Các nước dọc sông Mekong đạt thỏa thuận chia sẻ dữ liệu vận hành đập
Theo phóng viên TTXVN tại Viêng Chăn, Ủy hội sông Mekong quốc tế (MRC) ngày 11/9 thông báo giới chức cấp cao của 6 quốc gia dọc sông Mekong đã tán thành những khuyến nghị về giai đoạn đầu tiên của Nghiên cứu chung giữa Ủy ban sông Mekong và Hợp tác Mekong-Lan Thương (MLC).
Điều này giúp mở đường cho việc chia sẻ thông tin tốt hơn về hoạt động của hồ chứa và xả nước trên dòng sông Mekong, cũng như các giải pháp thiết thực để giảm thiểu và thích ứng với các tác động.
Một đoạn sông Mekong. Ảnh: luxurycruisemekong.com
Thông báo cho biết thỏa thuận nói trên đã đạt được sau nhiều giờ thảo luận giữa Ủy ban liên hợp MRC và Nhóm công tác chung MLC về Hợp tác tài nguyên nước tại cuộc họp chung đầu tiên mang tính lịch sử diễn ra vào ngày 10/9 ở thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc.
Cuộc họp cũng thống nhất thành lập Nhóm chuyên gia chung để giám sát các nghiên cứu chung sâu hơn và triển khai Khảo sát chung Lan Thương-Mekong.
Video đang HOT
Trong quá trình khảo sát chung, MRC và MLC sẽ cùng nhau thực hiện các chuyến đi thực địa và khảo sát cần thiết tại các địa điểm quan trọng ở lưu vực thượng lưu sông Mekong, bao gồm các cam kết và quan sát liên quan về sinh kế của người dân và cộng đồng sinh sống dọc con sông này.
Phát biểu tại cuộc họp, Tiến sĩ Anoulak Kittikhoun – Giám đốc điều hành Ban Thư ký MRC – cho biết: “Đây là một tin tốt lành cho sông Mekong và người dân của chúng ta”.
Một trong những khuyến nghị chính trong giai đoạn ngắn hạn là MRC và MLC hợp tác chặt chẽ hơn để đảm bảo chia sẻ hiệu quả gần theo thời gian thực về mức trữ nước và dữ liệu vận hành thủy điện trên khắp lưu vực sông Lan Thương-Mekong, điều có thể giúp các cộng đồng dưới hạ nguồn chuẩn bị và thích ứng với những thay đổi.
Về lâu dài, Nghiên cứu chung khuyến nghị cả MRC và MLC nên cùng xây dựng các kế hoạch và chiến lược hành động, bao gồm chiến lược quản lý lũ lụt và hạn hán toàn diện, cũng như kế hoạch xây dựng năng lực, có thể đảm bảo quản lý tài nguyên nước phối hợp và thích ứng với các điều kiện thay đổi của sông.
Nghiên cứu chung về các mô hình thay đổi điều kiện thủy văn của lưu vực sông Lan Thương-Mekong và các chiến lược thích ứng đã được khởi động vào tháng 6/2022 tại Diễn đàn các bên liên quan khu vực MRC (RSF) lần thứ 12. Đây là nghiên cứu nhằm tìm hiểu chế độ dòng chảy đang thay đổi và đưa ra các khuyến nghị có thể tăng cường chia sẻ thông tin về hoạt động của hồ chứa trên toàn lưu vực sông Lan Thương-Mekong, cũng như tìm kiếm các chiến lược thích ứng thực tế.
Những phát hiện và khuyến nghị ban đầu của Nghiên cứu chung được đưa vào báo cáo giai đoạn đầu tiên và sẽ được chia sẻ tại RSF lần thứ 13 vào ngày 5/10 tới tại Luang Prabang, Lào. Các bên liên quan được mời cung cấp thông tin đầu vào và phản hồi về dữ liệu cần thiết sẽ được chia sẻ cùng các lĩnh vực trọng tâm cho giai đoạn thứ hai của nghiên cứu.
Làm rõ hướng dẫn về cách thiết kế các dự án thủy điện trên sông Mekong
Theo phóng viên TTXVN tại Viêng Chăn, với mục tiêu giảm thiểu tác động đến hệ sinh thái và cộng đồng dọc theo tuyến đường thủy lớn nhất Đông Nam Á, Ban liên hợp điều hành Ủy hội sông Mekong (MRC) ngày 4/10 đã thông qua một văn kiện quan trọng, trong đó làm rõ các hướng dẫn về cách thiết kế các dự án thủy điện trên sông Mekong.
