Cà chua ăn sống hay nấu chín tốt hơn?

Theo dõi VGT trên

Cà chua là thực phẩm phổ biến có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe từ bổ mắt tới phòng ngừa ung thư, mỡ máu, ngăn chặn biến cố tim mạch, tăng sức đề kháng.

Các thành viên trong gia đình tôi đều thích ăn cà chua. Tôi dùng cà chua làm canh, nước ép, salad. Khi có người ốm, mẹ tôi thường nấu chín cà chua, nghiền nát, lọc lấy nước uống. Xin chuyên gia tư vấn sử dụng cà chua sống hay chín sẽ tốt hơn? Xin cảm ơn. (Vũ Minh Hằng – Thanh Xuân, Hà Nội)

Lương y Bùi Đắc Sáng – Hội Đông Y Hà Nội trả lời:

Cà chua có nhiều loại khác nhau tùy theo mỗi nơi trồng. Ví dụ cây cà kiu (cà chua ta) có lá mỏng, quả hình cầu bé, chua hơn. Loại quả to gọi là cà chua tây có nguồn gốc ở Nam Mỹ, nay được trồng phổ biến khắp nước ta để lấy quả ăn, nấu canh giấm, làm mứt, tương ớt, xốt cà chua…

Cà chua là loại thực phẩm hằng ngày nhưng nhiều người không biết rõ tác dụng như thế nào. Loại quả này chứa nhiều lycopene là chất chống oxy hóa rất tốt với sức khỏe. Một số nghiên cứu cho thấy chất này hỗ trợ ngăn ngừa bệnh lý tim mạch, mỡ máu; có khả năng dự phòng ung thư.

Bảng so sánh dinh dưỡng của cà chua và các thực phẩm khác (100g):

Cà chua ăn sống hay nấu chín tốt hơn? - Hình 1

Trong 100g cà chua chứa 20% lượng vitamin A cần cho mỗi ngày; vitamin C (20-25%) tăng cường miễn dịch. Vì vậy, khi bạn ốm, mệt mỏi, bổ sung cà chua sẽ tăng cường đề kháng. Cà chua còn giàu vitamin K tốt cho thành mạch, có khả năng chống đông máu. Cà chua có kali tăng đào thải muối, tốt cho người bị tăng huyết áp.

Video đang HOT

Theo Đông y, cà chua có tính chua, ngọt, nhạt, mát, có tác dụng bổ huyết, sinh tân dịch, giúp tiêu hóa, điều hòa bài tiết.

Cà chua có thể ép nước dành cho trường hợp suy nhược cơ thể, ăn không ngon miệng, nhiễm độc mạn tính, bị sung huyết, máu đặc dính (mỡ máu), xơ cứng tiểu động mạch, đau khớp, thống phong, urê huyết cao, sỏi niệu đạo, sỏi mật, táo bón, viêm ruột.

Cà chua ăn sống hay nấu chín tốt hơn? - Hình 2

Cà chua có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Ảnh: Freepik.

Cà chua có hai cách sử dụng là nấu chín hoặc ăn sống. Cà chua chứa lycopene khi nấu chín sẽ giúp tăng hấp thụ hơn khi ăn sống. Cà chua cũng có axit oxalic, nếu ăn nhiều dễ gây sỏi thận nhưng nấu chín, axit này có thể bay hơi.

Một số nghiên cứu cho rằng cà chua nấu chín tốt hơn ăn sống. Tuy nhiên, theo tôi, bạn chọn nấu chín hay ăn sống tùy vào món ăn. Ví dụ, khi làm salad, nước ép, bạn có thể ăn sống cà chua như trái cây thông thường. Cà chua cũng có thể nấu chín khi làm các món xốt, hấp, nước canh.

Lưu ý, người đang dùng thuốc chống đông hạn chế ăn cà chua. Người đau dạ dày, tá tràng cẩn trọng vì cà chua vẫn chứa axit gây kích ứng niêm mạc dạ dày. Không nên dùng cà chua chưa chín vì chứa chất kiềm, ăn xong thấy vị chát ở miệng, ăn nhiều dễ bị trúng độc.

