BV K lý giải vì sao ngày càng nhiều người Việt mắc và chết vì ung thư
Tại Việt Nam, ước tính có 182.563 ca mắc mới và 122.690 ca tử vong do ung thư. Cứ 100.000 người thì có 159 người chẩn đoán mắc mới ung thư và 106 người tử vong do ung thư.
Vì sao Người Việt ngày càng mắc và chết nhiều vì ung thư?
Xếp thứ 91/185 về tỷ suất mắc ung thư mới
Bệnh ung thư vẫn luôn là mối quan tâm trên toàn cầu. Theo thống kê của GLOBOCAN năm 2020, tình hình mắc và tử vong do ung thư trên toàn thế giới đều có xu hướng gia tăng.
Tại Việt Nam, ước tính có 182.563 ca mắc mới và 122.690 ca tử vong do ung thư. Cứ 100.000 người thì có 159 người chẩn đoán mắc mới ung thư và 106 người tử vong do ung thư.
Hiện nay, chỉ có 185/204 quốc gia có báo cáo thống kê về tình hình bệnh ung thư theo GLOBOCAN. Năm 2020, Việt Nam xếp thứ 91/185 về tỷ suất mắc mới và thứ 50/185 về tỷ suất tử vong trên 100.000 người. Thứ hạng tương ứng của năm 2018 là 99/185 và 56/185.
Như vậy, có thể thấy tình hình tử vong do ung thư ở Việt Nam đang gia tăng nhanh. Tình hình này cũng tương tự với nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có các quốc gia phát triển như Anh, Pháp, Ý, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Hoa Kỳ. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong do ung thư tại các quốc gia này lại giảm.
BV K, bệnh viện đầu ngành về ung thư cho rằng, tại Việt Nam, các ung thư phổ biến ở nam giới gồm ung thư gan, phổi, dạ dày, đại trực tràng, tiền liệt tuyến là những ung thư phổ biến nhất (chiếm khoảng 65.8% tổng các loại ung thư).
Ở nữ giới, các bệnh ung thư phổ biến gồm ung thư vú, phổi, đại trực tràng, dạ dày, gan (chiếm khoảng 59.4% tổng các loại ung thư). Chung cho cả 2 giới các loại ung thư phổ biến là ung thư gan, phổi, vú, dạ dày và đại trực tràng.
Nguyên nhân khiến số người mắc và tử vong vì ung thư ở nước ta tăng nhanh
Theo các bác sĩ BV K, ung thư là bệnh lý gây nên bởi nhiều yếu tố phối hợp nhưng tựu chung lại là 2 nhóm yếu tố: nhóm yếu tố thay đổi được (như hành vi lối sống, môi trường..) và nhóm yếu tố không thay đổi được (tuổi, gen…).
Video đang HOT
Già hóa dân số: Việt Nam đang đối mặt với sự già hóa dân số nói chung, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam hiện nay đã tăng (73,6 tuổi). Tuổi càng cao, thời gian tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ càng dài thì tỷ lệ mắc ung thư càng cao.
Dân số tăng lên: Hiện nay dân số Việt Nam đang là gần 97.8 triệu người, đứng thứ 15 trên thế giới. Dân số Việt Nam tăng lên, dẫn tới tăng số người mắc và tử vong do ung thư.
Ngoài ra, nguyên nhân khác khiến ung thư tăng nhanh là do mắc các yếu tố về hành vi lối sống như: hút thuốc lá (là nguyên nhân của 30% các loại ung thư, gây ra 20 loại ung thư khác nhau và 90% nguyên nhân của ung thư phổi); lạm dụng rượu bia là nguyên nhân gây ra các loại ung thư như ung thư miệng, họng; ung thư gan; ung thư vú, ung thư đại trực tràng); ….
