảnh hưởng. Ca cuối tuần vẫn giữ nguyên 12 tiếng vì nhóm này vốn đã nhỏ và được thiết lập từ trước.

Để bảo vệ nhân viên hơn nữa và giảm khả năng lây lan, cơ chế “bong bóng trong bong bóng” cũng được thiết lập. Giờ đây, nhân viên còn được phân làm việc theo từng máy bay và không tiếp xúc với nhóm phụ trách máy bay khác hay nhóm chức năng khác.

Dù đây là chìa khóa an toàn nhưng nó cũng đặt ra những thách thức đối với công tác tổ chức bởi nhân viên có các kỹ năng và chuyên môn khác nhau thường cần đến ở nhiều bộ phận, nhóm khác nhau.

Bên cạnh mô hình “bong bóng lao động”, việc kiểm tra triệu chứng hàng ngày cho công nhân cũng là cách tốt để giảm xác suất bùng phát dịch tại nơi làm việc. Ví dụ Sở Y tế Alberta yêu cầu tất cả nhân viên phải tự kiểm tra các biểu hiện và báo cáo trực tuyến trước khi đến cơ quan. Những nhân viên có các triệu chứng giống Covid-19 như ho, sốt, được cho ở nhà và đi xét nghiệm theo chỉ dẫn của cơ quan y tế công cộng địa phương.

Tại Malaysia, chính phủ nước này hồi tháng ba cũng ban hành sáng kiến “bong bóng lao động an toàn”. Theo Bộ trưởng Thương mại Quốc tế và Công nghiệp Malaysia Datuk Seri Mohamed Azmin Ali, mô hình này nhằm ngăn gián đoạn hoạt động và giảm thiểu ảnh hưởng tới năng suất lao động khi một nhà máy hay cơ sở sản xuất báo cáo ca dương tính Covid-19.

Những lao động tiếp xúc gần với các ca dương tính sẽ được đưa đến một khu nhà ở riêng tách biệt khỏi cộng đồng và những lao động khác cho đến khi họ có kết quả âm tính trở lại.

Ban quản lý công ty có trách nhiệm tạo các bong bóng tại nơi làm việc và nơi ở của công nhân, đồng thời đảm bảo rằng việc di chuyển của những công nhân tiếp xúc gần được an toàn và không gây ra bất kỳ tác động tiêu cực nào.

Một số điểm khác của sáng kiến bao gồm thành lập các Đội Sẵn sàng Phản ứng Khẩn cấp do công ty lập ra nhằm chuẩn bị và áp dụng chính xác quy trình xử lý ca nhiễm, cũng như kiểm tra, giám sát thường xuyên.

Công ty còn cần tiến hành khử khuẩn nhà máy liên tục, điều động phương tiện có sẵn để chuyển chở công nhân, người lao động. Bên cạnh đó, tiến hành sàng lọc có mục tiêu những lao động có liên quan trực tiếp tới khâu sản xuất, dịch vụ là một yêu cầu cần thiết khác.

Nếu “bong bóng lao động” được quản lý cẩn thận, một nhân viên dương tính Covid-19 có thể thông báo cho chủ lao động và cả các đồng nghiệp khác thuộc bong bóng của mình để tự cách ly. Chiến lược cách ly nhanh chóng này vừa giúp truy vết tiếp xúc dễ dàng hơn, vừa giới hạn phạm vi lây nhiễm chỉ bên trong một bong bóng, qua đó làm giảm nguy cơ bùng phát dịch, chuyên gia nhấn mạnh.