“Bơm” vốn cho VNA: Không bình thường trong hoàn cảnh bất bình thường
Những ngày qua, việc Hãng Hàng không quốc gia Vietnam Airlines (VNA) đề nghị Nhà nước với tư cách là chủ sở hữu doanh nghiệp (DN), “bơm” hàng chục ngàn tỷ đồng để giải quyết khó khăn về thanh khoản, đã trở thành chủ đề cuộc tranh luận về cơ sở pháp lý để cứu DN nhà nước (DNNN).
TS. NGUYỄN ĐÌNH CUNG, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), đã dành cho ĐTTC cuộc trao đổi thẳng thắn xung quanh vấn đề này.
PHÓNG VIÊN: - Thưa ông, ông có bình luận gì về đề nghị của VNA?
TS. NGUYỄN ĐÌNH CUNG: - Chúng ta đều biết các DN hàng không nói chung và VNA nói riêng đang bị thiệt hại nặng nề do đại dịch Covid-19. Tính đến tháng 5-2020, Covid-19 đã “thổi bay” gần 50% (tương đương 190 tỷ USD) giá trị vốn hóa của 115 hãng hàng không niêm yết trên thế giới.
Theo Hiệp hội Hàng không thế giới (IATA), doanh thu của các hãng hàng không thế giới dự kiến giảm 419 tỷ USD và lỗ khoảng 84 tỷ USD trong năm 2020, trong đó khu vực châu Á – Thái Bình Dương lỗ khoảng 29 tỷ USD. Với VNA, năm 2020 dự kiến lỗ ròng nhiều chục tỷ đồng. Và như vậy VNA đề nghị chủ sở hữu hỗ trợ là không sai.
- Ông được biết đến là người luôn ủng hộ môi trường kinh doanh công bằng, bình đẳng cho mọi thành phần DN. Liệu sự hỗ trợ của Nhà nước cho VNA, một DN mà Nhà nước nắm cổ phần chi phối, có đi ngược lại nguyên tắc đó?
- Vấn đề chúng ta bàn ở đây không phải là hỗ trợ của Nhà nước, mà là đầu tư của Nhà nước, tức của chủ sở hữu để DN của mình vượt qua khó khăn, tiếp tục hoạt động, tránh nguy cơ bị phá sản. Việc làm này cũng giống như các chủ sở hữu tư nhân thường làm đối với DN do họ sở hữu.
Như vậy, trong trường hợp này, Nhà nước thực hiện các quyền sở hữu của mình đối với DN, cụ thể là VNA, không phải ban hành một chính sách riêng chỉ áp dụng đối với VNA. Việc này không ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh, hay đối xử bất bình đẳng với các DN khác.
Trên thực tế, vừa qua Chính phủ trong vai trò quản lý nhà nước đã ban hành hàng loạt giải pháp, các gói hỗ trợ áp dụng với tất cả DN không phân biệt thành phần kinh tế, trong đó có các hãng hàng không.
Video đang HOT
- Nhưng thưa ông, thực tế Nhà nước không phải chủ sở hữu duy nhất của VNA. Theo ông, giải pháp nào phù hợp cho VNA cũng như các DNNN khác đang trong tình trạng tương tự?
Bơm tiền cho VNA tức Nhà nước thực hiện quyền sở hữu đối với DN của mình, giống như chủ sở hữu tư nhân thường làm đối với DN do họ sở hữu.
- Đúng là Nhà nước không phải là cổ đông duy nhất, nhưng là cổ đông nắm tỷ lệ tuyệt đối cổ phần của VNA, gần 90%. Nếu Nhà nước trong vai trò là cổ đông đa số tuyệt đối không có sáng kiến đề xuất và thực hiện khoản đầu tư này, không có cổ đông nào làm điều đó cả.
Các cổ đông nhỏ thường là “những người ăn theo”. Tuy nhiên, về mặt pháp lý, các quyết định phát hành huy động thêm vốn cổ phần, hay vay mượn thêm vốn với số lượng lớn đều phải được hội đồng cổ đông thông qua, trong đó cổ đông nhà nước có vai trò chi phối.
Kinh nghiệm quốc tế và thực tế hiện nay cho thấy có một số phương án, gồm phát hành cổ phiếu cho các cổ đông hiện hữu (trong trường hợp này là Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước – SCIC có thể nhận mua số cổ phần tương ứng của cổ đông nhà nước); điều chuyển vốn giữa các DN do Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại DN (CMSC) làm đại diện chủ sở hữu, phát hành trái phiếu chuyển đổi và Chính phủ – trong vai trò cổ đông đa số tuyệt đối – cho vay tái cấp vốn qua ngân hàng thương mại do Nhà nước sở hữu, hoặc bảo lãnh cho vay.
