Các nhà khoa học Mexico cảnh báo nguy cơ đại tuyệt chủng cận kề
Một công trình nghiên cứu của các nhà khoa học Mexico chứng minh rằng Trái đất đã chính thức bước vào giai đoạn đầu của cuộc đại tuyệt chủng lần thứ 6, đồng thời cảnh báo nếu nhân loại không khẩn trương ngăn chặn tình trạng khủng hoảng đa dạng sinh học do ô nhiễm môi trường và biến đối khí hậu, sự tồn tại của loài người có thể sẽ chấm dứt trong vòng 200 năm tới.
Cá voi mẹ và cá voi con ở Bắc Đại Tây Dương. Ảnh: AP
Theo phóng viên TTXVN tại Mexico, công trình nghiên cứu mang tên “Sự biến mất của sự sống” do hai nhà sinh thái học Gerardo Ceballos và Rodolfo Dirzo thực hiện chỉ rõ số lượng loài động vật có xương sống bị tuyệt chủng trong 100 năm vừa qua cao gấp 1.000 lần so với 1 triệu năm qua. Đây cũng là công trình vừa nhận giải thưởng danh giá “Tri thức nơi tuyến đầu” của Tây Ban Nha dành cho những nhà khoa học có những đóng góp to lớn cho sự phát triển của nhân loại.
Phát biểu tại lễ nhận giải vừa diễn ra tại thành phố Bilbao, Tây Ban Nha, ông Gerardo Ceballos – đồng tác giả, nêu rõ trong 1 thế kỷ qua, hàng trăm nghìn loài động vật đã biến mất do hoạt động của con người, trong khi hàng triệu loài khác đang cận kề nguy hiểm từ các vấn đề liên quan đến môi trường như tăng dân số, biến đổi khí hậu, hủy hoại không gian sống, đánh bắt thủy sản quá mức…
Bên cạnh đó, theo ông Ceballos, đồng thời là giáo sư Đại học Tự trị Quốc gia Mexico (UNAM), sự biến mất của nhiều loài động vật cũng sẽ kéo theo sự tuyệt chủng tương ứng ở thực vật do mối quan hệ hữu cơ và phụ thuộc lẫn nhau giữa động – thực vật trong tự nhiên.
Video đang HOT
Trong khi đó, ông Rodolfo Dirzo, đồng tác giả của công trình, nhấn mạnh rằng tương lai của loài người sẽ phụ thuộc phần lớn vào phương thức mà con người áp dụng để giải quyết hài hòa giữa việc bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển kinh tế – xã hội, qua đó duy trì sự phát triển bền vững và lâu dài.
Theo ban tổ chức giải thưởng, “Sự biến mất của sự sống” là công trình nghiên cứu đầu tiên đánh giá nguy cơ tuyệt chủng của từng loài, đồng thời xem xét nguy cơ này đối với toàn bộ các chi thuộc loài đó. Đây cũng như là công trình khoa học đầu tiên đánh giá tốc độ tuyệt chủng ở cấp độ cao hơn loài.
Trái Đất đã trải qua 5 sự kiện tuyệt chủng hàng loạt trong suốt lịch sử 4,5 tỷ năm. Đầu tiên là sự kiện tuyệt chủng Ordovic-Silur vào khoảng 444 triệu năm trước, trong khi đó, sự kiện gần nhất và cũng là nổi tiếng nhất xảy ra cách đây 66 triệu năm khi tiểu hành tinh Chicxulub, rộng khoảng 12km, đâm vào Trái Đất ở vùng biển ngoài khơi bán đảo Yucatán của Mexico ngày nay với vận tốc ước tính 70.000 km/h.
Sự kiện này không chỉ quét sạch loài khủng long, mà còn để lại một miệng núi lửa rộng hơn 190km cũng như gây ra một trận sóng thần khổng lồ và đốt cháy mọi cánh rừng trên bất kỳ vùng đất nào trong bán kính 1.500km sau vụ va chạm.
Ngoài ra, bụi và các mảnh rác phun ra bầu khí quyển cũng dẫn đến sự nguội lạnh toàn cầu và khiến các hệ sinh thái gần như sụp đổ ngay lập tức. Thảm kịch đã dẫn đến việc xoá sổ khoảng 76% số loài sinh vật trên thế giới.
Nghiên cứu đề xuất thêm cấp độ 6 cho bão
Các nhà khoa học đề xuất thêm mức thang mới trong phân loại bão bởi nguy cơ xảy ra các siêu bão ngày càng lớn bắt nguồn từ khủng hoảng khí hậu.
