Bóng đá Việt Nam bao giờ hết xây nhà từ nóc?

Theo dõi VGT trên

HLV Alfred Riedl khi chia tay đội tuyển quốc gia sau chức á quân Tiger Cup 1998 (tiền thân của AFF Cup) đã phán một câu xanh rờn: “ Bóng đá Việt Nam xây nhà từ nóc”.

Câu đánh giá ngắn gọn của ông thầy người Áo lột tả trần trụi cảnh ăn đong của cả một làng bóng hầu như chỉ săn sóc cho giải vô địch và đội tuyển quốc gia thay vì chăm chút căn cơ cho cả một nền bóng đá, đặc biệt ở khâu đào tạo trẻ. Phán xét của HLV Riedl gây khó chịu cho VFF dù giới chuyên môn đều thấm thía và thực tế những tồn tại này đã diễn ra hàng chục năm qua.

Dễ thấy các đội tuyển quốc gia cứ đến hẹn lại lên từ một giải vô địch vốn đã èo uột lại còn mang mầm bệnh mua bán độ, móc ngoặc xảy ra suốt một thời gian dài. Trong khi đó, các địa phương mạnh ai nấy làm bóng đá trẻ theo kinh nghiệm và theo mỗi kiểu khác nhau. Họ phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn cho đào tạo trẻ và thậm chí là thả nổi rồi đi mượn quân của nhau để đối phó mỗi mùa vào các giải trẻ.

Bóng đá Việt Nam bao giờ hết xây nhà từ nóc? - Hình 1

Bóng đá trẻ Việt Nam phát triển nhờ sự đầu tư của các lò đào tạo trẻ trong khi các giải chuyên nghiệp lại đầu tư kiểu hình tháp ngược. Ảnh: CTV

Cách đây hơn 10 năm, VFF tận dụng kinh phí của FIFA đã xây dựng Trung tâm Đào tạo bóng đá trẻ Việt Nam nhưng thiếu tính mục đích và dĩ nhiên không cho ra đời tài năng trẻ nào. Phải chờ đến khi Học viện bóng đá tư nhân HA Gia Lai JMG đi tiên phong và sau đó một số lò đào tạo trẻ khác như PVF, Viettel,… khai sinh thì làng bóng có sinh khí hơn.

Đến cả các giải vô địch quốc gia bao nhiêu năm qua xây dựng theo hình tháp ngược không giống ai của VFF cho đến nay mới có sự dịch chuyển khi tạo sự đồng thuận giúp các CLB chung sức vun vén cho sự phát triển tự nhiên.

Hy vọng những nhà làm giải bóng đá Việt Nam sẽ dần thoát ra khỏi cảnh ăn đong ở trên tuyển, sau khi cơ cấu phù hợp hơn cho các giải vô địch quốc gia và định hướng, đầu tư hiệu quả cho công cuộc đào tạo trẻ để không còn bị mang tiếng xây nhà từ nóc.

CÔNG TUẤN

Trước thời HLV Park Hang Seo, tuyển Việt Nam từng có sơ đồ 3 trung vệ 'hoàn hảo'

Cùng với sự phát triển của bóng đá Thế giới, bóng đá Việt Nam cũng có con đường thay đổi, tiến hoá mô hình chiến thuật dù có thể chậm hơn ở từng thời điểm.

3 trung vệ buổi sơ khai: Đá để không thua

Sau khi trải nghiệm đội hình 2-3-5 cùng những người Pháp buổi ban đầu, suốt một thời gian dài thời Pháp thuộc, các đội bóng Việt Nam sử dụng đội hình WM được sáng tạo bởi HLV của Arsenal Herbert Chapman.

Việc quy định số áo ra sân của các cầu thủ cũng tương ứng với từng vị trí trong đội hình này, theo thứ tự từ số 1 đến 11 lần lượt từ hàng phòng ngự lên các tuyến trên. WM còn được duy trì sử dụng ở Việt Nam trong suốt những năm 50 dù ở tầm thế giới, người Hungary đã mở đầu cho sự thay đổi với dấu ấn là tấm HCV Olympic Helsinki 1952.