Các bác sĩ BV K cũng chỉ ra nguyên nhân gia tăng bệnh nhân ung thư là do chế độ ăn uống không hợp lý. Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh; chế độ ăn nhiều mỡ động vật, ít chất xơ, sử dụng các thực phẩm mốc (gạo, lạc…), hay thực phẩm chế biến sẵn như thịt hun khói, cá muối…) đóng vai trò 35% nguyên nhân gây ung thư (như ung thư vú, thực quản, đại trực tràng…).
Trong khi đó, thói quen ít vận động cũng là nguyên nhân gây nên một số bệnh ung thư như ung thư vú, ung thư đại trực tràng. Cũng như ô nhiễm không khí và môi trường cũng là những yếu tố gây ung thư.
Đáng lưu ý, trong thời gian gần đây, công tác truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng chống bệnh ung thư ngày càng phổ biến nên người dân quan tâm hơn tới việc đi khám sức khỏe, trong đó có việc sàng lọc ung thư nên sẽ phát hiện nhiều trường hợp hơn.
Một nguyên nhân nữa đó chính là hệ thống ghi nhận ung thư tốt hơn. Như vậy, sẽ có nhiều bệnh nhân mắc và tử vong được ghi nhận lại, dẫn tới số người mắc và tử vong tăng lên. Cùng với đó, tiến bộ khoa học kỹ thuật trong việc chẩn đoán ung thư ngày càng cao cũng giúp phát hiện ra bệnh nhiều hơn.
Phòng ngừa bệnh ung thư bằng cách nào?
Với bệnh ung thư, các chuyên gia cho rằng phát hiện càng sớm, tỉ lệ chữa càng cao, tiết kiệm về chi phí; ngược lại nếu phát hiện ở giai đoạn muộn thì luôn để lại gánh nặng lớn về kinh phí và hiệu quả điều trị cũng giảm đáng kể.
Do vậy, mỗi người dân cần duy trì thói quen khám sức khoẻ định kỳ, khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ ung thư cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, phát hiện sớm hoặc loại trừ bệnh ung thư.
Ngoài ra nên thực hiện những khuyến cáo dưới đây để giảm nguy cơ mắc bệnh:
Không hút thuốc lá, thuốc lào; không sử dụng rượu bia, chất kích thích …..
Có chế độ ăn uống, dinh dưỡng phù hợp: ăn nhiều rau, quả. Hạn chế sử dụng chất béo, thịt đỏ, thức ăn chứa nhiều muối, tránh đồ uống có đường. Không ăn thực phẩm mốc, ôi thiu, thực phẩm nhiễm hóa chất, thuốc trừ sâu, thuốc tăng trọng ….
Xây dựng chế độ tập luyện; nghỉ ngơi hợp lý; giữu tinh thần thoải mái; tích cực
Sinh hoạt tình dục lành mạnh, an toàn.
Thực hiện tiêm chủng đầy đủ: viêm gan B; HPV…
3 loại nước thuộc "danh sách đen" gây ung thư, loại số 2 nhiều người yêu thích
3 loại nước dưới đây có khả năng cao gây ung thư, thậm chí còn được Tổ chức Y tế Thế giới đưa vào danh sách đen, cảnh báo mọi người nên hạn chế sử dụng.
- Rượu
Các nghiên cứu khoa học chỉ rõ, rượu và chất chuyển hóa acetaldehyd có thể khiến các tế bào gốc tạo máu khỏe mạnh bị đột biến vĩnh viễn, không thể khắc phục. Điều này làm gia tăng nguy cơ ung thư trong cơ thể.
Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã liệt kê acetaldehyd (có liên quan đến việc uống rượu) vào nhóm 120 chất gây ung thư hàng đầu.
Theo quy định của WHO, một đơn vị cồn bằng 10g cồn nguyên chất. Mức này tương đương với 3/4 chai bia 330ml (nồng độ 5%), một ly rượu vang 100 ml (nồng độ 13,5%), một cốc bia hơi 330 ml, hoặc một chén rượu mạnh 30ml (nồng độ 40%).