Ban liên hợp điều hành Ủy hội sông Mekong (MRC) ngày 4/10 đã thông qua một văn kiện quan trọng, trong đó làm rõ các hướng dẫn về cách thiết kế các dự án thủy điện trên sông Mekong. Ảnh: WWF
Ngoài Hướng dẫn thiết kế sơ bộ các công trình thủy điện (PDG) nói trên, Ủy ban liên hợp MRC cũng nhất trí về Hướng dẫn đánh giá tác động môi trường xuyên biên giới (TbEIA) nhằm đo lường mức độ ảnh hưởng của một dự án đối với một nước láng giềng.
Thỏa thuận cho phép các quốc gia và nhà phát triển thử nghiệm và áp dụng TbEIA, với sự hỗ trợ kỹ thuật của MRC. TbEIA đánh giá mức độ ảnh hưởng của một đập thủy điện hoặc bất kỳ dự án cơ sở hạ tầng nước lớn nào, chẳng hạn như chuyển hướng thủy lợi hoặc công trình điều hướng, ảnh hưởng đến các vấn đề như dòng chảy, vận chuyển bùn cát, chất lượng nước và nghề cá, có thể tác động tiêu cực đến hệ sinh thái sông và các cộng đồng dễ bị tổn thương ở cấp độ xuyên quốc gia hoặc khu vực.
Đánh giá về điều này, Tiến sĩ Anoulak Kittikhoun - Giám đốc điều hành của Ban Thư ký MRC - cho biết 2 hướng dẫn đã chỉ ra chính xác những gì cần làm trong việc giảm thiểu tác động môi trường xuyên biên giới. Ông nêu rõ: "Đây là bước đột phá lịch sử trong hợp tác của MRC sau nhiều năm thảo luận. Các thành viên sẽ thấy hướng dẫn có lợi như thế nào, không chỉ đối với quốc gia của họ và cộng đồng địa phương, mà còn trong việc làm việc cùng với các nước láng giềng của họ".
TbEIA bắt đầu được đưa vào thảo luận từ năm 2004, khi thuật ngữ "Xuyên biên giới" được thêm vào để thừa nhận rằng không có vấn đề nào liên quan đến sông chỉ giới hạn ở biên giới của một quốc gia. Kể từ đó, TbEIA đã trở thành chủ đề của nhiều cuộc họp và tham vấn cấp khu vực và quốc gia.
Không chỉ TbEIA, Hướng dẫn thiết kế sơ bộ các công trình thủy điện cũng đã trải qua một quá trình dài đàm phán và làm rõ. PDG đầu tiên được phê duyệt vào năm 2009, phù hợp với cam kết ban đầu của mỗi nước đối với Hiệp định Mekong 1995.
Tuy nhiên, trong những năm qua, các bên liên quan đã xác định được những "khoảng trống" trong PDG cũng là những vấn đề xuyên quốc gia gồm thủy văn, thủy lực và các cộng đồng ven sông và sinh kế dựa vào sông, điều có ý nghĩa đối với hàng triệu gia đình đánh cá và nông dân phải dựa vào sông Mekong để kiếm sống hằng ngày.
Theo MRC, PDG 2022 là kết quả của 4 năm thảo luận, kết hợp các bài học kinh nghiệm của MRC trong thập kỷ qua, cũng như các thông lệ quốc tế tốt nhất về cách đạt được sự cân bằng phù hợp. Theo đó, đối với các dự án thủy điện hiện tại, PDG cập nhật có thể cung cấp hướng dẫn cho các hoạt động. Đối với các dự án sắp triển khai, nó có thể đưa ra hướng dẫn thiết kế tốt, cộng với các biện pháp giảm thiểu hiệu quả liên quan đến xây dựng và vận hành.
Đánh giá về PDG 2022, Tiến sĩ Kittikhoun cho biết: "PDG 2022 đang hướng chúng tôi đến những dự án vừa hiệu quả về mặt kinh tế vừa thân thiện với môi trường. Bảo vệ nhiều hơn các nguồn tài nguyên của con sông, đồng thời bảo vệ sinh kế của người dân".
Ủy ban liên hợp MRC họp 2 lần/năm để thảo luận về các vấn đề quản lý, tổ chức và hợp tác.
Mực nước sông Mekong đang tăng nhanh Theo phóng viên TTXVN tại Viêng Chăn, ngày 9/8, Ủy hội sông Mekong quốc tế cho biết mực nước sông Mekong đã dâng nhanh và dự đoán sẽ dâng nhanh hơn nữa trong 5 ngày tới. Theo cơ quan nói trên, mực nước dâng nhanh đặc biệt được ghi nhận từ các đoạn sông thuộc khu vực Chiang Khan tới Khong Chiam của...