Trước thời HLV Park Hang Seo, tuyển Việt Nam từng có sơ đồ 3 trung vệ hoàn hảo - Hình 1

BLV Quang Tùng bên cạnh bảng sơ đồ WM của HLV huyền thoại Herbert Chapman trong bảo tàng của CLB Arsenal

Thay thế cho WM là 4-2-4 phổ biến trong những năm 60. Đây là sơ đồ có nhiều đất hoạt động cho các tiền đạo cánh. Đến những năm 70 xu hướng 4-3-3 xuất hiện bằng việc vị trí số 10 (không nhất thiết phải là cầu thủ mang áo số 10) được kéo xuống thấp hơn để hỗ trợ kiểm soát trung tuyến. Vai trò của các tiền đạo cánh cũng đa năng hơn, không chỉ dừng lại ở những quả tạt thuần tuý.

Đặc điểm chung của 4-2-4 và 4-3-3 ở bóng đá Việt Nam giai đoạn 1960-1970 là hai trung vệ. Họ không chơi giăng ngang mà thường có xu hướng một người đá dập, kèm trung phong và một người bọc lót, hay trung vệ thòng được chơi tự do, chính là một libero đúng nghĩa.

Đến giữa những năm 80, khi bóng đá Việt Nam gặp khó khăn vì cơ chế, chất lượng đi xuống. Việc có được các tiền vệ tốt rất hạn chế, 5-3-2 với tâm lý "đá để không thua" trở nên phổ biến. Đó là khi một tiền vệ có xu hướng phòng ngự được kéo xuống thấp ngang trung vệ kèm người, tạo thành cặp trung vệ dập và vẫn có trung vệ thòng.

Trước thời HLV Park Hang Seo, tuyển Việt Nam từng có sơ đồ 3 trung vệ hoàn hảo - Hình 2

Đội hình 4-3-3 "vô đối" của Thể Công những năm 70

Sơ đồ này có thêm đất diễn cho các cầu thủ cánh khi họ quán xuyến cả hành lang dài. Tuy nhiên 5-3-2 trong một thời gian dài không có nhiều sự tiến bộ, đặc biệt là ở các trung vệ, vì kỹ năng phòng ngự được đề cao trong khi khả năng chuyền bóng, tham gia tổ chức lối chơi ít có cải thiện.

Trong giai đoạn này có một vài thời điểm ở đội tuyển xuất hiện 4-4-2 nhưng cực kỳ hiếm hoi và nhìn chung là chưa thành công.

Video: Đoàn Văn Hậu có nên ở lại châu Âu chơi bóng? (Nguồn: Next Sports)

Một trong số đó là trận thắng Campuchia 4-0 tại SEA Games năm 1995 ở Chiangmai, Thái Lan. Do đối thủ yếu nên HLV Karl-Heinz Weigang giữ lại Mạnh Cường, Hữu Thắng chơi trung vệ. Ông đưa Chí Bảo vào thay trung vệ Anh Dũng, hợp cùng Công Minh thành một cặp tấn công ở cánh phải, tạo thêm yếu tố tiếp cận.

Một lần khác là giai đoạn đầu của HLV Alfred Riedl năm 1998 khi chuẩn bị cho Tiger Cup. Phương án này khi đó chưa phù hợp, nhà cầm quân người Áo buộc phải cho đội tuyển Việt Nam quay lại 5-3-2 truyền thống.

Sơ đồ 5-3-2 hoàn hảo của "thế hệ vàng không ngai"

Sơ đồ 5-3-2 của Riedl thực sự hoàn hảo ở SEA Games năm 1999 tại Bruinei, với Đỗ Khải đá thòng, Phạm Như Thuần, Mai Tiến Dũng chơi dập đã không thủng lưới bàn nào cho đến trước trận chung kết.

