Các nhà thờ Mỹ hơn nửa thế kỷ bao che nạn xâm hại trẻ em

Những cáo buộc linh mục xâm hại tình dục trẻ em tại 6 giáo phận thuộc bang Pennsylvania được các giám mục và cơ quan chức năng tại địa phương che giấu trong gần 7 thập niên.

Bồi thẩm đoàn bang Pennsylvania ngày 15/8 công bố bản báo cáo dài hơn 900 trang, kèm hàng trăm tư liệu tham khảo, về hơn 1.000 trường hợp linh mục xâm hại tình dục trẻ dưới vị thành niên.

Những mô tả trong hồ sơ điều tra khiến người dân Mỹ chấn động về mức độ nghiêm trọng của các vụ xâm hại. Dư luận phẫn nộ trước những nỗ lực che đậy tội ác hơn nửa thế kỷ qua của giới chức sắc Nhà thờ Công giáo.

Xâm hại và cưỡng hiếp trẻ em

Văn bản nội bộ của 6 giáo phận Công giáo bang Pennsylvania là Allentown, Erie, Greenburg, Harrisburg, Pittsburgh và Scranton ghi nhận hơn 300 linh mục từng bị tố cáo có hành vi xâm hại tình dục với hơn 1.000 nạn nhân. Một số trường hợp được ghi nhận từ năm 1947.

Nạn nhân và gia đình các nạn nhân không cầm được nước mắt khi tham dự buổi họp báo công bố báo cáo về vấn nạn xâm hại tình dục trẻ em ở 6 giáo phận Công giáo bang Pennsylvania. Ảnh: AP.

Nhiều linh mục tại các giáo phận trên bị cáo buộc đã xâm hại cả trẻ em trai và trẻ em gái, thiếu niên và trẻ chưa dậy thì, CNN dẫn lại ghi chép của bồi thẩm đoàn. Một số nạn nhân bị chuốc rượu say rồi bị sờ soạng hoặc cưỡng hiếp.

Tại giáo phận Greensburg, một linh mục quan hệ với thiếu nữ 17 tuổi, làm cô gái này có thai. Người này giả chữ ký của một cha cố để làm giấy kết hôn, rồi ly dị nạn nhân vài tháng sau đó. Một linh mục khác bị cáo buộc thường xuyên gạ gẫm học sinh cấp 2 quan hệ tình dục.

Một linh mục ở Harrisburg từng bị tố cáo cưỡng hiếp một bé gái 7 tuổi ngay tại bệnh viện sau khi đứa trẻ được phẫu thuật cắt amidan. Trong khi đó, ở giáo phận Scranton, cảnh sát từng bắt giam một linh mục về tội danh xâm hại tình dục trẻ em. Các bác sĩ sau đó phát hiện người này đã nhiễm HIV nhiều năm trước khi bị bắt giữ.

“Nhiều người luôn ngỡ rằng các câu chuyện kinh hoàng đó xảy ra ở một nơi rất xa. Giờ đây, chúng ta đã biết được sự thật: Nó xảy ra ở khắp mọi nơi”, bồi thẩm đoàn bang cho biết.

“Các linh mục này đã hiếp dâm nhiều cô bé, cậu bé. Cấp trên của họ không những không làm gì mà còn giấu nhẹm vụ việc trong nhiều thập kỷ. Các Đức ông (tước vị do Giáo hoàng ban tặng cho một số linh mục có công trạng), hồng y, tổng giám mục, giám mục và giám mục phụ tá thường được bảo vệ khỏi luật pháp. Một số người còn được thăng chức”, báo cáo tiết lộ.

Cuộc điều tra quy mô lớn nhất lịch sử

Các giáo phận được nêu trong báo cáo chịu trách nhiệm quản lý gần 1,7 triệu tín đồ Công giáo. Đây là cuộc điều tra quy mô lớn nhất từ trước đến nay từng được thực hiện ở chính quyền cấp bang.

“Đây là báo cáo công phu và toàn diện nhất từ trước đến nay về vấn nạn xâm hại tình dục trẻ em trong các Nhà thời Công giáo tại Mỹ”, Tổng chưởng lý bang Pennsylvania Josh Shapiro khẳng định.

Tổ chức nghiên cứu Bishop Accountability cho biết đã có 9 cuộc điều tra về nạn xâm hại tình dục tại các giáo phận hoặc tổng giáo phận ở Mỹ. Người đại diện Terry McKiernan đánh giá cuộc điều tra tại Pennsylvania sẽ tạo áp lực buộc công tố viên những nơi mở rộng điều tra về vấn nạn này.

Tổng chưởng lý Josh Shapiro phát biểu tại cuộc họp báo hôm 14/8. Ảnh: AP.

Trong vòng 24 tiếng sau khi báo cáo được công bố, văn phòng tổng chưởng lý đã tiếp nhận thêm 150 cuộc gọi trên đường dây nóng dành cho các nạn nhân từng bị xâm hại tình dục bởi người làm việc trong nhà thờ.

Ông Shapiro cho biết cuộc điều tra vẫn chưa dừng lại. Các thành viên trong bồi thẩm đoàn bang Pennsylvania cũng cho rằng “cuốn sách” về bê bối xâm hại tình dục trong Nhà thờ Công giáo chưa thể khép lại nếu tình trạng trên chưa chấm dứt.