Trời chuyển lạnh, người có thói quen này cần đặc biệt cảnh giác

Trong những ngày đông giá rét, những người có thói quen tắm đêm cũng gia tăng nguy cơ các biến cố tim mạch hoặc đột quỵ, do sự thay đổi nhiệt độ đột ngột khi tắm, hoặc nhà tắm không kín gió...

Những ngày này Hà Nội và các tỉnh miền Bắc chìm trong không khí lạnh, nhiệt độ xuống thấp, có nơi nhiệt độ xuống dưới 10 độ. Đây cũng là thời điểm nhiều người phải nhập viện vì các bệnh lý tim mạch.

Thống kê tại Bệnh viện Tim Hà Nội, thời điểm rét đậm ở mùa đông năm trước, bệnh viện đã phải tiếp nhận hàng trăm bệnh nhân nhập viện vì các bệnh lý tim mạch, trong đó chủ yếu là người cao tuổi và những người có tiền sử bệnh tim mạch.

TS Vũ Quỳnh Nga - Phó Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội cho biết, thời tiết lạnh huyết áp thường tăng cao so với thời tiết trong năm khoảng 5mmHg, sự duy trì liên tục mức tăng huyết áp này sẽ làm tăng 21% các biến chứng về tim mạch.

Thời tiết xuống thấp các Catecholamin trong máu dẫn đến co mạch ngoại biên, làm tăng lượng máu trở về tim và tăng huyết áp.

"Đa số người dân không biết hoặc chưa kiểm soát tốt huyết áp của mình, theo thống kê thì chỉ có khoảng 1/3 trong số bệnh nhân tăng huyết áp được điều trị và trong số những người được điều trị chỉ có 1/3 kiểm soát được huyết áp bằng thuốc", TS. BS Vũ Quỳnh Nga cho hay.

Ngoài ra, khi thời tiết chuyển sang giá lạnh đột ngột, các mạch máu trong cơ thể bị co thắt lại, huyết áp tăng lên, ngoài ra mức huyết áp có thể tăng vọt khi đột ngột ra ngoài trời lạnh hoặc khi đi tắm rửa,....

Nếu huyết áp tối đa quá 180 mmHg là điều rất đáng lo ngại. Nhiều người có tiền sử tăng huyết áp lúc đó huyết áp sẽ tăng mạnh đến 200mmHg, nếu không phát hiện và dùng thuốc kịp thời có thể gây vỡ mạch máu não và tử vong.

Giải thích thêm với phóng viên, BS Đinh Thế Tiến, Bệnh viện đa khoa Đức Giang cho biết, mùa lạnh huyết áp có xu hướng tăng cao hơn một chút so với bình thường, và để duy trì huyết áp này cơ thể sẽ tăng tiết các chất nội mô có tác dụng co mạch ngoại biên, tăng lượng máu về tim, vì vậy có nguy cơ gia tăng các bệnh lý tim mạch ở những người có sẵn các vấn đề về tim mạch.

Đặc biệt đối với bệnh nhân có bệnh mạch vành, khi trời lạnh nhu cầu ôxy cho cơ tim tăng hơn vì thế cũng có nguy cơ xuất hiện dấu hiệu của các bệnh mạch vành như đau ngực, nhồi máu cơ tim cấp..

"Thời tiết lạnh cũng làm máu gia tăng khả năng đông máu, tăng nguy cơ tạo huyết khối, tắc mạch. Đặc biệt đối với những người có tiền sử xơ vữa động mạch hoặc bệnh lý huyết khối.

Trời chuyển lạnh, người có thói quen này cần đặc biệt cảnh giác - Hình 1
BS. Đinh Thế Tiến thăm khám cho bệnh nhân

Đáng lưu ý, đối với những người có thói quen tắm đêm cũng gia tăng nguy cơ các biến cố tim mạch hoặc đột quỵ do sự thay đổi nhiệt độ đột ngột khi tắm, hoặc nhà tắm không kín gió", BS Đinh Thế Tiến cảnh báo.

Để dự phòng các tai biến của bệnh tim mạch vào mùa lạnh, TS. BS Vũ Quỳnh Nga khuyến cáo mọi người cần được giữ ấm, đặc biệt với người cao tuổi hoặc người có tiền sử mắc bệnh tim mạch hay cao huyết áp, đái tháo đường, bệnh mạch vành.