Trước thời HLV Park Hang Seo, tuyển Việt Nam từng có sơ đồ 3 trung vệ hoàn hảo - Hình 3

Đội hình Tuyển Việt Nam trận thắng Campuchia ở SEA Games 1995, lần sử dụng 4-4-2 hiếm hoi trong giai đoạn những năm 90

Cách chơi của ba trung vệ năm 1999 vẫn mang nhiều đặc thù Việt Nam, chưa vươn tới tầm của 3-5-2 đúng nghĩa, chưa phải là hàng thủ ba trung vệ giăng ngang chơi đa năng.

Tuy nhiên, bộ ba này là sự kết hợp có lý nhất, là sự bổ sung lẫn nhau trong cách chơi có sự đeo bám dẻo dai, quyết liệt khi cần thiết, có tầm vóc để áp chế, kiểm soát bóng bổng và cải thiện đáng kể khả năng thu hồi, giao nhận bóng, đóng góp vào lối chơi có sự phát động từ tuyến dưới.

Họ đã vô hiệu hoá được Kiatisuk Senamuang trong cả hai trận đối đầu Thái Lan. Điều đáng tiếc là các vị trí khác chưa bù đắp hết được, khi đội tuyển Việt Nam để thua trong hai tình huống sút xa ở trận chung kết.

SEA Games năm 1999, bóng đá Việt Nam có một lứa cầu thủ chín về tuổi đời và tuổi nghề nhưng thật tiếc trong lần cuối cùng dự SEA Games họ không thể có huy chương vàng. Cũng thật tiếc cho thế hệ này vì sau đó họ không có thêm bất cứ trận chung kết nào khác.

Những năm 2000, 5-3-2 vẫn còn duy trì nhưng không còn độc tôn và gần như biến mất ở nửa cuối thập niên để nhường chỗ cho sự phổ cập 4-4-2 với cặp trung vệ giăng ngang, cho đến nhưng năm gần đây cùng những vận động biến đổi của nó như 4-1-4-1, 4-4-1-1; 4-5-1 hay ưu việt hơn cả 4-2-3-1.

Khi mà chất lượng cầu thủ phòng ngự được cải thiện, bóng đá Việt Nam có thêm sự lựa chọn 3-4-3 tương đối cân bằng, có nhiều đột biến nhờ khả năng phát động của các trung vệ cùng tốc độ của các cầu thủ tấn công.

Trước thời HLV Park Hang Seo, tuyển Việt Nam từng có sơ đồ 3 trung vệ hoàn hảo - Hình 4

Thế hệ vàng không ngai của tuyển Việt Nam với 2 HCB liên tiếp ở Tiger Cup 1998 và SEA Games 1999

Điểm tiến bộ lớn nhất mà bóng đá Việt Nam có được kể từ khoảng cuối những năm 2000 là sự thay đổi sơ đồ chiến thuật trong từng trận đấu đã xuất hiện nhiều hơn và đem lại hiệu quả.

Đó là sự khác biệt đáng kể vì trước đây sự thay đổi thường chỉ là thay nhân sự hoặc ý đồ chơi tuỳ vào tình thế. Điều này chứng tỏ chất lượng cầu thủ có sự cải thiện cả về kỹ năng và sự hiểu biết chiến thuật, bên cạnh đó cũng là năng lực và sự cấp tiến của các nhà cầm quân.