Tàu thuyền về bờ tránh bão Hilary tại Acapulco, bang Guerrero, Mexico, ngày 16/8/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo một nghiên cứu mới, các cơn bão đang ngày càng mạnh hơn nên việc phân loại chúng nên được mở rộng để bao gồm cơn bão "cấp 6" từ mức hiện hành gồm cấp 1 đến cấp 5.
Tờ Guardian (Anh) còn dẫn lời các nhà nghiên cứu cho biết, trong thập niên qua, có 5 cơn bão có thể xếp vào cấp độ mới này, bao gồm tất cả cơn bão có sức gió duy trì từ 309km/h trở lên. Nghiên cứu cho thấy những cơn bão lớn như vậy ngày càng có nhiều khả năng xảy ra do sự nóng lên toàn cầu, của đại dương và bầu khí quyển.
Nhà khoa học Michael Wehner tại Phòng thí nghiệm quốc gia Lawrence Berkeley ở Mỹ, cho biết tốc độ 309km/h có lẽ còn nhanh hơn hầu hết các siêu xe Ferrari. Ông và một nhà nghiên cứu khác là James Kossin tại Đại học Wisconsin-Madison đã đề xuất về phân loại bão "cấp 6" mới. Nghiên cứu của họ đã xuất hiện trong báo cáo của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ.
Thang đo bão phổ biến hiện nay có tên Saffir-Simpson, được phát triển vào đầu những năm 1970 bởi kỹ sư Herbert Saffir và nhà khí tượng học Robert Simpson, người từng giữ chức giám đốc Trung tâm Bão Quốc gia Mỹ.
Saffir-Simpson phân loại các cơn bão có tốc độ gió tối đa duy trì từ 119km/h trở lên là bão cấp 1. Cấp 3 trở lên bao gồm các cơn bão lớn có nguy cơ gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản và tính mạng. Mạnh nhất là cấp 5, bao gồm tất cả các cơn bão có tốc độ 252km/h trở lên.
Các cơn bão cấp 5 đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng trong những năm gần đây. Ví dụ như bão Katrina ở New Orleans (Mỹ) năm 2005 và bão Maria tại Puerto Rico năm 2017. Nhưng nghiên cứu mới cho rằng hiện nay đã xuất hiện loại bão thậm chí còn cực đoan hơn đòi hỏi phải có xếp loại riêng. Chúng bao gồm bão Haiyan khiến hơn 6.000 người thiệt mạng ở Philippines năm 2013 và bão Patricia đạt tốc độ tối đa 346km/h khi hình thành gần Mexico năm 2015.
Khủng hoảng khí hậu không làm tăng tổng số cơn bão nhưng các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng cường độ của các cơn bão lớn đã tăng lên đáng kể trong suốt 4 thập niên qua. Một đại dương siêu nóng đang cung cấp thêm năng lượng để "thêm dầu vào lửa" cho các cơn bão, kèm theo đó là bầu không khí ấm hơn, đầy hơi ẩm.
Trong thời gian qua, nhiều thang đo hiện tượng thời tiết cực đoan đã được điều chỉnh để thích ứng với thay đổi nhanh chóng của thời kỳ hiện đại. Cục khí tượng học Australia đã thêm màu mới là màu tím vào bản đồ thời tiết cho tình trạng nắng nóng dữ dội. Vào tháng 1, chương trình Theo dõi rạn san hô của chính phủ Mỹ đã bổ sung ba loại cảnh báo mới để ghi nhận tình trạng căng thẳng nhiệt ngày càng tăng mà san hô phải gánh chịu.
Tuy nhiên, không có dấu hiệu nào cho thấy sẽ sớm có phân loại bão cấp 6 chính thức. Trung tâm Bão Quốc gia Mỹ đã không phản hồi đề nghị bình luận từ báo chí về nghiên cứu mới này.
Công viên động vật hoang dã Pairi Daiza bảo vệ đa dạng sinh học Pairi Daiza là công viên động vật hoang dã rộng 75 ha, nằm cách thủ đô Brussels hơn 50 km. Đây là nơi nuôi dưỡng và bảo vệ hơn 7.000 loài bò sát, động vật có vú, các loài chim và cá. Kể từ khi thành lập vào năm 1994, Pairi Daiza cam kết bảo vệ đa dạng sinh học và tái sinh...