Cần sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ nhất là các trường hợp tăng huyết áp.

Đối với trẻ có bệnh lý tim bẩm sinh rất hay mắc phải các bệnh như viêm họng, viêm đường hô hấp, viêm phổi chính vì vậy cần giữ ấm cổ và cơ thể, hạn chế ra ngoài trời lạnh. Trong trường hợ có dấu hiệu của bệnh, cần đến ngay cơ sở chuyên khoa về tim mạch để được thăm khám.

BS Đinh Thế Tiến cũng lưu ý thêm, người dân đặc biệt người cao tuổi sức đề kháng yếu cần tuyệt đối thực hiện các biện pháp dự phòng, giữ ấm cơ thể, tránh lạnh đột ngột, luôn đeo khẩu trang khi ra ngoài trời.

Cụ thể, những ngày trời giá rét thì cần tránh ra trời lạnh đột ngột vào buổi sáng, nhất là lúc mới ngủ dậy. Nếu bắt buộc ra ngoài cần giữ ấm, làm nóng cơ thể.

"Khi tắm rửa cần làm ấm phòng bằng đèn sưởi và dùng nước ấm, tránh tăng huyết áp đột ngột do lạnh. Những bệnh nhân bị tăng huyết áp, mỡ máu, hoặc có bệnh huyết khối nên uống các thuốc đều theo chỉ định của bác sĩ. Cần thăm khám đầy đủ và đúng hẹn, tránh việc tự ý ngừng thuốc, nghỉ thuốc", BS Đinh Thế Tiến nhấn mạnh.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Nạn nhân vụ cháy quán cà phê ở Hà Nội nguy cơ nặng lên, phải chuyển việnNạn nhân vụ cháy quán cà phê ở Hà Nội nguy cơ nặng lên, phải chuyển viện
09:16:29 20/12/2024
Ngâm chân bằng nước gừng hằng ngày giúp cải thiện sức khỏeNgâm chân bằng nước gừng hằng ngày giúp cải thiện sức khỏe
05:53:41 19/12/2024
Hà Nội: Người đàn ông thủng tim vì ngã từ tầng 3, bệnh viện "báo động đỏ"Hà Nội: Người đàn ông thủng tim vì ngã từ tầng 3, bệnh viện "báo động đỏ"
22:41:14 19/12/2024
Táo đỏ sấy có 'thần thánh' như lời đồn, ai nên hạn chế?Táo đỏ sấy có 'thần thánh' như lời đồn, ai nên hạn chế?
13:16:33 19/12/2024
Phẫu thuật bé trai 5 tuổi bị lưỡi câu vướng vào mắtPhẫu thuật bé trai 5 tuổi bị lưỡi câu vướng vào mắt
12:45:49 19/12/2024
Thủng nội tạng sau khi tự chữa đau lưngThủng nội tạng sau khi tự chữa đau lưng
14:11:50 19/12/2024
Ăn những loại thực phẩm này có thể giúp bạn ngủ ngon hơnĂn những loại thực phẩm này có thể giúp bạn ngủ ngon hơn
15:46:39 19/12/2024
Cách chế biến bông cải giúp sinh chất chống ung thư nhiều nhấtCách chế biến bông cải giúp sinh chất chống ung thư nhiều nhất
05:48:08 19/12/2024