Theo AP, bản báo cáo còn tố Hồng y Donald Wuerl, người đứng đầu Tổng giáo phận Washington hiện nay, từng bao che cho các linh mục xâm hại tình dục trẻ em trong thời gian ông làm giám mục tại Pittsburg (1988-2006). Wuerl đã phủ nhận các cáo buộc nhắm vào ông.

Văn phòng của ông Shapiro đang tìm cách thuyết phục tòa án tối cao cho công khai danh tính toàn bộ những linh mục có liên quan. Nhiều nhân vật trong báo cáo năm 2017 đệ đơn yêu cầu giữ bí mật danh tính, tranh cãi rằng báo cáo điều tra diễn giải tư liệu gây hiểu sai sự thật.

Hơn nửa thế kỷ bao che tội ác

Ủy ban điều tra đã tiếp xúc với hàng chục nhân chứng và nghiên cứu hơn 500.000 trang tài liệu nội bộ của các giáo phận trước khi hoàn tất bản báo cáo.

Cơ quan công tố kết luận có sự kế thừa giữa các đời giám mục và lãnh đạo giáo phận nhằm bảo vệ Nhà thờ Công giáo khỏi tai tiếng và hậu quả tài chính từ các bê bối xâm hại tình dục. Những chức sắc này không trình báo cơ quan chức năng về các vụ án, thay vào đó sử dụng một cách có hệ thống các công cụ pháp lý buộc nạn nhân phải giữ bí mật.

Linh mục “sa ngã” được đưa đến các “cơ sở điều trị” và luân chuyển đến những giáo phận khác. “Hàng trăm linh mục từng bị cáo buộc xâm hại tình dục trẻ em đã được trở lại nhà thờ để tiếp tục làm việc”, báo cáo cho biết.

Cựu linh mục James Faluszczak đến dự buổi công bố báo cáo điều tra hôm 15/8. Ông cho biết khi còn trẻ đã bị một linh mục khác quấy rối tình dục. Ảnh: AP.

Một trường hợp ở giáo phận Allentown thậm chí từng được viết thư giới thiệu làm việc ở khu giải trí dành cho thiếu nhi Disney World. Người này bị tố cáo quấy rối và xâm hại tình dục nhiều trẻ em nam tại giáo phận.

Những hành động bao che tội ác còn vượt ngoài ranh giới nhà thờ. Theo báo cáo của bồi thẩm đoàn, nhiều cảnh sát và công tố viên đã làm ngơ trước các cáo buộc linh mục xâm hại tình dục trẻ em. Một cựu công tố viên tại hạt Beaver từng can thiệp, cản trở điều tra để đối lấy ủng hộ chính trị từ giáo phận Pittsburg. Người này đã bị sa thải vào ngày 15/8 sau khi bản báo cáo được công bố.

Nhà thờ Công giáo Mỹ giữa sóng gió

Báo cáo của bang Pennsylvania được công bố giữa lúc bê bối xâm hại tình dục trẻ em lan đến các cấp cao nhất của Nhà thờ Công giáo tại Mỹ.

Tháng trước, Đức Giáo hoàng Francis tước hết mọi chức vụ của Hồng y Theodore McCarrick, 88 tuổi, sau khi ông này bị cáo buộc xâm hại tình dục nhiều bé trai và quan hệ tình dục với học viên tại một số chủng viện.

“Báo cáo của bồi thẩm đoàn Pennsylvania một lần nữa cho chúng ta thấy nỗi đau của những nạn nhân bị xâm hại tình dục bởi các thành viên trong cộng đồng linh mục, đồng thời làm sáng tỏ những người đã bao che các thủ phạm và để cho tội ác tiếp diễn trong nhiều thập niên”, Hồng y Daniel DiNardo, chủ tịch Hội đồng Giám mục Công giáo Mỹ, cho biết.

“Chúng tôi vô cùng xấu hổ và rất đau lòng trước những tội lỗi và sự dung dưỡng này trong cộng đồng linh mục và giám mục Công giáo”, ông cho biết.

Tổng giám mục Washington Hồng y Donald Wuerl bị cáo buộc bao che cho nhiều linh mục xâm hại tình dục trẻ em. Ảnh: AP.

Tuy nhiên, vị chức sắc của Nhà thờ Công giáo Mỹ chỉ ra rằng đa số các cáo buộc xâm hại tình dục được ghi nhận trước năm 2002, thời điểm các cơ quan giám mục bắt đầu tiến hành hàng loạt thay đổi về quản lý linh mục và ngăn chặn tình trạng xâm hại tình dục trẻ em.

Theo CNN, các giám mục tại Boston và Nebraska đang chủ động điều tra những cáo buộc về xâm hại tình dục ở nhiều chủng viện Công giáo.

Khoảng 2 tuần trước khi báo cáo của bang Pennsylvania được công bố, lãnh đạo giáo phận Harrisburg đã chủ động công bố danh sách 71 linh mục, chấp sự và tu sĩ từng bị cáo buộc có các hành động sai trái. Giám mục Ronald Gainer cũng công khai xin lỗi cộng đồng giáo dân địa phương về “di sản đau buồn” kéo dài gần 7 thập niên qua.

Ngày 15/5, một nhóm nữ phóng viên Nhật đã tổ chức họp báo thành lập mạng lưới đấu tranh chống xâm hại tình dục trong giới truyền thông sau vụ bê bối của thứ trưởng Tài chính.

Thanh Danh

Theo Zing