Bốn giai đoạn điều trị Covid-19

Bệnh nhân Covid-19 nhập viện được điều trị bằng nhiều phương pháp, từ thở oxy đơn giản đến các thủ thuật xâm lấn hiện đại nhất là ECMO.

Người bệnh phải thực hiện hàng loạt xét nghiệm, trong đó quan trọng nhất là kiểm tra nồng độ oxy trong máu để xem xét chức năng hoạt động của phổi. Bác sĩ cũng đo huyết áp để biết trạng thái của tim và hệ thống tuần hoàn.

Những biện pháp điều trị hiện tại không trực tiếp chữa khỏi Covid-19, chúng góp phần hỗ trợ bệnh nhân chống chọi với virus.

Nhiều người phải trải qua hàng loạt liệu trình với mức độ xâm lấn và nguy hiểm tăng dần.

Giai đoạn 1: Liệu pháp oxy cơ bản

Đây là hình thức điều trị cơ bản nhất đối với người bệnh Covid-19 khi họ bắt đầu có triệu chứng khó thở, không đủ lượng oxy vào máu. Bệnh nhân được đeo mặt nạ oxy để hỗ trợ quá trình hô hấp.

Giai đoạn 2: Liệu pháp oxy cao áp

Đây là phương pháp dùng oxy tinh khiết ở áp lực cao để điều trị hay điều dưỡng bệnh, hữu ích cho các nhiễm trùng nghiêm trọng, bọt khí trong mạch máu (phát sinh từ bệnh giảm áp).

Bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện Chữ thập đỏ Vũ Hán. Ảnh: AFP.

Bệnh nhân được thở oxy nguyên chất hoặc hỗn hợp khí giàu oxy trong buồng cao áp. Ở giai đoạn này, bác sĩ sẽ theo dõi dấu hiệu sinh tồn một cách kỹ càng hơn. Người bệnh tỉnh táo trong suốt quá trình.

Giai đoạn 3: Thông khí cơ học (thở máy)

Biện pháp được sử dụng khi việc thông khí tự nhiên không có tác dụng. Máy thở sẽ hỗ trợ phổi của người bệnh đẩy không khí vào và ra. Đây là một thủ thuật xâm lấn có gây mê.

Máy thở giúp bệnh nhân duy trì sự sống, cho cơ thể họ thêm thời gian để chống lại virus.

Giai đoạn 4: Tim phổi nhân tạo (ECMO)

Đây là sự lựa chọn cuối cùng của các bác sĩ, khi người bệnh ở trạng thái nguy kịch. Phổi đã tổn thương nghiêm trọng, không còn đủ khả năng thực hiện quá trình trao đổi khí, đưa oxy vào máu.

ECMO sử dụng một hệ tuần hoàn để thực hiện quá trình trao đổi oxy ở bên ngoài cơ thể nhằm hỗ trợ và duy trì chức năng sống cho bệnh nhân. Liệu pháp tương tự với máy trợ tim thường thấy trong phẫu thuật hở van tim, là một trong những cách hồi sức cấp cứu tiên tiến nhất hiện nay.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã ban hành các hướng dẫn tạm thời, khuyến nghị sử dụng liệu pháp ECMO cho các bệnh nhân Covid-19 có hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS).

Bệnh nhân Vũ Hán được thở ECMO hồi tháng 2. Ảnh: China Daily

Một máy ECMO giá khoảng 120.000 USD. Hệ thống tim phổi nhân tạo này bao gồm màng trao đổi oxy nhân tạo, ống dẫn máu tránh làm đông máu, ống thông tiếp cận máu, bơm máu và bộ trao đổi nhiệt nhằm giữ ấm cho máu khi nó đi qua hệ thống tuần hoàn ngoài cơ thể.

Máu của người bệnh được bơm ra ngoài, đi qua phổi nhân tạo. Máy ECMO sẽ loại bỏ carbon dioxide, làm ấm máu trước khi bơm trở lại cơ thể người bệnh. Ống thông đặt trực tiếp vào tĩnh mạch ở cổ (và tĩnh mạch cảnh nếu cần thiết), sau đó nối với mạch ECMO.

Bệnh nhân được gây mê trong toàn bộ quá trình.

Để tránh các cục máu đông khi bơm khỏi cơ thể, bác sĩ sử dụng thuốc làm loãng máu heparin.

Khi dịch bệnh còn hoành hành ở Trung Quốc, máy ECMO được sử dụng cho các ca bệnh nặng nhất. Tại cuộc hội thảo trực tuyến tổ chức vào giữa tháng 3 do Đại học Tim mạch Mỹ tài trợ, bác sĩ ở Vũ Hán khuyến khích các nước phương Tây sử dụng liệu pháp sớm hơn, thay vì chờ đến giai đoạn cuối.

ECMO không phải cách chữa bệnh. Thiết bị đóng vai trò cấp cứu, hỗ trợ hoạt động của phổi và chỉ phù hợp với số ít bệnh nhân có thể trạng tốt.

Một chuyên gia cho biết: “Đây là thủ thuật rất nguy hiểm, bởi bạn đang đưa máu qua một loại thiết bị tổng hợp, điều này có thể gây tổn thương tế bào và phản ứng viêm”.

Thục Linh