Tin đang nóng

Hiện trường vụ con gái 16 tuổi bỏ nhà đi trốn theo bạn trai bị bố mẹ bắt tại trận gây xôn xao MXHHiện trường vụ con gái 16 tuổi bỏ nhà đi trốn theo bạn trai bị bố mẹ bắt tại trận gây xôn xao MXH
14:31:01 20/12/2024
Đại gia truyền thông tuyên bố gây sốc: Sẽ cưới vợ mới nếu 18 ngày không hàn gắn được với bà xã diễn viênĐại gia truyền thông tuyên bố gây sốc: Sẽ cưới vợ mới nếu 18 ngày không hàn gắn được với bà xã diễn viên
13:49:07 20/12/2024
Midu tung ảnh đính chính 1 tin đồn, để lộ thông tin đặc biệt liên quan chồng thiếu giaMidu tung ảnh đính chính 1 tin đồn, để lộ thông tin đặc biệt liên quan chồng thiếu gia
14:44:49 20/12/2024
Bức ảnh gây sốc của Lý Dịch Phong sau khi bị "đuổi" khỏi showbiz vì 1 đoạn clip 7 giâyBức ảnh gây sốc của Lý Dịch Phong sau khi bị "đuổi" khỏi showbiz vì 1 đoạn clip 7 giây
13:58:12 20/12/2024
Những đám cưới đình đám của showbiz Việt năm 2024Những đám cưới đình đám của showbiz Việt năm 2024
11:04:07 20/12/2024
Sao Việt 20/12: Hương Giang đọ sắc cùng Kỳ DuyênSao Việt 20/12: Hương Giang đọ sắc cùng Kỳ Duyên
12:51:43 20/12/2024
Câu trả lời cực khéo của Lưu Diệc Phi khiến netizen tâm đắc: Đọc nhiều sách quả thật có ích lợiCâu trả lời cực khéo của Lưu Diệc Phi khiến netizen tâm đắc: Đọc nhiều sách quả thật có ích lợi
13:52:15 20/12/2024
Toàn cảnh lễ đính hôn của tiểu thư Quận 3 và "Chủ tịch" 9X: Visual dâu rể sáng bừng, sính lễ ngộp thởToàn cảnh lễ đính hôn của tiểu thư Quận 3 và "Chủ tịch" 9X: Visual dâu rể sáng bừng, sính lễ ngộp thở
15:28:37 20/12/2024

Tin mới nhất

Những điều bạn cần biết khi ăn gừng

Những điều bạn cần biết khi ăn gừng

16:24:58 20/12/2024
Tuy nhiên, khi ngâm gừng trong nước, nó có ít hoạt chất hơn và khả năng diệt khuẩn yếu. Hiện tại không có bằng chứng nào cho thấy gừng có hiệu quả trong việc điều trị chứng hôi chân.
Bác sĩ rút ra búi chỉ trong mũi người phụ nữ từng đi làm đẹp tại spa

Bác sĩ rút ra búi chỉ trong mũi người phụ nữ từng đi làm đẹp tại spa

16:23:46 20/12/2024
Theo bác sĩ Tiến, biến chứng do căng chỉ gây nhiễm khuẩn có thể nguy hiểm. Khi sợi chỉ bị nhiễm khuẩn, việc loại bỏ chúng rất khó khăn và thường không thể lấy hết hoàn toàn.
Bệnh viện ngày càng đông người mắc loại ung thư liên quan ô nhiễm

Bệnh viện ngày càng đông người mắc loại ung thư liên quan ô nhiễm

08:56:40 20/12/2024
Ung thư phổi là một bệnh lý ác tính trong đó các tế bào bất thường trong phổi nhân lên một cách mất kiểm soát, dẫn đến hình thành một hay nhiều các khối ung thư.
Nhiều chị em hỏng mặt, vỡ mộng đẹp cấp tốc đón Tết

Nhiều chị em hỏng mặt, vỡ mộng đẹp cấp tốc đón Tết

22:43:56 19/12/2024
Theo bác sĩ, số lượng bệnh nhân gặp biến chứng do sử dụng các dịch vụ làm đẹp cấp tốc trong thời gian qua đã tăng gấp 2-3 lần so với bình thường.
Căn bệnh hành hạ nhiều người Việt, ngày một trầm trọng vì ô nhiễm không khí

Căn bệnh hành hạ nhiều người Việt, ngày một trầm trọng vì ô nhiễm không khí

22:24:01 19/12/2024
Bác sĩ cho biết, mức độ ô nhiễm có liên quan đến sự sự trầm trọng của căn bệnh này. Nhiều trường hợp mắc bệnh bị rối loạn giấc ngủ, khó chịu, ảnh hưởng các hoạt động hàng ngày.
Chi 5 triệu đồng để được làm học sinh trong một ngày ở Nhật Bản

Chi 5 triệu đồng để được làm học sinh trong một ngày ở Nhật Bản

22:20:09 19/12/2024
Công ty Undokaiya đang mở ra dịch vụ một ngày làm học sinh tại tỉnh Chiba, Nhật Bản. Dịch vụ này đang rất thu hút sự quan tâm hứng thú của du khách nước ngoài.
Liệu pháp mới điều trị ung thư