NGÔ QUANG TÙNG

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tin đang nóng

Nóng: Selena Gomez bị đề nghị trục xuất khỏi MỹNóng: Selena Gomez bị đề nghị trục xuất khỏi Mỹ
19:10:33 28/01/2025
Táo Quân 2025 viral khắp MXH: Châm biếm quá sâu cay, một lời thoại gây sốt vì khiến hàng triệu người "nhức nhối"Táo Quân 2025 viral khắp MXH: Châm biếm quá sâu cay, một lời thoại gây sốt vì khiến hàng triệu người "nhức nhối"
23:56:17 28/01/2025
Xuân Son bất ngờ xuất hiện trong Táo Quân 2025: Nhận chỉ thị riêng, khiến các Táo e dè vì nắm 1 bí mậtXuân Son bất ngờ xuất hiện trong Táo Quân 2025: Nhận chỉ thị riêng, khiến các Táo e dè vì nắm 1 bí mật
23:51:37 28/01/2025
Dân mạng phát sốt vì Táo Quân 2025: Bộ 4 huyền thoại trở lại cực đỉnh nhưng vẫn tiếc nuối 1 điềuDân mạng phát sốt vì Táo Quân 2025: Bộ 4 huyền thoại trở lại cực đỉnh nhưng vẫn tiếc nuối 1 điều
23:47:05 28/01/2025
Hòa Minzy thuê nguyên ê-kíp từ Hà Nội về Bắc Ninh để làm 1 việc ai cũng làm ngày cuối nămHòa Minzy thuê nguyên ê-kíp từ Hà Nội về Bắc Ninh để làm 1 việc ai cũng làm ngày cuối năm
23:39:53 28/01/2025
Hot nhất 29 Tết: Triệu Lộ Tư ngầm công khai tình cảm với 1 mỹ nam hạng A, chỉ 1 hành động mà khiến MXH náo loạnHot nhất 29 Tết: Triệu Lộ Tư ngầm công khai tình cảm với 1 mỹ nam hạng A, chỉ 1 hành động mà khiến MXH náo loạn
22:56:55 28/01/2025
Chứng khoán Mỹ bốc hơi hơn 1.000 tỷ USD trong cơn ác mộng công nghệChứng khoán Mỹ bốc hơi hơn 1.000 tỷ USD trong cơn ác mộng công nghệ
19:29:16 28/01/2025
Cảnh báo nguy cơ tăng mỡ máu từ món ăn giàu năng lượng ngày TếtCảnh báo nguy cơ tăng mỡ máu từ món ăn giàu năng lượng ngày Tết
22:03:33 28/01/2025

Tin mới nhất

Hùng Dũng là đội trưởng tuyển Việt Nam ở AFF Cup 2022

Hùng Dũng là đội trưởng tuyển Việt Nam ở AFF Cup 2022

13:10:48 21/12/2022
HLV Park Hang Seo tiếp tục giao băng đội trưởng đội tuyển Việt Nam cho tiền vệ Đỗ Hùng Dũng ở AFF Cup 2022.Ở hai kỳ AFF Cup gần nhất, đội tuyển Việt Nam đều đá trận mở màn gặp Lào. Năm 2018, Việt Nam thắng dễ 3-0 trên sân vận động quốc ...
Quang Hải là 'ứng viên đặc biệt' tại AFF Cup 2022

Quang Hải là 'ứng viên đặc biệt' tại AFF Cup 2022

12:23:01 21/12/2022
Trang chủ AFF Cup 2022 chỉ ra 8 ứng viên sáng giá cho danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất giải, trong đó Quang Hải là trường hợp đặc biệt
AFF Cup 2022: Đội tuyển Việt Nam đặt mục tiêu giành 3 điểm trong trận ra quân

AFF Cup 2022: Đội tuyển Việt Nam đặt mục tiêu giành 3 điểm trong trận ra quân

12:18:07 21/12/2022
AFF Cup 2022 là giải đấu cuối cùng của chiến lược gia Park Hang-seo trên cương vị HLV trưởng của đội tuyển Việt Nam
Thái Lan đề nghị mua bản quyền 8 trận AFF Cup 2022 nhưng bị từ chối

Thái Lan đề nghị mua bản quyền 8 trận AFF Cup 2022 nhưng bị từ chối

12:16:05 21/12/2022
Các CĐV Thái Lan vẫn đang hy vọng sẽ có một đài truyền hình trong nước mua bản quyền AFF Cup 2022 sau khi Voi chiến đá trận ra quân
Tuyển Việt Nam và bài học trước Lào

