Các nhà khoa học Anh phát hiện sốc về sự xuất hiện của Covid-19 ở Trung Quốc
Các nhà khoa học giới hạn nguồn gốc bùng phát của đại dịch Covid-19 trong khoảng thời gian từ tháng 9-12/2019, có thể khởi đầu xa hơn về phía nam Trung Quốc chứ không phải Vũ Hán.
Vũ Hán dù là nơi bùng phát dịch trên diện rộng đầu tiên trên thế giới nhưng có khả năng không phải là địa điểm bắt đầu đại dịch. Ảnh: AFP.
Đợt bùng phát lây nhiễm trên người đầu tiên của virus corona chủng mới (SARS-CoV-2 Covid-19) có thể đã xảy ra ở phía nam Trung Quốc chứ không phải thành phố Vũ Hán, thuộc tỉnh Hồ Bắc ở miền Trung nước này, theo nhóm nghiên cứu quốc tế do Đại học Cambridge (Anh) dẫn đầu.
Các nhà khoa học đã điều tra nguồn gốc của virus, phân tích các mẫu virus trên khắp thế giới và tính toán mốc thời gian đại dịch Covid-19 bắt đầu. Họ xác định đợt bùng phát đầu tiên có thể đã xảy ra vào một thời điểm giữa ngày 13/9 và ngày 7/12/2019.
Đi tìm cột mốc số 0
“Virus có thể đã đột biến và đạt đến biến thể cuối cùng để truyền nhiễm hiệu quả trên người trước đó vài tháng. Tuy nhiên, nó ở yên trong cơ thể một con dơi, một loài vật nào đó hoặc thậm chí là một người nào đó trong vài tháng trước khi bắt đầu nhảy sang những cá thể khác”, Peter Foster, chuyên gia nghiên cứu di truyền Đại học Cambridge, ngày 16/4 nhận định.
“Sau đó, virus bắt đầu truyền nhiễm và lây lan từ người sang người khoảng từ 13/9 đến 7/12, tạo ra một mạng lưới mà chúng tôi trình bày trong tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS)”, ông cho biết.
Nhóm chuyên gia đã phân tích các mẫu virus bằng một mạng lưới phát sinh chủng loài (cây phả hệ loài). Họ thông qua thuật toán di truyền học và nghiên cứu đột biến gen để lập bản đồ sự phát sinh của chủng virus trên toàn cầu, theo South China Morning Post.
Video đang HOT
Cũng dựa vào phương pháp nghiên cứu đường phát tán của virus dựa trên hiện tượng đột biến, các nhà khoa học đang tìm cách ước tính vị trí xuất hiện “bệnh nhân số 0″ của đại dịch toàn cầu. Nhóm hy vọng sẽ nhận được sự hỗ trợ từ các đồng nghiệp Trung Quốc.
Những dấu vết duy truyền đầu tiên hướng nhóm tập trung đến khu vực phía nam Vũ Hán.
“Nếu tôi buộc phải trả lời lúc này, tôi sẽ nói đợt lây nhiễm gốc có khả năng bắt đầu ở miền Nam Trung Quốc cao hơn Vũ Hán. Nhưng để chứng minh điều này, chúng ta cần phân tích thêm nhiều mẫu dơi, các loài vật khác có tiềm năng là vật chủ, và mẫu xét nghiệm được các bệnh viện Trung Quốc lưu giữ từ tháng 9-12″, Foster cho biết.
Virus ở Trung Quốc lại “trẻ” hơn virus ở Mỹ
Nhóm nghiên cứu của Cambridge thu hút sự quan tâm quốc tế với bài viết khoa học về lịch sử tiến hóa của chủng virus SARS-CoV-2 đăng trên PNAS vào tháng 4.
Trung tâm triển lãm thành phố Vũ Hán được chuyển đổi thành bệnh viện dã chiến để tăng năng lực tiếp nhận bệnh nhân Covid-19. Ảnh: Reuters.
Các nhà khoa học phát hiện phần lớn chủng nòi (strain) virus ở Australia và Mỹ về mặt di truyền có quan hệ gần hơn với virus corona được tìm thấy trên loài dơi. Chủng đang lây nhiễm ở Đông Á có quan hệ xa hơn với virus corona trên dơi. Trong khi đó, phần lớn biến chủng ở châu Âu lại là “hậu duệ” của chủng lây lan rộng khắp Đông Á.
Foster cho rằng chủng SARS-CoV-2 đầu tiên có thể đã khởi phát ở Trung Quốc nhưng có khả năng thích nghi tốt hơn với đặc điểm dân cư và môi trường tại Mỹ. Vì vậy, biến chủng virus ở Mỹ “già hơn” và gần với phiên bản gốc trên loài dơi hơn chủng lây lan mạnh ở khu vực Đông Á.
Tuy nhiên, bài viết cho biết nhóm nghiên cứu chỉ mới phân tích được 160 chủng SARS-CoV-2 được thu thập từ cuối tháng 12/2019. Lượng mẫu hạn chế khiến các nhà khoa học khó xác định được chính xác thời điểm và địa điểm bùng phát xảy ra lần đầu tiên.
