Bước ngoặt chính sách lớn của Hungary sau khi Tổng thống Trump lần đầu trừng phạt Nga

Tài liệu được Bộ Năng lượng Hungary công bố sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump lần đầu trừng phạt Moskva cho thấy sự chuyển hướng rõ rệt khỏi quan điểm lâu nay của Budapest rằng việc nhập khẩu năng lượng Nga là điều tất yếu.

Thủ tướng Hungary Viktor Orban. Ảnh: AFP/TTXVN

Kênh TVP World của Ba Lan tối 25/10, theo giờ địa phương, cho biết Hungary vừa tái định hình mối quan hệ năng lượng với Liên bang Nga , khi chính thức gọi sự phụ thuộc vào Moskva ( Moscow ) là một “rủi ro” trong kế hoạch quốc gia mới. Đây là một thay đổi hiếm hoi đối với chính phủ của Thủ tướng Viktor Orbán , người từ lâu vẫn thách thức chính sách của Liên minh châu Âu (EU) về Liên bang Nga.

Theo TVP World, Kế hoạch Năng lượng và Khí hậu Quốc gia sửa đổi (NEKT), được Bộ Năng lượng Hungary thông qua và tờ Daily News Hungary đưa tin hôm 25/10, đánh dấu một sự chuyển hướng rõ rệt khỏi quan điểm lâu nay của Budapest rằng việc nhập khẩu năng lượng Nga là điều tất yếu – vốn được xem là nguồn cung ổn định và giá cả phải chăng trong lịch sử.

Tài liệu mới này nêu rõ rằng sự phụ thuộc của Hungary vào dầu mỏ, khí đốt và nhiên liệu hạt nhân của Liên bang Nga là một điểm yếu cần được giảm thiểu.

Theo kế hoạch, cuộc chiến đang diễn ra giữa Liên bang Nga và Ukraine đã phơi bày những nguy cơ của sự phụ thuộc này, và do đó cần phải được giải quyết “bằng một tập hợp công cụ rộng hơn”, vì các mô hình cung cấp trước đây không còn đảm bảo được an ninh năng lượng ở mức cần thiết.

Bản kế hoạch coi sự thay đổi này là một nhu cầu chiến lược, không chỉ quan trọng đối với Hungary mà còn đối với cả khu vực.

“Do vai trò khu vực của Hungary trong phân phối các sản phẩm dầu mỏ, việc quản lý rủi ro xuất phát từ sự phụ thuộc nhập khẩu và đa dạng hóa nguồn cung dầu – qua đó giảm mức độ phơi nhiễm với nhà cung cấp thống trị hiện nay là Liên bang Nga – không chỉ là lợi ích của riêng Hungary mà còn của toàn khu vực”, Kế hoạch Năng lượng và Khí hậu Quốc gia sửa đổi được Daily News Hungary trích dẫn nêu rõ.

Phù hợp hơn với EU

Ngôn ngữ của kế hoạch này phản ánh tinh thần trong các tài liệu chính sách năng lượng của EU, đánh dấu một sự thay đổi đáng chú ý đối với chính quyền Viktor Orbán, vốn từ lâu là thiểu số trong khối 27 nước thành viên EU khi phản đối các lệnh trừng phạt Moskva và việc loại bỏ năng lượng Nga.

Ông Orbán, một chính trị gia theo chủ nghĩa dân tộc nắm quyền từ năm 2010, là một trong số ít lãnh đạo châu Âu vẫn duy trì thái độ thân thiện với Moskva bất chấp hành động quân sự của Kremlin ở Ukraine. Hungary, cùng với Slovakia, hiện là hai quốc gia EU duy nhất còn mua dầu của Nga.

Đầu tuần này, Ngoại trưởng Hungary Péter Szijjártó cho biết Budapest sẽ sử dụng “mọi biện pháp chính trị và pháp lý” để chặn đứng một đề xuất mới của EU nhằm cấm nhập khẩu năng lượng Nga.

Quá trình chuyển đổi dần dần

Không giống như EU – vốn đặt mục tiêu loại bỏ hoàn toàn nhập khẩu dầu và khí đốt Nga trước năm 2028 theo đề xuất được thông qua hôm 20/10 – bản dự thảo của Hungary hình dung một quá trình chuyển đổi chậm hơn.

Kế hoạch Năng lượng và Khí hậu Quốc gia sửa đổi của Hungary đặt mục tiêu đến năm 2030 giảm mức phụ thuộc nhập khẩu xuống còn 80% đối với khí đốt tự nhiên và 85% đối với dầu mỏ. Điều đó có nghĩa Hungary không phải là rút lui hoàn toàn khỏi năng lượng Nga, mà là một quá trình tách dần có kiểm soát.

Cách tiếp cận thận trọng này phù hợp với chính sách lâu dài của Budapest, vốn ưu tiên an ninh nguồn cung hơn là thay đổi đột ngột.

Dù văn bản chưa thể hiện sự đoạn tuyệt hoàn toàn với chính sách năng lượng hiện hành, nhưng ngôn từ của nó lại gần gũi hơn bao giờ hết với định hướng chiến lược của EU, khi sự phụ thuộc vào Moskva lần đầu tiên được chính thức định nghĩa là một rủi ro.

Các lệnh trừng phạt đầu tiên của Tổng thống Trump đối với Moskva

Sự thay đổi này diễn ra ngay sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump, một đồng minh của ông Orbán, vào ngày 22/10 đã áp đặt lệnh trừng phạt lên hai tập đoàn dầu khí lớn nhất của Nga là Rosneft và Lukoil nhằm làm suy yếu khả năng tài chính của Điện Kremlin trong việc duy trì cỗ máy chiến tranh.

Đây là lệnh trừng phạt đầu tiên của Tổng thống Trump đối với Moskva kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 1, và diễn ra sau khi một hội nghị thượng đỉnh tiềm năng giữa ông Trump và Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin tại Hungary bị hủy bỏ, do Điện Kremlin từ chối nhượng bộ trong các yêu cầu cứng rắn liên quan đến việc chấm dứt xung đột Ukraine .