Tuyển Việt Nam và bài học trước Lào

11:41:11 21/12/2022
Cú sút phạt đền hỏng của Vũ Văn Thanh ở AFF Cup 2020 trước Lào khiến Việt Nam mất ngôi đầu bảng B và kết thúc giải ở bán kết
Top 5 ngôi sao đắt giá nhất của ĐT Việt Nam

Top 5 ngôi sao đắt giá nhất của ĐT Việt Nam

11:33:49 21/12/2022
Cùng Cauthu.com.vn điểm qua top 5 cầu thủ có giá trị chuyển nhượng cao nhất của ĐT Việt Nam tại AFF Cup 2022.Sở trường của Tiến Linh nằm ở khả năng đánh hơi bàn thắng cũng như không chiến. Nếu giữ được phong độ ổn định, anh sẽ là họng s...
Đội trưởng Campuchia nói gì sau chiến thắng trước Philippines?

Đội trưởng Campuchia nói gì sau chiến thắng trước Philippines?

11:18:59 21/12/2022
Phát biểu sau trận đấu với Philippines, hậu vệ đội trưởng của Campuchia bày tỏ sự vui mừng khi có được 3 điểm đầu tiên ngay trên sân nhà
ĐT Việt Nam loại 2 cầu thủ, chốt danh sách dự AFF Cup 2022

ĐT Việt Nam loại 2 cầu thủ, chốt danh sách dự AFF Cup 2022

11:06:58 21/12/2022
Nguyễn Hải Huy và Khuất Văn Khang là 2 cái tên bị loại khi đội tuyển Việt Nam chốt danh sách chính thức 23 tuyển thủ dự AFF Cup 2022
Đội hình tuyển Việt Nam đắt giá nhất AFF Cup 2022

Đội hình tuyển Việt Nam đắt giá nhất AFF Cup 2022

10:54:38 21/12/2022
Đội hình đội tuyển Việt Nam lần đầu tiên được định giá cao nhất ở một kỳ AFF Cup.Lý do quan trọng giúp đội tuyển Việt Nam đứng đầu bảng xếp hạng này và đẩy Thái Lan xuống hạng 3 nằm ở sự xáo trộn trong đội hình đối thủ. Đội bóng xứ chùa...
Trụ cột ĐT Indonesia chấn thương trước trận đầu tại AFF Cup 2022

Trụ cột ĐT Indonesia chấn thương trước trận đầu tại AFF Cup 2022

10:46:25 21/12/2022
Hậu vệ trái của đội tuyển quốc gia Indonesia, Pratama Arhan, đã dính chấn thương trước trận khai mạc AFF Cup 2022
Indonesia có giá trị đội hình cao nhất tại AFF Cup 2022

Indonesia có giá trị đội hình cao nhất tại AFF Cup 2022

10:37:15 21/12/2022
Theo định giá của Transfermarkt, ĐT Indonesia là đội bóng có giá trị đội hình cao nhất tại AFF Cup 2022. Đứng thứ 2 về giá trị đội hình chính là ĐT Việt Nam. Nhà cựu vô địch World Cup 2018 có tổng giá trị là 7,45 triệu euro. Đây là lần ...
AFF Cup 2022: Thái Lan lộ diện, thầy Park có mừng thầm

AFF Cup 2022: Thái Lan lộ diện, thầy Park có mừng thầm

10:25:03 21/12/2022
ĐKVĐ AFF Cup Thái Lan thắng đậm Brunei trong trận ra quân, nhưng những gì thể hiện lại làm HLV Park Hang Seo phần nào trút đi nhiều sự thấp thỏm

Có thể bạn quan tâm

Ukraine cảnh báo diễn biến nguy hiểm nếu không hòa đàm với Nga trước mùa hè

Ukraine cảnh báo diễn biến nguy hiểm nếu không hòa đàm với Nga trước mùa hè

Thế giới

05:16:23 29/01/2025
Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine Kyrylo Budanov cảnh báo, nếu không có các cuộc đàm phán nghiêm túc để chấm dứt xung đột với Nga vào mùa hè, Kiev có thể đối mặt với diễn biến nguy hiểm.
Pháo hoa rực sáng bầu trời chào năm mới Ất Tỵ