Liệu pháp mới điều trị ung thư

15:42:06 19/12/2024
Kết quả, những con chuột được điều trị bằng liệu pháp này, các khối u đã bị tiêu diệt hoàn toàn, sống lâu hơn so với những con chuột chỉ được điều trị hóa trị hoặc quang nhiệt đơn, hoặc không điều trị.
Thời điểm dễ khiến bệnh tim trở nặng

Thời điểm dễ khiến bệnh tim trở nặng

15:39:51 19/12/2024
Nguyên nhân là thời tiết lạnh khiến mạch máu co lại, làm hẹp lòng mạch. Khi mạch máu co hẹp, huyết áp tăng lên, buộc tim phải co bóp mạnh hơn để bơm máu qua các mạch máu hẹp trong cơ thể.
5 thói quen ảnh hưởng xấu đến cột sống

5 thói quen ảnh hưởng xấu đến cột sống

15:37:47 19/12/2024
Ngồi nhiều, lười vận động, ngồi cúi khom người, ngồi xổm hay ngồi bắt chéo chân, rướn người về phía trước là nguyên nhân gây ra tình trạng thoái hóa cột sống, cong vẹo cột sống mà đôi khi ta không ngờ tới.
Suy giảm trí nhớ và cách khắc phục

Suy giảm trí nhớ và cách khắc phục

15:35:04 19/12/2024
Tình trạng làm việc quá tải trong thời gian dài sẽ khiến não bộ bị căng thẳng, có thể dẫn đến chứng suy giảm trí nhớ, tác động tiêu cực đến khả năng học hỏi, ghi nhớ.
Mẹo hay giúp quý ông cai nghiện rượu dễ dàng hơn

Mẹo hay giúp quý ông cai nghiện rượu dễ dàng hơn

15:33:09 19/12/2024
Bổ sung nhiều rau xanh, trái cây và nước lọc để làm sạch cơ thể và giảm cảm giác thèm rượu. Hãy uống nước cam, chanh hoặc nước ép rau củ để tăng khả năng thải độc.
Cảnh báo chữa bỏng bằng mẹo dân gian

Cảnh báo chữa bỏng bằng mẹo dân gian

15:28:37 19/12/2024
Qua thăm khám, các bác sĩ xác định bệnh nhi bị bỏng nước sôi độ II,III, nhiễm khuẩn. Bệnh nhi được làm sạch tổn thương, thay băng, đắp thuốc điều trị bỏng và sử dụng kháng sinh.

Có thể bạn quan tâm

Lý giải nguyên nhân tần suất bão dày đặc hơn

Lý giải nguyên nhân tần suất bão dày đặc hơn

Thế giới

16:33:24 20/12/2024
Ngoài ra, nghiên cứu cho biết thêm rằng tình trạng mất nhiệt do lượng băng giảm có thể ảnh hưởng đến sự lưu thông của đại dương và hệ thống khí hậu nói chung.
4 phim chính kịch Hoa ngữ xuất sắc nhất 2024: Một siêu phẩm đi vào lịch sử, cặp chính quá đỗi đẹp đôi

4 phim chính kịch Hoa ngữ xuất sắc nhất 2024: Một siêu phẩm đi vào lịch sử, cặp chính quá đỗi đẹp đôi

Phim châu á

16:31:27 20/12/2024
Đây là những bộ phim chính kịch Hoa ngữ xuất sắc nhất trong năm 2024. Các tác phẩm này quy tụ dàn diễn viên thực lực chất lượng, sở hữu kịch bản có chiều sâu và đáng suy ngẫm.
Hôm nay nấu gì: Cơm tối không cầu kỳ nhưng ngon miệng, bắt mắt

Hôm nay nấu gì: Cơm tối không cầu kỳ nhưng ngon miệng, bắt mắt

Ẩm thực

16:28:17 20/12/2024
Cơm tối không cầu kỳ nhưng ngon miệng, bắt mắt. Đều là các món ăn quen thuộc nhưng chế biến ngon miệng khiến ai thưởng thức cũng thích.
Louis Phạm dính nghi vấn chia tay bạn trai Việt kiều?