Lúc uống quá chén, sức thải qua gan của cơ thể sẽ hạn chế rất nhiều. Khi gan càng làm việc nhiều, nguy cơ ung thư gan, xơ gan càng tăng.
Uống rượu làm tăng acetaldehyde trong nước bọt, làm tổn thương ADN ở các tế bào niêm mạc miệng, họng, thực quản và đường hô hấp trên. Do đó, việc thường xuyên uống rượu có thể dẫn đến ung thư thực quản, ung thư miệng, đồng thời còn gây ra ung thư dạ dày.
Ngoài ra, sử dụng rượu còn có thể làm tăng nông đô estrogen - hormone quan trong trong viêc phat triên nhu mô tuyên vu. Từ đó có thể làm tăng nguy cơ bị mắc ung thư vú.
- Đồ uống có đường
Một nghiên cứu được công bố bởi tạp chí Y khoa Anh quốc (BMJ), thực hiện bởi các nhà nghiên cứu Pháp đã chỉ ra mối liên quan giữa việc tiêu thụ đồ uống có đường làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư.
Theo đó, việc tiêu thụ nhiều thêm 100ml thức uống có đường mỗi ngày thì sẽ tăng 18% nguy cơ ung thư và 22% ung thư vú. Đặc biệt, cả nhóm đồ uống có đường nhân tạo và tự nhiên đều có nguy cơ tương tự nhau. Bởi đường sẽ gây tích tụ chất béo nội tạng, tăng lượng đường trong máu và gây viêm, cuối cùng làm tăng nguy cơ ung thư.
Chưa kể, đồ uống có đường chứa rất nhiều calo nhưng không cho cảm giác no. Sự gia tăng đột ngột về lượng calo này có thể dẫn đến tăng cân. Thay vào đó, nguồn năng lượng từ thực phẩm làm cho ta cảm thấy no hơn và hạn chế việc ăn quá nhiều.
- Đồ uống quá nóng
Nhiều người nghĩ rằng, uống đồ nóng sẽ tốt hơn so với nước lạnh. Tuy nhiên, sự thật lại không phải như thế. Thực tế, niêm mạc thực quản của chúng ta rất mỏng manh và dễ vỡ. Uống nước nóng có thể làm tổn thương chúng.
Khi bị kích thích nhiều lần (uống nước nóng trong thời gian dài), các tế bào niêm mạc sẽ tăng sinh, dày lên để chống lại sự "tấn công" của nước nóng, khiến chúng càng ngày càng ít nhạy cảm. Sự phát triển bất thường của các tế bào lâu dần sẽ dẫn tới ung thư.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, nước nóng trên 65 độ C ( dù là nước lọc thông thường, trà, sữa, cà phê hay thực phẩm nóng) đều làm tăng nguy cơ phát triển ung thư thực quản.
Không những thế, những loại thực phẩm nóng có thể làm hỏng tế bào màng nhầy của miệng và dạ dày. Do đó, chúng ta nên làm nguội bớt thực phẩm trước khi ăn uống.
Nước là yếu tố cần thiết để nuôi dưỡng cơ thể nhưng hãy biết chọn lọc các loại đồ uống bổ dưỡng. Thay vì sử dụng nước nóng, nước chứa nhiều đường và rượu, bạn hãy tăng cường bổ sung nước lọc, trà,... để có được một cơ thể khỏe mạnh.
Kiểu "yêu" tưởng tăng hứng thú khiến nhiều người dễ mắc ung thư nhất, có người còn suýt mất mạng Nhiều cặp đôi thích thử những kiểu quan hệ mới lạ để tăng cảm xúc cho cuộc yêu nhưng hãy cảnh giác với cách yêu này vì nó có thể khiến bạn có nguy cơ cao mắc ung thư. Một trong những kiểu quan hệ được nhiều cặp đôi yêu thích vì vừa mới lạ lại tăng cảm giác kích thích đó là...