- Vậy theo ông phương án nào khả thi hơn cả?
- Tôi cho rằng cần dự báo dài hơn tác động của Covid-19 đối với ngành hàng không nói chung và VNA nói riêng. Từ đó tìm kiếm, lựa chọn giải pháp hợp lý nhất để có thể vừa giải quyết khó khăn trước mắt, vừa thúc đẩy tái cơ cấu VNA trong giai đoạn hậu Covid-19. Phương án có thể là kết hợp hợp lý các phương án nói trên.
Tuy nhiên, cần lưu ý vấn đề chúng ta đang bàn ở đây là không bình thường trong hoàn cảnh bất bình thường. Do đó cần có tư duy và cách tiếp cận khác biệt để giải quyết vấn đề. Không nên áp dụng máy móc các yêu cầu hay quy định trong điều kiện bình thường trước Covid-19.
Thí dụ, theo lộ trình thoái vốn, chỉ có Nhà nước thoái vốn, không đầu tư thêm vốn vào VNA. Tuy vậy, khó khăn hiện nay là khách quan và bất khả kháng. Trong điều kiện hiện nay, nếu tiếp tục thoái vốn, không ai đầu tư hoặc Nhà nước phải bán đi tài sản có chất lượng với giá rất thấp.
Nếu làm với VNA như vậy không chỉ Nhà nước mất mát lớn, còn có những rủi ro liên quan đến an ninh quốc gia, cũng như mất đi cơ hội phục hồi kinh tế trong thời gian sắp tới.
Tóm lại, xét theo góc độ thị trường, việc Nhà nước đầu tư thêm vốn vào VNA chưa hẳn là thương vụ mất mát. SCIC là nhà đầu tư vốn chuyên nghiệp, có quyền lựa chọn và quyết định lĩnh vực, hình thức đầu tư và kinh doanh vốn theo nguyên tắc thị trường, bảo đảm hiệu quả, có khả năng sinh lời và phù hợp với quy định của pháp luật.
Mục tiêu kinh doanh cũng được xác định rõ, đó là có lãi, bảo toàn và phát triển vốn chủ sở hữu nhà nước đầu tư tại SCIC và vốn của SCIC đầu tư tại DN khác. Ở đây, vai trò của SCIC trong VNA tương tự như từng làm với Vinaconex 8 năm trước, khi quyết định đầu tư thêm 1.000 tỷ đồng để tái cơ cấu Vinaconex năm 2012. Sau đó, SCIC đã thu lại khoản lợi nhuận lên tới 4.800 tỷ đồng vào năm 2018.
Hơn nữa, nguồn vốn mà SCIC dự kiến đầu tư vào VNA cũng không phải vốn từ ngân sách nhà nước, không thuộc phạm vi giới hạn của Nghị định 32/2018/NĐ-CP. Như vậy, Nhà nước có thể thực hiện đồng thời tất cả giải pháp nói trên trong một cơ cấu hợp lý, vừa cho vay tái cấp vốn, vừa đầu tư thêm vốn với tư cách là cổ đông hiện hữu. Tuy vậy, cho vay tái cấp vốn là giải pháp có thể thực hiện ngay, đáp ứng kịp thời khó khăn tạm thời về thanh khoản của DN.
- Xin cảm ơn ông.
Vinaconex: Tham vọng đầu tư và dòng tiền âm ngàn tỷ
Ấp ủ nhiều dự án bất động sản, Tổng công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Xây dựng Việt Nam (Vinaconex) đang vấp phải những khó khăn khi đối mặt với trở ngại về dòng tiền.
Bận rộn các dự án cũ, mới
Vinaconex (mã VCG, sàn HNX) đang nắm trong tay khá nhiều dự án lớn nhỏ khác nhau và không giấu tham vọng tiếp tục tìm kiếm thêm các dự án mới. Một số dự án mà Tổng công ty đang có là Chung cư 2B Vinataba, Bohemia 25 Nguyễn Huy Tưởng, Dự án 97 - 99 Láng Hạ (liên doanh với Petrowaco), Chung cư cao cấp 93 Láng Hạ, Khu đô thị mới Cái Giá - Cát Bà, Khu đô thị mới Thiên Ân, Chung cư cao cấp D9 Thanh Xuân...
Với các dự án đang và đã hoàn thành đầu tư, tổng quy mô hàng tồn kho và tài sản dở dang dài hạn của Vinaconex hiện có giá trị lên tới 3.730 tỷ đồng. Trong khi đó, hoạt động thu tiền đối với các dự án đã bán được hàng cũng là một nhiệm vụ nhiều thách thức cho đại gia ngành xây dựng.