Trong nghiên cứu mới nhất, còn đang chờ phản biện, Foster và các cộng sự từ nhiều viện nghiên cứu khác nhau, trong đó có Viện Pháp y Di truyền học ở Đức, đã mở rộng cơ sở dữ liệu. Họ đưa vào nghiên cứu thêm 1.001 mẫu gen được giải trình tự ở chất lượng cao của SARS-CoV-2 được các nhà khoa học trên toàn cầu công bố thời gian qua.
Càng nhiều mẫu nghiên cứu, nhóm càng xác định chính xác hơn thời gian và địa điểm đại dịch bắt đầu. Thông qua phương pháp “đếm” đột biến, các nhà khoa học tiến gần hơn đến mục tiêu xác định thời điểm “bệnh nhân số 0″ nhiễm mầm bệnh có họ hàng gần nhất với virus corona trên loài dơi.
Tuy nhiên, theo Su Bing, nhà nguyên cứu di truyền học tại Viện Động vật học Côn Minh, tỉnh Vân Nam, phương pháp mạng lưới phát sinh chủng loài có một số hạn chế khi áp dụng để vẽ lại con đường lây lan của dịch bệnh.
Ông lập luận đại dịch Covid-19 là đợt bùng phát lây nhiễm chưa từng có tiề.n lệ nên virus SARS-CoV-2 có thể đã trải qua nhiều biến đổi với mô hình nằm ngoài khả năng dự đoán.
“Không thể hoàn toàn chính xác. Sẽ luôn có dung sai. Nghiên cứu này có thể mở ra nhiều manh mối quan trọng cho các điều tra trong tương lai, nhưng cần nhìn nhận những kết luận đó một cách cẩn thận”, ông đán.h giá.
Covid-19 hạ nhiệt ở châu Âu
Đức ghi nhận thêm 3.677 người nhiễm nCoV, mức tăng thấp nhất trong 4 ngày qua trong khi Covid-19 ở Italy, Pháp, Tây Ban Nha cũng có xu hướng giảm.
Viện Robert Koch (RKI), cơ quan phụ trách kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Đức, hôm nay thông báo ghi nhận 95.391 trường hợp dương tính với nCoV. Thống kê cho thấy số ca nhiễm mới tại Đức hôm nay thấp hơn 2.259 trường hợp so với một ngày trước đó, đán.h dấu ngày giảm thứ 4 liên tiếp.
Có thêm 92 người chế.t trong 24 giờ qua, nâng tổng số ca t.ử von.g vì Covid-19 tại Đức lên 1.434.
Người dân trên đường phố Berlin hôm 5/4. Ảnh: AFP.
Số ca nhiễm nCoV mới và ca t.ử von.g cũng đang giảm tại Italy, Tây Ban Nha và Pháp cuối tuần vừa rồi, mang lại hy vọng đại dịch sắp đạt đỉnh và có thể chững lại, dù vẫn có hàng trăm người chế.t hàng ngày.
Italy ngày 6/4 ghi nhận 525 ca t.ử von.g, giảm nhẹ so với hôm trước và đán.h dấu mức tăng thấp nhất trong hơn hai tuần, nâng số ca t.ử von.g lên 15.887. Giới chức Italy cho biết số ca nhiễm mới và số người chế.t trong những ngày gần đây cho thấy dịch đã đạt đỉnh và con số có thể giảm, song chỉ khi các biện pháp phong tỏa được thực thi.
Tây Ban Nhaghi nhận thêm 5.478 ca nhiễm và 694 người chế.t, nâng tổng số ca nhiễm và t.ử von.g lên lần lượt là 131.646 và 12.641. Một số chuyên gia dự đoán Covid-19 tại Tây Ban Nha đang bước vào giai đoạn chững lại, nhưng Thủ tướng Pedro Sanchez quyết định kéo dài "lệnh báo động toàn quốc" đến nửa đêm 25/4 để ngăn nCoV, bất chấp những thiệt hại lớn về kinh tế.
Pháp báo cáo 357 người chế.t trong bệnh viện trong ngày 5/4, thấp hơn mức 441 trước đó 24 giờ. Bộ Y tế Pháp đã gửi lời cảm ơn người dân thực thi các biện pháp phong tỏa nhằm ngăn Covid-19 lây lan.
Covid-19 khởi phát từ Vũ Hán vào tháng 12/2019, đã xuất hiện tại hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ với gần 1,3 triệu ca nhiễm nCoV, hơn 69.000 người chế.t và hơn 265.000 người đã hồi phục.
Vũ Anh
Nghiên cứu của Mỹ, Anh có thể "giải oan" nguồn gốc COVID-19 ở Vũ Hán Virus nguồn gốc COVID-19 có thể đã lây từ động vật sang người từ lâu trước khi ca mắc đầu tiên được phát hiện ở Vũ Hán. Các nhà nghiên cứu Mỹ, Anh, Australia cho rằng COVID-19 có thể không phải từ Vũ Hán. Ảnh: AP Tờ SCMP cho biết, theo nghiên cứu của một số "thợ săn virus" hàng đầu thế giới,...