Buôn người qua biên giới ngày càng phức tạp

Theo ông Vũ Thế Phấn – Cục Phòng chống ma túy và tội phạm, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng – Bộ Quốc phòng, từ năm 2011 đến nay, các đơn vị bộ đội biên phòng đã phát hiện, điều tra, xử lý 248 vụ/462 đối tượng phạm tội mua bán người qua biên giới.

Tuyên truyền nâng cao ý thức, giải pháp hiệu quả hạn chế nạn mua bán người.

Việc giải cứu gặp nhiều khó khăn

Là tỉnh có đường biên giới với Trung Quốc, những năm gần đây, tình hình buôn bán người tại Lào Cai diễn ra phức tạp. Ông Nguyễn Tường Long – Chi cục trưởng Chi cục phòng chống tệ nạn xã hội, Sở LĐTB&XH tỉnh Lào Cai cho biết, giai đoạn 2011 – 2015 Lào Cai phát hiện 392 vụ, giải cứu và tiếp nhận 585 nạn nhân bị buôn bán qua biên giới. Giai đoạn 2016- 2018 phát hiện 187 vụ/138 đối tượng, giải cứu và tiếp nhận 237 nạn nhân. Riêng 8 tháng đầu năm 2018, tỉnh Lào Cai đã tiếp nhận 45 nạn nhân bị mua bán trở về, trong đó có 9/45 nạn nhân có hộ khẩu thường trú tại Lào Cai chiếm 20%; 10 nạn nhân là trẻ em chiếm 22%, hơn 80% là đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu là người Mông, Dao, Thái…

Các đối tượng tội phạm thường dùng những thủ đoạn hết sức tinh vi để lừa những phụ nữ, trẻ em nhẹ dạ cả tin như: Có một việc làm nhàn hạ có thu nhập cao (bán hàng lương tháng từ 5 – 7 triệu đồng), giả vờ yêu đương rủ đi chơi hoặc dẫn về ra mắt gia đình rồi mang thẳng sang Trung Quốc bán.

Một số đối tượng đánh vào tâm lý của những phụ nữ có gia đình nhưng cuộc sống hôn nhân không hạnh phúc rồi dụ dỗ “sang Trung Quốc lấy chồng sẽ có cuộc sống giàu sang, sung sướng, được chiều chuộng và không phải làm gì vì Trung Quốc rất thiếu phụ nữ”. Tuy nhiên trên thực tế, những phụ nữ này lại bị bán làm vợ cho những người đàn ông già, nghèo, tật nguyền. Họ phải phục vụ tình dục và lao động cật lực, bất đồng ngôn ngữ, bị đánh đập, giam giữ tại gia đình nhà chồng và rất khó có cơ hội được trở về Việt Nam.

“Chỉ có khoảng 1,8% những phụ nữ bị bán sang Trung Quốc có thể tự trở về, mà phần lớn là qua hình thức trao trả song phương giữa Việt Nam và Trung Quốc. Đa số các nạn nhân khi trở về đều gặp các vấn đề về tâm lý và sức khoẻ” – ông Long nói.

Đánh giá về công tác giải cứu nạn nhân buôn bán người, ông Vũ Thế Phấn cũng cho biết, địa bàn biên giới vừa là nơi các đối tượng này tuyển mộ, lừa gạt, chứa chấp nạn nhân vừa là địa bàn trung chuyển, vận chuyển, chuyển giao nạn nhân qua biên giới. Trong đó tuyến biên giới Việt Nam-Trung Quốc được xác định là tuyến trọng điểm về hoạt động của tội phạm mua bán người, tập trung chủ yếu tại các tỉnh: Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang và Lào Cai.

Cũng theo ông Phấn, nạn nhân bị mua bán sang biên giới với nhiều mục đích khác nhau, song chủ yếu nhằm bóc lột sức lao động, bóc lột tình dục, hôn nhân trái pháp luật, nhiều nạn nhân bị bán sâu vào các địa bàn nội địa của Trung Quốc nên việc giải cứu nạn nhân gặp nhiều khó khăn.

Tăng cường nguồn lực hỗ trợ nạn nhân

Chia sẻ về những khó khăn trong công tác tiếp nhận, hỗ trợ nạn nhân mua bán người hòa nhập cộng đồng, đại diện Sở LĐTB&XH tỉnh Hà Giang cho biết, trong công tác tiếp nhận, hỗ trợ nạn nhân bị mua bán, các nạn nhân hầu hết được phía Trung Quốc trao trả chỉ ghi trong biên bản trao trả là công dân Việt Nam nhập cư trái phép. Trong khi đó, Hà Giang không có cơ sở lưu trú tạm thời, Nhà nước không có chế độ quy định hỗ trợ kinh phí trong khi chờ công an điều tra, xác minh, nạn nhân…Chính vì vậy công tác bàn giao cũng như hỗ trợ nạn nhân mua bán người gặp rất nhiều khó khăn.

Về vấn đề này, ông Lê Đức Hiền – Phó Cục trưởng Cục Phòng chống tệ nạn xã hội cũng cho rằng, mức quy định hỗ trợ như hiện nay quá thấp, do đó cần phải nghiên cứu sửa đổi theo hướng tăng mức hỗ trợ trực tiếp về y tế cho nạn nhân, đồng thời bổ sung sửa đổi các quy định nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho nạn nhân tiếp cận được với các dịch vụ hỗ trợ về trợ giúp pháp lý, vay vốn, dạy nghề, học nghề, tạo việc làm…

Thực tế tại phiên giải trình về tình hình thực hiện pháp luật về phòng chống mua bán người giai đoạn 2012 – 2017 mới đây của Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội, nhiều đại biểu cũng chỉ ra rằng, Luật Phòng chống mua bán người quy định nhiều chính sách rất nhân đạo, tạo điều kiện cho nạn nhân bị mua bán trở về sớm tái hoà nhập cộng đồng, nhưng trên thực tế một số địa phương chưa thực sự quan tâm, tạo điều kiện cho họ được hưởng các chế độ theo quy định của luật.

Đáng chú ý là mức hỗ trợ tiền ăn cho nạn nhân trong thời gian tạm trú tại các cơ sở bảo trợ xã hội theo quy định hiện nay là rất thấp, chỉ 30.000 đồng/người/ngày, bằng mức ăn của các đối tượng tại cơ sở bảo trợ xã hội. Còn hỗ trợ tiền thuốc thông thường 50.000 đồng/người là không phù hợp với nhu cầu nạn nhân vừa được giải cứu trở về. Bên cạnh đó, thủ tục làm hồ sơ để thực hiện ban đầu còn quá rườm rà, gây khó khăn cho nạn nhân.

Lê Bảo

Theo daidoanket