Tổng các khoản phải thu ngắn hạn tại thời điểm 31/3/2020 lên tới 6.805,8 tỷ đồng, trong đó phải thu ngắn hạn của khách hàng là 3.609 tỷ đồng. Quy mô các khoản phải thu ngắn hạn khó đòi phải trích lập dự phòng có xu hướng tăng mạnh từ mức 350,4 tỷ đồng thời điểm đầu năm 2020 lên 838,5 tỷ đồng thời điểm cuối tháng 3/2020.
Năm 2020, Vinaconex đặt kế hoạch tổng doanh thu đạt 9.530 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế hợp nhất khoảng 820 tỷ đồng. Doanh nghiệp này cũng có chủ trương chuyển cổ phiếu niêm yết từ sàn HNX hiện nay sang sàn HoSE.
Ngoài ra, một số khoản đầu tư mà Vinaconex rút lui, nhưng không có nghĩa là từ bỏ mảng kinh doanh mà doanh nghiệp đó đang hoạt động, như việc rút vốn tại Vinaconex P&C (Thủy điện Cửa Đạt).
Lãnh đạo Vinaconex cho biết, việc sở hữu 28% vốn tại Thủy điện Cửa Đạt có thể mang đến lợi nhuận, nhưng chưa tương xứng với việc Tổng công ty có thể thu hồi dòng tiền để đầu tư vào các dự án hiệu quả hơn. Chủ trương của Vinaconex vẫn là đầu tư vào năng lượng, trong đó có các nhà máy thủy điện nhỏ và việc vừa đầu tư vào Thủy điện Ngòi Phát là một ví dụ.
Trở ngại dòng tiền
Quý I/2020, dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh của Vinaconex bị âm hơn 1.000 tỷ đồng. Trong bối cảnh này, Vinaconex đã chèo lái khá tài tình với việc bù đắp dòng tiền nhờ hoạt động tài chính ghi nhận từ thoái vốn tại một số khoản đầu tư. Theo đó, doanh thu tài chính quý I/2020 của Vinaconex tăng đột biến, đạt 678,3 tỷ đồng, trong khi doanh thu tài chính cùng kỳ năm trước chỉ là 43,9 tỷ đồng.
Tuy nhiên, việc bù đắp dòng tiền từ thoái vốn trong hoạt động tài chính chỉ là một giải pháp tình thế và dòng tiền âm trong kinh doanh nếu không sớm được giải quyết triệt để, sẽ là một trở ngại lớn cho Vinaconex trong thời gian tới. Đặc biệt, các dự án mới đi vào triển khai sẽ gặp phải khó khăn về dòng vốn.
Nói về vấn đề dòng tiền âm, ông Đào Ngọc Thanh, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Vinaconex cho biết, dòng tiền cần có thời gian để trở lại, hoàn vốn. Năm 2019, Vinaconex đã đầu tư một loạt dự án như Dự án Phú Yên, Khu khách sạn - Resort Quảng Nam, một số dự án bất động sản tại Quảng Ninh... Theo đó, Tổng công ty cần bỏ ra một lượng tiền mặt để triển khai, đánh giá, thuê tư vấn...
Ngoài ra, Tổng công ty còn tiếp tục nghiên cứu đầu tư thêm các dự án mới, chẳng hạn đã qua sơ tuyển 5 đoạn dự án BOT cao tốc Bắc - Nam. Doanh nghiệp này còn tham vọng tham gia cả các dự án hàng không, sân bay... "Do vậy, chúng tôi khẳng định, việc dòng tiền âm là hoàn toàn minh bạch", ông Thanh nói.
Một trong những động thái của Vinaconex nhằm khơi thông dòng tiền là phát hành tăng vốn. Tuy nhiên, thành công của phương án này đến đâu còn phụ thuộc vào nhịp thở của thị trường chứng khoán tại thời điểm phát hành, cũng như sự đón nhận của các nhà đầu tư.
Vinaconex dự kiến phát hành thêm gần 66,3 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, tương đương 15% vốn điều lệ. Tổng giá trị cổ phiếu chào bán tính theo mệnh giá là gần 663 tỷ đồng. Với giá bán dự kiến 15.000 đồng/cổ phiếu, Vinaconex kỳ vọng có thể thu về gần 1.000 tỷ đồng.
Nỗi lo quản trị Vinaconex nhìn từ một thương vụ kín tiếng Áp lực tài chính đối với nhóm nhà đầu tư An Quý Hưng là rất lớn. Nếu tính theo chi phí lãi vay, tổng mức đầu tư ở thời điểm hiện tại có thể lên tới cả chục nghìn tỷ đồng. Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2020 của Tổng công ty CP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam...