Pháo hoa rực sáng bầu trời chào năm mới Ất Tỵ

Tin nổi bật

05:15:14 29/01/2025
Hà Nội, Đà Nẵng và TPHCM có tổng cộng 48 điểm bắn pháo hoa bao gồm cả tầm cao, tầm thấp trong đêm Giao thừa chào đón năm mới Ất Tỵ.
Lời khuyên của chuyên gia giúp người bệnh đái tháo đường đón Tết vui khỏe

Lời khuyên của chuyên gia giúp người bệnh đái tháo đường đón Tết vui khỏe

Sức khỏe

05:08:21 29/01/2025
Để thưởng thức món tráng miệng, hãy cắt giảm lượng carbohydrate trong bữa ăn chính. Chia sẻ một món tráng miệng hoặc ăn một phần nhỏ. Thông thường, chỉ cần một hoặc hai miếng đồ ăn ngọt là đủ để thỏa mãn vị giác.
Người phụ nữ ở Gia Lai khóa cửa, nhốt công an

Người phụ nữ ở Gia Lai khóa cửa, nhốt công an

Pháp luật

04:08:36 29/01/2025
Thấy lực lượng chức năng đến giải quyết việc tranh chấp đất, bà Tâm đã khóa cổng nhốt 2 cán bộ công an, cán bộ tổ dân phố trong nhiều giờ.
Cựu thành viên T-ara nỗ lực tìm cách thoát án tù

Cựu thành viên T-ara nỗ lực tìm cách thoát án tù

Sao châu á

23:43:27 28/01/2025
Vụ việc Ahreum (cựu thành viên T-ara) bị tuyên án tù vì hành vi ngược đãi trẻ em và phỉ báng đã nhận được sự quan tâm lớn từ công chúng châu Á gần đây.
Sao nữ Vbiz tiết lộ tính cách thật của Hoa hậu Thuỳ Tiên

Sao nữ Vbiz tiết lộ tính cách thật của Hoa hậu Thuỳ Tiên

Sao việt

23:30:41 28/01/2025
Hoa hậu Thuỳ Tiên và nghệ sĩ Hồng Đào đóng chung bộ phim Linh Miêu: Quỷ nhập tràng. Sau dự án này, cả hai có mối quan hệ thân thiết.
Cày cuốc cả năm để Tết này thú cưng được chăm sóc như VIP, "con sen" không ngại chi đậm!

Cày cuốc cả năm để Tết này thú cưng được chăm sóc như VIP, "con sen" không ngại chi đậm!

Netizen

19:16:16 28/01/2025
Tết đến, dịch vụ chăm sóc thú cưng tại Trung Quốc nhộn nhịp hơn bao giờ hết khi các sen chi mạnh tay để chiều lòng boss .
Hot nhất ngày cuối năm: Phim của Song Hye Kyo thất bại tới mức phải làm điều chưa từng có trong lịch sử

Hot nhất ngày cuối năm: Phim của Song Hye Kyo thất bại tới mức phải làm điều chưa từng có trong lịch sử

Hậu trường phim

19:07:27 28/01/2025
Cốt truyện có chứa nhiều yếu tố nhạy cảm về tôn giáo và giới tính khiến Dark Nuns từ bom tấn được mong chờ đã trở thành tác phẩm nhận cơn mưa tẩy chay trên MXH Hàn.
Phim Việt vượt mặt bom tấn Hàn chiếm top 1 Netflix, nam chính diễn hay xuất thần gây sốt khắp MXH

Phim Việt vượt mặt bom tấn Hàn chiếm top 1 Netflix, nam chính diễn hay xuất thần gây sốt khắp MXH

Phim việt

19:00:07 28/01/2025
Không ít người xem cảm thấy bất ngờ khi có một series Việt lại sở hữu phần hình ảnh, những góc máy, khung hình đẹp đến vậy, không thua gì những bộ phim kinh dị, nghệ thuật của Thái Lan, Hàn Quốc.