Louis Phạm dính nghi vấn chia tay bạn trai Việt kiều?

Sao thể thao

16:22:36 20/12/2024
Ngày 19/12, cựu VĐV TDDC Phạm Như Phương (hay còn được biết đến với nickname Louis Phạm) thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng khi đăng dòng trạng thái: Tạm biệt và hẹn gặp lại .
Superman tung trailer đầu tiên: Siêu Nhân gục ngã ngay trong màn chào sân DCU

Superman tung trailer đầu tiên: Siêu Nhân gục ngã ngay trong màn chào sân DCU

Phim âu mỹ

15:26:36 20/12/2024
Sau nhiều tuần liên tục được nhá hàng bởi chủ tịch DC Studios kiêm đạo diễn James Gunn, cuối cùng thì trailer chính thức của Superman, thuộc vũ trụ DCU, cũng đã chính thức ra mắt.
Trend này khét: 1m2 có 10 Gen Z khoe "về quê thi đỗ Big4" ăn cơm mẹ nấu, cưới người mình yêu, lương tiêu phà phà

Trend này khét: 1m2 có 10 Gen Z khoe "về quê thi đỗ Big4" ăn cơm mẹ nấu, cưới người mình yêu, lương tiêu phà phà

Netizen

15:26:14 20/12/2024
Công việc ổn định, nghỉ thứ Bảy, Chủ nhật không làm thêm, được ở gần bố mẹ... , là những cái Gen Z bỏ phố về quê, có việc làm ổn định, thi nhau flex kịch liệt trên MXH cuối năm 2024.
Tuổi trẻ giá bao nhiêu - Tập 44: Bị bố con Kiều "bơm vá", Hùng sắp phản Kiên

Tuổi trẻ giá bao nhiêu - Tập 44: Bị bố con Kiều "bơm vá", Hùng sắp phản Kiên

Phim việt

15:23:46 20/12/2024
Thấy Kiên và Quân bàn bạc với nhau kế hoạch và có vẻ cho mình ra rìa, Hùng rất bực tức. Hùng mang tâm sự về nhà nói chuyện trong bữa ăn với gia đình Kiều.
Mỹ nhân 9X giàu nhất showbiz đột ngột ở ẩn vì mang thai con của thiếu gia tập đoàn nghìn tỷ?

Mỹ nhân 9X giàu nhất showbiz đột ngột ở ẩn vì mang thai con của thiếu gia tập đoàn nghìn tỷ?

Sao châu á

15:06:51 20/12/2024
Trong vlog chia sẻ cuộc sống đời thường vừa cập nhật lên trang cá nhân, Kiều Hân liên tục lặp lại hành động lạ đặt tay lên bụng trong nhiều khoảnh khắc.
Tuyên án đường dây mua bán trái phép hóa đơn trị giá 14 ngàn tỷ đồng

Tuyên án đường dây mua bán trái phép hóa đơn trị giá 14 ngàn tỷ đồng

Pháp luật

15:06:29 20/12/2024
Ngày 20/12, TAND TP Hồ Chí Minh tuyên án đối với 55 bị cáo trong đường dây mua bán trái phép hóa đơn có sự tiếp tay, bảo kê của cán bộ thuế.
Bạn gái hơn 6 tuổi của Huỳnh Anh ngầm xác nhận chuyện đã chia tay?

Bạn gái hơn 6 tuổi của Huỳnh Anh ngầm xác nhận chuyện đã chia tay?

Sao việt

15:02:36 20/12/2024
Bạch Lan Phương liên tục thả tim vào những bình luận mà netizen cổ vũ động viên mình. Qua loạt động thái này, netizen càng thêm nghi ngờ cho rằng cả hai đã chia tay.
Khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy quán ăn kết hợp nhà trọ ở TP Hồ Chí Minh

Khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy quán ăn kết hợp nhà trọ ở TP Hồ Chí Minh

Tin nổi bật

14:51:19 20/12/2024
Trưa 20/11, Công an quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh tiếp tục phong tỏa hiện trường vụ cháy tại căn nhà 4 tầng vừa là nơi kinh doanh ăn uống vừa ngăn phòng cho thuê trên đường Xuân Hồng, phường 12, quận Tân Bình để làm rõ nguyên nhân.