Tin đang nóng
Tin mới nhất

Bắt khẩn cấp Giám đốc và Phó Giám đốc Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 29-07D

Sau khi thay Chủ tịch HĐQT, NCB tiếp tục bổ nhiệm mới một loạt nhân sự cấp cao

Tăng trưởng tín dụng tới 21/12 đạt 10,14%

Giá cà phê hôm nay 24/12: Arabica quay đầu tăng, Robusta lừng khừng khi nhà đầu cơ nghỉ lễ Giáng sinh

Giá tiêu hôm nay 24/12: Chưa nhìn thấy đáy đợt suy giảm, giá tiêu Ấn Độ đảo chiều tăng

Chứng khoán 2020: Phiên giao dịch chưa từng có, vượt ngưỡng 1 tỷ USD

Giá Bitcoin hôm nay 24/12: Bitcoin rực cháy giữa biển lửa thị trường

Tỷ giá USD hôm nay 24/12: Tiếp tục suy giảm

Cổ phiếu HDC tăng nóng, Vietinbank Securities muốn thoái toàn bộ vốn

Giá vàng hôm nay 24/12: Vàng đang trend tăng trong bối cảnh USD suy yếu

VietinBank sẽ trả cổ tức 5% trong năm 2020 thay vì kế hoạch sang 2021

Chứng khoán ngày 24/12: Những cổ phiếu nào được khuyến nghị?
Có thể bạn quan tâm

Hàn Quốc dỡ bỏ lệnh trừng phạt y tế đối với Nga
Thế giới
5 giờ trước
Ai chi trả toàn bộ chi phí điều trị chấn thương cho Nguyễn Xuân Son?
Sao thể thao
5 giờ trước
Chào hè bằng mốt tóc ngắn siêu xinh, vừa trẻ trung vừa làm gọn gương mặt
Thời trang
5 giờ trước
Những vận động viên Việt Nam có thu nhập cao nhất lịch sử: Ai đang dẫn đầu?
Tin nổi bật
5 giờ trước
5 cây phong thủy 'ưa chịu khổ', thích sống chậu nhỏ, ghét chậu to, là cây nào?
Trắc nghiệm
7 giờ trước
Cộng đồng mạng gọi tên Phạm Thoại: 16 tỷ đồng chi thế nào, không phải chỉ sao kê
Netizen
8 giờ trước
Thanh Hóa: làm rõ nguyên nhân cá chết hàng loạt trên suối Cổ Đam
Sức khỏe
8 giờ trước